Μια αναδρομή στα πρώτα του βήματα στο τραγούδι και τη δισκογραφία κι ακούγοντας κάποιες από τις πρώτες ηχογραφήσεις του που κυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών.
Ο Χρόνης Αηδονίδης μεγαλώνει σε μια αμιγώς μουσική οικογένεια, έχοντας πατέρα ιερέα.
Του διδάσκει από πολύ νωρίς τη βυζαντινή μουσική και καλλίφωνη μητέρα που τον μυεί στην μουσική παράδοση της Θράκης. Βεβαίως, αργότερα συνεχίζει τις σπουδές της βυζαντινής μουσικής μόνος του, με δασκάλους τον Μιχάλη Κεφαλοκόπτη, στο Διδυμότειχο και τον Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου στο «Ελληνικό Ωδείο» της Αθήνας, σπουδάζει λογιστικά στη σχολή «Πυρσός» και το 1950 προσλαμβάνεται ως λογιστής στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο.*
Το 1953 ο Χρόνης Αηδονίδης συμμετέχει στη χορωδία του Παντελή Καβακόπουλου, η οποία ιδρύθηκε το 1951 κι αργότερα στη χορωδία του Σίμωνα Καρά, ενώ το 1957 ξεκινά την παρουσίαση εβδομαδιαίας εκπομπής στο κρατικό ραδιόφωνο παρουσιάζοντας, αποκλειστικά, τραγούδια της Θράκης.
Στις 17 Ιουνίου του 1953 η χορωδία του Καβακόπουλου, με τον Χρόνη Αηδονίδη στις τάξεις της (όχι ως σολίστα), μπαίνει στο studio για να ηχογραφήσει δυο παραδοσιακά τραγούδια, που κυκλοφορούν σε δίσκο γραμμοφώνου με την ετικέτα της His master’s voice. Είναι τα «Λάλησε κούκε μ’ λάλησε» και «Όλες οι νιες παντρεύονται».
Έξι χρόνια μετά και πιο συγκεκριμένα στις 2 Δεκεμβρίου 1959 ο Χρόνης Αηδονίδης πραγματοποιεί την πρώτη του ηχογράφηση, που γίνεται με την επιμέλεια της ορχήστρας από τη Δόμνα Σαμίου, που διασκευάζει το «Σαν πας Μαλάμω για νερό» και το θρυλικό «Να’σαν τα νιάτα δυο φορές».
Με εξαίρεση δυο τραγούδια που κυκλοφορούν το 1964 από τη Lyra, μέχρι το 1966 ο Χρόνης Αηδονίδης ηχογραφεί μια σειρά από παραδοσιακά τραγούδια για λογαριασμό των εταιρειών Fidelity και Philips, κάποια από τα οποία με την επιμέλεια της Δόμνας Σαμίου, η οποία μάλιστα νομίζω πως συμμετέχει στη «Θρακιώτισσα» και στην «Ελένη» στην αυτοσχέδια χορωδία που συνοδεύει τον Αηδονίδη.
Μεσολαβεί μια τρίχρονη δισκογραφική ανάπαυλα, μέχρι το 1969 που ο Χρόνης Αηδονίδης βρίσκεται πλέον στο δυναμικό της Μίνως Μάτσας & Υιός και μέχρι το 1973 ηχογραφεί δώδεκα μακεδονίτικα και θρακιώτικα τραγούδια που κυκλοφορούν σε 45άρια με τα label Margophone και Minos, οκτώ από τα οποία το 1977 αποτελούν το υλικό του δεύτερου μεγάλου δίσκου του Χρόνη Αηδονίδη με τίτλο «Μακεδονίτικα και θρακιώτικα». (Ο πρώτος του δίσκος έχει ήδη κυκλοφορήσει το 1975 από τη μικρή εταιρεία Phono Recor με τίτλο «Τραγούδια της Θράκης με τον Χρόνη Αηδονίδη»).
Ακολουθεί μια σειρά μεγάλων δίσκων, κυρίως με υλικό από την παράδοση της Θράκης, η συνεργασία του το 1990 με τον Γιώργο Νταλάρα στα «Αηδόνια της Ανατολής», και μια δεκαετία μετά, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1999, η φωνή του Χρόνη Αηδονίδη ακούγεται ξανά στις 45 στροφές, να τραγουδά παραδοσιακά «Κάλαντα Χριστουγέννων από τη Θράκη», σε ένα δισκάκι που κυκλοφορεί από το περιοδικό «Δίφωνο» με τίτλο «Αποχαιρετάμε τον αιώνα και… το βινύλιο», έχοντας στην άλλη όψη τη Δόμνα Σαμίου να τραγουδά «Κάλαντα Πρωτοχρονιάς από τη Μικρά Ασία». [Πρόκειται για μια ηχογράφηση που ακούστηκε τον Δεκέμβρη του 1993 στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη «Λαϊκοί πρακτικοί οργανοπαίκτες» στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ο Γιώργος Παπαδάκης επιμελήθηκε και την ορχήστρα που συγκρότησαν οι μουσικοί: Νίκος Φιλιππίδης (κλαρίνο), Κώστας Φιλιππίδης (λαούτο), Λάζαρος Ευθυμίου (βιολί) και Ανδρέας Παπάς (νταραμπούκα)].
Κάπως έτσι ολοκληρώνεται η, όχι πολύ μεγάλη, παρουσία του Χρόνη Αηδονίδη στις 78 και 45 στροφές…
Τα τραγούδια των 45 στροφών
1) Όλες οι νιες παντρεύονται (Παντελής Καβακόπουλος) Χορωδία Παντελή Καβακόπουλου (HMV AO-5183, HMV JOG-175 Αγγλίας, 1953 / RCA VICTOR 78 στρ.1955 & RCA VICTOR 43-8367, 45 στρ.)
2) Λάλησε κούκε μ’ λάλησε (Παντελής Καβακόπουλος) Χορωδία Παντελή Καβακόπουλου (HMV AO-5183, HMV JOG-175 Αγγλίας, 1953 / RCA VICTOR 78 στρ.1955 & RCA VICTOR 43-8367, 45 στρ.)
3) Σαν πας Μαλάμω για νερό / Να’σαν τα νιάτα δυο φορές (Παραδοσιακό / Διασκευή & διεύθυνση ορχήστρας: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity – 7047, 1959)
4) Σουλτάνα Σουφλιουτούδα (Χρόνης Αηδονίδης) (Philips – 7734 & Philips Minigroove 332034, 1961)
5) Μωρέ καλή μου λεμονιά (Χρόνης Αηδονίδης /συρτός Θράκης) (Philips – 7858, 1962)
6) Άνοιξε χείλι μου άνοιξε (Χρόνης Αηδονίδης / καθιστικό Θράκης) (Philips – 7858, 1962)
7) Μάνα και γιος μαλώνανε (Χρόνης Αηδονίδης / καθιστικό Θράκης) (Philips – 7958, 1963)
8) Άνοιξε Λενιώ την πόρτα (Χρόνης Αηδονίδης) (Philips – 7958, 1963)
9) Κάτω στο γιαλό (Παραδοσιακό / Διασκευή: Σίμων Καράς) (Lyra LE – 2005, 1964)
10) Αγάλια, αγάλια χτένι μου (Παραδοσιακό / Διασκευή: Σίμων Καράς) (Lyra LE – 2005 extended, 1964)
11) Ο ήλιος βασιλεύει (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity EP -8054, 1966)
12) Να ‘μαν πουλί να πέταγα (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity 7378, 1966)
13) Θρακιώτισσα (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) Χρόνης Αηδονίδης – Χορωδία (Fidelity 7378, 1966)
14) Ελένη ν’αμάν (Αυτά τα μαύρα που φορείς) (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) Χρόνης Αηδονίδης - Χορωδία (Fidelity 7379, 1966)
15) Παλικάρια μου (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity 7379, 1966)
16) Για να μπλέξεις μια γυναίκα (Βασίλης Μπατζής – Νίκος Στρογγυλάκος) Χρόνης Αηδονίδης – Βέτα Στεργίου (Margophone MAR-6004, 1969)
17) Μαυρομάτα και ξανθή (Βασίλης Μπατζής – Νίκος Στρογγυλάκος) Χρόνης Αηδονίδης (Margophone MAR-6004, 1969)
18) Μια Κυριακή μανούλα (Χρόνης Αηδονίδης) (Margophone MAR-6011, 1970)
19) Βαγγέλης καπετάνιος (Χρόνης Αηδονίδης) (Margophone MAR-6011, 1970)
20) Βασίλεψεν Αυγερινός (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5199, 1970)
21) Ήταν πέντε, έξη νταήδες (Χρόνης Αηδονίδης) Χρόνης Αηδονίδης - Χορωδία (Minos – 5199, 1971)
22) Φεγγάρι μου λαμπρό (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5213, 1970)
23) Μες στην Αγιά Παρασκευή (Πύργο ψηλόν ανέβαινα) (Παραδοσιακό) (Minos – 5213, 1971)
24) Ελένη πονεμένη (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5436, 1973)
25) Πέντε δέκα παπαδιές (Χρόνης Αηδονίδης) Χρόνης Αηδονίδης – Χορωδία (Minos – 5436, 1973)
26) Ποια πεθερά ποιος πεθερός (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5479, 1973)
27) Με γελάσαν τα πουλιά (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5479, 1973)
28) Κάλαντα Χριστουγέννων από τη Θράκη (Δίφωνο – 001, 1999)
*Πηγή: Βιογραφικό κείμενο του Χρόνη Αηδονίδη που επιμελήθηκε ο Νίκος Διονυσόπουλος στην επίσημη ιστοσελίδα του αείμνηστου ερμηνευτή. Ευχαριστώ επίσης τον φίλο συλλέκτη Νίκο Παπανικήτα για τη βοήθειά του.
-Κεντρική φωτογραφία: Θοδωρής Χαϊκάλης
Ο Χρόνης Αηδονίδης μεγαλώνει σε μια αμιγώς μουσική οικογένεια, έχοντας πατέρα ιερέα.
Του διδάσκει από πολύ νωρίς τη βυζαντινή μουσική και καλλίφωνη μητέρα που τον μυεί στην μουσική παράδοση της Θράκης. Βεβαίως, αργότερα συνεχίζει τις σπουδές της βυζαντινής μουσικής μόνος του, με δασκάλους τον Μιχάλη Κεφαλοκόπτη, στο Διδυμότειχο και τον Θεόδωρο Χατζηθεοδώρου στο «Ελληνικό Ωδείο» της Αθήνας, σπουδάζει λογιστικά στη σχολή «Πυρσός» και το 1950 προσλαμβάνεται ως λογιστής στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο.*
Το 1953 ο Χρόνης Αηδονίδης συμμετέχει στη χορωδία του Παντελή Καβακόπουλου, η οποία ιδρύθηκε το 1951 κι αργότερα στη χορωδία του Σίμωνα Καρά, ενώ το 1957 ξεκινά την παρουσίαση εβδομαδιαίας εκπομπής στο κρατικό ραδιόφωνο παρουσιάζοντας, αποκλειστικά, τραγούδια της Θράκης.
Στις 17 Ιουνίου του 1953 η χορωδία του Καβακόπουλου, με τον Χρόνη Αηδονίδη στις τάξεις της (όχι ως σολίστα), μπαίνει στο studio για να ηχογραφήσει δυο παραδοσιακά τραγούδια, που κυκλοφορούν σε δίσκο γραμμοφώνου με την ετικέτα της His master’s voice. Είναι τα «Λάλησε κούκε μ’ λάλησε» και «Όλες οι νιες παντρεύονται».
Έξι χρόνια μετά και πιο συγκεκριμένα στις 2 Δεκεμβρίου 1959 ο Χρόνης Αηδονίδης πραγματοποιεί την πρώτη του ηχογράφηση, που γίνεται με την επιμέλεια της ορχήστρας από τη Δόμνα Σαμίου, που διασκευάζει το «Σαν πας Μαλάμω για νερό» και το θρυλικό «Να’σαν τα νιάτα δυο φορές».
Με εξαίρεση δυο τραγούδια που κυκλοφορούν το 1964 από τη Lyra, μέχρι το 1966 ο Χρόνης Αηδονίδης ηχογραφεί μια σειρά από παραδοσιακά τραγούδια για λογαριασμό των εταιρειών Fidelity και Philips, κάποια από τα οποία με την επιμέλεια της Δόμνας Σαμίου, η οποία μάλιστα νομίζω πως συμμετέχει στη «Θρακιώτισσα» και στην «Ελένη» στην αυτοσχέδια χορωδία που συνοδεύει τον Αηδονίδη.
Μεσολαβεί μια τρίχρονη δισκογραφική ανάπαυλα, μέχρι το 1969 που ο Χρόνης Αηδονίδης βρίσκεται πλέον στο δυναμικό της Μίνως Μάτσας & Υιός και μέχρι το 1973 ηχογραφεί δώδεκα μακεδονίτικα και θρακιώτικα τραγούδια που κυκλοφορούν σε 45άρια με τα label Margophone και Minos, οκτώ από τα οποία το 1977 αποτελούν το υλικό του δεύτερου μεγάλου δίσκου του Χρόνη Αηδονίδη με τίτλο «Μακεδονίτικα και θρακιώτικα». (Ο πρώτος του δίσκος έχει ήδη κυκλοφορήσει το 1975 από τη μικρή εταιρεία Phono Recor με τίτλο «Τραγούδια της Θράκης με τον Χρόνη Αηδονίδη»).
Ακολουθεί μια σειρά μεγάλων δίσκων, κυρίως με υλικό από την παράδοση της Θράκης, η συνεργασία του το 1990 με τον Γιώργο Νταλάρα στα «Αηδόνια της Ανατολής», και μια δεκαετία μετά, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1999, η φωνή του Χρόνη Αηδονίδη ακούγεται ξανά στις 45 στροφές, να τραγουδά παραδοσιακά «Κάλαντα Χριστουγέννων από τη Θράκη», σε ένα δισκάκι που κυκλοφορεί από το περιοδικό «Δίφωνο» με τίτλο «Αποχαιρετάμε τον αιώνα και… το βινύλιο», έχοντας στην άλλη όψη τη Δόμνα Σαμίου να τραγουδά «Κάλαντα Πρωτοχρονιάς από τη Μικρά Ασία». [Πρόκειται για μια ηχογράφηση που ακούστηκε τον Δεκέμβρη του 1993 στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη «Λαϊκοί πρακτικοί οργανοπαίκτες» στο Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Ο Γιώργος Παπαδάκης επιμελήθηκε και την ορχήστρα που συγκρότησαν οι μουσικοί: Νίκος Φιλιππίδης (κλαρίνο), Κώστας Φιλιππίδης (λαούτο), Λάζαρος Ευθυμίου (βιολί) και Ανδρέας Παπάς (νταραμπούκα)].
Κάπως έτσι ολοκληρώνεται η, όχι πολύ μεγάλη, παρουσία του Χρόνη Αηδονίδη στις 78 και 45 στροφές…
Τα τραγούδια των 45 στροφών
1) Όλες οι νιες παντρεύονται (Παντελής Καβακόπουλος) Χορωδία Παντελή Καβακόπουλου (HMV AO-5183, HMV JOG-175 Αγγλίας, 1953 / RCA VICTOR 78 στρ.1955 & RCA VICTOR 43-8367, 45 στρ.)
2) Λάλησε κούκε μ’ λάλησε (Παντελής Καβακόπουλος) Χορωδία Παντελή Καβακόπουλου (HMV AO-5183, HMV JOG-175 Αγγλίας, 1953 / RCA VICTOR 78 στρ.1955 & RCA VICTOR 43-8367, 45 στρ.)
3) Σαν πας Μαλάμω για νερό / Να’σαν τα νιάτα δυο φορές (Παραδοσιακό / Διασκευή & διεύθυνση ορχήστρας: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity – 7047, 1959)
4) Σουλτάνα Σουφλιουτούδα (Χρόνης Αηδονίδης) (Philips – 7734 & Philips Minigroove 332034, 1961)
5) Μωρέ καλή μου λεμονιά (Χρόνης Αηδονίδης /συρτός Θράκης) (Philips – 7858, 1962)
6) Άνοιξε χείλι μου άνοιξε (Χρόνης Αηδονίδης / καθιστικό Θράκης) (Philips – 7858, 1962)
7) Μάνα και γιος μαλώνανε (Χρόνης Αηδονίδης / καθιστικό Θράκης) (Philips – 7958, 1963)
8) Άνοιξε Λενιώ την πόρτα (Χρόνης Αηδονίδης) (Philips – 7958, 1963)
9) Κάτω στο γιαλό (Παραδοσιακό / Διασκευή: Σίμων Καράς) (Lyra LE – 2005, 1964)
10) Αγάλια, αγάλια χτένι μου (Παραδοσιακό / Διασκευή: Σίμων Καράς) (Lyra LE – 2005 extended, 1964)
11) Ο ήλιος βασιλεύει (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity EP -8054, 1966)
12) Να ‘μαν πουλί να πέταγα (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity 7378, 1966)
13) Θρακιώτισσα (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) Χρόνης Αηδονίδης – Χορωδία (Fidelity 7378, 1966)
14) Ελένη ν’αμάν (Αυτά τα μαύρα που φορείς) (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) Χρόνης Αηδονίδης - Χορωδία (Fidelity 7379, 1966)
15) Παλικάρια μου (Χρόνης Αηδονίδης / Επιμέλεια: Δόμνα Σαμίου) (Fidelity 7379, 1966)
16) Για να μπλέξεις μια γυναίκα (Βασίλης Μπατζής – Νίκος Στρογγυλάκος) Χρόνης Αηδονίδης – Βέτα Στεργίου (Margophone MAR-6004, 1969)
17) Μαυρομάτα και ξανθή (Βασίλης Μπατζής – Νίκος Στρογγυλάκος) Χρόνης Αηδονίδης (Margophone MAR-6004, 1969)
18) Μια Κυριακή μανούλα (Χρόνης Αηδονίδης) (Margophone MAR-6011, 1970)
19) Βαγγέλης καπετάνιος (Χρόνης Αηδονίδης) (Margophone MAR-6011, 1970)
20) Βασίλεψεν Αυγερινός (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5199, 1970)
21) Ήταν πέντε, έξη νταήδες (Χρόνης Αηδονίδης) Χρόνης Αηδονίδης - Χορωδία (Minos – 5199, 1971)
22) Φεγγάρι μου λαμπρό (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5213, 1970)
23) Μες στην Αγιά Παρασκευή (Πύργο ψηλόν ανέβαινα) (Παραδοσιακό) (Minos – 5213, 1971)
24) Ελένη πονεμένη (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5436, 1973)
25) Πέντε δέκα παπαδιές (Χρόνης Αηδονίδης) Χρόνης Αηδονίδης – Χορωδία (Minos – 5436, 1973)
26) Ποια πεθερά ποιος πεθερός (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5479, 1973)
27) Με γελάσαν τα πουλιά (Χρόνης Αηδονίδης) (Minos – 5479, 1973)
28) Κάλαντα Χριστουγέννων από τη Θράκη (Δίφωνο – 001, 1999)
*Πηγή: Βιογραφικό κείμενο του Χρόνη Αηδονίδη που επιμελήθηκε ο Νίκος Διονυσόπουλος στην επίσημη ιστοσελίδα του αείμνηστου ερμηνευτή. Ευχαριστώ επίσης τον φίλο συλλέκτη Νίκο Παπανικήτα για τη βοήθειά του.
-Κεντρική φωτογραφία: Θοδωρής Χαϊκάλης
