Θα διαβάσετε την ιστορία μιας γυναίκας που κατέρριψε όλα τα στερεότυπα και έγινε παγκόσμια σταρ της μουσικής σε ηλικία 47 ετών. Πως γίνεται αυτό; Ορφανή, πάμφτωχη, από την Αφρική, χωρίς να είναι “ωραία” και με καλλίγραμμο σώμα, τα κατάφερε. Μοναδικά της όπλα η φωνή και η γλυκύτητα της.
Δίσκοι χρυσοί και πλατινένιοι, βραβεία Grammy, sold out συναυλίες σε όλο τον κόσμο, επιτυχίες στα charts, κι’ όλα αυτά μια κυρία 50αρα, υπέρβαρη, που κάπνιζε ως φουγάρο και τραγουδούσε ξυπόλυτη. Γι’ αυτό και το παρατσούκλι της ήταν "Barefoot Diva" (ξυπόλυτη ντίβα) και επίσης λόγω του είδους της μουσικής που υπηρετούσε, την ονόμασαν "Queen of Morna".
To Πράσινο Ακρωτήρι (Cape Verde), είναι μια νησιωτική χώρα στην δυτική Αφρική, αποτελούμενη από διάφορα νησάκια και ήταν Πορτογαλική αποικία. Στην πόλη Mindelo του νησιού São Vicente γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1941 η Cesária Évora. Σε ηλικία 7 ετών έμεινε ορφανή από πατέρα και η μητέρα της αγωνιζόταν να την μεγαλώσει με τα πενιχρά της εισοδήματα που εξασφάλιζε από την εργασία της ως μαγείρισσα. Τελικά, μην μπορώντας να προσφέρει στο παιδί της τα στοιχειώδη, την οδήγησε σε ορφανοτροφείο. Εκεί, στη χορωδία του ιδρύματος εκείνου η μικρή Cesária έμαθε να τραγουδά.
Τα πρώτα χρόνια στο τραγούδι
Στα 16 της συνάντησε έναν ναυτικό από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ονομαζόταν Εντουάρντο. Ήταν ο άνθρωπος που την δίδαξε τα παραδοσιακά μουσικά στιλ των coladeiras και mornas. Τα mornas αποτελούν τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας. Με αυτά τα εφόδια η μικρή Cesária ξεκίνησε να τραγουδά σε ταβέρνες για ψαράδες, τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία. Την εποχή εκείνη άρχισε να γίνεται διάσημη στο νησί της, όμως διεθνώς ήταν άγνωστη.
Πέρα από κάποια γνωστά και παραδοσιακά τραγούδια που έλεγε, της έγραφε και μερικά καινούργια, ο θείος της ο διάσημος μουσικός και τραγουδοποιός, B. Leza. Παρ’ όλο λοιπόν που ο κόσμος την αγαπούσε και πήγαινε να την ακούσει οικονομικά δεν πήγαινε καλά. Όλη η χώρα δεν τα πήγαινε καλά οικονομικά όπως και πολιτικά. Αποφάσισε να αφήσει το τραγούδι και να ψάξει αλλού για δουλειά. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και αργότερα σε μια συνέντευξη της είχε πει πως ήταν "σκοτεινά χρόνια". Δέκα χρόνια δυστυχισμένα κατά την διάρκεια των οποίων άρχισε να πίνει. Εκτός όλων των άλλων είχε να παλέψει τώρα και με τον αλκοολισμό.
Επιστροφή και διεθνής καταξίωση
Ένας μουσικός από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ζούσε στην Πορτογαλία, ο Μπάνα, την προσκάλεσε να τραγουδήσει σε συναυλίες σε πορτογαλικό έδαφος, με τη χρηματοδότηση μιας τοπικής οργάνωσης γυναικών. Το γεγονός αυτό την αναπτέρωσε κι’ άρχισε να βλέπει και πάλι θετικά την πορεία της ζωής της. Η φωνή και τα τραγούδια της μάγευαν τον κόσμο, ο οποίος άρχισε να πηγαίνει σωρηδόν να την ακούσει.
Ο José da Silva, ένας Γάλλος με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι, όπου ηχογράφησε το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) το 1988 – στα 47 της. Το τραγούδι "Sodade" ήταν η πρώτη της διεθνής επιτυχία και η πρώτη της επιτυχία στη Γαλλία. Αυτό σηματοδότησε την απαρχή της παγκόσμιας φήμης της. Το άλμπουμ πήρε εξαιρετικές κριτικές κι’ έγινε χρυσό σε αρκετές χώρες.
Το 1992, ήρθε το άλμπουμ “Miss Perfumado”, το οποίο σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία από τα προηγούμενα, κάνοντας την γνωστή σε όλο τον κόσμο. Για τα επόμενα 20 χρόνια περίπου έζησε στιγμές μεγάλης δόξας και οικονομικής ευμάρειας, πουλώντας εκατομμύρια αντίτυπα δίσκων, μετέχοντας σε ethnic φεστιβάλ και κάνοντας πολύ πετυχημένες συναυλίες. Πήγαινε συνέχεια στην πατρίδα της, βοήθησε την οικογένεια της και πολύ κόσμο που είχε ανάγκη, κουβάλησε φωτογράφους, ΜΜΕ και κανάλια, και έγινε κάτι σαν εθνική ηρωίδα.
Στις χώρες της Μεσογείου – και ιδιαίτερα στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα είχε το πιο φανατικό κοινό.
Πλησιάζει το τέλος
Το 2010 δεν αισθανόταν καθόλου καλά και έκανε επέμβαση ανοιχτής καρδιάς στο Παρίσι έπειτα από σοβαρά προβλήματα που παρουσίασε στην στεφανιαία αορτή. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο ατζέντης της ανακοίνωσε πως βάζει τέλος στη μουσική της καριέρα, ακυρώνοντας τις προγραμματισμένες συναυλίες της, καθώς βρισκόταν σε κατάσταση μεγάλης εξάντλησης. Επέστρεψε στο νησί της και δυόμιση μήνες μετά - στις 17 Δεκεμβρίου 2011 - έφυγε από τη ζωή. Ήταν 70 ετών και μια Ισπανική εφημερίδα έγραψε πως 36 ώρες πριν τον θάνατο της, εξακολουθούσε να καπνίζει και να δέχεται κόσμο στο σπίτι της, στο οποίο η πόρτα ήταν πάντα ανοικτή.
Cesária Évora 27 Αυγούστου 1941 – 17 Δεκεμβρίου 2011
H Cesária Évora στην πατρίδα της το Πράσινο Ακρωτήρι.
Το σπίτι της στο Πράσινο Ακρωτήρι έχει γίνει μουσείο
Στην πατρίδα της η Cesária Évora έχει γίνει: Αεροδρόμιο, χαρτονόμισμα, γραμματόσημο, μουσείο, άγαλμα, graffiti και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Ακολουθούν φωτογραφίες για του λόγου το αληθές.
Διεθνές αεροδρόμιο Cesária Évora
Το 2014 η τράπεζα του Cabo Verde εξέδωσε το χαρτονόμισμα των 2000 Escudos με το πρόσωπο της.
Το 2003 έγινε γραμματόσημο Cesária Évora
Ένα από τα πολλά αγάλματα που έχουν στηθεί για την Cesária Évora
Graffiti με την μορφή της Cesária Évora
Μετά τον θάνατο της αρκετοί δρόμοι σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας πήραν το όνομα της, όπως επίσης στις 19 Σεπτεμβρίου 2014, στο Seine-Saint-Denis, μια καινούργια πτέρυγα του Κολλεγίου απέκτησε το όνομα της.
Στην Ελλάδα η Cesária Évora αγαπήθηκε και αγαπιέται πολύ. Είχε έρθει και είχε τραγουδήσει τόσο με την Ελευθερία Αρβανιτάκη…
… όσο και με την Δήμητρα Γαλάνη που την είχε προσκαλέσει guest σε δύο live της - απ’ όσο θυμάμαι.
Ένας δίσκος συλλογή με τα ντουέτα που έχει κάνει. Υπάρχει και το όνομα της Ελευθερίας Αρβανιτάκη.
Επιλεγμένη δισκογραφία
Δίσκοι χρυσοί και πλατινένιοι, βραβεία Grammy, sold out συναυλίες σε όλο τον κόσμο, επιτυχίες στα charts, κι’ όλα αυτά μια κυρία 50αρα, υπέρβαρη, που κάπνιζε ως φουγάρο και τραγουδούσε ξυπόλυτη. Γι’ αυτό και το παρατσούκλι της ήταν "Barefoot Diva" (ξυπόλυτη ντίβα) και επίσης λόγω του είδους της μουσικής που υπηρετούσε, την ονόμασαν "Queen of Morna".
To Πράσινο Ακρωτήρι (Cape Verde), είναι μια νησιωτική χώρα στην δυτική Αφρική, αποτελούμενη από διάφορα νησάκια και ήταν Πορτογαλική αποικία. Στην πόλη Mindelo του νησιού São Vicente γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου 1941 η Cesária Évora. Σε ηλικία 7 ετών έμεινε ορφανή από πατέρα και η μητέρα της αγωνιζόταν να την μεγαλώσει με τα πενιχρά της εισοδήματα που εξασφάλιζε από την εργασία της ως μαγείρισσα. Τελικά, μην μπορώντας να προσφέρει στο παιδί της τα στοιχειώδη, την οδήγησε σε ορφανοτροφείο. Εκεί, στη χορωδία του ιδρύματος εκείνου η μικρή Cesária έμαθε να τραγουδά.
Τα πρώτα χρόνια στο τραγούδι
Στα 16 της συνάντησε έναν ναυτικό από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ονομαζόταν Εντουάρντο. Ήταν ο άνθρωπος που την δίδαξε τα παραδοσιακά μουσικά στιλ των coladeiras και mornas. Τα mornas αποτελούν τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας. Με αυτά τα εφόδια η μικρή Cesária ξεκίνησε να τραγουδά σε ταβέρνες για ψαράδες, τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία. Την εποχή εκείνη άρχισε να γίνεται διάσημη στο νησί της, όμως διεθνώς ήταν άγνωστη.
Πέρα από κάποια γνωστά και παραδοσιακά τραγούδια που έλεγε, της έγραφε και μερικά καινούργια, ο θείος της ο διάσημος μουσικός και τραγουδοποιός, B. Leza. Παρ’ όλο λοιπόν που ο κόσμος την αγαπούσε και πήγαινε να την ακούσει οικονομικά δεν πήγαινε καλά. Όλη η χώρα δεν τα πήγαινε καλά οικονομικά όπως και πολιτικά. Αποφάσισε να αφήσει το τραγούδι και να ψάξει αλλού για δουλειά. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και αργότερα σε μια συνέντευξη της είχε πει πως ήταν "σκοτεινά χρόνια". Δέκα χρόνια δυστυχισμένα κατά την διάρκεια των οποίων άρχισε να πίνει. Εκτός όλων των άλλων είχε να παλέψει τώρα και με τον αλκοολισμό.
Επιστροφή και διεθνής καταξίωση
Ένας μουσικός από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ζούσε στην Πορτογαλία, ο Μπάνα, την προσκάλεσε να τραγουδήσει σε συναυλίες σε πορτογαλικό έδαφος, με τη χρηματοδότηση μιας τοπικής οργάνωσης γυναικών. Το γεγονός αυτό την αναπτέρωσε κι’ άρχισε να βλέπει και πάλι θετικά την πορεία της ζωής της. Η φωνή και τα τραγούδια της μάγευαν τον κόσμο, ο οποίος άρχισε να πηγαίνει σωρηδόν να την ακούσει.
Ο José da Silva, ένας Γάλλος με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι, όπου ηχογράφησε το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) το 1988 – στα 47 της. Το τραγούδι "Sodade" ήταν η πρώτη της διεθνής επιτυχία και η πρώτη της επιτυχία στη Γαλλία. Αυτό σηματοδότησε την απαρχή της παγκόσμιας φήμης της. Το άλμπουμ πήρε εξαιρετικές κριτικές κι’ έγινε χρυσό σε αρκετές χώρες.
Το 1992, ήρθε το άλμπουμ “Miss Perfumado”, το οποίο σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία από τα προηγούμενα, κάνοντας την γνωστή σε όλο τον κόσμο. Για τα επόμενα 20 χρόνια περίπου έζησε στιγμές μεγάλης δόξας και οικονομικής ευμάρειας, πουλώντας εκατομμύρια αντίτυπα δίσκων, μετέχοντας σε ethnic φεστιβάλ και κάνοντας πολύ πετυχημένες συναυλίες. Πήγαινε συνέχεια στην πατρίδα της, βοήθησε την οικογένεια της και πολύ κόσμο που είχε ανάγκη, κουβάλησε φωτογράφους, ΜΜΕ και κανάλια, και έγινε κάτι σαν εθνική ηρωίδα.
Στις χώρες της Μεσογείου – και ιδιαίτερα στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα είχε το πιο φανατικό κοινό.
Πλησιάζει το τέλος
Το 2010 δεν αισθανόταν καθόλου καλά και έκανε επέμβαση ανοιχτής καρδιάς στο Παρίσι έπειτα από σοβαρά προβλήματα που παρουσίασε στην στεφανιαία αορτή. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ο ατζέντης της ανακοίνωσε πως βάζει τέλος στη μουσική της καριέρα, ακυρώνοντας τις προγραμματισμένες συναυλίες της, καθώς βρισκόταν σε κατάσταση μεγάλης εξάντλησης. Επέστρεψε στο νησί της και δυόμιση μήνες μετά - στις 17 Δεκεμβρίου 2011 - έφυγε από τη ζωή. Ήταν 70 ετών και μια Ισπανική εφημερίδα έγραψε πως 36 ώρες πριν τον θάνατο της, εξακολουθούσε να καπνίζει και να δέχεται κόσμο στο σπίτι της, στο οποίο η πόρτα ήταν πάντα ανοικτή.
Cesária Évora 27 Αυγούστου 1941 – 17 Δεκεμβρίου 2011
H Cesária Évora στην πατρίδα της το Πράσινο Ακρωτήρι.
Το σπίτι της στο Πράσινο Ακρωτήρι έχει γίνει μουσείο
Στην πατρίδα της η Cesária Évora έχει γίνει: Αεροδρόμιο, χαρτονόμισμα, γραμματόσημο, μουσείο, άγαλμα, graffiti και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Ακολουθούν φωτογραφίες για του λόγου το αληθές.
Διεθνές αεροδρόμιο Cesária Évora
Το 2014 η τράπεζα του Cabo Verde εξέδωσε το χαρτονόμισμα των 2000 Escudos με το πρόσωπο της.
Το 2003 έγινε γραμματόσημο Cesária Évora
Ένα από τα πολλά αγάλματα που έχουν στηθεί για την Cesária Évora
Graffiti με την μορφή της Cesária Évora
Μετά τον θάνατο της αρκετοί δρόμοι σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας πήραν το όνομα της, όπως επίσης στις 19 Σεπτεμβρίου 2014, στο Seine-Saint-Denis, μια καινούργια πτέρυγα του Κολλεγίου απέκτησε το όνομα της.
Στην Ελλάδα η Cesária Évora αγαπήθηκε και αγαπιέται πολύ. Είχε έρθει και είχε τραγουδήσει τόσο με την Ελευθερία Αρβανιτάκη…
… όσο και με την Δήμητρα Γαλάνη που την είχε προσκαλέσει guest σε δύο live της - απ’ όσο θυμάμαι.
Ένας δίσκος συλλογή με τα ντουέτα που έχει κάνει. Υπάρχει και το όνομα της Ελευθερίας Αρβανιτάκη.
Επιλεγμένη δισκογραφία
- La Diva Aux Pieds Nus (1988)
- Distino di Belita (1990)
- Mar Azul (1991)
- Miss Perfumado (1992)
- Cesária (1995)
- Cabo Verde (1997)
- Café Atlantico (1999)
- São Vicente di Longe (2001)
- Voz d'Amor (2003)
- Rogamar (2006)
- Nha Sentimento (2009)
