Η ιδέα των κομμένων σκηνών από μία ταινία του θρυλικού Όρσον Ουέλς σήμερα θα ήταν μία πραγματική ιεροσυλία.
Ωστόσο, λίγο μετά τον «Πολίτη Κέιν», οι ιθύνοντες εταιρείας παραγωγής παραγωγής Radio-Keith-Orpheum Pictures (RKO) άλλαξαν και κατακρεούργησαν την επόμενη σπουδαία ταινία του σκηνοθέτη «Υπέροχοι Άμπερσον», καθώς την θεώρησαν «αντι-εμπορική»
Έτσι, την τροποιήσαν και από 131 λεπτά να την παρουσιάσουν στο κοινό με χρονική διάρκεια μόλις 88 .
Δεν ήταν λίγοι εκείνοι, που θεώρησαν την συγκεκριμένη ταινία καλύτερη και από τον«Πολίτη Κέιν» και σήμερα θα θεωρούνταν ως ακόμη μεγαλύτερο αριστούργημα, αν δεν είχε πέσει «μαχαίρι» στις σκηνές. Ο Ουέλς είχε εμπνευστεί μία σκοτεινή ιστορία για την παρακμή μίας ευκατάστασης οικογένειας στις αρχές του 20ού αιώνα. Όμως, η RKO "έκοψε" περίπου 45 λεπτά από την ταινία, διαγράφοντας τις πιο στενάχωρες σκηνές και έδωσαν happy end, με το σκεπτικό, ότι σε μία μεταπολεμική περίοδο το κοινό είχε ανάγκη από αισιόδοξα μηνύματα.
Η RKO Pictures μετά την δοκιμαστική της προβολή, ζήτησε από τον μετέπειτα σκηνοθέτη Ρόμπερτ Γουάιζ την αφαίρεση μιας ώρας περίπου από το αρχικό έργο του σκηνοθέτη, ενώ κάποιες καινούργιες σκηνές σκηνοθετήθηκαν από τον Γουάιζ, καθώς ο Γουέλς βρισκόταν στη Νότια Αμερική όσο κατακρεουργούσαν το έργο του.
Η ολοκληρωμένη εκδοχή του έργου του Γουέλς δε διασώζεται, καθώς τα αρνητικά καταστράφηκαν ένα χρόνο αργότερα. Ο Ρόμπερτ Γουάιζ υποστήριξε ότι το υλικό που αφαίρεσε δεν βελτίωνε την ταινία. Παρ' όλα αυτά η ταινία, στην σύντομη αυτή της μορφή, θεωρείται ακόμα ως μια από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ από εταιρία παραγωγής του Χόλιγουντ.
Ο Ουέλς, όπως ήταν φυσικό, ένιωσε συντετριμμένος από την εν λόγω εξέλιξη και λίγο αργότερα δήλωσε: «Κατέστρεψαν τους Υπέροχους Άμπερσον και κατέστρεψαν κι εμένα».
Ωστόσο, σήμερα ο Αμερικανός σκηνοθέτης, Μπράιαν Ρόουζ, έχει σχεδόν ολοκληρώσει ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πρότζεκτ να αναδημιουργήσει την αυθεντική εκδοχή της ταινίας του Ουέλς, με πρωταγωνιστή τον Τζόζεφ Κότεν. Με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας αναδημιούργησε το χαμένο υλικό και να δώσει κίνηση σε σκίτσα από κάρβουνο, τα οποία ενεργοποιούν τη φαντασία του θεατή να οπτικοποιήσει αυτό που κάποτε είχε πει ο Ουέλς: «Οι λίγοι που είδαν την αρχική εκδοχή πίστεψαν, ότι ήταν η καλύτερη ταινία που είχαν δει ποτέ».
Ο Ρόουζ δημιούργσε εξ ολοκλήρου το φυσικό σκηνικό, επεξεργαζόμενος τις γωνίες λήψης από το υλικό που είχε σωθεί, χρησιμοποιώντας τον ως οδικό χάρτη, συμπεριλαμβανομένων και διάφορων εκδοχών του σεναρίου.
Όπως είπε στον Observer, από τις 73 σκηνές της αυθεντικής ταινίας, οι 21 κόπηκαν εντελώς ή γυρίστηκαν ξανά, ενώ 39 έγιναν πιο σύντομες. «Άφησαν μόνο 13 ανέπαφες, κάτι που άλλαξε ριζικά την ταινία. Και όλες αυτές οι αλλαγές έγιναν χωρίς την έγκριση του Ουέλς», σημείωσε.
Η υπόθεση της ταινίας
Η άνοδος κι η πτώση της οικογένειας των Άμπερσον κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης στις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε μια μικρή πόλη της στο κέντρο των Η.Π.Α. Ενώ η τεχνολογική εξέλιξη μπαίνει για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων η Ίζαμπελ Άμπερσον Μίναφερ (Ντολόρες Κοστέλο) ξανασυναντά τον μεγάλο της έρωτα Γιουτζίν Μόργκαν (Τζόζεφ Κότεν) έναν μεσήλικα χήρο, ο οποίος συμμετείχε στην εφεύρεση του αυτοκινήτου κι έχει εταιρία παραγωγής. Μετά τον θάνατο του συζύγου της Ίζαμπελ οι δυο τους σκοπεύουν να παντρευτούν, αλλά ο κακομαθημένος γιος της Ίζαμπελ, Τζορτζ (Τιμ Χολτ), μαζί με τη γεροντοκόρη θεία του Φάνι (Άγκνες Μούρχεντ) καταφέρνουν να χωρίσουν το ζευγάρι. Αλλά κι οι δυο τους θα πληρώσουν πικρά τις πράξεις τους ενώ η βιομηχανική εξέλιξη φέρνει αλλαγές στη μικρή τους πόλη.
Προτάθηκε για 4 Όσκαρ
Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο και βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Μπουθ Τάρκινγκτον κι αποτελεί τη δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα του Όρσον Γουέλς ένα χρόνο μετά την προβολή του «Πολίτη Κέιν».
Η ταινία έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ, στις Κατηγορίες:
Καλύτερης Ταινίας – Όρσον Γουέλς
'Β Γυναικείου Ρόλου – Άγκνες Μούρχεντ
Φωτογραφίας σε Ασπρόμαυρη Ταινία - Στάνλεϊ Κορτέζ
Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Άλμπερτ Ντ'Αγκοστίνο, Α. Ρόλαντ Φιλντς & Ντάρελ Σιλβέρα
Με πληροφορίες από τον Guardian
Ωστόσο, λίγο μετά τον «Πολίτη Κέιν», οι ιθύνοντες εταιρείας παραγωγής παραγωγής Radio-Keith-Orpheum Pictures (RKO) άλλαξαν και κατακρεούργησαν την επόμενη σπουδαία ταινία του σκηνοθέτη «Υπέροχοι Άμπερσον», καθώς την θεώρησαν «αντι-εμπορική»
Έτσι, την τροποιήσαν και από 131 λεπτά να την παρουσιάσουν στο κοινό με χρονική διάρκεια μόλις 88 .
Δεν ήταν λίγοι εκείνοι, που θεώρησαν την συγκεκριμένη ταινία καλύτερη και από τον«Πολίτη Κέιν» και σήμερα θα θεωρούνταν ως ακόμη μεγαλύτερο αριστούργημα, αν δεν είχε πέσει «μαχαίρι» στις σκηνές. Ο Ουέλς είχε εμπνευστεί μία σκοτεινή ιστορία για την παρακμή μίας ευκατάστασης οικογένειας στις αρχές του 20ού αιώνα. Όμως, η RKO "έκοψε" περίπου 45 λεπτά από την ταινία, διαγράφοντας τις πιο στενάχωρες σκηνές και έδωσαν happy end, με το σκεπτικό, ότι σε μία μεταπολεμική περίοδο το κοινό είχε ανάγκη από αισιόδοξα μηνύματα.
Η RKO Pictures μετά την δοκιμαστική της προβολή, ζήτησε από τον μετέπειτα σκηνοθέτη Ρόμπερτ Γουάιζ την αφαίρεση μιας ώρας περίπου από το αρχικό έργο του σκηνοθέτη, ενώ κάποιες καινούργιες σκηνές σκηνοθετήθηκαν από τον Γουάιζ, καθώς ο Γουέλς βρισκόταν στη Νότια Αμερική όσο κατακρεουργούσαν το έργο του.
Η ολοκληρωμένη εκδοχή του έργου του Γουέλς δε διασώζεται, καθώς τα αρνητικά καταστράφηκαν ένα χρόνο αργότερα. Ο Ρόμπερτ Γουάιζ υποστήριξε ότι το υλικό που αφαίρεσε δεν βελτίωνε την ταινία. Παρ' όλα αυτά η ταινία, στην σύντομη αυτή της μορφή, θεωρείται ακόμα ως μια από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ από εταιρία παραγωγής του Χόλιγουντ.
Ο Ουέλς, όπως ήταν φυσικό, ένιωσε συντετριμμένος από την εν λόγω εξέλιξη και λίγο αργότερα δήλωσε: «Κατέστρεψαν τους Υπέροχους Άμπερσον και κατέστρεψαν κι εμένα».
Ωστόσο, σήμερα ο Αμερικανός σκηνοθέτης, Μπράιαν Ρόουζ, έχει σχεδόν ολοκληρώσει ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πρότζεκτ να αναδημιουργήσει την αυθεντική εκδοχή της ταινίας του Ουέλς, με πρωταγωνιστή τον Τζόζεφ Κότεν. Με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας αναδημιούργησε το χαμένο υλικό και να δώσει κίνηση σε σκίτσα από κάρβουνο, τα οποία ενεργοποιούν τη φαντασία του θεατή να οπτικοποιήσει αυτό που κάποτε είχε πει ο Ουέλς: «Οι λίγοι που είδαν την αρχική εκδοχή πίστεψαν, ότι ήταν η καλύτερη ταινία που είχαν δει ποτέ».
Ο Ρόουζ δημιούργσε εξ ολοκλήρου το φυσικό σκηνικό, επεξεργαζόμενος τις γωνίες λήψης από το υλικό που είχε σωθεί, χρησιμοποιώντας τον ως οδικό χάρτη, συμπεριλαμβανομένων και διάφορων εκδοχών του σεναρίου.
Όπως είπε στον Observer, από τις 73 σκηνές της αυθεντικής ταινίας, οι 21 κόπηκαν εντελώς ή γυρίστηκαν ξανά, ενώ 39 έγιναν πιο σύντομες. «Άφησαν μόνο 13 ανέπαφες, κάτι που άλλαξε ριζικά την ταινία. Και όλες αυτές οι αλλαγές έγιναν χωρίς την έγκριση του Ουέλς», σημείωσε.
Η υπόθεση της ταινίας
Η άνοδος κι η πτώση της οικογένειας των Άμπερσον κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης στις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε μια μικρή πόλη της στο κέντρο των Η.Π.Α. Ενώ η τεχνολογική εξέλιξη μπαίνει για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων η Ίζαμπελ Άμπερσον Μίναφερ (Ντολόρες Κοστέλο) ξανασυναντά τον μεγάλο της έρωτα Γιουτζίν Μόργκαν (Τζόζεφ Κότεν) έναν μεσήλικα χήρο, ο οποίος συμμετείχε στην εφεύρεση του αυτοκινήτου κι έχει εταιρία παραγωγής. Μετά τον θάνατο του συζύγου της Ίζαμπελ οι δυο τους σκοπεύουν να παντρευτούν, αλλά ο κακομαθημένος γιος της Ίζαμπελ, Τζορτζ (Τιμ Χολτ), μαζί με τη γεροντοκόρη θεία του Φάνι (Άγκνες Μούρχεντ) καταφέρνουν να χωρίσουν το ζευγάρι. Αλλά κι οι δυο τους θα πληρώσουν πικρά τις πράξεις τους ενώ η βιομηχανική εξέλιξη φέρνει αλλαγές στη μικρή τους πόλη.
Προτάθηκε για 4 Όσκαρ
Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο και βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Μπουθ Τάρκινγκτον κι αποτελεί τη δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα του Όρσον Γουέλς ένα χρόνο μετά την προβολή του «Πολίτη Κέιν».
Η ταινία έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ, στις Κατηγορίες:
Καλύτερης Ταινίας – Όρσον Γουέλς
'Β Γυναικείου Ρόλου – Άγκνες Μούρχεντ
Φωτογραφίας σε Ασπρόμαυρη Ταινία - Στάνλεϊ Κορτέζ
Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Άλμπερτ Ντ'Αγκοστίνο, Α. Ρόλαντ Φιλντς & Ντάρελ Σιλβέρα
Με πληροφορίες από τον Guardian
