Με εξαίρεση το Γιώργο Μαργαρίτη κανένας άλλος «συνοδοιπόρος», παλαιότερος ή νεότερος, δεν τη συντρόφευσε στο στερνό αντίο. Κι όμως κάποτε, η Άννα Χρυσάφη μαζί με τον Γιώργο Μητσάκη δημιούργησαν ένα απ’ τα δημοφιλέστερα ντουέτα της δεκαετίας του ΄50…
Γεννήθηκε στις 6/12/1921 από γονείς Μικρασιάτες. Ο πατέρας της έπαιζε σαντούρι, αλλά και τα αδέλφια της ήταν μουσικοί. Τελείωσε τη σχολή μόδας Τσοπανέλη και εργαζόταν σαν μοδίστρα στα καλύτερα σπίτια της Αθήνας. Ανάμεσα στις πελάτισσες της και η Σοφία Παπανδρέου, σύζυγος του Γεωργίου και μητέρα του Ανδρέα Παπανδρέου. Στην κατοχή γνωρίζει τον άντρα της που ήταν φούρναρης. Σε μια γιορτή την ακούει ο Βαγγέλης Γρυπάρης και της προτείνει να περάσει από ακρόαση στην Οντεόν. Πράγματι, το 1949 περνάει από ακρόαση παρουσία του Μίνωος Μάτσα και του μαέστρου Σπύρου Περιστέρη και υπογράφει αμέσως συμβόλαιο. Ακολουθεί η συνεργασία της σε δίσκους με το Μανώλη Χιώτη και το Γιάννη Τατασσόπουλο.
Την πενταετία 1950-1955 συμμετέχει στα καθημερινά ψυχαγωγικά προγράμματα του Κεντρικού Ραδιοφωνικού Σταθμού Ενόπλων Δυνάμεων στην οδό Ζαλοκώστα, ερμηνεύοντας «ζωντανά», με λαϊκές ορχήστρες των Χιώτη, Τσιτσάνη, Μητσάκη, Ζαμπέτα, Καπλάνη κ.ά, λαϊκά τραγούδια και γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής. Εκεί πρωτοτραγούδησε με τον Μητσάκη. Η καλλιτεχνική σχέση τους με τον ξεκινά επισήμως το 1952 με εμφανίσεις σε κέντρα (Ροσινιόλ), στον κινηματογράφο (Ο Πύργος Των Ιπποτών) και στο θέατρο (Καλουτά) σε διάφορες επιθεωρήσεις. Η ταιριαστή παρουσία και χημεία τους θα έχει σαν αποτέλεσμα να σχηματίσουν ένα απ’ τα πιο ονομαστά καλλιτεχνικά ντουέτα της εποχής. Ο “δάσκαλος” λέει χαρακτηριστικά στην αυτοβιογραφία του: « ...όταν έδεσανε στο “Ροσινιόλ”.... Ακόμα δίσκο μόνη της δεν είχε κάνει. Είχε κάτι σιγοντάκια στην “Οντεόν”, ένα τραγούδι του Καπλάνη, “Χτυπάει η καμπάνα”, ένα του Τζουανάκου “Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω” και του Χιώτη τα “Πεταλάκια” που το είχε πει με τον Μπίνη. Κι εγώ φτιαγμένος, σχετικά τότε, άρεσα κι άρχισε να φισκάρει το μαγαζί. ...Γινόταν λοιπόν μεγάλο ντόρος κάθε βράδυ...».
Γεννήθηκε στις 6/12/1921 από γονείς Μικρασιάτες. Ο πατέρας της έπαιζε σαντούρι, αλλά και τα αδέλφια της ήταν μουσικοί. Τελείωσε τη σχολή μόδας Τσοπανέλη και εργαζόταν σαν μοδίστρα στα καλύτερα σπίτια της Αθήνας. Ανάμεσα στις πελάτισσες της και η Σοφία Παπανδρέου, σύζυγος του Γεωργίου και μητέρα του Ανδρέα Παπανδρέου. Στην κατοχή γνωρίζει τον άντρα της που ήταν φούρναρης. Σε μια γιορτή την ακούει ο Βαγγέλης Γρυπάρης και της προτείνει να περάσει από ακρόαση στην Οντεόν. Πράγματι, το 1949 περνάει από ακρόαση παρουσία του Μίνωος Μάτσα και του μαέστρου Σπύρου Περιστέρη και υπογράφει αμέσως συμβόλαιο. Ακολουθεί η συνεργασία της σε δίσκους με το Μανώλη Χιώτη και το Γιάννη Τατασσόπουλο.
Την πενταετία 1950-1955 συμμετέχει στα καθημερινά ψυχαγωγικά προγράμματα του Κεντρικού Ραδιοφωνικού Σταθμού Ενόπλων Δυνάμεων στην οδό Ζαλοκώστα, ερμηνεύοντας «ζωντανά», με λαϊκές ορχήστρες των Χιώτη, Τσιτσάνη, Μητσάκη, Ζαμπέτα, Καπλάνη κ.ά, λαϊκά τραγούδια και γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής. Εκεί πρωτοτραγούδησε με τον Μητσάκη. Η καλλιτεχνική σχέση τους με τον ξεκινά επισήμως το 1952 με εμφανίσεις σε κέντρα (Ροσινιόλ), στον κινηματογράφο (Ο Πύργος Των Ιπποτών) και στο θέατρο (Καλουτά) σε διάφορες επιθεωρήσεις. Η ταιριαστή παρουσία και χημεία τους θα έχει σαν αποτέλεσμα να σχηματίσουν ένα απ’ τα πιο ονομαστά καλλιτεχνικά ντουέτα της εποχής. Ο “δάσκαλος” λέει χαρακτηριστικά στην αυτοβιογραφία του: « ...όταν έδεσανε στο “Ροσινιόλ”.... Ακόμα δίσκο μόνη της δεν είχε κάνει. Είχε κάτι σιγοντάκια στην “Οντεόν”, ένα τραγούδι του Καπλάνη, “Χτυπάει η καμπάνα”, ένα του Τζουανάκου “Λίγα ψίχουλα αγάπης σου γυρεύω” και του Χιώτη τα “Πεταλάκια” που το είχε πει με τον Μπίνη. Κι εγώ φτιαγμένος, σχετικά τότε, άρεσα κι άρχισε να φισκάρει το μαγαζί. ...Γινόταν λοιπόν μεγάλο ντόρος κάθε βράδυ...».
Όμως ο Μητσάκης ανήκε στην Κολούμπια κι έτσι τα τραγούδια που έκανε επιτυχία στο πάλκο η Χρυσάφη, εκείνος τα ηχογραφούσε στην εταιρία του με άλλες τραγουδίστριες. Γι’ αυτό τον λόγο βρισκόντουσαν στα «μαχαίρια».
Ο Μητσάκης συνεχίζει: «Με την Χρυσάφη σμίξαμε ξανά στο “Ροσινιόλ” το 1954. Είχαμε μεγάλη επιτυχία ξανά. Είχε βγεί μια ωραία αφίσσα που έγραφε “Ξανασμίγουν τ’ αηδόνια” και γινόταν κάθε βράδυ στο μαγαζί χαμός. Μετά έφυγε αυτή ένα χρόνο στην Αμερική με τον Καπλάνη και τελευταία χρονιά που παίξαμε στο “Ροσινιόλ” ήταν μόλις γύρισε, το 1957. Τον επόμενο χρόνο ήμασταν με τον Τσιτσάνη κι από τότε δεν ξαναδουλέψαμε μαζί».
Η Χρυσάφη συνεργάστηκε στενά και με τους Παπαϊωάννου και Τσιτσάνη. Ξεχωριστή στιγμή στην πορεία της η παρουσία της στο γλέντι στις Κάννες τον Μάη του 1960 που ακολούθησε μετά την προβολή του έργου Ποτέ Την Κυριακή απ’ όπου αναδείχτηκε το τραγούδι Τα Παιδιά Του Πειραιά που κατέκτησε την υφήλιο. Λέγεται ότι γλέντι σαν αυτό στις Κάννες (στην αίθουσα του ξενοδοχείου Κάρλτον), που ξετρέλλανε τους ξένους βιπς, δεν έχει ξαναγίνει. Τη Χρυσάφη συνόδευαν οι Γιώργος Ζαμπέτας, Σπύρος Καλφόπουλος, Γιώργος Κουλαξίζης, Γιάννης Αγγέλου, Σπύρος Πιπεράκης, Τόλης Χάρμας . Παρών οι Χατζιδάκις, Ντασέν, Μελίνα, Φούντας, Βανδής, Διαμαντίδου και όλοι οι μεγάλοι ξένοι σκηνοθέτες, ηθοποιοί κοσμικοί που μετείχαν στο φεστιβάλ.
Η Χρυσάφη στη συνέχεια δούλεψε με τον Τσιτσάνη στο Φαληρικόν και με τους Καζαντζίδη-Μαρινέλλα στου Κουλουριώτη (1963) στην παραλία Μοσχάτου ενώ παράλληλα ηχογραφούσε για την Φιντέλιτυ του Αλέκου Πατσιφά. Την ίδια περίοδο πραγματοποίησε εμφανίσεις στην Αμερική και ηχογραφήσεις εκεί μαζί με τον μυθικό μπουζουξή Μπέμπη αλλά και τον επίσης σπουδαίο μπουζουξή Ανέστο Αθανασίου. Όπως παραδεχόταν η ίδια, από τα λάθη που έχει κάνει είναι ότι δεν συνεργάστηκε με τον Ζαμπέτα όταν της το πρότεινε, γιατί εκείνος δεν ήταν μεγάλο όνομα ακόμη, κι έτσι ο Ζαμπέτας στράφηκε στη Βίκυ Μοσχολιού. Η Χρυσάφη υποστήρι ότι εκείνη ήταν η πρώτη που τραγούδησε όρθια στο πάλκο. Άλλωστε πέρα από την πλούσια και μεστή φωνή της φημίζονταν και για το μπρίο και την εκρηκτική παρουσία της στο πάλκο που γοήτευε και ξεσήκωνε το κοινό. Είχα το προνόμιο να την γνωρίσω από κοντά και να μου μιλήσει για τη ζήση της. Τη θυμάμαι χαμογελαστή και με υπέροχες ατάκες, κατασταλάγματα ζωής, να ομορφαίνει τη συζήτησή μας.
