Σπουδαίος κιθαρίστας, από τους πιο περιζήτητους, ειδικά στη δεκαετία του ’70, όπου συνόδευσε τους μεγαλύτερους συνθέτες και τραγουδιστές, σε ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής δισκογραφίας, αλλά και εξαιρετικός συνθέτης, που από το 1974 μέχρι σήμερα, εμπλουτίζει το ελληνικό τραγούδι με σημαντικά τραγούδια και μεγάλες επιτυχίες, πολλές από τις οποίες έχει ερμηνεύσει ο ίδιος με την ιδιαίτερη φωνή του…
Όπως τα τραγούδια ενός από τους πιο ολοκληρωμένους, κατά τη γνώμη μου, δίσκους του, που κυκλοφόρησε το 1995 από την WEA, προβλέποντας, κατά κάποιο τρόπο, τι θα γίνει «Στην Ελλάς του 2000», όπου «…γίναν όλοι βασιλιάδες, λαϊκοί τραγουδιστάδες…» Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος αυτής της δουλειάς, έπαιξαν σαφώς οι καταλυτικές συμμετοχές του Στέλιου Καζαντζίδη, της Γλυκερίας, του Χάρη και του Πάνου Κατσιμίχα, αλλά και του Γιάννη Βαρδή, γιου του Αντώνη, που έκανε την πρώτη του δισκογραφική εμφάνιση… Η παρουσία του Καζαντζίδη αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν αναλογιστούμε ότι οι δισκογραφικές του συμμετοχές, από την καθιέρωση του μεγάλου δίσκου 33 στροφών και μετά, είναι λιγότερες από τα δάχτυλα του ενός χεριού. Όσο για τη Γλυκερία, το κομμάτι με το οποίο συνυπάρχει σε αυτό το δίσκο με τον Βαρδή, αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, προπομπό της ολοκληρωμένης συνεργασίας τους, που έγινε το 1996 με το δίσκο «Η Γλυκερία τραγουδάει Αντώνη Βαρδή». Οι στίχοι είναι του Σαράντη Αλιβιζάτου, εκτός από δυο τραγούδια που υπογράφει ο Χρήστος Προμοίρας.
1) Της είπα μια νύχτα να μείνει
2) Στην Ελλάς του 2000 - συμμετέχουν Στέλιος Καζαντζίδης, Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας
3) Φιλί κι απάτη (στίχοι Χρήστος Προμοίρας)
4) Μη φωνάζεις - συμμετέχει η Γλυκερία
5) Ψέματα λέει
6) Την πλήρωσα πολλές φορές
7) Το κλειδί
8) Θα σε περιμένω – συμμετέχει ο Γιάννης Βαρδής
9) Ξύπνησα πέντε το πρωί
10) Απόλυτη εμπιστοσύνη
11) Όπως εγώ, είναι πολλοί (στίχοι Χρήστος Προμοίρας)
12) Για την τρελλή
13) Θα ‘θελα να ήσουνα εδώ
Η έκδοση του δίσκου βινυλίου δεν περιλαμβάνει το κομμάτι Νο 7 με τίτλο «Το κλειδί», που υπάρχει μόνο στο cd. Η παραγωγή και η ενορχήστρωση έγινε από τον Αντώνη Βαρδή, εκτός από το τελευταίο τραγούδι που την ενορχήστρωση έκανε ο Ηλίας Αχλαδιώτης. Την ηχοληψία έκαναν ο Μάκης Αχλαδιώτης, μαζί με τον Δημήτρη Παπαθεοδώρου και τον Τάσο Μπακασιέτα.
Έχοντας σαν βάση τον ακουστικό ήχο, στην ηχογράφηση έπαιξαν πολλοί εξαιρετικοί μουσικοί, όπως: Βασίλης Γκίνος (ακορντεόν), Σπύρος Γκούμας (τζουρά), Γιάννης Μπιθικώτσης (μαντολίνο), Σπύρος Ιωαννίδης (μπουζούκι, μπαγλαμά και τζουρά), Αντώνης Κονιτόπουλος (λαούτο), Στάθης Κουκουλάρης (βιολί), Γιάννης Γραμματικός (λαούτο), Μάνος Πάππος (ούτι), Χρήστος Παπαδόπουλος (μπάσο), Χρήστος Σκαλτσουνάκης (νταραμπούκα), Γιώργος Ροϊλός (κρουστά), Θανάσης Σοφράς (ακουστικό μπάσο), Μπάμπης Λασκαράκης (ακουστική κιθάρα), Γιάννης Κουρκουμέλης (ακορντεόν, keyboards), Φαίδων Λιονουδάκης (ακορντεόν, πιάνο), Σπύρος Νίτης (ντραμς), Άντζελα Βασιλακοπούλου (μαντολίνο), Φώφη Καρούντζου (μαντολίνο), Βιβή Γκέκα (μαντολίνο), Στέλιος Καρύδας (μπαγλαμά), Μάνος Αχαλινωτόπουλος (κλαρίνο, φλογέρα, ζουρνά) και ο Αντώνης Βαρδής που έπαιξε βεβαίως κιθάρες.
Φωνητικά έκαναν οι Βανέσσα Καραγεωργίου, Έλλη Κοκκίνου, Έλενα Πατρόκλου, Σάντυ Λάμπρου, Τζούλη, Μαρία Ατσομπάρντη, Νίκος Τατασόπουλος, Θοδωρής Λίζος και ο Γιάννης Βαρδής.
Στο σημείωμα που βρίσκεται στο ένθετο του δίσκου ο Αντώνης Βαρδής γράφει:
Όταν στα δεκαεφτά μου χρόνια συνειδητοποίησα ότι μπορώ να συνθέσω μια δική μου μελωδία, έγραψα το πρώτο μου τραγούδι. Θυμάμαι όμως ότι το πρώτο μου τραγούδι, φανταζόμουνα να το τραγουδάει ο Στέλιος Καζαντζίδης. Δεν ξέρω πώς μου προέκυψε αυτό. Ίσως επειδή από μικρό παιδί λάτρευα τη φωνή του ή ίσως ακόμη επειδή τα τραγούδια του αντιπροσώπευαν την κοινωνική μου τάξη. Έχει μείνει ακόμη χαραγμένο στη μνήμη μου το περιεχόμενο ενός γράμματος που έστειλε από τη Γερμανία ο δεύτερος πατέρας μου, ο Παντελής, στη μητέρα μου, το οποίο γράμμα σ’ένα σημείο έλεγε: «Καλλιόπη, τώρα που θα έρθετε στη Γερμανία μην ξεχάσεις να φέρεις τα καινούργια δισκάκια του Στέλιου». Το γεγονός αυτό μου είχε προκαλέσει μεγάλη εντύπωση γιατί παρ’ όλες τις δυσκολίες που είχε ο πατέρας μου, βασικό του μέλημα ήταν να αγοράσουμε τα καινούργια δισκάκια του Στέλιου Καζαντζίδη και να του τα πάμε. Τέλος, κλείνοντας τριάντα χρόνια σαν μουσικός, το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσα να πάρω, είναι ότι τραγουδάμε μαζί με το Στέλιο στο δίσκο μου. Στέλιο σ’ ευχαριστώ πολύ.
Γλυκερία, παρ’ όλο που γνωριζόμαστε από το 1976 δεν μας είχε δοθεί ποτέ η ευκαιρία να συνεργαστούμε. Φέτος, λοιπόν, εκτός από το ότι θα εμφανιζόμαστε στο ίδιο κέντρο, τραγουδάμε και ένα τραγούδι μαζί στο δίσκο μου. Σ’ ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή σου στο δίσκο μου.
Ένα βράδυ πήρα στο τηλέφωνο τον Πάνο και το Χάρη Κατσιμίχα και τους πρότεινα να τραγουδήσουν σ’ένα τραγούδι μου που έγραψα για τον Στέλιο Καζαντζίδη. Τα παιδιά δέχτηκαν αμέσως. Έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να ξανασυνεργαστούμε. Πάνο και Χάρη, σας ευχαριστώ για μια ακόμα φορά.
Έχω αγαπήσει και έχω «ζηλέψει» πάρα πολλά τραγούδια συναδέλφων μου. Κάποιες φορές έχω επηρεαστεί πολύ από αυτά. Συγκεκριμένα τα τρία τελευταία χρόνια έχω «κολλήσει» σ’ ένα τραγούδι, το οποίο αγαπώ πολύ, τόσο για τη μελωδία και το στίχο του, όσο και για την καταπληκτική ερμηνεία της τραγουδίστριας Ελένης Βιτάλη. Το τραγούδι ονομάζεται «Ένα χειμωνιάτικο πρωί». Επηρεασμένος λοιπόν από το «Ένα χειμωνιάτικο πρωί», έγραψα για το δίσκο μου το τραγούδι «Ξύπνησα πέντε το πρωί». Θέλω λοιπόν να το αφιερώσω στη φίλη μου Ελένη Βιτάλη.
Ευχαριστώ τον Χρήστο Προμοίρα για τους στίχους που μου εμπιστεύτηκε. Οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στο φίλο μου Σαράντη, τόσο για το χρόνο που αφιέρωσε και τα βράδια που ξόδεψε γράφοντας τους στίχους των τραγουδιών αυτού του δίσκου, όσο και για την υπομονή του. Θέλω να ευχαριστήσω τον Ηλία Αχλαδιώτη για την ωραία ενορχήστρωση που έκανε στο τραγούδι μου «Θα ‘θελα να ήσουνα εδώ». Ευχαριστώ όλους τους μουσικούς που έπαιξαν σ’αυτόν το δίσκο, τους τραγουδιστές Σάντυ Λάμπρου, Μαρία Ατσομπάρντη, Τζούλη, Βανέσσα Καραγεωργίου, Έλενα Πατρόκλου, Νίκο Τατασόπουλο, Θοδωρή Λίζο και Γιάννη Βαρδή για τη συμμετοχή τους, τους φίλους μου ηχολήπτες Μάκη Αχλαδιώτη, Παναγιώτη Πετρονικολό, Δημήτρη Παπαθεοδώρου και Τάσο Μπακασιέτα για την ηχογράφηση και τη μίξη αυτού του δίσκου.
Τέλος, θέλω να αφιερώσω όλα τα τραγούδια του δίσκου στο φίλο και συνάδελφο Χρήστο Χρυσανθόπουλο από τη Θεσσαλονίκη και του εύχομαι περαστικά.
Αντώνης.
Ένα χρόνο μετά την «Κοινή γνώμη», ένα δίσκο μοιρασμένο ανάμεσα στο λαϊκό και στον ηλεκτρικό ήχο, ο Βαρδής κατέθεσε το λαϊκότερο δίσκο της πορείας του. Ένα δίσκο που, στο πέρασμα των χρόνων, άφησε τουλάχιστον 5-6 σουξέ, ενώ, πέρα από την εμπορική του επιτυχία, θεωρώ πως δεν ξεπεράστηκε μέχρι σήμερα, ούτε καλλιτεχνικά. Είναι μια δουλειά στην οποία ποιότητα και εμπορικότητα συνδυάσθηκαν με τον καλύτερο τρόπο, με αρκετά κομμάτια τα οποία, εκτός από τα διάφορα ζωντανά προγράμματα στα οποία ακούγονται συχνά, έχουν θέση και σε απλές μαζώξεις σε ταβέρνες ή σε σπίτια. Δεν είναι λίγες οι φορές, που τραγούδια όπως «Της είπα μια νύχτα να μείνει» , «Θα σε περιμένω» ή ακόμα και το «Στην Ελλάς του 2000» - με τους τραγουδιστικούς ρόλους μοιρασμένους ανάλογα – άκουσα να τραγουδιούνται από παρέες, με μόνη τη συνοδεία μιας κιθάρας… Κι αυτό, εν τέλει, ίσως είναι και το πιο σημαντικό. Όσο για το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, θεωρώ πολύ απλά, πως είναι από τα σημαντικότερα ελληνικά τραγούδια των τελευταίων ετών, καθώς και τραγικά προφητικό και επίκαιρο…
Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Αντώνης Βαρδής το καλοκαίρι του 2011 και δημοσιεύθηκε στο ogdoo.gr, μοιραία, αναφερθήκαμε και στη συνεργασία του με τον Στέλιο Καζαντζίδη:
Η συνεργασία με τον Καζαντζίδη πώς προέκυψε στο «Στην Ελλάς του 2000»; Eίχε μιλήσει και σε μια τηλεοπτική εκπομπή, με πολύ καλά λόγια για σένα.
Εγώ τον αγαπούσα πάντα τον Καζαντζίδη και από δέκα χρονών τραγουδούσα τα τραγούδια του. Είχε τύχει να τον δω δυο φορές. Μια στην Περαία με το Νικολόπουλο για πολύ λίγο και μια στο στούντιο στην Κολούμπια που είχα παίξει κιθάρα, σε ηλικία 21 χρονών, δυο τραγούδια του Βασίλη Βασιλειάδη και του Πυθαγόρα, που τραγουδούσε εκείνος, τα «Κι οι άντρες κλαίνε» και «Θα κόψω το τηλέφωνο». Και τον θαύμαζα… Αφού να φανταστείς πέρναγα απ’ το μπαράκι που έπινε καφέ και όλο πήγαινα τάχα να πιω νερό, για να τον δω λιγάκι. Τον χάζευα, όπως ένα κοριτσάκι 13-14 χρονών βλέπει τη Μαντόνα ή το Σάκη το Ρουβά και κάθεται να τον κοιτάει σα χαζό. Και σκεφτόμουν «Αυτός ο άνθρωπος είναι αυτός που λατρεύω;» Δεν του μίλησα όμως ποτέ. Τον λάτρευα, τον γουστάριζα, τον αγαπούσα, ήταν ο Θεός…. Τέλος… Όποτε έγραφα κάνα τραγούδι έλεγα «Αχ να το ’λεγε ο Καζαντζίδης αυτό!». Κάποια στιγμή ήρθανε από το ΣΚΑΙ και μου είπανε «Κάνουμε ένα αφιέρωμα στον Καζαντζίδη και στο μέρος που έχει μιλήσει, ο κύριος Καζαντζίδης έχει αναφέρει ότι σε θεωρεί έναν απ ’τους καλύτερους συνθέτες και ένα σπουδαίο λαϊκό τραγουδιστή». Όταν το άκουσα αυτό έπαθα πλάκα. Εκείνη την εποχή ο συγχωρεμένος ο Μπονάτσος έκανε πλάκες κι επειδή ήρθαν δυο άγνωστα παιδιά και μου ‘πανε ότι έτσι κι έτσι είπε ο Καζαντζίδης, να πεις κι εσύ κάτι για κείνον, σκέφτηκα «Μπονάτσος είναι αυτό. Ο Καζαντζίδης εμένα, από πού κι ως πού;» Τους είπα λοιπόν ότι θα τους απαντούσα αύριο, πήρα την εταιρεία μου τηλέφωνο και τους ανέθεσα να μάθουν αν ήταν αλήθεια. «Όντως κάνουν αφιέρωμα και μάθαμε από κάτι δικούς μας μέσα, ότι έχει μιλήσει για σένα με καλά λόγια». Τους είπα εντάξει, ήρθανε σπίτι και του αφιέρωσα το «Πάρε τα χνάρια μου». Είδα μετά την εκπομπή και τρελάθηκα! Αλλά υπάρχει ένα ερωτηματικό ακόμα, το οποίο δεν θα λυθεί ποτέ. Εκφράστηκε έτσι για μένα ο Στέλιος, χωρίς να τον ξέρω και δεν είμαι ακόμα σίγουρος αν αυτό που είπε, ότι ήμουν καλός συνθέτης και τραγουδιστής, το πίστευε ή ήθελε να κάνει κόντρα στο Χρήστο Νικολόπουλο, με τον οποίο εκείνο τον καιρό άρχιζαν οι γνωστές ιστορίες. Του είχε πάει ένα τραγούδι ο Χρήστος και είπε «εγώ δεν τραγουδάω αυτό το τραγούδι». Αυτό ήταν υπερβολικό για ένα συνθέτη τόσο σπουδαίο σαν το Χρήστο, που του είχε δώσει τόσες επιτυχίες. Εμένα μου βγήκε σε καλό βέβαια, γιατί όποιοι μ’ έβλεπαν στο δρόμο μου λέγανε «Μίλησε ο Στέλιος για σένα, είσαι καλός, είσαι καλός!!!»
Νομίζω πως αν δεν το πίστευε, δεν θα ερχόταν μετά να τραγουδήσει. Δεν τραγουδούσε εύκολα όπου να’ ναι...
Από κει πήρα το θάρρος λοιπόν. Εκείνη την εποχή ο Στέλιος είχε αρχίσει να βγαίνει στα κανάλια, να κάνει συνεχώς παράπονα και να χάνει το δίκιο του. Όταν αγαπάς λοιπόν έναν άνθρωπο που τον έχεις θεό, στεναχωριέσαι όταν τα βλέπεις αυτά… Πήρα το Σαράντη Αλιβιζάτο και του είπα να γράψουμε ένα τραγούδι που να τα ξεχνάει όλα αυτά, να μιλά για το μεγαλείο της φωνής του και τη μεγαλοπρέπεια της προσωπικότητάς του. Το ρεφρέν σκέφτηκα να το κάνω με τους Κατσιμιχαίους. Είχε προηγηθεί και το «Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα», το λέω στα παιδιά, κοιτάνε το στίχο και μου λένε «Αντώνη, αυτό είναι πολύ σπουδαίο τραγούδι, εμείς είμαστε μέσα, αλλά ο Στέλιος θα δεχθεί; Αν δε δεχθεί τι σκέφτεσαι;» «Τίποτα δε σκέφτομαι. Το κομμάτι το έγραψα για το Στέλιο. Δεν αλλάζει το όνομα, δεν μπορούμε να πούμε, μαζί μας Γιώργο ρίχτα, ή Μανώλη ρίχτα, είναι Στέλιος. Είναι όλη η ιστορία για το Στέλιο, ότι τον αγαπάμε, σταμάτα και συγχώρα τα όλα…». Αφού το έγραψα το κομμάτι του τηλεφώνησα, το σήκωσε η γυναίκα του: «Γεια σας είμαι ο Αντώνης ο Βαρδής». Μου απάντησε πολύ εγκάρδια «Αντώνη μου τι κάνεις , περίμενε να σου δώσω το Στέλιο». Το παίρνει ο Στέλιος: «Έλα Αντώνη, τι κάνεις είσαι καλά;» Ξαφνιάστηκα… Και σκεφτόμουνα, «Με τον Καζαντζίδη μιλάω τώρα;» Φοβερό!!! «Κύριε Στέλιο τι κάνετε;» «Καλά αγόρι μου καλά, τι ωραία που είπες το τραγουδάκι…» Έπαθα πλάκα… Του λέω «Κύριε Στέλιο, έχω γράψει ένα τραγούδι που είναι για σας, είναι ένα τραγούδι που αν δεν το πείτε εσείς, δεν πρόκειται να το δώσω σε κανέναν κι έχω την ιδέα να το πούμε με την επόμενη γενιά, τους πιο νέους, τον Πάνο και το Χάρη, που κατά καιρούς συζητάμε και σας θαυμάζουν, όπως σας θαυμάζω κι εγώ». «Να το ακούσω και να δω» μου είπε. «Πότε θα το ακούσετε;» «Εγώ τώρα είμαι στον Άγιο Κωνσταντίνο» «Πότε θέλετε να έρθω;» «Και σήμερα αν θέλεις». Παίρνω το αυτοκίνητο και φεύγω «σφαίρα» στον Άγιο Κωνσταντίνο. Πήγα το κομμάτι σε κασέτα, το ακούει και λέει «Αυτό είναι πολύ ωραίο τραγούδι κι έτσι όπως το ‘χεις σκεφτεί, με τον Πάνο και το Χάρη, που τους ξέρω ότι είναι αξιόλογα παιδιά, είναι πάρα πολύ ωραίο. Άστο να το ακούσω μερικές φορές και θα σε πάρω τηλέφωνο να σου πω». Εγώ το πήγα ηχογραφημένο με τη φωνή τη δική μου και του πα ποια μέρη θα πει. Πέρασε μια βδομάδα και δεν με πήρε τηλέφωνο, οπότε σκέφτηκα πως δε θα το βάλουμε τελικά. Απ’ ότι φαίνεται ντρέπεται να μου το πει κλπ. Μου λέει όμως ο γιος μου ο Γιάννης, να ’ναι καλά το παιδί «Μπορεί να χει γίνει καμιά παρεξήγηση ή μπορεί να πιστεύει ότι εσύ θα τον πάρεις τηλέφωνο. Ίσως να μην κατάλαβες καλά κι επειδή είχες και τρακ, να σου είπε πάρε με τηλέφωνο να σου πω». Του λέω «Όχι μου είπε θα με πάρει εκείνος». Ντρεπόμουν να τον πάρω για να μην τον φέρω σε δύσκολη θέση. «Εγώ θα του τηλεφωνούσα, τουλάχιστον να ξέρω ότι δεν θα το πει» μου λέει ο Γιάννης. Με βαριά καρδιά λοιπόν σήκωσα το τηλέφωνο… «Γεια σας κυρία Βάσω τι κάνετε;»
«Αντώνη μου είσαι καλά; Nα σου δώσω το Στέλιο….
Στέλιο ο Αντωνάκης!
-Έλα Αντώνη μου τι γίνεται, είσαι έτοιμος;
-Τι έτοιμος, τι εννοείτε;
-Το χεις τελειώσει το κομμάτι;
- Το κομμάτι είναι τελειωμένο, σας το έφερα…
-Α… Πότε με θέλεις;
-Θα το πείτε;
-Αφού σου είπα ότι θα το πω.
-Δε μου το ‘πατε, μου είπατε ότι θα τηλεφωνηθούμε σε 2-3 μέρες.
-Εγώ εννοούσα να με πάρεις σε 3 μέρες να μου πεις πότε να έρθω να το τραγουδήσω».
Πήγε η ψυχή μου στην Κούλουρη και ξαναγύρισε. Είχες δηλώσει τότε πως όταν πήγαινε στο στούντιο να γράψει, χαμήλωναν τις εντάσεις, ίσχυε αυτό; Αυτό ήταν το «ευχαριστώ» μου. Επειδή είχα πει χιλιάδες ευχαριστώ, ήθελα να του πω κι ένα πιο μεγάλο. Στο στούντιο όταν κάνεις μίξη, μπορεί να βγάλεις τον πιο ασήμαντο τραγουδιστή να ακούγεται σαν τον Καζαντζίδη και το αντίθετο. Για να ευχαριστηθεί λοιπόν, είπα κάποια στιγμή, ότι δεν μπορούσαμε να μαζέψουμε τη φωνή του. Γιατί ένας που είναι της δουλειάς, ξέρει ότι δεν υπάρχει θέμα να μαζέψεις τη φωνή. Όταν ο Νταλάρας έκανε τα σεκόντα στον Καζαντζίδη στο «Υπάρχω», στη μίξη η φωνή του Νταλάρα, ενώ είναι ήδη λεπτή, βγήκε ακόμα πιο λεπτή. Αυτός που κάνει τη μίξη μπορεί να καταστρέψει τον άλλον ή να τον ανεβάσει. Το είπα καθαρά για να αισθανθεί ένα ευχαριστώ από μένα...
Όπως τα τραγούδια ενός από τους πιο ολοκληρωμένους, κατά τη γνώμη μου, δίσκους του, που κυκλοφόρησε το 1995 από την WEA, προβλέποντας, κατά κάποιο τρόπο, τι θα γίνει «Στην Ελλάς του 2000», όπου «…γίναν όλοι βασιλιάδες, λαϊκοί τραγουδιστάδες…» Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος αυτής της δουλειάς, έπαιξαν σαφώς οι καταλυτικές συμμετοχές του Στέλιου Καζαντζίδη, της Γλυκερίας, του Χάρη και του Πάνου Κατσιμίχα, αλλά και του Γιάννη Βαρδή, γιου του Αντώνη, που έκανε την πρώτη του δισκογραφική εμφάνιση… Η παρουσία του Καζαντζίδη αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν αναλογιστούμε ότι οι δισκογραφικές του συμμετοχές, από την καθιέρωση του μεγάλου δίσκου 33 στροφών και μετά, είναι λιγότερες από τα δάχτυλα του ενός χεριού. Όσο για τη Γλυκερία, το κομμάτι με το οποίο συνυπάρχει σε αυτό το δίσκο με τον Βαρδή, αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, προπομπό της ολοκληρωμένης συνεργασίας τους, που έγινε το 1996 με το δίσκο «Η Γλυκερία τραγουδάει Αντώνη Βαρδή». Οι στίχοι είναι του Σαράντη Αλιβιζάτου, εκτός από δυο τραγούδια που υπογράφει ο Χρήστος Προμοίρας.
1) Της είπα μια νύχτα να μείνει
2) Στην Ελλάς του 2000 - συμμετέχουν Στέλιος Καζαντζίδης, Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας
3) Φιλί κι απάτη (στίχοι Χρήστος Προμοίρας)
4) Μη φωνάζεις - συμμετέχει η Γλυκερία
5) Ψέματα λέει
6) Την πλήρωσα πολλές φορές
7) Το κλειδί
8) Θα σε περιμένω – συμμετέχει ο Γιάννης Βαρδής
9) Ξύπνησα πέντε το πρωί
10) Απόλυτη εμπιστοσύνη
11) Όπως εγώ, είναι πολλοί (στίχοι Χρήστος Προμοίρας)
12) Για την τρελλή
13) Θα ‘θελα να ήσουνα εδώ
Η έκδοση του δίσκου βινυλίου δεν περιλαμβάνει το κομμάτι Νο 7 με τίτλο «Το κλειδί», που υπάρχει μόνο στο cd. Η παραγωγή και η ενορχήστρωση έγινε από τον Αντώνη Βαρδή, εκτός από το τελευταίο τραγούδι που την ενορχήστρωση έκανε ο Ηλίας Αχλαδιώτης. Την ηχοληψία έκαναν ο Μάκης Αχλαδιώτης, μαζί με τον Δημήτρη Παπαθεοδώρου και τον Τάσο Μπακασιέτα.
Έχοντας σαν βάση τον ακουστικό ήχο, στην ηχογράφηση έπαιξαν πολλοί εξαιρετικοί μουσικοί, όπως: Βασίλης Γκίνος (ακορντεόν), Σπύρος Γκούμας (τζουρά), Γιάννης Μπιθικώτσης (μαντολίνο), Σπύρος Ιωαννίδης (μπουζούκι, μπαγλαμά και τζουρά), Αντώνης Κονιτόπουλος (λαούτο), Στάθης Κουκουλάρης (βιολί), Γιάννης Γραμματικός (λαούτο), Μάνος Πάππος (ούτι), Χρήστος Παπαδόπουλος (μπάσο), Χρήστος Σκαλτσουνάκης (νταραμπούκα), Γιώργος Ροϊλός (κρουστά), Θανάσης Σοφράς (ακουστικό μπάσο), Μπάμπης Λασκαράκης (ακουστική κιθάρα), Γιάννης Κουρκουμέλης (ακορντεόν, keyboards), Φαίδων Λιονουδάκης (ακορντεόν, πιάνο), Σπύρος Νίτης (ντραμς), Άντζελα Βασιλακοπούλου (μαντολίνο), Φώφη Καρούντζου (μαντολίνο), Βιβή Γκέκα (μαντολίνο), Στέλιος Καρύδας (μπαγλαμά), Μάνος Αχαλινωτόπουλος (κλαρίνο, φλογέρα, ζουρνά) και ο Αντώνης Βαρδής που έπαιξε βεβαίως κιθάρες.
Φωνητικά έκαναν οι Βανέσσα Καραγεωργίου, Έλλη Κοκκίνου, Έλενα Πατρόκλου, Σάντυ Λάμπρου, Τζούλη, Μαρία Ατσομπάρντη, Νίκος Τατασόπουλος, Θοδωρής Λίζος και ο Γιάννης Βαρδής.
Στο σημείωμα που βρίσκεται στο ένθετο του δίσκου ο Αντώνης Βαρδής γράφει:
Όταν στα δεκαεφτά μου χρόνια συνειδητοποίησα ότι μπορώ να συνθέσω μια δική μου μελωδία, έγραψα το πρώτο μου τραγούδι. Θυμάμαι όμως ότι το πρώτο μου τραγούδι, φανταζόμουνα να το τραγουδάει ο Στέλιος Καζαντζίδης. Δεν ξέρω πώς μου προέκυψε αυτό. Ίσως επειδή από μικρό παιδί λάτρευα τη φωνή του ή ίσως ακόμη επειδή τα τραγούδια του αντιπροσώπευαν την κοινωνική μου τάξη. Έχει μείνει ακόμη χαραγμένο στη μνήμη μου το περιεχόμενο ενός γράμματος που έστειλε από τη Γερμανία ο δεύτερος πατέρας μου, ο Παντελής, στη μητέρα μου, το οποίο γράμμα σ’ένα σημείο έλεγε: «Καλλιόπη, τώρα που θα έρθετε στη Γερμανία μην ξεχάσεις να φέρεις τα καινούργια δισκάκια του Στέλιου». Το γεγονός αυτό μου είχε προκαλέσει μεγάλη εντύπωση γιατί παρ’ όλες τις δυσκολίες που είχε ο πατέρας μου, βασικό του μέλημα ήταν να αγοράσουμε τα καινούργια δισκάκια του Στέλιου Καζαντζίδη και να του τα πάμε. Τέλος, κλείνοντας τριάντα χρόνια σαν μουσικός, το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσα να πάρω, είναι ότι τραγουδάμε μαζί με το Στέλιο στο δίσκο μου. Στέλιο σ’ ευχαριστώ πολύ.
Γλυκερία, παρ’ όλο που γνωριζόμαστε από το 1976 δεν μας είχε δοθεί ποτέ η ευκαιρία να συνεργαστούμε. Φέτος, λοιπόν, εκτός από το ότι θα εμφανιζόμαστε στο ίδιο κέντρο, τραγουδάμε και ένα τραγούδι μαζί στο δίσκο μου. Σ’ ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή σου στο δίσκο μου.
Ένα βράδυ πήρα στο τηλέφωνο τον Πάνο και το Χάρη Κατσιμίχα και τους πρότεινα να τραγουδήσουν σ’ένα τραγούδι μου που έγραψα για τον Στέλιο Καζαντζίδη. Τα παιδιά δέχτηκαν αμέσως. Έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να ξανασυνεργαστούμε. Πάνο και Χάρη, σας ευχαριστώ για μια ακόμα φορά.
Έχω αγαπήσει και έχω «ζηλέψει» πάρα πολλά τραγούδια συναδέλφων μου. Κάποιες φορές έχω επηρεαστεί πολύ από αυτά. Συγκεκριμένα τα τρία τελευταία χρόνια έχω «κολλήσει» σ’ ένα τραγούδι, το οποίο αγαπώ πολύ, τόσο για τη μελωδία και το στίχο του, όσο και για την καταπληκτική ερμηνεία της τραγουδίστριας Ελένης Βιτάλη. Το τραγούδι ονομάζεται «Ένα χειμωνιάτικο πρωί». Επηρεασμένος λοιπόν από το «Ένα χειμωνιάτικο πρωί», έγραψα για το δίσκο μου το τραγούδι «Ξύπνησα πέντε το πρωί». Θέλω λοιπόν να το αφιερώσω στη φίλη μου Ελένη Βιτάλη.
Ευχαριστώ τον Χρήστο Προμοίρα για τους στίχους που μου εμπιστεύτηκε. Οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ στο φίλο μου Σαράντη, τόσο για το χρόνο που αφιέρωσε και τα βράδια που ξόδεψε γράφοντας τους στίχους των τραγουδιών αυτού του δίσκου, όσο και για την υπομονή του. Θέλω να ευχαριστήσω τον Ηλία Αχλαδιώτη για την ωραία ενορχήστρωση που έκανε στο τραγούδι μου «Θα ‘θελα να ήσουνα εδώ». Ευχαριστώ όλους τους μουσικούς που έπαιξαν σ’αυτόν το δίσκο, τους τραγουδιστές Σάντυ Λάμπρου, Μαρία Ατσομπάρντη, Τζούλη, Βανέσσα Καραγεωργίου, Έλενα Πατρόκλου, Νίκο Τατασόπουλο, Θοδωρή Λίζο και Γιάννη Βαρδή για τη συμμετοχή τους, τους φίλους μου ηχολήπτες Μάκη Αχλαδιώτη, Παναγιώτη Πετρονικολό, Δημήτρη Παπαθεοδώρου και Τάσο Μπακασιέτα για την ηχογράφηση και τη μίξη αυτού του δίσκου.
Τέλος, θέλω να αφιερώσω όλα τα τραγούδια του δίσκου στο φίλο και συνάδελφο Χρήστο Χρυσανθόπουλο από τη Θεσσαλονίκη και του εύχομαι περαστικά.
Αντώνης.
Ένα χρόνο μετά την «Κοινή γνώμη», ένα δίσκο μοιρασμένο ανάμεσα στο λαϊκό και στον ηλεκτρικό ήχο, ο Βαρδής κατέθεσε το λαϊκότερο δίσκο της πορείας του. Ένα δίσκο που, στο πέρασμα των χρόνων, άφησε τουλάχιστον 5-6 σουξέ, ενώ, πέρα από την εμπορική του επιτυχία, θεωρώ πως δεν ξεπεράστηκε μέχρι σήμερα, ούτε καλλιτεχνικά. Είναι μια δουλειά στην οποία ποιότητα και εμπορικότητα συνδυάσθηκαν με τον καλύτερο τρόπο, με αρκετά κομμάτια τα οποία, εκτός από τα διάφορα ζωντανά προγράμματα στα οποία ακούγονται συχνά, έχουν θέση και σε απλές μαζώξεις σε ταβέρνες ή σε σπίτια. Δεν είναι λίγες οι φορές, που τραγούδια όπως «Της είπα μια νύχτα να μείνει» , «Θα σε περιμένω» ή ακόμα και το «Στην Ελλάς του 2000» - με τους τραγουδιστικούς ρόλους μοιρασμένους ανάλογα – άκουσα να τραγουδιούνται από παρέες, με μόνη τη συνοδεία μιας κιθάρας… Κι αυτό, εν τέλει, ίσως είναι και το πιο σημαντικό. Όσο για το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, θεωρώ πολύ απλά, πως είναι από τα σημαντικότερα ελληνικά τραγούδια των τελευταίων ετών, καθώς και τραγικά προφητικό και επίκαιρο…
Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε ο Αντώνης Βαρδής το καλοκαίρι του 2011 και δημοσιεύθηκε στο ogdoo.gr, μοιραία, αναφερθήκαμε και στη συνεργασία του με τον Στέλιο Καζαντζίδη:
Η συνεργασία με τον Καζαντζίδη πώς προέκυψε στο «Στην Ελλάς του 2000»; Eίχε μιλήσει και σε μια τηλεοπτική εκπομπή, με πολύ καλά λόγια για σένα.
Εγώ τον αγαπούσα πάντα τον Καζαντζίδη και από δέκα χρονών τραγουδούσα τα τραγούδια του. Είχε τύχει να τον δω δυο φορές. Μια στην Περαία με το Νικολόπουλο για πολύ λίγο και μια στο στούντιο στην Κολούμπια που είχα παίξει κιθάρα, σε ηλικία 21 χρονών, δυο τραγούδια του Βασίλη Βασιλειάδη και του Πυθαγόρα, που τραγουδούσε εκείνος, τα «Κι οι άντρες κλαίνε» και «Θα κόψω το τηλέφωνο». Και τον θαύμαζα… Αφού να φανταστείς πέρναγα απ’ το μπαράκι που έπινε καφέ και όλο πήγαινα τάχα να πιω νερό, για να τον δω λιγάκι. Τον χάζευα, όπως ένα κοριτσάκι 13-14 χρονών βλέπει τη Μαντόνα ή το Σάκη το Ρουβά και κάθεται να τον κοιτάει σα χαζό. Και σκεφτόμουν «Αυτός ο άνθρωπος είναι αυτός που λατρεύω;» Δεν του μίλησα όμως ποτέ. Τον λάτρευα, τον γουστάριζα, τον αγαπούσα, ήταν ο Θεός…. Τέλος… Όποτε έγραφα κάνα τραγούδι έλεγα «Αχ να το ’λεγε ο Καζαντζίδης αυτό!». Κάποια στιγμή ήρθανε από το ΣΚΑΙ και μου είπανε «Κάνουμε ένα αφιέρωμα στον Καζαντζίδη και στο μέρος που έχει μιλήσει, ο κύριος Καζαντζίδης έχει αναφέρει ότι σε θεωρεί έναν απ ’τους καλύτερους συνθέτες και ένα σπουδαίο λαϊκό τραγουδιστή». Όταν το άκουσα αυτό έπαθα πλάκα. Εκείνη την εποχή ο συγχωρεμένος ο Μπονάτσος έκανε πλάκες κι επειδή ήρθαν δυο άγνωστα παιδιά και μου ‘πανε ότι έτσι κι έτσι είπε ο Καζαντζίδης, να πεις κι εσύ κάτι για κείνον, σκέφτηκα «Μπονάτσος είναι αυτό. Ο Καζαντζίδης εμένα, από πού κι ως πού;» Τους είπα λοιπόν ότι θα τους απαντούσα αύριο, πήρα την εταιρεία μου τηλέφωνο και τους ανέθεσα να μάθουν αν ήταν αλήθεια. «Όντως κάνουν αφιέρωμα και μάθαμε από κάτι δικούς μας μέσα, ότι έχει μιλήσει για σένα με καλά λόγια». Τους είπα εντάξει, ήρθανε σπίτι και του αφιέρωσα το «Πάρε τα χνάρια μου». Είδα μετά την εκπομπή και τρελάθηκα! Αλλά υπάρχει ένα ερωτηματικό ακόμα, το οποίο δεν θα λυθεί ποτέ. Εκφράστηκε έτσι για μένα ο Στέλιος, χωρίς να τον ξέρω και δεν είμαι ακόμα σίγουρος αν αυτό που είπε, ότι ήμουν καλός συνθέτης και τραγουδιστής, το πίστευε ή ήθελε να κάνει κόντρα στο Χρήστο Νικολόπουλο, με τον οποίο εκείνο τον καιρό άρχιζαν οι γνωστές ιστορίες. Του είχε πάει ένα τραγούδι ο Χρήστος και είπε «εγώ δεν τραγουδάω αυτό το τραγούδι». Αυτό ήταν υπερβολικό για ένα συνθέτη τόσο σπουδαίο σαν το Χρήστο, που του είχε δώσει τόσες επιτυχίες. Εμένα μου βγήκε σε καλό βέβαια, γιατί όποιοι μ’ έβλεπαν στο δρόμο μου λέγανε «Μίλησε ο Στέλιος για σένα, είσαι καλός, είσαι καλός!!!»
Νομίζω πως αν δεν το πίστευε, δεν θα ερχόταν μετά να τραγουδήσει. Δεν τραγουδούσε εύκολα όπου να’ ναι...
Από κει πήρα το θάρρος λοιπόν. Εκείνη την εποχή ο Στέλιος είχε αρχίσει να βγαίνει στα κανάλια, να κάνει συνεχώς παράπονα και να χάνει το δίκιο του. Όταν αγαπάς λοιπόν έναν άνθρωπο που τον έχεις θεό, στεναχωριέσαι όταν τα βλέπεις αυτά… Πήρα το Σαράντη Αλιβιζάτο και του είπα να γράψουμε ένα τραγούδι που να τα ξεχνάει όλα αυτά, να μιλά για το μεγαλείο της φωνής του και τη μεγαλοπρέπεια της προσωπικότητάς του. Το ρεφρέν σκέφτηκα να το κάνω με τους Κατσιμιχαίους. Είχε προηγηθεί και το «Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα», το λέω στα παιδιά, κοιτάνε το στίχο και μου λένε «Αντώνη, αυτό είναι πολύ σπουδαίο τραγούδι, εμείς είμαστε μέσα, αλλά ο Στέλιος θα δεχθεί; Αν δε δεχθεί τι σκέφτεσαι;» «Τίποτα δε σκέφτομαι. Το κομμάτι το έγραψα για το Στέλιο. Δεν αλλάζει το όνομα, δεν μπορούμε να πούμε, μαζί μας Γιώργο ρίχτα, ή Μανώλη ρίχτα, είναι Στέλιος. Είναι όλη η ιστορία για το Στέλιο, ότι τον αγαπάμε, σταμάτα και συγχώρα τα όλα…». Αφού το έγραψα το κομμάτι του τηλεφώνησα, το σήκωσε η γυναίκα του: «Γεια σας είμαι ο Αντώνης ο Βαρδής». Μου απάντησε πολύ εγκάρδια «Αντώνη μου τι κάνεις , περίμενε να σου δώσω το Στέλιο». Το παίρνει ο Στέλιος: «Έλα Αντώνη, τι κάνεις είσαι καλά;» Ξαφνιάστηκα… Και σκεφτόμουνα, «Με τον Καζαντζίδη μιλάω τώρα;» Φοβερό!!! «Κύριε Στέλιο τι κάνετε;» «Καλά αγόρι μου καλά, τι ωραία που είπες το τραγουδάκι…» Έπαθα πλάκα… Του λέω «Κύριε Στέλιο, έχω γράψει ένα τραγούδι που είναι για σας, είναι ένα τραγούδι που αν δεν το πείτε εσείς, δεν πρόκειται να το δώσω σε κανέναν κι έχω την ιδέα να το πούμε με την επόμενη γενιά, τους πιο νέους, τον Πάνο και το Χάρη, που κατά καιρούς συζητάμε και σας θαυμάζουν, όπως σας θαυμάζω κι εγώ». «Να το ακούσω και να δω» μου είπε. «Πότε θα το ακούσετε;» «Εγώ τώρα είμαι στον Άγιο Κωνσταντίνο» «Πότε θέλετε να έρθω;» «Και σήμερα αν θέλεις». Παίρνω το αυτοκίνητο και φεύγω «σφαίρα» στον Άγιο Κωνσταντίνο. Πήγα το κομμάτι σε κασέτα, το ακούει και λέει «Αυτό είναι πολύ ωραίο τραγούδι κι έτσι όπως το ‘χεις σκεφτεί, με τον Πάνο και το Χάρη, που τους ξέρω ότι είναι αξιόλογα παιδιά, είναι πάρα πολύ ωραίο. Άστο να το ακούσω μερικές φορές και θα σε πάρω τηλέφωνο να σου πω». Εγώ το πήγα ηχογραφημένο με τη φωνή τη δική μου και του πα ποια μέρη θα πει. Πέρασε μια βδομάδα και δεν με πήρε τηλέφωνο, οπότε σκέφτηκα πως δε θα το βάλουμε τελικά. Απ’ ότι φαίνεται ντρέπεται να μου το πει κλπ. Μου λέει όμως ο γιος μου ο Γιάννης, να ’ναι καλά το παιδί «Μπορεί να χει γίνει καμιά παρεξήγηση ή μπορεί να πιστεύει ότι εσύ θα τον πάρεις τηλέφωνο. Ίσως να μην κατάλαβες καλά κι επειδή είχες και τρακ, να σου είπε πάρε με τηλέφωνο να σου πω». Του λέω «Όχι μου είπε θα με πάρει εκείνος». Ντρεπόμουν να τον πάρω για να μην τον φέρω σε δύσκολη θέση. «Εγώ θα του τηλεφωνούσα, τουλάχιστον να ξέρω ότι δεν θα το πει» μου λέει ο Γιάννης. Με βαριά καρδιά λοιπόν σήκωσα το τηλέφωνο… «Γεια σας κυρία Βάσω τι κάνετε;»
«Αντώνη μου είσαι καλά; Nα σου δώσω το Στέλιο….
Στέλιο ο Αντωνάκης!
-Έλα Αντώνη μου τι γίνεται, είσαι έτοιμος;
-Τι έτοιμος, τι εννοείτε;
-Το χεις τελειώσει το κομμάτι;
- Το κομμάτι είναι τελειωμένο, σας το έφερα…
-Α… Πότε με θέλεις;
-Θα το πείτε;
-Αφού σου είπα ότι θα το πω.
-Δε μου το ‘πατε, μου είπατε ότι θα τηλεφωνηθούμε σε 2-3 μέρες.
-Εγώ εννοούσα να με πάρεις σε 3 μέρες να μου πεις πότε να έρθω να το τραγουδήσω».
Πήγε η ψυχή μου στην Κούλουρη και ξαναγύρισε. Είχες δηλώσει τότε πως όταν πήγαινε στο στούντιο να γράψει, χαμήλωναν τις εντάσεις, ίσχυε αυτό; Αυτό ήταν το «ευχαριστώ» μου. Επειδή είχα πει χιλιάδες ευχαριστώ, ήθελα να του πω κι ένα πιο μεγάλο. Στο στούντιο όταν κάνεις μίξη, μπορεί να βγάλεις τον πιο ασήμαντο τραγουδιστή να ακούγεται σαν τον Καζαντζίδη και το αντίθετο. Για να ευχαριστηθεί λοιπόν, είπα κάποια στιγμή, ότι δεν μπορούσαμε να μαζέψουμε τη φωνή του. Γιατί ένας που είναι της δουλειάς, ξέρει ότι δεν υπάρχει θέμα να μαζέψεις τη φωνή. Όταν ο Νταλάρας έκανε τα σεκόντα στον Καζαντζίδη στο «Υπάρχω», στη μίξη η φωνή του Νταλάρα, ενώ είναι ήδη λεπτή, βγήκε ακόμα πιο λεπτή. Αυτός που κάνει τη μίξη μπορεί να καταστρέψει τον άλλον ή να τον ανεβάσει. Το είπα καθαρά για να αισθανθεί ένα ευχαριστώ από μένα...
