O Τσικ Κορία που ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και στο ελληνικό κοινό έφυγε στις 9 Φεβρουαρίου 2021 σε ηλικία 79 ετών. Υπήρξε από τους πιο εξελίξιμους πιανίστες παίζοντας από το “minimoog” (είδος πληκτροφόρου) έως περίπλοκες ψηφιακές συσκευές. Η πρόοδος της τεχνολογίας των πλήκτρων του χρωστά πολλά. Ένας σπάνιος μουσικός που στην καριέρα του κέρδισε 23 βραβεία Γκράμι.
O πρώτος που παρουσίασε τον Chick Corea στο ελληνικό ραδιόφωνο το 1971 ήταν ο Άκης Έβενης σ’ ένα αφιέρωμα του στο άλμπουμ “Tones for Joan’s Bones” ηχογραφημένο το 1966 που ήταν το ντεμπούτο του Corea. Ήταν ρίσκο όμως τότε να παίξεις Chick Corea στο κρατικό ραδιόφωνο; Ο ίδιος μας είπε: “Δεν ήταν ρίσκο. Μπορούσες να παίζεις τα πάντα από ξένο ρεπερτόριο επειδή ελάχιστοι γνώριζαν αγγλικά στη χούντα. Εκτός αν κάποιοι σε κάρφωναν. Υπήρχε ρίσκο, αλλά τότε στα 17 μου δεν με ένοιαζε ακόμη κι αν με έδιωχναν από την ΕΡΤ”.
H ζωή του Κορία
Ο Corea γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1941 στο Τσέλσι της Μασαχουσέτης των Ηνωμένων Πολιτειών και ξεκίνησε μια καριέρα ως επαγγελματίας πιανίστας στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και στη διάρκεια της δεκαετίας αυτής άρχισε να παίζει με τις μπάντες των Stan Getz και Miles Davis. Το δεξιοτεχνικό παίξιμό του και η επικοινωνιακή μουσική του στα κήμπορντς γοήτευαν το κοινό στις συναυλίες. Οι μουσικές του καταβολές από την κλασική μουσική προσδιόριζαν κατά καιρούς το μουσικό του στίγμα. Είχε μελετήσει τον Bartok και λάτρευε την λατινομαερικάνικη και ισπανική μουσική.
Ο Armando “Chick” Corea όπως ήταν το πραγματικό του όνομα υπήρξε επικεφαλής των θρυλικών Return to Forever με ήχο ηλεκτρικό, από τα πρωτοπόρα jazz-rock σχήματα, ένας πολύ σημαντικός σταθμός στην μεγάλη πορεία του. Σε αυτή συμμετείχαν σπουδαίοι μουσικοί όπως ο Joe Farrelll (σοπράνο σαξόφωνο, φλάουτο), η Flora Purim (φωνητικά, κρουστά), ο νεαρός τότε άσος μπασίστας Stanley Clarke και ο ντράμερ Airto Moreira που στους πιο σύνθετους ρυθμούς συναγωνιζόταν με τον Elvin Jones.
Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες τζαζ συνθέσεις του Corea είναι τα κομμάτια : «Spain» από την εποχή των Return to Forever, «Windows» και «La Fiesta» σε μια καριέρα που αριθμεί 81 στούντιο άλμπουμ και 17 live άλμπουμ.
Chick Corea - Windows
Ο Corea συνεργάστηκε με τον Davis από το 1967 έως το 1972 συμβάλλοντας σε μερικά από τα πιο διάσημα άλμπουμ του Miles Davis, συμπεριλαμβανομένων των "Bitches Brew", "Filles de Kilimanjaro" "Big Fun" και "Water Babies". Προερχόταν από τον κύκλο του Miles και έπαιζε free jazz πριν βρεθεί στη fusion. Ο Corea επίσης κυκλοφόρησε τρία άλμπουμ με τον Stan Getz, συμπεριλαμβανομένου του "Sweet Rain" του 1967. Επίσης ο διάσημος μπασίστας και συνθέτης John Batitucci έγινε γνωστός από το παίξιμό του με τον Chick Corea.
Το 2001, ο Corea περιγράφηκε στους Los Angeles Times ως «μία από τις σημαντικότερες τζαζ παρουσίες που εμφανίστηκαν μετά την εποχή του John-Coltrane» και επαινέθηκε ως «εξαιρετικά ευέλικτος» πιανίστας.
Ο Corea ήταν επίσης ένας ειλικρινής Σαηεντολόγος που μετακόμισε από το Λος Άντζελες στο Κλιαργουότερ της Φλόριντα το 1976 για να είναι πιο κοντά σε αυτό που ονόμασε «το μεγαλύτερο θρησκευτικό καταφύγιο στη Σαηεντολογία», το Flag Land Base. Οι πεποιθήσεις του Corea τον εμπόδισαν να συμμετάσχει σε μια παράσταση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αθλητισμού του 1993 στη Γερμανία, γιατί η κυβέρνηση απείλησε να αποσύρει επιδοτήσεις εκδηλώσεων με γνωστούς Σαηεντολόγους. Ο Corea παραπονέθηκε και αργότερα μέλη του Κογκρέσου ενημέρωσαν τη Γερμανία ότι το συμβάν παραβίαζε τα ανθρώπινα δικαιώματα του Corea.
Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο Jazz Times: “Αυτό που κάνει η μουσική για τους ανθρώπους, όπως παρατήρησα, είναι ότι διεγείρει αυτό που είναι φυσικό σε όλους μας. Δεν χρειάζεται να είσαι επαγγελματίας, το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να είσαι ζωντανός άνθρωπος και ανοιχτός στο παιχνίδι της φαντασίας”.
Οι Power of Three: Chick Corea – Stanley Clarke και ο Τζαμαϊκανός ντράμερ Lenny White
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ CHICK COREA 18/09/2009
Ο Chick Corea με αφορμή την εμφάνισή του με τους Power of Three στην Αθήνα που συν-αποτελούσαν οι Stanley Clarke και Lenny White μου είχε απαντήσει μέσω mail σε μερικές ερωτήσεις για μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ήχος» τον Οκτώβριο του 2009. Η συναυλία έγινε στο «Παλλάς» και όσοι γέμισαν το θέατρο δεν θα την ξεχάσουν ποτέ καθώς οι τρεις βιρτουόζοι άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις σε ένα ρεσιτάλ αυτοσχεδιασμού. Θυμάμαι η ανταπόκριση του Chick Corea στο mail ήταν άμεση.
-Έχετε αισθανθεί ποτέ την ανάγκη να γράψετε την αυτοβιογραφία σας για να μοιραστείτε με τον κόσμο την συναρπαστική καριέρα σας;
Ειλικρινά αυτό δεν πέρασε ποτέ στο μυαλό μου. Είναι ένα είδος εσωστρέφειας να μιλήσεις για τον εαυτό σου με τον τρόπο αυτό.
-Πώς νοιώσατε που ξαναπαίξατε μαζί με τους Return of Forever όλα εκείνα τα αριστουργήματα που άφησαν εποχή;
«Ήταν αρκετά νοσταλγικό. Τα ακροατήρια ήταν μεγάλα. Έμενα έκπληκτος μπροστά σε τόσους οπαδούς που θυμούνταν την μπάντα. Ήταν πολύ διασκεδαστικό. Ανακαλύψαμε τόσους πολλούς τρόπους να αναδημιουργήσουμε τα κομμάτια και νομίζω όπως θα προλέγαμε, από πάντα έτσι είναι «ο τρόπος του jazz μουσικού».
-Πότε ένας άνθρωπος σαν εσάς με τόσες δραστηριότητες ανατρέχει στο παρελθόν και ξανακοιτάζει τις επιρροές του; Είναι μια βαθύτερη ανάγκη ή κάτι που το συνηθίζετε κατά καιρούς;
Για μένα, η μουσική και η αισθητική δεν έχουν κανένα χρόνο. Οι συνθέσεις, όπως κι οποιαδήποτε λειτουργία, επιπλέουν και έξω από το χρόνο. Δεν υπάρχει ποτέ επιστροφή. Ακόμη και εκτελώντας την μουσική του Μότσαρτ, για παράδειγμα, είναι κάτι που συμβαίνει αυτή την στιγμή. Βρίσκω την ιδέα των «επιρροών» παραπλανητική. Στην εμπειρία του παιξίματός μου ο κόσμος που θα είναι εκεί να τη δοκιμάσει πρέπει να είναι ανοιχτός σε αυτή. Φυσικά διαλέγω επιλεκτικά. Φαίνεται να μαθαίνω από οτιδήποτε θαυμάζω αληθινά. Άλλο πράγμα είναι αυτό που παρατηρώ και θαυμάζω και άλλο αυτό που παίζω. Χτίζουμε τους εαυτούς μας όπως θέλουμε με αυτή τη διαδικασία.
-Αυτή την στιγμή έχετε έξι μουσικά πρότζεκτ που τρέχουν! (The Five Peace Band – The New Crystal Silence με Gary Burton– Return to Forever / Returns (cd - dvd), duet with Hiromi Uehara, Bela Fleck και Power of Three. Πώς δουλεύετε κάτω από τέτοιες συνθήκες και πώς προωθείτε το καθένα ξεχωριστά;
Κάθε πράγμα στη ζωή μου γίνεται στην ώρα του. Δεν υπάρχει ποτέ οποιαδήποτε σύγκρουση. Πάντα επικεντρώνομαι στο πρόγραμμα που κάνω αυτή την περίοδο. Η ζωή είναι προγραμματισμένη για το μέλλον αλλά βιώνεται μέρα με τη μέρα.
-Τι να περιμένουμε από τους Power of Three στην Αθήνα; Θα είναι μια απόδειξη ότι η fusion έχει ακόμη πράγματα να δώσει;
Ο Stanley Clarke, o Lenny White κι εγώ έχουμε ξεκινήσει τις εμφανίσεις μας ως τρίο κάτι που εγώ ήθελα περισσότερο απ’ όλους. Πίσω στη δεκαετία του ’70 συνηθίζαμε να παίζουμε περιστασιακά σαν «κουρδισμένο τρίο». Τώρα έχουμε το χρόνο να πάμε βαθύτερα και να βρούμε νέους τρόπους να κάνουμε μουσική από κοινού. Είναι κάτι που μας ενδυναμώνει.
-Πώς θα περιγράφατε την μουσική σας σε κάποιον νέο που δεν έχει έρθει σε επαφή μαζί της, αλλά είναι ανοιχτός σε ακούσματα;
Κανονικά δεν θα προσπαθούσα. Θα έλεγα ότι «πρέπει να ακούσετε και να δείτε εάν σαν αρέσει». Εάν ένας άγνωστος που δεν με ξέρει με ρωτήσει τι είδους μουσική παίζω, συνήθως λέω «jazz» για να τον εντυπωσιάσω!
-Εάν παίζατε σ’ ένα κονσέρτο τις καλύτερες στιγμές της καριέρας σας τι θα βάζατε μέσα και τι θα αφήνατε έξω;
Αυτό είναι αδύνατο για μένα και ως σύλληψη ακόμη. Πάντα προσπαθώ να κάνω ότι καλύτερο μπορώ».
O πρώτος που παρουσίασε τον Chick Corea στο ελληνικό ραδιόφωνο το 1971 ήταν ο Άκης Έβενης σ’ ένα αφιέρωμα του στο άλμπουμ “Tones for Joan’s Bones” ηχογραφημένο το 1966 που ήταν το ντεμπούτο του Corea. Ήταν ρίσκο όμως τότε να παίξεις Chick Corea στο κρατικό ραδιόφωνο; Ο ίδιος μας είπε: “Δεν ήταν ρίσκο. Μπορούσες να παίζεις τα πάντα από ξένο ρεπερτόριο επειδή ελάχιστοι γνώριζαν αγγλικά στη χούντα. Εκτός αν κάποιοι σε κάρφωναν. Υπήρχε ρίσκο, αλλά τότε στα 17 μου δεν με ένοιαζε ακόμη κι αν με έδιωχναν από την ΕΡΤ”.
H ζωή του Κορία
Ο Corea γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1941 στο Τσέλσι της Μασαχουσέτης των Ηνωμένων Πολιτειών και ξεκίνησε μια καριέρα ως επαγγελματίας πιανίστας στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και στη διάρκεια της δεκαετίας αυτής άρχισε να παίζει με τις μπάντες των Stan Getz και Miles Davis. Το δεξιοτεχνικό παίξιμό του και η επικοινωνιακή μουσική του στα κήμπορντς γοήτευαν το κοινό στις συναυλίες. Οι μουσικές του καταβολές από την κλασική μουσική προσδιόριζαν κατά καιρούς το μουσικό του στίγμα. Είχε μελετήσει τον Bartok και λάτρευε την λατινομαερικάνικη και ισπανική μουσική.
Ο Armando “Chick” Corea όπως ήταν το πραγματικό του όνομα υπήρξε επικεφαλής των θρυλικών Return to Forever με ήχο ηλεκτρικό, από τα πρωτοπόρα jazz-rock σχήματα, ένας πολύ σημαντικός σταθμός στην μεγάλη πορεία του. Σε αυτή συμμετείχαν σπουδαίοι μουσικοί όπως ο Joe Farrelll (σοπράνο σαξόφωνο, φλάουτο), η Flora Purim (φωνητικά, κρουστά), ο νεαρός τότε άσος μπασίστας Stanley Clarke και ο ντράμερ Airto Moreira που στους πιο σύνθετους ρυθμούς συναγωνιζόταν με τον Elvin Jones.
Μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες τζαζ συνθέσεις του Corea είναι τα κομμάτια : «Spain» από την εποχή των Return to Forever, «Windows» και «La Fiesta» σε μια καριέρα που αριθμεί 81 στούντιο άλμπουμ και 17 live άλμπουμ.
Chick Corea - Windows
Ο Corea συνεργάστηκε με τον Davis από το 1967 έως το 1972 συμβάλλοντας σε μερικά από τα πιο διάσημα άλμπουμ του Miles Davis, συμπεριλαμβανομένων των "Bitches Brew", "Filles de Kilimanjaro" "Big Fun" και "Water Babies". Προερχόταν από τον κύκλο του Miles και έπαιζε free jazz πριν βρεθεί στη fusion. Ο Corea επίσης κυκλοφόρησε τρία άλμπουμ με τον Stan Getz, συμπεριλαμβανομένου του "Sweet Rain" του 1967. Επίσης ο διάσημος μπασίστας και συνθέτης John Batitucci έγινε γνωστός από το παίξιμό του με τον Chick Corea.
Το 2001, ο Corea περιγράφηκε στους Los Angeles Times ως «μία από τις σημαντικότερες τζαζ παρουσίες που εμφανίστηκαν μετά την εποχή του John-Coltrane» και επαινέθηκε ως «εξαιρετικά ευέλικτος» πιανίστας.
Ο Corea ήταν επίσης ένας ειλικρινής Σαηεντολόγος που μετακόμισε από το Λος Άντζελες στο Κλιαργουότερ της Φλόριντα το 1976 για να είναι πιο κοντά σε αυτό που ονόμασε «το μεγαλύτερο θρησκευτικό καταφύγιο στη Σαηεντολογία», το Flag Land Base. Οι πεποιθήσεις του Corea τον εμπόδισαν να συμμετάσχει σε μια παράσταση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αθλητισμού του 1993 στη Γερμανία, γιατί η κυβέρνηση απείλησε να αποσύρει επιδοτήσεις εκδηλώσεων με γνωστούς Σαηεντολόγους. Ο Corea παραπονέθηκε και αργότερα μέλη του Κογκρέσου ενημέρωσαν τη Γερμανία ότι το συμβάν παραβίαζε τα ανθρώπινα δικαιώματα του Corea.
Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του στο Jazz Times: “Αυτό που κάνει η μουσική για τους ανθρώπους, όπως παρατήρησα, είναι ότι διεγείρει αυτό που είναι φυσικό σε όλους μας. Δεν χρειάζεται να είσαι επαγγελματίας, το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να είσαι ζωντανός άνθρωπος και ανοιχτός στο παιχνίδι της φαντασίας”.
Οι Power of Three: Chick Corea – Stanley Clarke και ο Τζαμαϊκανός ντράμερ Lenny White
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ CHICK COREA 18/09/2009
Ο Chick Corea με αφορμή την εμφάνισή του με τους Power of Three στην Αθήνα που συν-αποτελούσαν οι Stanley Clarke και Lenny White μου είχε απαντήσει μέσω mail σε μερικές ερωτήσεις για μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ήχος» τον Οκτώβριο του 2009. Η συναυλία έγινε στο «Παλλάς» και όσοι γέμισαν το θέατρο δεν θα την ξεχάσουν ποτέ καθώς οι τρεις βιρτουόζοι άφησαν τις καλύτερες εντυπώσεις σε ένα ρεσιτάλ αυτοσχεδιασμού. Θυμάμαι η ανταπόκριση του Chick Corea στο mail ήταν άμεση.
-Έχετε αισθανθεί ποτέ την ανάγκη να γράψετε την αυτοβιογραφία σας για να μοιραστείτε με τον κόσμο την συναρπαστική καριέρα σας;
Ειλικρινά αυτό δεν πέρασε ποτέ στο μυαλό μου. Είναι ένα είδος εσωστρέφειας να μιλήσεις για τον εαυτό σου με τον τρόπο αυτό.
-Πώς νοιώσατε που ξαναπαίξατε μαζί με τους Return of Forever όλα εκείνα τα αριστουργήματα που άφησαν εποχή;
«Ήταν αρκετά νοσταλγικό. Τα ακροατήρια ήταν μεγάλα. Έμενα έκπληκτος μπροστά σε τόσους οπαδούς που θυμούνταν την μπάντα. Ήταν πολύ διασκεδαστικό. Ανακαλύψαμε τόσους πολλούς τρόπους να αναδημιουργήσουμε τα κομμάτια και νομίζω όπως θα προλέγαμε, από πάντα έτσι είναι «ο τρόπος του jazz μουσικού».
-Πότε ένας άνθρωπος σαν εσάς με τόσες δραστηριότητες ανατρέχει στο παρελθόν και ξανακοιτάζει τις επιρροές του; Είναι μια βαθύτερη ανάγκη ή κάτι που το συνηθίζετε κατά καιρούς;
Για μένα, η μουσική και η αισθητική δεν έχουν κανένα χρόνο. Οι συνθέσεις, όπως κι οποιαδήποτε λειτουργία, επιπλέουν και έξω από το χρόνο. Δεν υπάρχει ποτέ επιστροφή. Ακόμη και εκτελώντας την μουσική του Μότσαρτ, για παράδειγμα, είναι κάτι που συμβαίνει αυτή την στιγμή. Βρίσκω την ιδέα των «επιρροών» παραπλανητική. Στην εμπειρία του παιξίματός μου ο κόσμος που θα είναι εκεί να τη δοκιμάσει πρέπει να είναι ανοιχτός σε αυτή. Φυσικά διαλέγω επιλεκτικά. Φαίνεται να μαθαίνω από οτιδήποτε θαυμάζω αληθινά. Άλλο πράγμα είναι αυτό που παρατηρώ και θαυμάζω και άλλο αυτό που παίζω. Χτίζουμε τους εαυτούς μας όπως θέλουμε με αυτή τη διαδικασία.
-Αυτή την στιγμή έχετε έξι μουσικά πρότζεκτ που τρέχουν! (The Five Peace Band – The New Crystal Silence με Gary Burton– Return to Forever / Returns (cd - dvd), duet with Hiromi Uehara, Bela Fleck και Power of Three. Πώς δουλεύετε κάτω από τέτοιες συνθήκες και πώς προωθείτε το καθένα ξεχωριστά;
Κάθε πράγμα στη ζωή μου γίνεται στην ώρα του. Δεν υπάρχει ποτέ οποιαδήποτε σύγκρουση. Πάντα επικεντρώνομαι στο πρόγραμμα που κάνω αυτή την περίοδο. Η ζωή είναι προγραμματισμένη για το μέλλον αλλά βιώνεται μέρα με τη μέρα.
-Τι να περιμένουμε από τους Power of Three στην Αθήνα; Θα είναι μια απόδειξη ότι η fusion έχει ακόμη πράγματα να δώσει;
Ο Stanley Clarke, o Lenny White κι εγώ έχουμε ξεκινήσει τις εμφανίσεις μας ως τρίο κάτι που εγώ ήθελα περισσότερο απ’ όλους. Πίσω στη δεκαετία του ’70 συνηθίζαμε να παίζουμε περιστασιακά σαν «κουρδισμένο τρίο». Τώρα έχουμε το χρόνο να πάμε βαθύτερα και να βρούμε νέους τρόπους να κάνουμε μουσική από κοινού. Είναι κάτι που μας ενδυναμώνει.
-Πώς θα περιγράφατε την μουσική σας σε κάποιον νέο που δεν έχει έρθει σε επαφή μαζί της, αλλά είναι ανοιχτός σε ακούσματα;
Κανονικά δεν θα προσπαθούσα. Θα έλεγα ότι «πρέπει να ακούσετε και να δείτε εάν σαν αρέσει». Εάν ένας άγνωστος που δεν με ξέρει με ρωτήσει τι είδους μουσική παίζω, συνήθως λέω «jazz» για να τον εντυπωσιάσω!
-Εάν παίζατε σ’ ένα κονσέρτο τις καλύτερες στιγμές της καριέρας σας τι θα βάζατε μέσα και τι θα αφήνατε έξω;
Αυτό είναι αδύνατο για μένα και ως σύλληψη ακόμη. Πάντα προσπαθώ να κάνω ότι καλύτερο μπορώ».
