Μελοποιημένη ποίηση 2000-2012 | Ε' Μέρος [2010-2012]

2010: Από τον Αριστοφάνη στο «Άσμα Ασμάτων» και τον Καβάφη

Ο Χρήστος Λεοντής εμπνεύστηκε για πρώτη φορά από τον Αριστοφάνη, το 1970, μελοποιώντας τις «Σφήκες» του. Έκτοτε ακολούθησαν πάρα πολλές συνθέσεις του Λεοντή πάνω σε έργα αρχαίου δράματος και κωμωδίας, καλύπτοντας μια δημιουργική περίοδο 40 περίπου χρόνων (1962-2004). Χαρακτηριστικά της μουσικής του ως προς τις κωμωδίες, η διάθεση σύνθεσης τραγουδιών που μπορούν να ξεπεράσουν τα όρια μιας θεατρικής παράστασης, οι ευφρόσυνοι ρυθμοί συνταιριαγμένοι με λαϊκότροπες μελωδίες και η αμεσότητά της σαν να ξεπηδά μέσα από τα αρχαία κείμενα (οι αρχαίες μελοποιήσεις των οποίων, ως γνωστό δεν διασώθηκαν). Τον Αύγουστο του 2005 στα πλαίσια του Ελληνικού Φεστιβάλ ο Λεοντής έδωσε στο Ηρώδειο την παράσταση «Χελιδών ηδομένη… και τραγούδια ευφρόσυνα!», βραδιά που ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε ως dvd και cd από τον Μετρονόμο. Στο πρώτο μέρος τη βραδιάς παρουσιάζονται πέντε μουσικές ενότητες από τις κωμωδίες του Αριστοφάνη, «Αχαρνής», «Σφήκες», «Ιππής», «Πλούτος» και «Ειρήνη» και ακολουθούν άλλα τραγούδια του συνθέτη. Για την πραγματοποίηση της παράστασης συνεργάζονται γύρω στα εκατό άτομα. Ανάμεσά τους οι τραγουδιστές Πέτρος Δαμουλής, Δώρος Δημοσθένους, Γιάννης Κούτρας, Μαρία Σουλτάτου, Ιωάννα Φόρτη, η μικτή Χορωδία τού Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Κηφισιάς υπό την διεύθυνση του Θανάση Αρβανίτη, δεκαεπταμελής ορχήστρα, το Χοροθέατρο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, η Σοφία Παντουβάκη (σκηνικά, κοστούμια), ο Χρήστος Τσαγάκης και Χρήστος Λεοντής (τηλεοπτική σκηνοθεσία). Επίσης ο Κωνσταντίνος Ρήγος ανέλαβε τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία και ο Σπύρος Παπαδόπουλος την παρουσίαση. Τέλος, η καλλιτεχνική διεύθυνση, ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας ανήκει στον ίδιο τον συνθέτη.

Με τον τίτλο «7», κυκλοφόρησε, το 2010, από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, μια ιδαίτερη εργασία του Θάνου Μικρούτσικου: Στο βιβλίο - cd συγκέντρωσε εφτά αυτοσχεδιασμούς μουσικής και μουσικών από τα μακρινά 1981 και 1987, όταν και συνεργαζόταν στενά με τους δεξιοτέχνες Γιώργο Φακανά (ηλ. μπάσο), Νίκο Τουλιάτο (κρουστά) και David Lynch (άλτο σαξόφωνο). Οι αυτοσχεδιασμοί τους πάνω στα επίμονα μελωδικά θέματα του συνθέτη (ο οποίος συμμετέχει και ως μουσικός παίζοντας πλήκτρα, ηλ. πιάνο και τσέμπαλο) αποδομούν την έννοια της μουσικής σύνθεσης και όπως εύστοχα σημειώνει ο Γιώργος Χαρωνίτης, στο σημείωμά του που εμπεριέχεται στο βιβλίο-cd: «ο προσδιορισμός είναι ορατός αλλά η διαδρομή μαθηματικά απροσδιόριστη». Το πρώτο κομμάτι του έργου, είναι μια δημιουργική ανάπλαση από τη «Τζοκόντα» του Χατζιδάκι, σαν να παίρνουν οι δύο μουσικοί (Μικρούτσικος- Φακανάς) ένα από τα πασίγνωστα μουσικά μοτίβα, από τη «Προσωπογραφία της μητέρα μου», και αφού το ξεναγήσουν στους λαβυρίνθους του ηλεκτρικού μπάσου, των πλήκτρων και του τσέμπαλου, αφού τραχύνουν τη μελωδική του γραμμή, το επαναφέρουν μετά από εννιά λεπτά ξέπνοο, αλλά χορτασμένο από το αυτοσχεδιαστικό του ταξίδι. Ισχυρή, επίσης, κοινή μελωδική βάση έχουν τα «Φαντασία Νο1» και «Φαντασία Νο2» ενώ το «Trio για πιάνο, μπάσο και ντραμς» με τον Τάκη Φαραζή στο ηλ. πιάνο αντί του συνθέτη (ακούγεται εμφανώς πιο ελεύθερο το παίξιμο) ξεδιπλώνεται αξιοθαύμαστα, με το τέμπο να κρατιέται μεν ξεχωριστά από τους τρεις μουσικούς, το αποτέλεσμα όμως είναι ένας συμπαγής ρυθμός, δείγμα βεβαίως της καλής χημείας τους. Τζαζ όμως σημαίνει και «ελευθερία» όπως είχε δηλώσει κι ένας σπουδαίος μουσικός της ο Thelonious Monk, (1917-1982), και αυτόν τον αέρα ελευθερίας επιτείνουν δύο άλλοι καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους, οι οποίοι εμφανίζονται και αυτοί με εφτά έργα τους: ο ζωγράφος και καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, Γιώργος Λαζόγκας, και ο ποιητής Γιώργος Κακουλίδης. Ο πρώτος, με τους ιδιόρρυθμους πίνακές του, τη μινιμαλιστική και αφηρημένη τεχνοτροπία του και ο δεύτερος με τη σαχτουρική επιρροή του, το υποδόριο χιούμορ και τις αφηγηματικές ανατροπές. Το βιβλίο- cd δεν υπάγεται ασφαλώς στον τομέα της μελοποιημένης ποίησης, θα μπορούσε ίσως όμως να χαρακτηριστεί ως το soundtrack ενός ποιητικού βιβλίου με ζωγραφιές.

Ο Θάνος Μικρούτσικος, επίσης, το 2010, μας συστήνει τον νέο τραγουδοποιό Νίκο Τσούκα, υπογράφοντας την επιμέλεια παραγωγής του πρώτου του άλμπουμ «Τα τραγούδια δεν σώπασαν ποτέ». Ο Νίκος Τσούκας υπογράφει τη μουσική σε όλα τα κομμάτια καθώς και τους στίχους, εκτός από τρία τραγούδια όπου έχει μελοποιήσει τους ποιητές: Μπωντλαίρ, Πόε και Μπόρχες. Εκτός από τον ίδιο, τραγουδούν ο Χρήστος Θηβαίος, ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης, τα Υπόγεια Ρεύματα και ο Θάνος Μικρούτσικος. Η ικανότητα μελοποίησης του Τσούκα υπερτερεί σαφώς της φωνής του, όμως τόσο αυτές οι μελωδίες όσο και οι ενορχηστρώσεις κινούνται στα επαρκώς πλέον εμφανιζόμενα στην ελληνική δισκογραφία πλαίσια του έντεχνου-ροκ ρεπερτορίου με τις ροκ-λαικές πινελιές, με αποτέλεσμα η δουλειά να κινείται εκ προιμίου στανταρισμένα.

Ο καθηγητής αγγλικής φιλολογίας και μουσικός -συνθέτης τραγουδιών πάνω στη φυσαρμόνικα-, Γιάννης Καρβέλας, κυκλοφόρησε το 2010 τον τρίτο του προσωπικό δίσκο, «Τραγούδια για φυσαρμόνικα, φωνή και πιάνο». Πρόκεται για πέντε τραγούδια είναι σε στίχους του ιδίου, δύο σε ποίηση των Βρετανών ποιητών William H. Davies (1871-1940) και William Allingham (1824-1889), ένα σε ποίηση της Σαπφούς, ένα του Ρωμαίου ποιητή Gaius Valerius Catullus(84-54 π.Χ.) και ένα του Γεωργίου Δροσίνη. Το ενδέκατο τραγούδι αποτελεί ένα είδος ραπ πάνω σε αρχαία ελληνικά ρητά. Τα τραγούδια είναι γραμμένα στις ΗΠΑ και τον Καναδά, τις δεκαετίες 70', 80' και 90'. Ένας δίσκος με ημι-επαγγελματική, θα λέγαμε, διάθεση, με ένα μουσικό κλίμα περασμένων εποχών και με τη φωνή του συνθέτη να μην μπορεί να υποστηρίξει το υλικό του.

Ο Μάρκος Σαριμανώλης εξέδωσε τη χρονιά αυτή τη δεύτερη ποιητική του συλλογή, «Στην κορυφή της συννεφιάς» σε ένα βιβλίο- cd. Ένα απόσπασμα από το ποίημα «Ανδρειοσύνη», μελοποιήθηκε από τον μουσικό Νικήτα Βοστάνη και ερμηνεύτηκε, με τον τίτλο «Το θεριό», από τον κρητικό λυράρη και τραγουδιστή, Χαράλαμπο Γαργανουράκη. Στο δίσκο βρίσκουμε ακόμα απαγγελίες των ποιημάτων από τους ηθοποιούς Θεόδωρο Τσουανάτο και Ειρήνη Κουτρουμάνου καθώς και από τον ραδιοφωνικό παραγωγό του Κρήτη FM, Κώστα Ξυλούρη. Στην μουσική υπόκρουση τέλος, βοήθησε λυράρης Σταμάτης Αλεξανδράκης.

Το 2009 κυκλοφόρησε ο δίσκος με τη μελοποίηση του «Άσματος Ασμάτων» από τον Μάριο Στρόφαλη, όπως το απέδωσε στα νέα ελληνικά ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Το 2010 κυκλοφορεί μια νέα μουσική εργασία πάνω στο ποίημα, αυτή τη φορά από τον συνθέτη και μουσικό ερευνητή, Κώστα Μυλωνά. Γράφει σχετικά ο ίδιος: «Το Άσμα - Ασμάτων είναι ένας κύκλος τραγουδιών που το βασικό χαρακτηριστικό του είναι η αρραγής ενότητα ενός ενιαίου μουσικού ύφους που ταυτίζεται με το πνεύμα και τη βαθύτερη ουσία, του αιώνιου και αξεπέραστου αυτού ποιητικού κειμένου. Ενός κειμένου στο οποίο ο έρωτας σʼ όλες τις μορφές του, από την πιο αγνή έως την πιο αισθησιακή, υμνείται και παρουσιάζεται μʼ έναν τρόπο εκθαμβωτικού και ανυπέρβατου ποιητικού κάλλους.Πολλές είναι οι αποδόσεις αυτού του κειμένου στη νεοελληνική γλώσσα: Κ. Φριλίγγος (1912), Γ. Τσουκαλάς (1929), Σ. Νικοκάβουρας (1925), Γ. Ελιγιά (1928), Γ. Βουγίδης (1929), A. Χατζηδάκης (1930), A. Περνάρη (1932), Κ. Καλλίνικος (1938), Ε. Ζαφειρόπουλος (1938), Λ. Χατζηκώστας (1964), Γ. Σεφέρης (1965), Ν. Σκιαδόπουλος (1970). Η μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη, κορυφαία επίδοση νεοελληνικής λογοτεχνικής μετεγγραφής στη δεκαετία του 1960, που εξισορροπεί την ανθρώπινη ερωτική πλευρά με τη θρησκευτική ανάταση, είχε πάρει τα πρωτεία από τη μετάφραση του Γιωσέφ Ελιγιά που μέχρι τότε κρινόταν ως η καλύτερη. Η θαυμάσια μετάφραση - μετεγγραφή του κειμένου από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, ένα εκ των κορυφαίων στιχουργών του ελληνικού τραγουδιού, στηριγμένη στο δεκαπεντασύλλαβο, έχει την σπάνια αρετή να σε οδηγεί κατʼ ευθείαν στο τραγούδι. Αυτό για τον συνθέτη είναι ευλογία, αλλά και κατάρα μαζί. Ευλογία γιατί παρέχει ευκολίες στη μελοποίηση και κατάρα γιατί αυτές ακριβώς οι ευκολίες παραπέμπουν, τις περισσότερες φορές, σε γνωστές μουσικές λύσεις και άγονες επαναλήψεις χωρίς τη δυνατότητα μιας πιο έντεχνης ανάπτυξης. Όμως, αποδείχθηκε ότι η επιλογή του δεκαπεντασύλλαβου στη δουλειά του Παπαδόπουλου, ήταν ιδανική περίπτωση για να κάνεις τραγούδια με, όσο γίνεται, περισσότερους αποδέκτες. Άλλωστε και η δική μου πρόθεση ήταν να μείνω πιστός στη μετεγγραφή του και ορμώμενος από την ίδια σκοπιά με αυτόν, παρά τις κάποιες έντεχνες μουσικές «χειρονομίες», να γράψω τραγούδια που να έχουν τη ζεστασιά και την αμεσότητα του λαϊκού τραγουδιού. Η μουσική αντλεί το υλικό της από τις περιόδους εκείνες του ελληνικού τραγουδιού -τόσο του έντεχνου όσο και του λαϊκού- που σημάδεψαν την πορεία του. Έτσι σε κάποια τραγούδια υπάρχουν στοιχεία της καντάδας, σε κάποια άλλα ο απόηχος του ιδιώματος της Εθνικής Μουσικής Σχολής και σε άλλα τα σημάδια του λαϊκού τραγουδιού. Ωστόσο, αυτό που τα χαρακτηρίζει είναι ο λυρισμός τους, ταυτόσημος άλλωστε με το λυρισμό του ωραιότερου ερωτικού ποιήματος που γράφτηκε ποτέ σύμφωνα με την άποψη του Λευτέρη Παπαδόπουλου και, φυσικά, τη δική μου. Να σημειώσω την έξοχη ερμηνεία των τραγουδιστών: Τάκη Φάβιου και Κατερίνας Ανδρέου στην πρώτη αυτή εκτέλεση. Μολονότι έχω ενορχηστρώσει τα τραγούδια για συμφωνική ορχήστρα, αλλά και για ένα μικρό σύνολο επτά οργάνων, δε μπόρεσα μέχρι τώρα, για οικονομικούς λόγους, να αξιοποιήσω τη δουλειά μου αυτή. Έτσι αυτή η ηχογράφηση, που έγινε μʼ ένα φορητό και όχι επαγγελματικό μαγνητόφωνο στο σπίτι μου το 1995 μόνο με ένα πιάνο, είναι η μοναδική. Τελειώνοντας πρέπει να τονίσω ότι η μουσική των έξι τραγουδιών, από τα επτά που απαρτίζουν τον κύκλο, γράφτηκε στο διάστημα 1968 - 1969. Ήταν για κάποια άλλα τραγούδια με ανάλογο ποιητικό κλίμα που όμως δεν δισκογραφήθηκαν ποτέ.»

Μετά την ιστορική μελοποίηση ποιημάτων του Κώστα Καρυωτάκη, το 1982, η Λένα Πλάτωνος μελοποιεί ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη με αφορμή το Ελληνικό Φεστιβάλ και την παρουσίασή του στη Μικρή Επίδαυρο. Ο Φώντας Τρούσσας γράφει για το δίσκο [πηγή: http://diskoryxeion.blogspot.gr/]: «Ακούγοντας το «Καβάφης, 13 Τραγούδια» [Inner Ear, 2010] της Λένας Πλάτωνος, εκείνο που επιβεβαιώνω αρχικώς είναι η αδυναμία να συγκροτηθεί ένα άλμπουμ με μελοποιήσεις ποιημάτων του Αλεξανδρινού, που να μπορεί να προβάλλει ένα οριζόντιο ηχητικό concept. Γι’ αυτό - και όσον αφορά στην κοινή δισκογραφία - οι πιο επιτυχείς μελοποιήσεις αφορούν σε μεμονωμένα ποιήματα, τα οποία αντιμετωπίστηκαν ξεχωριστά, επιλεγμένα μέσα από σοβαρή (υποθέτω) προετοιμασία. Δεν λειτουργεί, δηλαδή, η άποψη της ενοποιημένης μουσικής φόρμας· εδώ, σε ποιήματα ενός ανθρώπου, που, σε κάθε περίπτωση, είναι διαφορετικά (φιλοσοφικά, ιστορικά, ηδονικά). Ο Δήμος Μούτσης, που χρεώνεται τη σημαντικότερη απόπειρα λαϊκής καβαφικής μελοποιίας με την Τετραλογία του (χρησιμοποιώ το «λαϊκής» για να διαχωρίσω τις λόγιες απόπειρες, που είναι ένα διαφορετικό κεφάλαιο), επέλεξε μόλις τρία ποιήματα (Η Πόλις, Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον, Θάλασσα του πρωιού) καταφέρνοντας με την πρωτοεμφανιζόμενη τότε (1975) Άλκηστη Πρωτοψάλτη και τον μέγα τραγουδιστή Χρήστο Λεττονό να αγγίξει το μελοποιητικό απόλυτο. Η Πλάτωνος, που αποφάσισε να αναμετρηθεί εμφανώς με τον Καβάφη και… αφανώς με τον Μούτση, επιχείρησε να μελοποιήσει στο δικό της Καβάφη και τα τρία ποιήματα τής Τετραλογίας. Η σύγκριση (την οποίαν εγώ κάνω - δεν είναι ανάγκη να την κάνουν όλοι ή άλλοι) δεν την ευνοεί καθόλου.Το σοβαρό πρόβλημα στα 13 Τραγούδια, πέραν της επικίνδυνης «οριζόντιας» αντιμετώπισής τους, σχετίζεται με το γεγονός ότι, επί της ουσίας, δεν έχουμε να κάνουμε με… τραγούδια. Τίποτα δεν μπορεί να τραγουδηθεί, τίποτα δεν μπορεί να σφυριχτεί (ναι, ακόμη κι αυτό). Η Πλάτωνος επέλεξε την πιο «εύκολη» και συνεπώς την πιο ευάλωτη καλλιτεχνικώς απόπειρα της δημιουργίας περιβάλλοντος (βασικά ηλεκτρονικής υφής), το οποίο σε καμμία περίπτωση δεν δύναται να οδηγήσει προς ένα, έστω ένα, ολοκληρωμένο τραγούδι (ψήγματα μόνον ανιχνεύονται εδώ κι εκεί). Ατυχεί, επίσης, η συνθέτιδα στην επιλογή του ερμηνευτή. Ο σημαντικός τραγουδιστής Γιάννης Παλαμίδας, με τα συγκεκριμένα φωνητικά και ερμηνευτικά προσόντα, αδυνατεί να ανταποκριθεί στην ηθική, στο ιεροκρύφιον του καβαφικού λόγου.

Μετρώντας είκοσι χρόνια σταθερής παρουσίας στην ελληνική αλλά και διεθνή μουσική σκηνή, οι Mode Plagal παρουσιάζουν το 2010 το τέταρτο προσωπικό τους δίσκο με τίτλο «Στην κοιλιά του κήτους». Στο δίσκο μελοποιούν δύο αποσπάσματα από τη «Φαύστα» του Μποστ, τον «Κύκλο» από το ομώνυμο ποίημα του Τάκη Συρέλλη, και ένα απόσπασμα από τους «Αδελφούς Καραμαζόφ» του Ντοστογιέφκσι με τον μοναδικό τρόπο που γνωρίζουν, δηλαδή, το funk, τα βαλκανικά ηχοχρώματα και τους jazz αυτοσχεδιασμούς.

Ο Nίκος Μαμαγκάκης κυκλοφορεί από την «Ιδαία» του, τον δίσκο «Μικρό requiem για τον Νίκο και την Έλλη-Το τραγούδι του Μπελογιάννη και της Έλλης Παππά». Στο ένθετο του δίσκου διαβάζουμε από τον ίδιο τον συνθέτη: «Έζησα την υπόθεση Μπελογιάννη από κοντά, κυνηγημένος από ασφαλίτες (αδερφό κομμουνιστή στη Μακρόνησο), με μια δραματική περιρρέουσα ηχητική ατμόσφαιρα από τα διάφορα πικ-απ που παίζανε τις επιτυχίες της άνθησης του ρεμπέτικου και που σ’ όλη την διάρκεια της δίκης αυτής αλλά και γενικότερα της τραγικής εποχής εκείνης, ακουγόντανε σαν ασταμάτητα μοιρολόγια ειδικά γραμμένα για τις περιστάσεις αυτές.Για μένα είναι από τα σημαντικότερα πλάσματα που γέννησε αυτός ο τόπος' Ετσι διαβάζοντας την ποίηση της Έλλης Παππά άρχισε να τα μελοποιεί τα κείμενά της γραμμένα για τον Νίκο Μπελογιάννη. Η φιλόλογος Μαρία Παχνιστή κορφολόγησε από το βιβλίο “Γράμματα στο γιο μου' και από τα ποιήματα “Δουλειά της φυλακής' ένα μικρό λιμπρέτο που διαβάζει η Σαβίνα Γιαννάτου πάνω σε λαϊκότροπες παραλλαγές για πιάνο. Στα ενδιάμεσα ακούγεται η μικρή ρεμπέτικη σουίτα για οχτώ όργανα και τα έντεκα τραγούδια που τραγουδούν η Σαβίνα Γιαννάτου, ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, η Ειρήνη Δερέμπεη και ο Παναγιώτης Παπαϊωάνννου. Ο δίσκος φέρει τη συγκίνηση των ποιημάτων, των αληθινών ιστορίων, εξομολογήσεων αλλά και το βάρος των ονομάτων και τις πολιτικές προεκτάσεις κι ας είναι καθαρόαιμα ερωτικός. Αλλά τι ερωτικός και κυρίως πώς ερωτικός». Επίσης το 2010, ο Μαμαγκάκης κυκλοφορεί τον «νέο» του «Ερωτόκριτο», για τρεις φωνές και πέντε όργανα, ένα λαϊκό μελόδραμα, όπερα σε πέντε μέρη, για μεγάλη ορχήστρα στο οποίο έλαβαν μέρος οι: Τάσης Χριστογιαννόπουλος (Ερωτόκριτος), Γιάννης Ιδομενέως (Βασιλιάς), Σαβίνα Γιαννάτου (Αρετούσα), Angelica Cathariou (Νένα), Νίκος Μαμαγκάκης (Ποιητής Β΄), Renato Ripo (σόλο τσέλο).

Ο Δημήτρης Πουλικάκος τραγουδά και απαγγέλλει Νίκο Εγγονόπουλο υπό τη μουσική ατμόσφαιρα-μελωδίες, ένα trip hop με ροκ στοιχεία, του Socos (παίζει, επίσης, τις κιθαρες -που ξεχωρίζουν- τα πλήκτρα και το πιάνο και κάνει το computer programming. Σημαντική η συμμετοχή της βιόλας που παίζει ο Μάριος Δαπέργολας (μέλος του Modern - e- Quartet), ενώ συμμετέχουν και μέλη των Live Project Band: Μαρίνος Τζιάρος (κρουστά, πλήκτρα), Μαρία Λατσίνου (φωνητικά) σε έναν ξεχωριστό δίσκο που κυκλοφόρησε το 2010, με τον τίτλο: «Η Ύδρα των πουλιών». Αναφέρει σχετικά ο Πουλικάκος τόσο για τη γνωριμία του με την ποίηση του Εγγονόπουλου όσο και με τον Socos: «Προς τα τέλη του ’58 (σχεδόν δέκα έξι χρονών δηλαδή) έτυχε να πέσουν στην αντίληψή μου μερικά γραπτά και κάποιες πληροφορίες για τη ζωή και τις δραστηριότητες του οσποδάρου (ή μήπως ήταν βοεβόδας) της παραφυσικής. Αλφρέντ Ζαρρί (το όνομα ενός από τους κύριους χαρακτήρες του έχει «δανειστεί», και το μουσικό συγκρότημα των Pere Ubu), των ντανταϊστών του Τριστάν Τζαρά, καθώς και περί των Αντρέ Μπρετόν και Μπενζαμέν Περέ. Είχα ήδη δει πίνακες του Νταλί και του Μαξ ερνστ, όπως και κάποιες ταινίες του Μπουνιουέλ. Ενάμισι χρόνο αργότερα, ψαχουλεύοντας σε κάτι παλαιοβιβλιοπωλεία της Ιπποκράτους παρέα με τον Κουτρουμπούση, έπεσα πάνω σε μια έκδοση του δεύτερου μανιφέστου του υπερρεαλισμού (του Αντρέ Μπρετόν βέβαια, και στα γαλλικά). Κατά σύμπτωση, εκείνες τις ημέρες βρέθηκα να διαβάζω για πρώτη φορ ά γραπτά του Νίκου Εγγονόπουλου. Ηταν «Η Επιστροφή των Πουλιών», «Εν ανθηρώ Ελλήνι λόγω» (πράγματι), «Μην ομιλείτε στον Οδηγόν» και «Ελευσίς» (ή επιτέλους «Έλευσις»), όλα σε εκδόσεις «επιτελείου». Είχαμε ένα φίλο στην παρέα (τρεις παρέες στην ουσία που, συν το χρόνο, γίνανε, κατά κάποιον τρόπο, μία), που υπηρετούσε τη θητεία του στη Σμύρνη, σε μονάδα του ΝΑΤΟ και τα τύπωνε στον πολύγραφο της υπηρεσίας. Τ’ όνομά του: Διονύσης Μαρτινέγκος. Δε νομίζω να έχουνε βγει ποτέ από πολύγραφο πιο επαναστατικά κείμενα!To 55-56 ήταν ο Λίτλ Ρίτσαρντ, ο Τζέρι Λι Λιούις, ο Ελβις, ο Φατς Ντόμινο, ο Λόουελ Φούλσον, ο Λούις Ζόρνταν και άλλοι εξαιρετικοί κύριοι. Για το ’58 τα λέω παραπάνω. Τώρα είχε έρθει το τελειωτικό χτύπημα.Ακούγοντας Μπο Ντίντλεϊ, πίνοντας γάρα και διαβάζοντας Εγγονόπουλο! Σα να σε κοπανάνε με βαριοπούλα στο δόξα πατρί!! Η μοίρα μου ήταν πλέον καθορισμένη [...] 50 χρόνια αργότερα... Εχουμε γνωριστεί δυο χρόνια περίπου νωρίτερα στο καφέ ενός πεζόδρομου στα Εξάρχεια, με τον Soco, έχουμε αποφασίσει, μετά από πολύπλοκες και περίπλοκες ψυχικές και πνευματικές διαδικασίες περί του πράγματος, πραγματοποιούμε επιτέλους το απραγματοποίητο, που εκ των πραγμάτων ήταν επόμενο να πραγματοποιηθεί! Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, εξ άλλου έχετε στα χέρια σας αυτή τη στιγμή ακριβώς (εφόσον διαβάζετε αυτό που διαβάζετε τώρα ακριβώς) την πραγμάτωση της κοινής μας (του Socos και εμού του ιδίου), πολύχρονης αφ’ ενός και πολύμηνης αφ’ ετέρου κατ’ αντιστροφή της αναφοράς εις τα πρόσωπα μας επιθυμίας, για να έχει εν τέλει:

Ο ποιητής το τσιγάρο του
Ο στρατιώτης τη φανέλα του
Το μικρό παιδί την πένα του»

Σε σύνθεση, ενορχήστρωση και παραγωγή του Σταύρου Σοφιανόπουλου κυκλοφορεί ο δίσκος «Κ.Π. Καβάφης - Μια ανάγνωση» ο οποίος περιέχει 34 ποιήματα, που συνοδεύονται με μουσικά θέματα για πιάνο, ακουστική κιθάρα μαντολίνο και τσέλλο. Δεν πρόκειται και εδώ για μελοποιήσεις ποιημάτων αλλά για μουσική συνοδεία απαγγελίας ποίησης με τη φωνή του Γιώργου Κουρουπή, υπέρ του δεόντος όμως υποβλητική και στυλιζαρισμένη.

Μελοποιημένη ποίηση του Κώστα Βάρναλη από Έλληνες συνθέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό κυκλοφόρησε το 2010 με τον τίτλο: «Στα ηχοκύματα υψωμένοι». Η έκδοση αυτή είναι καρπός του Συλλόγου «Η ΑΓΧΙΑΛΟΣ» των Αγχιαλιτών της Αθήνας, θέλοντας να τιμήσουν τον συμπατριώτη τους ποιητή Κώστα Βάρναλη με αφορμή τη συμπλήρωση 35 χρόνων από το θάνατό του. Τα ποιήματα μελοποίησαν οι συνθέτες : Θόδωρος Αντωνίου, Αθανάσιος Ζέρβας, Δημήτρης Θέμελης, Θοδωρής Καραθόδωρος, Ντίνος Κωνσταντινίδης, Χρήστος Σαμαράς και Κυριάκος Σφέτσας. Οι συμμετοχές Βασίλης Αγροκώστας (Βαρύτονος – Ψάλτης), Τάσος Αποστόλου (Μπασοβαρύτονος), Αγγελική Καθάριου (Μεσόφωνος), το Κουαρτέτο Σαξοφώνων Αθήνας. Eric Honour (βαρύτονο σαξόφωνο), Διονύσης Ρούσσος (άλτο σαξόφωνο), Leo Saguiguit (τενόρο σαξόφωνο), Αθανάσιος Ζέρβας (σοπράνο σαξόφωνο), Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, Αγγέλα Γιαννάκη (βιόλα), Κωστής Θέος (βιολοντσέλο), Ηλίας Σδούκος (βιόλα), Βίκυ Στυλιανού (πιάνο), Ηλίας Στασινός (πιάνο), Iwona Glinka (φλάουτο), Peter Miyamoto (πιάνο), είναι ενδεικτικές του λόγιου κλίματος του δίσκου.

Επί τη ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή Νίκου Καββαδία κυκλοφόρησε ο ψηφιακός δίσκος σε ποίηση Κουμέττου Κατσιολούδη, «Muchas Gracias, Καββαδία!» σε μουσική Χρίστου Ρουσιά και ενορχήστρωση Δημήτρη Ζαχαρίου. Στο δίσκο ερμηνεύουν οι τραγουδιστές: Δημήτρης Μακρής, Τεύκρος Νεοκλέους και Γεωργία Λάρδου. Ακούγονται, επίσης, απαγγελίες από τους ηθοποιούς: Ιωάννα Καμμένου Σιαφκάλη και Νίκου Νικολαϊδη. To "Γράμμα στον Ποιητή", απαγγέλλει ο Δημήτρης Μακρής. Όπως αναφέρεται στο σημείωμα του δίσκου: « Πρόκειται για 7 κομμάτια αφιερωμένα στον ποιητή Νίκο Καββαδία, επί τη ευκαιρία των 100 χρόνων από τη γέννησή του (1910-2010) και έχουν ως βασικό θεματικό τους άξονα την ''ατελέσφορη επιθυμία'' του ποιητή να πεθάνει στη θάλασσά του, κάτι που τελικά δεν έγινε μιας και πέθανε από εγκεφαλικό στη στεριά το 1975.Τα κομμάτια είναι γραμμένα στη γλώσσα του ποιητή δηλ. χρησιμοποιήθηκε ναυτικό λεξιλόγιο και η συγγραφή τους έγινε μετά από προσεκτική μελέτη του συνολικού έργου του ποιητή. Σε καμία περίπτωση δεν πάρθηκαν αυτούσιοι στίχοι ή κομμάτια από το έργο του ποιητή. Τα κομμάτια προσεγγίζουν τις διάφορες πτυχές της ταυτότητας του Μαραμπού μας και περιγράφουν τον άνθρωπο-ποιητή, με μια προσέγγιση ειλικρινούς αλληλεγγύης στο ατελέσφορο της επιθυμίας του να ''μπαρκάρει'' από τη θάλασσά του. Κινούνται θεματικά σε ένα ενδοκοσμικό και εξωκόσμιο, μεταθανάτιο πεδίο, μιας και το ''ΜΑΝΟΥΒΡΑ'' και ''MADONNA MIA'' πραγματεύονται το πρώτο την επιστροφή της ψυχής του ποιητή στα εγκόσμια και το δεύτερο την μετακίνηση της ψυχής του από τα Ηλύσια Πεδία, όπου "ατυχώς" τον πήρε η Παναγία, προς την αγαπημένη του Μαρσίλια. Η ''Μαρσίλια'' -μιλάμε για τη Μασαλλία, το αγαπημένο λιμάνι τότε των απανταχού ναυτικών- επιλέγηκε αφθαίρετα απ' εμού ως ο εξωκόσμιος, μετά θάνατον, ιδεατός προοροσμός για τον ποιητή ».

Μελοποιημένα ποιήματα βρίσκουμε στους ακόλουθους δίσκους:

Η ποιητική σύνθεση «Πρωινό άστρο» του Γιάννη Ρίτσου βρίσκεται και σε έναν ακόμα δίσκο αυτής της χρονιάς υπό μια άλλη όμως πιο ολιστική οπτική. Ο Σαράντης Κασσάρας, γνωστός μουσικός του χώρου, είχε μάλιστα παρουσιάσει το έργο και ενώπιον του Ρίτσου το 1978. Οι συμφωνικές φόρμες και η επιλογή εν μέρει βαρύτονων και υψιφωνων τραγουδιστών απομακρύνουν μέρος του έργου αυτού από την αισθητική του Λεοντή, όπως παρουσιάστηκε ανωτέρω, προσδίδοντάς του περισσότερη λογιότητα και μια πιο κλασική εκδοχή των ποιημάτων αλλά στερώντας τους τον ανθρώπινο χαρακτήρα, την απλότητα της στιγμής, την έκρηξη της αυθόρμητης χαράς όπως είναι ο ερχομός ενός παιδιού και το νέο σύμπαν που αυτό φέρνει μαζί του. Ο Κασσάρας επηρρεασμένος και από τα μεγαλεπήβολα μουσικά οράματα του Μίκη Θεοδωράκη προσπάθησε να συνταιριάξει τη λαικότητα με την κλασική μουσική άλλοτε επιτυχημένα και άλλοτε μένοντας περισσότερο στο μέσο (παιδική χορωδία, ορχήστρα κ.τ.λ.) και όχι στο μήνυμα δηλαδή στην αυθύπαρκτη μελωδία. Ωστόσο και σε αυτόν το δίσκο το πρόσημο είναι θετικό αφού ούτε την πολυτέλεια έχουμε να ακούμε κάθε μέρα τόσο προσεγμένες παραγωγές ούτε την ευκαιρία να μας παρουσιάζονται έργα μελοποιημένης ποίησης από ικανούς νεότερους συνθέτες και μάλιστα στο επίπεδο της λόγιας μουσικής. Στο δίσκο τραγουδούν οι: Μανώλης Μητσιάς, Τζένη Δριβάλα, Σοφία Μιχαηλίδου, Μπάμπης Τσέρτος, Καλλιόπη Βέττα, Νίκος Ανδρουλάκης, Τάκης Φάβιος, Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης, Θόδωρος Πάντσιος, Απόστολος Σωτηρούδης, Αλέξανδρος Τζιοβάνης Συμμετέχουν: η Παιδική Χορωδία Δημήτρη Τυπάλδου, η Χορωδία «Γιάννης Ρίτσος» Πολιτιστικού Συλλόγου «Ρίζες» Μονεμβασιάς -Διεύθυνση: Γιώργος Καλογεράκος και η Χορωδία του ΟΤΕ Θεσσαλονίκης- Διεύθυνση: Γιάννης Τσαουσίδης.

Το 2011 ο Νεκτάριος Καραντζής μελοποίησε αποσπάσματα από την «Οδύσσεια» όπως του ανατέθηκε από τη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Ιθάκης (μια εκ των πατρίδων του Ομήρου). Η επιλογή των κειμένων/αποσπασμάτων έγινε από τον στιχουργό Μιχάλη Μπουρμπούλη και τον Άρη Δρουκόπουλο και στο τραγούδι/αφήγηση συναντάμε την Σαββίνα Γιαννάτου. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο έργο, όπως είναι φυσικό, αφενός μεν γιατί τα τραγούδια και οι αφηγήσεις στηρίχτηκαν στην πρωτότυπη γλώσσα, κυρίως όμως γιατί ο Καραντζής, με διακεκριμένη θητεία στο χώρο της jazz και με σημαντικές συνεργασίες και συμμετοχές (παλαιό μέλος των Ευοι Ευαν συνεργασίες με το Trio Praxis, τη Μπάντα της Φλώρινας, το σεξτέτο του Φλωρου Φλωριδη κ.ά. και με έναν εξαιρετικό jazz δίσκο το 2002, «Terra incognita») δημιούργησε ένα ηχητικό περιβάλλον στο οποίο συνυπάρχουν τα φλάουτα, το κόρνο, το φαγκότο, το βιολί, το τσέλο και η άρπα με το σαντούρι, το ούτι και τα κρουστά (όλα παιγμένα από σημαντικούς δεξιοτέχνες). Η μουσική, ταξιδιωτική, όπως ταιριάζει στο ύφος του έργου πατά και στην ελληνική παράδοση (π.χ. το σαντούρι δένει αρμονικότατα με το όλο πνεύμα) και μεταφέρει στις περιπέτειες του Οδυσσέα χωρίς ένταση και επιτήδευση, αλλά με την ευκινησία και την ευγένεια που χαρακτηρίζουν το έπος. Η φωνή της Γιαννάτου, απαλή, μελωδική, εκφραστική, χωρίς τους «αγαπητούς» της λαρυγγισμούς και χωρίς να βασίζεται στο αρχαϊκό μέτρο, -αυτό από φιλολογικής πλευράς εντάσσεται στα αρνητικά του εγχειρήματος- υπηρετεί την αφηγηματική ροή. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα δίσκο τόσο με χρηστική σημασία (κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει εκπαιδευτικό εργαλείο των καθηγητών στα σχολεία) όσο και με αυτοτελή αξία ακόμα και αν ο συνθέτης περιόρισε τη φαντασία του σεβόμενος το βαρύ όνομα του μελοποιήμενου κειμένου.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο δίσκος του Κώστα Δημουλέα, «Η κομμώτρια και ο θάνατος» καθώς στην πρώτη του ουσιαστικά δισκογραφική εργασία -με τραγούδια- ο νέος μουσικός-συνθέτης επιλέγει δυο ποιητές του ομοιοκατάληκτου στίχου, τον Ηλία Λάγιο και και τον Γιώργο Κοροπούλη στο λόγο των οποίων δομεί έναν δίσκο με κινηματογραφική αισθητική -σαν αποσπάσματα από μια ταινίας «πόλης» όπως αρμόζει και στην ποιητική των δυο ποιητών. Ροκ, μπλουζ, τζαζ στοιχεία και μια κλασική ενορχηστρωτική ματιά, αναλόγως το πνεύμα του κάθε τραγουδιού. Ο συνθέτης ανέδειξε το σαρκασμό, την ποιητική ειρωνεία και την αφηγηματικότητα του ποιητικού λόγου του Λάγιου και του Κοροπούλη, και σε αυτό συνέβαλε και η επιλογή της Σωτηρίας Λεονάρδου σε τέσσερα τραγούδια, η φωνή της οποίας -τραγικά ειρωνική- έδεσε με το υλικό. Και οι άλλοι ερμηνευτές (Βασίλης Γισδάκης, Παυλίνα Κατσή, Περικλής Μπισκίνης, Κώστας Μπουγιώτης) θα πρέπει να τονίσουμε απέδωσαν αρκετά «θεατρικά» τα τραγούδια, πιθανόν σύμφωνα με τις οδηγίες του συνθέτη. Στα εννέα, λοιπόν, τραγούδια του δίσκου ο ακροατής περιδιαβαίνει τους δρόμους της Αθήνας, με τον κλαυσίγελω της πραγματικότητας να του μεταφέρεται μουσικοποιητικά…

Η δεύτερη δισκογραφική δουλειά της μουσικής μη κερδοσκοπικής ομάδας Χρόες με τίτλο «Ηλέκτρα-Σπουδή στο φως» κυκλοφόρησε το 2011. Ο δίσκος αποτελεί έναν κύκλο τραγουδιών και μουσικής για μικρή ορχήστρα και χορωδία. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας περιπέτειας που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2009 στο νησί της Ανάφης, όπου η μουσική ομάδα “Χρόες” έδωσε την πρώτη συναυλία του έργου. Ακολούθησαν και άλλες συναυλίες στο Ηράκλειο, στο Μικρό Κηποθέατρο “Μάνος Χατζιδάκιςʼ, στο πλαίσιο του καλοκαιρινού φεστιβάλ της πόλης, ενώ το 2010 παρουσιάστηκε στην Καστοριά, στον αρχαιολογικό χώρο του Δισπηλιού, υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού. Το έργο είναι εμπνευσμένο από τη μορφή της Ηλέκτρας Αποστόλου, αγωνίστριας της Εθνικής Αντίστασης, η οποία βρέθηκε εξόριστη στο νησί της Ανάφης μαζί με άλλους πολιτικούς εξόριστους, σε δύσκολα χρόνια της πρόσφατης ιστορίας της χώρας. Στο δίσκο όμως συναντάμε το ποίημα του Νίκου Γκάτσου, «Τραγούδι του παλιού καιρού», του Γιάννη Ρίτσου, «Ηλέκτρα» και αποσπάσματα από την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή και τις «Χοηφόρες» του Αισχύλου.

O Kώστας Γανωτής, με δισκογραφία από το 1983, αυτή τη χρονιά κυκλοφόρησε τον έβδομο προσωπικό του δίσκο με τον τίτλο «Εκποίηση 1». Το υλικό του δίσκου αποτελούν 4 μελοποιημένα ποιήματα, δύο του Κωνσταντίνου Καβάφη και δύο της Κικής Δημουλά, μαζί με άλλα 7 τραγούδια του Κώστα Γανωτή Στο δίσκο συμπράξαν μαζί με τον Κώστα Γανωτή οι μουσικοί Αλέξανδρος. Παρασκευόπουλος και Δημήτρης Μπαρμπαγάλας, ηλεκτρικό μπάσο και κιθάρα αντίστοιχα. Οι μελοποιήσεις περιορισμένες στον άξονα της ακουστικής κιθάρας, με μια προσπάθεια τραγουδοποιητικού λόγου, χωρίς όμως αυτό να καθίσταται ιδιαίτερα επιτυχές εξαιτίας και της περιορισμένης φωνητικής έκτασης του Γανωτή.

Αυτή τη χρονιά ο στιχουργός Ισαάκ Σούσης εξέδωσε το δεύτερο ποιητικό του βιβλίο, «Το γύρισμα του κύκλου» από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, βιβλίο που συνοδευόταν από cd με απαγγελίες του Σούση και με τρία τραγούδια-μελοποιήσεις ποιημάτων από τον Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλο ο οποίος και ερμηνεύει τα δύο από αυτά (στο τρίτο τραγούδησε ο Δώρος Δημοσθένους) δίνοντας και τις καλύτερες, μέχρι σήμερα, μελοποιητικές του στιγμές.

Τραγούδια, τέλος, σε ποίηση Κωνσταντίνου. Καβάφη και Κώστα Καρυωτάκη καθώς και οργανικές συνθέσεις του Γιώργου Πλατύραχου ενορχηστρωμένες από το συνθέτη Θανάση Νικόπουλο με ερμηνευτές τη Μαρία Σουλτάτου,τον Γιάννης Ζάρα και η Ρόνυ Γανιάρη περιλαμβάνει ο δίσκος «Απότοκα της μοναξιάς» που κυκλοφόρησε το 2011.

Μελοποιημένα ποιήματα βρίσκουμε στους ακόλουθους δίσκους:

Σταμάτης Κραουνάκης - Δημήτρης Μητροπάνος, «Εδώ είμαστε»: μελοποιεί του ποίημα του Κώστή Παλαμά, «Το ταξίδι». Πρόκειται για πανεκτέλεση από το δίσκο «Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ - 19 συνθέτες που μελοποιούν Κωστή Παλαμά», 2005

Δημήτρης Δασκαλοθανάσης, «Γεωγραφία»: Ένα μελοποιημένο σονέτο του Σαίξπηρ με τη φωνή του Γιάννη Παλαμίδα

2012: Η Beat poetry των αδελφών Κατσιμίχα, Κατερίνα Γώγου και ο Καρυωτάκης των Neon, «έσωσαν» τη χρονιά

Το 2012 κυκλοφόρησε και η νέα κοινή δουλειά των αδελφών Κατσιμίχα, με τον τίτλο « Beat potery». «Ας θεωρηθούν τα ποιήματα, πάνω στα οποία στηρίχθηκε αυτή η μουσική εργασία, σαν ένα «libretto». Ένα κείμενο που ένωσε αποσπάσματα από διαφορετικούς μπητ ποιητές, παίρνοντας αυτό το «δικαίωμα» από το ποίημα του Γκρέκορυ Κόρσο «Όλα αυτά τα ποιήματα έχουν το ίδιο θέμα… Κανένα δεν είναι πρώτο ή τελευταίο… Μπορούν να ανακατευτούν και να διαβαστούν στην τύχη…» γράφουν στο εισαγωγικό σημείωμα του δίσκου οι αδελφοί Κατσιμίχα. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο δίσκο, φόρος τιμής στους «ήρωες» της νεανικής τους ηλικίας, σε μια ποιητική γενιά η οποία ανεξαρτήτως της παρουσίας της στο χρόνο και των κακέκτυπων που γέννησε, ανατάραξε τα νερά με την εμφάνισή της και λειτούργησε ιδανικά μέσα στο χωροχρόνο της. Οι αφοι Κατσιμίχα άλλοτε με όχημα το παραδοσιακό μπλούζ (η οργιώδης κιθάρα του Γιάννη Σπάθα στο «Ουρλιαχτό» του Γκίνσμπεργκ) άλλοτε με βάση την αγαπημένη τους μπαλάντα αλλά και νέες μουσικές εξερευνήσεις όπως στο χώρο της electronica συνθέτουν ένα πολύχρωμο παζλ λέξεων και ήχων. Πολύτιμη, τέλος, η συνδρομή του μουσικού Θύμιου Παπαδόπουλου, ο οποίος έχει δηλώσει για το συγκεκριμένο έργο: «Στο νέο τους δίσκο έχουμε απαγγελίες τους πάνω σε καινούριες ή διασκευασμένες -τόσο πολύ όμως που είναι σαν καινούριες- συνθέσεις τους. Δεν πρόκειται δηλαδή για «μουσικά χαλιά» πάνω σε απαγγελίες. Είναι συγκεκριμένη σύνθεση της λέξης και της μελωδίας με άλλα λόγια είναι σαν τραγούδια που αντί όμως να τραγουδάει ο τραγουδιστής, απαγγέλλει. Η δουλειά που έγινε είναι ίσως βαρύτερη από έναν «τραγουδιστικό» δίσκο. Τα κομμάτια δεν είναι ανεξάρτητα αλλά λειτουργούν ως ένα ενιαίο έργο. Δεν μπορείς να μετατοπίσεις καμία συλλαβή ή νότα δεξιά ή αριστερά. Υπάρχουν πολλά μουσικά είδη μέσα όπως τα πιο οικεία μπλουζ και τζαζ μέχρι τα πιο δύσβατα, η electronica και οι ινδικοί και αρχαιοελληνικοί ρυθμοί αποτέλεσμα δικής τους έρευνας. Για όλους όσους συμμετείχαμε στο δίσκο ήταν μια καινούρια εμπειρία» [πηγή περ. «Μετρονόμος» τ.χ. 44]

Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε ένας επίσης σημαντικός δίσκος. Η αρχική ιδέα του σκηνοθέτη - στιχουργού Γιώργου Κορδέλλα, να μελοποιηθούν ποιήματα της Κατερίνας Γώγου, μετά από μια τετραετή αναζήτηση στέγης και υλικής υποστήριξης, υλοποιήθηκε και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οδός Πανός. Το βιβλίο-cd με τον τίτλο «Πάνω κάτω η Πατησίων» περιέχει κείμενα για την Γώγου που έγραψαν η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου, ο Αντώνης Καφετζόπουλος, η δικηγόρος Λίνα Καρανασοπούλου, ο ποιητής Γιώργος Δάγλας, ο Παναγιώτης (Κάιν) Παπαδόπουλος, ο παραγωγός Άγγελος Σφακιανάκης και ο σκηνοθέτης Γιώργος Κορδέλλας. Το κεντρικό κείμενο (που δανείζει τον τίτλο του και στον υπότιτλο της έκδοσης) είναι η πτυχιακή εργασία της ηθοποιού Θωμαής Ουζούνη, απόφοιτης του Τμήματος Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Ο φιλόλογος Γιώργος Μπαλούρδος γράφει για την ποίηση της Κατερίνας (Μια αιρετική γυναικεία φωνή της γενιάς του ʼ70). Οι φωτογραφίες είναι των: Διονύση Πετρουτσόπουλου, Γιώργου Κορδέλλα, Κώστα Βλαχόπουλου και αγνώστων. Ο δίσκος (cd) περιέχει 20 μελοποιημένα ποιήματα από όλες τις ποιητικές της συλλογές: Τρία κλικ αριστερά, Ιδιώνυμο, Το ξύλινο παλτό, Απόντες, Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών, Νόστος, Με λένε Οδύσσεια. Συμμετέχουν οι: Πάνος Κατσιμίχας, Νίκος Καλλίτσης - Μάρθα Φριντζήλα, Μάκης Σεβίλογλου - Όλια Λαζαρίδου, Άρης Ζαρακάς, Νίκος Μαϊντάς - Magic De Spell - Σωκράτης Μάλαμας, Βάσω Αλλαγιάννη, Τάσος Ρωσόπουλος-Σαβίνα Γιαννάτου, Κώστας Χαριτάτος - Βασιλική Καρακώστα, Βαγγέλης Μαρκαντώνης, Λόλεκ, Κωνσταντίνος Βήτα, Παντελής Θεοχαρίδης, Ηλίας Λιούγκος,/ Εύα Λουκάτου, Μάριος Στρόφαλης-Ρίτα Αντωνοπούλου, Δημήτρης Βαρελόπουλος - Ματ σε δύο υφέσεις-Σπυριδούλα Μπάκα, Κώστας Αθυρίδης - Γεωργία Βεληβασάκη - Gaia, Τάκης Γραμμένος, Γιώργος Μάρτος, Βαγγέλης Κοντόπουλος. Πρόκειται ασφαλώς για μια γενναία απόπειρα, η οποία ήδη έχει γνωρίσει σημαντική εμπορική επιτυχία- είτε λόγω της δύσκολης εποχής κυρίως όμως γιατί ο λόγος της Γώγου δεν είναι εύκολο να μελοποιηθεί. Υπάρχει άλλωστε ο εξαιρετικός δίσκος του Κυριάκου Σφέτσα, «Στο Δρόμο» (1981) στον οποίο η Γώγου διαβάζει τα ποιήματά της με έναν μοναδικό τρόπο. Εδώ έχουμε καθαρές μελοποιήσεις του έργου της με πληθώρα μουσικών ήχων (μπαλάντα, ροκ, τζαζ κ.ά.) που είτε ακολούθησαν τη «γραμμή» του λόγου της Γώγου είτε τη μουσική προιστορία των συνθετών. Στο συνολικό άκουσμά του ο δίσκος κρίνεται επιτυχημένος και η έκδοση καλαίσθητη, μια, λοιπόν, αγνή χειρονομία προς την ποιήτρια Γώγου την οποία η επίσημη κριτική και ποιητική ανθολογία δεν συμπεριέλαβε ποτέ στο κυρίως corpus της. Άλλη όμως η αίσθηση και η αισθητική του κόσμου...

Η πρώτη προσωπική του δισκογραφική εργασία, μετά τα Διάφανα Κρίνα, «Ως το τέλος του κόσμου», βρίσκει τον Θάνο Ανεστόπουλο ανάμεσα στους δικούς του στίχους να μελοποιεί εξαιρετικά τον Αρσενι Ταρκόφκσι (σε μετάφραση Μαξίμ Κισιλιέρ-Λίνου Ιωαννίδη) αλλά μάλλον λιγότερο επιτυχυμένα το «Γράμμα ενός αρρώστου» του Νίκου Καββαδία, και να πειραματίζεται ενορχηστρωτικά με μπάντζο, μουσικό πριόνι και κοντραμπάσο χωρίς ωστόσο αυτός ο πειραματισμός να ευωδιάζει ολόφρεσκους καρπούς. Η ερμηνεία του λυγμική και εν πολλοίς σπηλαιώδης, άλλες φορές εντός του κλίματος και άλλοτε υπερβολική, πάντα όμως εκ καρδίας. Εν ολίγοις η νέα εποχή του Θάνου Ανεστόπουλου αχνοφεγγίζει χωρίς όμως να είναι ακόμα αυτόφωτη.

Το συγκρότημα Neon, γνωστοί για τα ambient, ηλεκτρονικά ηχοτοπία τους, κυκλοφόρησαν την άνοιξη του 2012 το δίσκο «Κάθε Πραγματικότης, Aποκρουστική» (μια φράση από το τελευταίο γράμμα που άφησε ο αυτόχειρας ποιητής, Κώστας Καρυωτάκης) που αποτελείται από 10 μελοποιημένα ποιήματά του. Στο δελτίο Τύπου διαβάζουμε για την ιστορία του δίσκου: «Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Μια άλλη άνοιξη, πίσω στο 2008, γράφτηκε το πρώτο κομμάτι, χωρίς να υπάρχουν σκέψεις για κάτι περισσότερο. Κάτι σαν άσκηση ύφους και βέβαια απόρροια της αγάπης τους για την ποίηση του Καρυωτάκη. Ακολούθησαν κι άλλα κομμάτια, εμπνευσμένα από τα πιο αγαπημένα τους ποιήματα. Ό,τι χρειάστηκαν υπήρχε ήδη εκεί. Η βαρύτητα των στίχων, η μουσικότητά τους, αλλά και το γενικό κλίμα της καρυωτακικής ποίησης, το οποίο, ανακάλυψαν πως με έναν περίεργο τρόπο συγγένευε με το μουσικό τους στίγμα. Αυτό τους βοήθησε να ξεπεράσουν το αρχικό δέος της απόπειρας μελοποίησης ενός τόσο σημαντικού ποιητή και τους ενέπνευσε να δουλέψουν με μία, απροσδόκητη, ωστόσο στιβαρή πεποίθηση. Σιγά-σιγά μαζεύτηκε το υλικό και τότε ήρθε η ιδέα να μοιραστούν το ερμηνευτικό κομμάτι με καλλιτέχνες που πάντα εκτιμούσαν. H Etten, ο The Boy, ο Lolek και ο Βαγγέλης Στρατηγάκος άκουσαν τα demo και δέχτηκαν την πρόσκληση με ενθουσιασμό. Οι στίχοι του Καρυωτάκη, πιο επίκαιροι από ποτέ, ζωντάνεψαν μέσα από μελωδίες αιθέριες, αφηρημένες και συχνά απόκοσμες και ερμηνείες λιτές και εσωστρεφείς. Η μουσικότητα των ποιημάτων, οδήγησε τους Neon στο να αγνοήσουν την τυπική δομή του τραγουδιού (κουπλέ-ρεφρέν) και να ακολουθήσουν ευλαβικά τον οίστρο των στίχων.»

Η προσπάθειά τους να δημιουργήσουν «ατμόσφαιρες» θυμίζει την πρωτοιέρεια Λένα Πλάτωνος και τον αντίστοιχο Καρυωτάκη της (1982) όμως υστερούν στη φαντασία και τη μελωδία και φανερώνουν οτι η συγγένεια του αισθήματος της δικής τους μουσικής με την ποίηση του Καρυωτάκη οδήγησε στη δημιουργία του δίσκου και όχι οι ίδιοι οι στίχοι του ποιητή ως έμπνευση για τη δημιουργία των μελωδιών.

Ποιήματα της Μαρίας Πολυδούρη μελοποιημένα από τον Γιώργο Αρκομάνη κυκλοφόρησαν το 2012 στο δίσκο «Μόνο γιατί μ' αγάπησες». Τραγουδούν ο Αλέξανδρος Χατζής, η Ελευθερία Ορδουλίδου, η Ντένια Κουρούση, η Βάσια Ζήλου και η χορωδία «Μαρσύας» και απαγγέλει η Βάσια Ζήλου. Οι μελοποιήσεις δεν ξεφεύγουν από το λεγόμενο έντεχνο-λαικό, περασμένων εποχών, χωρίς να υπάρχει η «φρεσκάδα» μιας νέας ενορχηστρωτικής ματιάς παρόλο που για τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν στην ενορχήστρωση κάθε άλλο παρά φειδωλή αυτή θα χαρακτηριζόταν: π.χ. φλάουτο, όμποε, βιολί, βιόλα, ξυλόφωνο, ακκορντεόν κ.ά.

Ο συνθέτης Δημήτρης Μαραμής, με ευδόκιμη παρουσία στο χώρο της μελοποιημένης ποίησης κυκλοφόρησε το νέο του δίσκο, το 2012. Γράφει χαρακτηριστικά ο ίδιος: «Το cd « Ταγκό για τρεις» , δεν αποτελεί κύκλο τραγουδιών. Όλα τα τραγούδια μέσα σε αυτό το δίσκο, θα 'λεγα ότι ξεπήδησαν παρορμητικά. Με την πρώτη μου κιόλας επαφή με το στίχο, η μουσική τους βγήκε ενστικτωδώς και με μια πνοή. Το "Μη μου μιλάς", του Μ. Γκανά, εξελίσσεται πάνω σε έναν ασίγαστο και αδέκαστο μετρονόμο, με φόρα για μια καραμπόλα και την απότομη κατάληξη στη σιωπή, σχεδόν σαν διακοπή. Η γαλλική εκδοχή του "Ω μη με βλέπετε που κλαίω", της Μ. Πολυδούρη, είναι ουσιαστικά γέννημα της συνάντησης της δικής μου μελωδικής γραμμής με την Κορίνα Λεγάκη και τους μουσικούς από το συγκρότημα Outward Bound, οι οποίοι δούλεψαν πάνω στην παλαιότερη εκδοχή του τραγουδιού, για να δημιουργήσουν κάτι εντελώς καινούριο και κινηματογραφικό. Το "Ταγκό για τρεις", ουσιαστικά μια σκηνή ζήλειας, μου γέννησε μέσα από τις μικρές, κοφτές λέξεις των στίχων, μικρά μοτίβα που χορεύουν στο ρυθμό ενός δυτικότροπου νουέβο τάνγκο. Το "Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα", του Κ. Γ. Καρυωτάκη, είναι μια καθαρή φόρμα δύο διαφορετικών κόσμων, φωτός και σκοταδιού, εξωτερικού και βαθιά εσωτερικού, αλλά κι ενός παιχνιδιού επανατοποθέτησης των λέξεων από το ποίημα στη μουσική, κάπως απρόσμενη νομίζω. Το "Εργατικό ατύχημα" μπορεί να θεωρηθεί ένα αργό χασάπικο, όπου όμως κάπου ξεγλιστρούν μια-δυο συγχορδίες τζαζ αρμονίας, ή μπορεί αλλιώς να χαρακτηριστεί σαν ένα πένθιμο εμβατήριο».

Στο άλμπουμ «Σκιά Στο Μυαλό», το οποίο αποτελεί την πρώτη δισκογραφική εργασία του Μιχάλη Τσαντίλα η οποία περιλαμβάνει δέκα δικά του τραγούδια, βρίσκουμε και τη μελοποίηση του ποιήματος «Ήθελα» του Νίκου Καββαδία.

Το 2012 κυκλοφόρησε και το βιβλίο- cd, «Το πρώτο ’δώ βασίλειο είχαν θεοί το κτίσει» σε ποίηση Βασίλη Μιχαηλίδη και μουσική Λάρκου Λάρκου. Διαβάζουμε στο Δελτίο Τύπου του δίσκου: «Πρόκειται για ένα μεγαλόπνοο έργο, η ετοιμασία του οποίου διήρκεσε οχτώ χρόνια. Ο ψηφιακός δίσκος και το βιβλίο, που συστεγάζονται κάτω από τον γενικό τίτλο «Το πρώτο ’δώ βασίλειο είχαν θεοί το κτίσει», περιλαμβάνουν 17 μελοποιημένα ποιήματα. Από αυτά, τα πρώτα 11 είναι στην πανελλήνια γλώσσα και τα υπόλοιπα 6 στο κυπριακό ιδίωμα. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται, φυσικά, και εκτενή αποσπάσματα από τα αριστουργήματα του κορυφαίου κύπριου ποιητή: την «9η Ιουλίου», τη «Χιώτισσα» και την «Ανεράδα». Η επιλογή των στίχων είναι τέτοια, ώστε, εκτός από τη γνωστή εθνική διάσταση, να αναδεικνύεται και ο έντονος ερωτισμός του μεγάλου μας ποιητή, ένας ερωτισμός ο οποίος είναι σχετικά άγνωστος στο ευρύ κοινό. Στον ψηφιακό δίσκο συμμετέχουν συνολικά 20 ερμηνευτές καθώς επίσης και βυζαντινή χορωδία. Οι ερμηνευτές, Ελλαδίτες και Κύπριοι, μεταξύ των οποίων γνωστοί και καταξιωμένοι τραγουδιστές στο ελληνικό μουσικό στερέωμα, είναι (αλφαβητικά): Πέτρος Γαϊτάνος, Κούλης Θεοδώρου, Χρήστος Θηβαίος, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Ιλκέρ Καπτάνογλου, Γιάννης Κότσιρας, Λάρκος Λάρκου, Χριστιάνα Λάρκου, Βασίλης Λέκκας, πατήρ Νικόλαος Λυμπουρίδης, Μανώλης Μητσιάς, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Κυριακού Πελαγία, Χρήστος Σίκκης, Μιχάλης Ττερλικκάς, Μιχάλης Χατζημιχαήλ και Κώστας Χατζής. Στην αφήγηση του έργου λαμβάνουν μέρος οι ηθοποιοί Άλκηστις Παυλίδου, Κώστας Χαραλαμπίδης και Χριστίνα Χριστόφια. Από μουσική άποψη, τόσο συνθετικά όσο και ενορχηστρωτικά, το έργο διακρίνεται για την πλουραλιστική, πολυσυλλεκτική και πολύμορφη προσέγγιση των διαφορετικών θεμάτων και του διαφορετικού ύφους που χρησιμοποιούσε κάθε φορά ο μεγάλος κύπριος ποιητής. Πιο συγκεκριμένα, σε αυτό αναμειγνύονται, με έναν γόνιμο και εντυπωσιακό τρόπο, το ρετρό της εποχής του 1900, το βυζαντινό, το παραδοσιακό και το σύγχρονο στοιχείο. Γι’ αυτό και χρειάστηκε η ερμηνεία πολλών και διαφορετικών σχολών ερμηνευτών, για να προβληθούν, όσο πιο παραστατικά και αυθεντικά γινόταν, τα πολλά πρόσωπα και ύφη του «μοναδικού, ίσως, κυπριώτη ποιητή» της εποχής εκείνης. Παράλληλα, στο μουσικό αυτό έργο επιδιώκεται να αναδειχθούν οι παραδοσιακές και βυζαντινές ρίζες και καταβολές του Βασίλη Μιχαηλίδη, αλλά και η διαχρονικότητα του λόγου του, μέσα από ανάλογες ενορχηστρώσεις από μια γκάμα ακουστικών οργάνων, όπως τα παραδοσιακά όργανα της Κύπρου βιολί, λαούτο και πηδκιαύλι, το τουρκικού τύπου κλαρίνο σε σολ, η καμεράτα ορχήστρα (βιολιά, βιόλες, βιολοντσέλα) και τα σύγχρονα όργανα ως βάση (κιθάρα, μπάσο, κρουστά).

Στο τέλος του 2012 κυκλοφόρησε και ο δίσκος «Παρωδύσσεια» του Χρήστου Λεοντή. Ο ίδιος σημειώνει: «Η πρόθεση της «Πειραματικής σκηνής Καλαμάτας» να ανεβάσει κάτι σχετικό με την «Οδύσσεια», ήταν η αφορμή να κυκλοφορήσει η «ΠΑΡΩΔΥΣΣΕΙΑ υπό το φως του Οδυσσέα» στην αυθεντική της μορφή, χωρίς καμία αλλαγή. Το ανέβασμα της, το 1999 στο Θέατρο Τέχνης, από τον Μίμη Κουγιουμτζή, ήταν ένα σκηνικό αυτοσχεδιαστικό παιχνίδι, που όλοι μας, ηθοποιοί και συντελεστές μπήκαμε στον πειρασμό να παίξουμε. Εργαστήκαμε όλοι μαζί σαν ομάδα, διαμορφώσαμε το υλικό στην πρώτη του φάση, δίνοντάς του μορφή και περιεχόμενο. Στην πορεία του ανεβάσματος έδωσα την τελική μορφή σε αυτό το υλικό. Κράτησα όμως τον αυτοσχεδιαστικό χαρακτήρα του. Αφιερώνουμε, λοιπόν, αυτή την εργασία, στον αγαπημένο μας φίλο Μίμη – σκηνοθέτη της παράστασης – που όλοι μας αγαπήσαμε. Ηχογραφήσαμε την «ΠΑΡΩΔΥΣΣΕΙΑ» τότε, με την πρόθεση να την βγάλουμε σε cd. Δεν πρόλαβε ο Μίμης... και ο Γιάννης... Η «Πειραματική σκηνή Καλαμάτας» μου δίνει αυτή την ευκαιρία. Ανεκτίμητη η συμβολή των συντελεστών εκείνης της παράστασης του 1999, Γιάννη Βαρβέρη, Φάνη Κακριδή, Γήση Παπαγεωργίου. Οι ηθοποιοί που ερμήνευσαν τους ρόλους στην παράσταση του 1999, συμμετέχουν κι εδώ με την ερμηνεία τους. Διονύσης Ακτύπης, Λουκία Μιχαλά, Νικόλας Καψάλης, Βασίλης Κόκκαλης, Μαρκέλλα Δουζενάκη, Μαριάνθη Φωτάκη, Στεφανία Πάντζη, Χρύσανθος Παύλου, Σοφία Φαραζή, Θανάσης Αλευράς, Σπύρος Μαρκόπουλος, Αντιγόνη Πανταζή, Θανάσης Δήμου, Ματίνα Νικολάου, Ευανθία Παπάρα, Γιάννης Χαρμπάτσης».