Για την αναγκαιότητα και πολύτιμη χρησιμότητα του βιβλίου του Δημήτρη Φεργάδη «Με αφορμή την Columbia» που ιχνηλατεί τη «Βιομηχανία της Δισκογραφίας στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα» και μαζί στιγμές, πρόσωπα, ζητήματα του ελληνικού τραγουδιού και της κοινωνίας μας και όχι μόνο, έχω ξαναγράψει.
Αυτή τη φορά θα σας χαρίσω ένα ακόμη κέρασμα, από το Δεύτερο μέρος του έργου, και απ’ το 17ο κεφάλαιό του «Εκ βαθέων»… που αναφέρεται στον Άκη Πάνου.
Όχι όλη την «αναφορά» του Δημήτρη Φεργάδη αλλά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
Δεν ήταν από τους εύκολους χαρακτήρες. Το αντίθετο μάλιστα. Ούτε και ερχότανε συχνά στην εταιρεία. Η επίσκεψή του ένα γεγονός. Η είδηση κυκλοφορούσε στους διαδρόμους χαμηλόφωνα… Χωρίς να συζητιέται, «Κατά τη μία θα είναι εδώ…». Κανείς δε ρώταγε ποιος. Ξέρανε… Από τις δώδεκα, η κυκλοφορία των επωνύμων στους διαδρόμους λιγόστευε. Προς αποφυγήν απρόβλεπτων συναντήσεων. Δρόμος χωρίς επιστροφή τότε… Ποιος το ρίσκαρε…
Λιγομίλητος, στεγνός, συμπαθητικά οστεώδης. Περιζήτητος. Μπεσαλής, δύσκολος, δύστροπος… και ο Χριστός κι οι δώδεκα Απόστολοι να βάλουν το χέρι τους. Δωρικός μα… και αγαπητικά πληθωρικός. Χρήσιμος κι ανεπιθύμητος…
Πρώτη στάση -αρκετά νωρίτερα από την ώρα συνάντησης- στο γραφείο μου. Βαρύς, σκέτος… σέρτικα δυο απανωτά, μπορεί και τρία. Ίδια η φωτιά. Κουβέντες πέντα δέκα μετρημένες. Σταράτες. Και να σου εξηγεί ως πανεπιστημιακός καθηγητής γλωσσολογίας πως επικράτησε τελικά, και η λέξη «σταράτος» σημαίνει στις κούφιες μέρες μας τον μετρημένο, τον τίμιο, τον ακριβή, τον συμπαγή λόγο. Και να μην κρύβει λόγια για την αυθαιρεσία των εταιρειαρχών, την παρακμή της κοινωνίας, τα ξεπερασμένα αξιακά συστήματα, τους ζημιάρηδες παρακοιμώμενους, όλα… Με ονόματα και διευθύνσεις.
Τέτοιος. Και τον χαιρόσουνα. Και τον άφηνες με αγάπη πολλή… στην τρέλα του. Χείμαρρος.
Δεύτερη στάση -ώρα κοντά στη συνάντηση- τρία μέτρα δίπλα. Στον Χάρη… Εκεί… στο ένα χέρι πάντα ένα πράσινο κουτί μπύρας. Heineken. Να την πίνει σιγά σιγά. Όχι με ποτήρι.
Και μπορεί τελικά να πέρναγε η ώρα και να έφευγε χωρίς να συναντήσει κανέναν…Ίσως τον Δαμιανό μόνο, τον Σερέφογλου. Το φίλο του. Στο τμήμα των δικαιωμάτων. Θυμωμένος πολύ όμως. Αλλά και ψύχραιμα πολύ -δικοί του οι κώδικες και οι ερμηνείες- να μετράει τα πράγματα. Λαϊκός θυμόσοφος είπαμε, λαϊκός διανοητής.
«Ξέρω γω τις, δηλαδή, Χαρούλη μου και κυρ Δημήτρη μου, γεια χαρά για σήμερα. Θα ‘ρθω πάλι… Βαθιά τα λαγούμια τους. Είδατε κανέναν να κυκλοφορεί; Ξέρω γω τις, δηλαδή, όπως καταλαβαίνετε, το δίκιο μου κορφή βουνού. Στα λαγούμια, στα λαγούμια… Μου φτάνει…».
Ένιωθε καλά… ένιωθε δικαιωμένος… ένιωθε ήσυχος… έφευγε ήσυχος. Τα χέρια βαθιά στις τσέπες. Σφιγμένες οι γροθιές.
Αυτή τη φορά θα σας χαρίσω ένα ακόμη κέρασμα, από το Δεύτερο μέρος του έργου, και απ’ το 17ο κεφάλαιό του «Εκ βαθέων»… που αναφέρεται στον Άκη Πάνου.
Όχι όλη την «αναφορά» του Δημήτρη Φεργάδη αλλά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
Δεν ήταν από τους εύκολους χαρακτήρες. Το αντίθετο μάλιστα. Ούτε και ερχότανε συχνά στην εταιρεία. Η επίσκεψή του ένα γεγονός. Η είδηση κυκλοφορούσε στους διαδρόμους χαμηλόφωνα… Χωρίς να συζητιέται, «Κατά τη μία θα είναι εδώ…». Κανείς δε ρώταγε ποιος. Ξέρανε… Από τις δώδεκα, η κυκλοφορία των επωνύμων στους διαδρόμους λιγόστευε. Προς αποφυγήν απρόβλεπτων συναντήσεων. Δρόμος χωρίς επιστροφή τότε… Ποιος το ρίσκαρε…
Λιγομίλητος, στεγνός, συμπαθητικά οστεώδης. Περιζήτητος. Μπεσαλής, δύσκολος, δύστροπος… και ο Χριστός κι οι δώδεκα Απόστολοι να βάλουν το χέρι τους. Δωρικός μα… και αγαπητικά πληθωρικός. Χρήσιμος κι ανεπιθύμητος…
Πρώτη στάση -αρκετά νωρίτερα από την ώρα συνάντησης- στο γραφείο μου. Βαρύς, σκέτος… σέρτικα δυο απανωτά, μπορεί και τρία. Ίδια η φωτιά. Κουβέντες πέντα δέκα μετρημένες. Σταράτες. Και να σου εξηγεί ως πανεπιστημιακός καθηγητής γλωσσολογίας πως επικράτησε τελικά, και η λέξη «σταράτος» σημαίνει στις κούφιες μέρες μας τον μετρημένο, τον τίμιο, τον ακριβή, τον συμπαγή λόγο. Και να μην κρύβει λόγια για την αυθαιρεσία των εταιρειαρχών, την παρακμή της κοινωνίας, τα ξεπερασμένα αξιακά συστήματα, τους ζημιάρηδες παρακοιμώμενους, όλα… Με ονόματα και διευθύνσεις.
Τέτοιος. Και τον χαιρόσουνα. Και τον άφηνες με αγάπη πολλή… στην τρέλα του. Χείμαρρος.
Δεύτερη στάση -ώρα κοντά στη συνάντηση- τρία μέτρα δίπλα. Στον Χάρη… Εκεί… στο ένα χέρι πάντα ένα πράσινο κουτί μπύρας. Heineken. Να την πίνει σιγά σιγά. Όχι με ποτήρι.
Και μπορεί τελικά να πέρναγε η ώρα και να έφευγε χωρίς να συναντήσει κανέναν…Ίσως τον Δαμιανό μόνο, τον Σερέφογλου. Το φίλο του. Στο τμήμα των δικαιωμάτων. Θυμωμένος πολύ όμως. Αλλά και ψύχραιμα πολύ -δικοί του οι κώδικες και οι ερμηνείες- να μετράει τα πράγματα. Λαϊκός θυμόσοφος είπαμε, λαϊκός διανοητής.
«Ξέρω γω τις, δηλαδή, Χαρούλη μου και κυρ Δημήτρη μου, γεια χαρά για σήμερα. Θα ‘ρθω πάλι… Βαθιά τα λαγούμια τους. Είδατε κανέναν να κυκλοφορεί; Ξέρω γω τις, δηλαδή, όπως καταλαβαίνετε, το δίκιο μου κορφή βουνού. Στα λαγούμια, στα λαγούμια… Μου φτάνει…».
Ένιωθε καλά… ένιωθε δικαιωμένος… ένιωθε ήσυχος… έφευγε ήσυχος. Τα χέρια βαθιά στις τσέπες. Σφιγμένες οι γροθιές.
