Μιχάλης Καλκάνης: «Δεν έχουμε δώσει το χώρο που αρμόζει στην ορχηστρική μουσική»

Συνομιλία με τον πηγαίο σολίστα και δημιουργό με αφορμή το νέο του δίσκο και την εμφάνισή του στην ταράτσα του Gazarte.
Μιχάλης Καλκάνης: «Δεν έχουμε δώσει το χώρο που αρμόζει στην ορχηστρική μουσική» Φωτογραφίες: Τάσος Βρεττός
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Ο Μιχάλης Καλκάνης είναι δεξιοτέχνης του κοντραμπάσου με ντόπιες και διεθνείς περγαμηνές και κεντρομόλος δύναμη του Mihalis Kalkanis Group. Παράλληλα με τα… δικά του, έχει σημαδιακή συμμετοχή στη δισκογραφία και τις ζωντανές εμφανίσεις γνωστών καλλιτεχνών. Τον θυμάμαι για κάμποσα χρόνια στο πλευρό του Γιάννη Χαρούλη, στη σκηνή και στο στούντιο.

Το “Emotions” είναι η τελευταία κατάθεσή του Μιχάλη Καλκάνη με το σχήμα του, με ορχηστρικά έργα του που ηχογραφήθηκαν ζωντανά. Τζαζίστας και ασύνορος μουσικός, συνθέτης «κινηματογραφικής» θα έλεγα, σχηματικά, κοπής και αισθητικής, με «παραπομπή» στους «εμπνευσμένους» του είδους, ετοιμάζεται να ανέβει στην ταράτσα του Gazarte για να παρουσιάσει τα καινούρια του και όχι μόνο.

Πέρα από τα καλλιτεχνικά, εντύπωση χαρακιά μου έκανε η δήλωσή του για τα «ανθρώπινα»: «Με φοβίζουν οι στιγμές που νιώθεις ότι το κακό κυριαρχεί γύρω μας…» όπως και το όνειρό του. 

Για ποιο λόγο στις μέρες μας, σε ένα «δύσβατο» και «ζόρικο» δισκογραφικό τοπίο, ένας μουσικός καταθέτει έναν ολοκληρωμένο οργανικό δίσκο;
Γιατί έχει ανάγκη να αποτυπώσει και να μοιραστεί την πρόταση του. Ένας δίσκος είναι σαν μια φωτογραφία ή σαν μια ταινία μικρού μήκους η οποία αποτυπώνει τη φάση στην οποία βρίσκεται καλλιτεχνικά ο μουσικός τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής του. Το “Emotions” είναι πάνω από όλα για εμένα η αποτύπωση της τριετούς πορείας του “Mihalis Kalkanis Group”. Μέσα από ξεχωριστές εμφανίσεις όπως για παράδειγμα στο Summer Nostos Festival στου Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, τη Μικρή Επίδαυρο στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών κ.α. διαμορφώθηκε ο ήχος του σχήματος ο οποίος νιώθαμε και οι 5 μας ότι είχε έρθει η στιγμή να καταγραφεί σε έναν δίσκο.
DSCF5014
Παίζοντας τζαζ ή ασχολούμενος με την «πειραματική» μουσική στην Ελλάδα, ένας καταξιωμένος καλλιτέχνης της «κατηγορίας», μπορεί να βιοπορίζεται αξιοπρεπώς ή πρέπει να συμμετέχει σε διάφορα άλλα σχήματα και σχέδια;
Αυτό που ισχύει σήμερα (αλλά ελπίζω ότι θα αλλάξει στο μέλλον) είναι συνήθως ότι αν δεν βρει τον δρόμο του προς το εξωτερικό ώστε να καταφέρει να απευθύνει τη μουσική του σε μεγαλύτερο κοινό, τότε είναι λίγο οριακά και έχει ανάγκη και από κάτι άλλο, όπως μαθήματα, συμμετοχή σε άλλα σχήματα κλπ. Υπάρχει μία ανερχόμενη τάση και στην Ελλάδα με μεγάλα Φεστιβάλ τα οποία έχουν ξεκινήσει να συμπεριλαμβάνουν στα προγράμματα τους αντίστοιχες μουσικές, όμως έχουμε δρόμο ακόμη..

Ποιος είναι ο χαρακτήρας, η ταυτότητα του Emotions και σε τι διαφέρει, αν διαφέρει, από της προηγούμενες καταθέσεις σου;
Η βασική διαφορά σε σχέση με τους δύο προηγούμενους μου δίσκους (Scarborough Tales & World Echoes in Athens) είναι ότι το Emotions αποτυπώνει την πορεία του σχήματος, οπότε εδώ η δουλειά ήταν ομαδική και ηχογραφήσαμε όλοι μαζί ζωντανά. Είναι ένας δίσκος ο οποίος κινείται σε δύο ταχύτητες, από τη μία κομμάτια όπως το Alone, Together και το Memories έχουν πιο έντονη κινηματογραφική ατμόσφαιρα και είναι στο κλίμα της ανερχόμενης ευρωπαϊκής σκηνής της neoclassical μουσικής και από την άλλη κομμάτια όπως το Karpathos και το Global Dance έχουν περισσότερο άρωμα από Ελλάδα και Βαλκάνια. Παρόλα αυτά νομίζω είναι ότι ένας δίσκος με συνοχή και μικρή σχετικά διάρκεια, στοιχεία που βοηθάνε στο να τον βάλει κάποιος και να τον ακούσει από την αρχή ως το τέλος ώστε να έχει τη συνολική εικόνα.

Τι «προσθέτει» αλλά και τι «απαιτεί» μια ζωντανή ηχογράφηση;
Για εμένα η ζωντανή ηχογράφηση δίνει στο υλικό μια ζωντάνια και φρεσκάδα. Σε μουσικές που η αλληλεπίδραση τον μουσικών παίζει καθοριστικό ρόλο νομίζω ότι η ζωντανή ηχογράφηση επιβάλλεται. Μπορεί να είναι πιο σύνθετη διαδικασία, να πρέπει να πετύχεις τον απόλυτο συντονισμό των μελών του σχήματος, μπορεί να μην είναι όλα τέλεια αλλά η τελειότητα δεν είναι το ζητούμενο για εμένα. Άλλωστε και τα λαθάκια έχουν τη γοητεία τους! Είναι πολύ σημαντικό πριν ξεκινήσουν οι ηχογραφήσεις, το υλικό να είναι δουλεμένο, ώστε μπαίνοντας στο στούντιο να έχεις το περιθώριο να δουλέψεις σε ένα άλλο επίπεδο. Τότε μόνο μπορείς να επικεντρωθείς στον ήχο και την ατμόσφαιρα που στοχεύεις σε κάθε κομμάτι. Στην περίπτωση μας είχαμε παίξει μέρος του υλικού σε ζωντανές εμφανίσεις μέσα στα τρία τελευταία χρόνια οπότε στο Μέγαρο πλέον κυνηγήσαμε το “μαγικό take” από κάθε κομμάτι, αυτό δηλαδή που έχει ιδιαίτερο ήχο και ατμόσφαιρα και εκπέμπει τη σφιχτή αλληλεπίδραση της ομάδας. Νομίζω το πετύχαμε με κορυφαίες στιγμές το κομμάτι που ανοίγει το δίσκο το Alone αλλά και το Global Dance.

Το Mihalis Kalkanis Group από ποιους ακόμη μουσικούς συγκροτείτε και πως… λειτουργεί;
Στο κλαρινέτο είναι ο αδερφός μου Χρήστος Καλκάνης, ο Λευτέρης Ανδριώτης στην κρητική λύρα, ο Ορέστης Μπενέκας στα πλήκτρα και το πιάνο και ο Βασίλης Μπαχαρίδης στα τύμπανα. Αισθάνομαι πολύ τυχερός που δεχθήκαν από την αρχή με χαρά να παίξουμε τις μουσικές μου. Καθένας τους κουβαλάει ένα δικό του ξεχωριστό μουσικό κόσμο. Έτσι όταν παρουσιάζω τις ιδέες μου για τα καινούρια κομμάτια στις πρόβες, συνήθως δίνω μια κατεύθυνση αλλά μου αρέσει να αφήνω χώρο για εκπλήξεις!

Υπάρχει κοινό που να ακολουθεί και να «συντηρεί» ανάλογες απόπειρες;
Νομίζω ότι το κοινό μας τώρα τελευταία χτίζεται. Λόγω της ιδιαιτερότητας του υλικού είμαστε επιλεκτικοί στις εμφανίσεις μας. Αισθάνομαι τη μουσική μου κάπως “εύθραυστη” και ατμοσφαιρική κάτι που αυτομάτως θέτει βασικές προϋποθέσεις για μια ζωντανή εμφάνιση, τα ωραία φώτα και τον καλό ήχο ενός χώρου. Τότε και με τη βοήθεια του κοινού όλο το πράγμα “δένει” και απευθύνεται όπως του αξίζει! Χαίρομαι πολύ πάντως γιατί η ανταπόκριση του κοινού στις ζωντανές εμφανίσεις μας αλλά και για το δίσκο είναι πολύ θετική! Παίρνω πολύ δύναμη από αυτό.

Γιατί διάλεξες το κοντραμπάσο;
Ξεκίνησα με το πιάνο, και στη συνέχεια μέσα από τα ροκ σχήματα που είχα ως έφηβος αγάπησα τις χαμηλές συχνότητες. Έτσι στα 15 μου, συζητώντας με τον πατέρα μου ποιο όργανο ακόμη θα με ιντρίγκαρε να εξερευνήσω σε βάθος, επέλεξα αυτό το εντυπωσιακά όμορφο και μεγάλο ξύλινο όργανο με το ζεστό ήχο. Στην πορεία μαγεύτηκα ακόμη περισσότερο με το πόσο ευέλικτο και ανεξερεύνητο είναι. Μέσα από τις ώρες μελέτης πάνω σε αυτό το όργανο έχω μάθει πολλά για τη μουσική και όχι μόνο…
DSCF5278
Ο παππούς σου, σου είχε μιλήσει για τον Μανώλη Χιώτη; Τι ξεχωρίζεις εσύ σε αυτόν τον πρωτοπόρο μουσικό και συνθέτη;
Μου είχε μιλήσει αλλά θα ήθελα πολύ να τον ρωτήσω και άλλα τόσα, όπως όλοι μας νομίζω με τους αγαπημένους μας ανθρώπους που έχουμε χάσει. Μου είχε πει ιστορίες όχι μόνο για τον Χιώτη αλλά και άλλους μουσικούς, μέσα από τις οποίες αναδεικνυόταν η αξία της μελέτης και της αφοσίωσης σε κάτι, και πως αυτό μετά σε μεγάλες προσωπικότητες τους έδινε τη δύναμη να προχωρήσουν σε καινοτομίες...

Μια συμβουλή του πατέρα σου;
Δύσκολη ερώτηση.. ποια συμβουλή να πρωτοδιαλέξεις από τις τόσες που έχουμε από τους πατεράδες μας (χαμόγελα).. Ο πατέρας μου ήταν ο πρώτος μου δάσκαλος μουσικής. Ξεκίνησα μαθήματα πιάνου μαζί του όταν ήμουν 5 ετών. Αυτό που θυμάμαι ακόμη είναι η σημασία που έδινε στην αργή μελέτη και το “βαθύ παίξιμο”. Πράγματα που όταν ήμουν μικρός δεν τα εκτίμησα αμέσως όπως τους άξιζε, αλλά τώρα βλέποντας πίσω νιώθω ότι με έχουν βοηθήσει πολύ στο να μάθω να μελετάω σωστά αλλά και στο να καταφέρω να χτίσω τον δικό μου προσωπικό ήχο.

Βαριά ευχαριστώ που χρωστάς;
Χμ… πολλά, αλλά νομίζω θα αφήσω τα πολύ βαριά για κάποια χρόνια αργότερα (γέλια). Θα ήθελα όμως να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ και από εδώ στον καλλιτεχνικό διευθυντή του Μεγάρου Μουσικής κ. Γιάννη Βακαρέλη αλλά και σε όλη την ομάδα με την οποία δουλέψαμε παρέα για το “Emotions” και την οικογένεια μου για την στήριξη και τις γνώμες.

Γιατί δεν γράφεις τραγούδια;
Σέβομαι και θαυμάζω συχνά τη δύναμη των στίχων σε τραγούδια, αλλά αυτό που με ιντριγκάρει, στη συγκεκριμένη φάση τουλάχιστον, είναι η εξερεύνηση της ορχηστρικής μουσικής. Εννοείται ότι όταν μια ωραία μουσική συνδυάζεται με έναν δυνατό στίχο αποκτά τεράστια δύναμη, αλλά πιστεύω ότι στην Ελλάδα, λόγω της κουλτούρας μας αλλά και του πλούσιου λόγου δεν έχουμε ακόμη δώσει το χώρο που θα μπορούσε να έχει η ορχηστρική μουσική. Δεν αναφέρομαι φυσικά μόνο στους ακροατές ή τους δημοσιογράφους αλλά και στους δημιουργούς. Το να γράφεις τραγούδια θεωρείται από πολλούς μονόδρομος αν θέλεις αυτό που κάνεις να είναι βιώσιμο, αλλά εγώ θέλω να πάω κόντρα σε αυτή την αντίληψη. Πιστεύω ότι αυτή η μουσική αφορά πολύ περισσότερο κόσμο από το κοινό που έχει σήμερα, και όπως και να έχει μου αρέσει να παίζω με την πρόκληση όπου κάτι που αρχικά μοιάζει ως μειονέκτημα εσύ καταφέρνεις με προσπάθεια να το γυρίσεις σε πλεονέκτημα.
DSCF4453
Ο τελευταίος δίσκος που άκουσες και «παραδέχτηκες»;
To Hijos Del Sol από τους Hermanos Gutiérrez. Μέλι.. Ταξιδιάρικο ντουέτο από δύο κιθαρίστες που βγάζει πολύ νότο και συναίσθημα και θυμίζει soundtrack από road movie που έχει συνθέσει ο Ry Cooder. Όταν ακούω τέτοιες μουσικές νιώθω σαν τη γάτα που την έχουν πιάσει ωραία από το σβέρκο και δεν μπορεί αλλά και δεν θέλει να κουνηθεί… (γέλια).

Σε φοβίζει κάτι;
Εκτός από τους πολύ προσωπικούς φόβους που όλοι μας έχουμε για ψυχολογική και σωματική υγεία, με φοβίζουν οι στιγμές που νιώθεις ότι το κακό κυριαρχεί γύρω μας, είτε αυτό εκφράζεται με ρατσισμό, είτε όταν το κράτος μου ξοδεύει τεράστια ποσά για μαχητικά ενώ το επίπεδο παιδείας μας είναι εκεί που είναι, είτε είτε… αισθάνομαι τυχερός που έχω την κόρη μου και τη μουσική από όπου αντλώ φως!

Τα επόμενα βήματα;
Αυτό το διάστημα προετοιμάζουμε τη ζωντανή παρουσίαση του Emotions η οποία θα γίνει στις 25 Σεπτεμβρίου στην πανέμορφη ταράτσα του Gazarte και σας περιμένουμε όλους με χαρά!

Ένα όνειρο;

Έναν κόσμο με περισσότερη ευγένεια και συναίσθημα, όπου ανοικτά μυαλά επανεκτιμούν, αναστοχάζονται και ανασυνθέτουν τη διαφορετικότητα. Προωθούν την ανάπτυξη αλλά σεβόμενα τον πλούτο και τα ξεχωριστά χρώματα των τοπικών παραδόσεων. Σχολεία που προωθούν τη βιωματική μάθηση και τη συνεργασία, χωρίς διαγωνίσματα, ανταγωνισμούς και παρωχημένες αντιλήψεις. Και πολλά άλλα..

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!