Σαν σήμερα…
Στις 11 Αυγούστου 1960 γεννήθηκε στους Νέους Επιβάτες της Θεσσαλονίκης ο Δημήτρης Ζερβουδάκης…
«Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά…» εκεί στο Επταπύργιο…
«Πρέπει να σας πω ότι οι κύκλοι του ρεμπέτικου πάνε κι έρχονται στον τόπο, μες στα χρόνια και στη συνέχεια γαλουχούν στην κυριολεξία τις γενιές στον ελληνικό τρόπο της μουσικής. Έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό για τον τόπο μας και κυρίως για τα παιδιά μας. Ένας απ’τους ανθρώπους που λατρεύω πραγματικά είναι ο Μάρκος Βαμβακάρης. Είχα ένα μπάρμπα ο οποίος μ’ έβαζε κάτω - μετανάστης από τη Γερμανία, εργατάκι - μ’ έβαζε και άκουγα όλους τους σπουδαίους, όλους τους μεγάλους, δεν του αρέσαν οι νεωτερισμοί, παρά προτιμούσε τις παλιές αυθεντικές εκτελέσεις. Με έστελνε στην ταβέρνα, του’ φερνα λίγο κοκκινέλι και μου ‘λεγε: «Κάτσε, άκου…» Έτσι από πολύ νωρίς, όλα αυτά τα ακούσματα δημιουργήσανε - σήμερα το αντιλαμβάνομαι - έναν πλούτο μέσα στην ψυχή μου. Έναν πραγματικά τεράστιο πλούτο…»
Κάπως έτσι προλόγισε ο Δημήτρης Ζερβουδάκης ένα τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη, που ακούστηκε στη δεύτερη συναυλία του με τίτλο «Αποκλεισμένος στη Σαλονίκη», που πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Επταπυργίου που διοργάνωσε το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Στις δυο συναυλίες που διήρκησαν περισσότερες από τρεις ώρες, τον Δημήτρη Ζερβουδάκη πλαισίωσαν το συμφωνικό σύνολο εγχόρδων «Jovenata ensemble», υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Τραχαλιού, η «Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης» που διηύθυνε η Μαίρη Κωνσταντινίδου και η «Χορωδία Ωδείου Νικόπολις», υπό τη διεύθυνση της Νικολέτας Παπόγλου. Επίσης, το λαϊκό μουσικό σύνολο «Πριγκηπέσσα» που στελέχωσαν ο Δημήτρης Σφίγγος (τραγούδι, κιθάρα), ο Τριαντάφυλλος Χαλκιάς (μπουζούκι), ο Μίλτος Τσαλιγόπουλος (κοντραμπάσο), ο Κώστας Ράπτης (ακορντεόν) και ο Χρήστος Μαστέλος με τη Μαρία Φραγκούλη (τραγούδι) και η μπάντα του Δημήτρη Ζερβουδάκη με τους Παναγιώτη Κουτσούρα (τρίχορδο μπουζούκι), Χρήστο Τσαπράζη (μπάσο), Διαμαντή Καραγιαννακίδη (πλήκτρα – programming), Στέλιο Φράγκο (ηλεκτρικές κιθάρες), Αλέξη Αποστολάκη (τύμπανα) και Δημήτρη Οικονομίδη (πιάνο). Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκαν ο Κωνσταντίνος Δημηνάκης και ο Δημήτρης Οικονομίδης.
Το τραγούδι του Μάρκου που ακούστηκε στις δυο συναυλίες από τον Δημήτρη Ζερβουδάκη ήταν το «Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά» («Ψηλά μην κτίζεις τη φωλιά» όπως αναγράφεται στην ετικέτα του δίσκου) ή «Ψηλά τα παραθύρια σου», που ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από τον Μάρκο Βαμβακάρη και κυκλοφόρησε στα τέλη του 1939, αρχές του ‘40 σε δίσκο γραμμοφώνου από την Odeon (GA-7238).
Το «Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά» κυκλοφόρησε επίσης σε δίσκο 78 στροφών από την DECCA (31137) για την αγορά της Αμερικής.
Όπως φανερώνουν οι ετικέτες των δίσκων, το τραγούδι φέρεται σαν δημιουργία του Αντώνη Βαμβακάρη. Σε μεταγενέστερες εκδόσεις βέβαια, έχει καταχωρηθεί ως τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη. «Κλέβω» τις πολύτιμες πληροφορίες του «γκουρού» των 78 στροφών Παναγιώτη Κουνάδη και του επίσης ξεχωριστού ερευνητή του ρεμπέτικου Αριστομένη Καλυβιώτη, που ξεδιαλύνουν κάπως την κατάσταση:
Ερωτικό τραγούδι, με στίχους και μουσική παρμένα από τη δημοτική παράδοση και συγκεκριμένα εμφανίζονται και σε δωδεκανησιακό τραγούδι. Στην ετικέτα του δίσκου φέρεται ως συνθέτης ο Αντ.Βαμβακάρης και ως συνδημιουργός – από τα αρχεία της ΑΕΠΙ – ο γνωστός σμυρνιός βιολιστής και συνθέτης Δημήτρης Μπαρούσης ή Λορέντζος. Είναι το πέμπτο τραγούδι που εμφανίζεται ο συνθέτης ο Αντ.Βαμβακάρης και το μοναδικό στην Odeon, όπου και τραγουδά ο Μάρκος Βαμβακάρης. Αυτό πιθανότατα ενισχύει την άποψη ότι τα έξη αυτά τραγούδια μπορεί να είναι του Μάρκου, που για αδιευκρίνιστους λόγους δεν έγραψε το όνομά του. Βέβαια, ο ερευνητής του ελληνικού τραγουδιού Μένιος Καλυβιώτης, στο άρθρο του «Άγνωστα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, δημοσιευμένο σε λαϊκά περιοδικά» (βλ. περιοδικό «Συλλογές» τεύχος 203 Αυγούστου - Σεπτεμβρίου 2001), αποκαλύπτει τον παλαιό δίσκο της «ZONOFON», ηχογραφημένο στο Μιλάνο στις αρχές του 20ου αιώνα με το τραγούδι αυτό, τραγουδισμένο από λυρικούς καλλιτέχνες και συγκεκριμένα τους: Γιώργο Ζ.Χατζηλουκά, Δημήτριο Καρόπουλο και Ιωάννη Σχολιάρη. Επομένως πρόκειται για διασκευή προϋπάρχοντος τραγουδιού. Ταυτόχρονα από το περιοδικό «Το νέο λαϊκό τραγούδι», τεύχος Δεκεμβρίου 1939, τους στίχους του τραγουδιού, με μικροδιαφορές, όπου ως δημιουργός φέρεται ο Αντώνης Βαμβακάρης. Τα δύο πρώτα δίστιχα έχουν μικροδιαφορές, ενώ το τρίτο είναι ίδιο.
Ρυθμικά πρόκειται για ζεϊμπέκικο (9/8) σε 15σύλλαβα δίστιχα στη μορφή 1,2,2. (1)
Οι στίχοι του τραγουδιού από το περιοδικό «Το νέο λαϊκό τραγούδι», τεύχος Δεκεμβρίου 1939, έκδοσης Ηλία Κωστόπουλου και Ι.Αδαμόπουλου. (2)
Πηγές:
1) Παναγιώτης Κουνάδης: «Μάρκος Βαμβακάρης, 1905 – 1972, Εγώ μάγκας γεννήθηκα και μάγκας θα πεθάνω» («Κατάρτι» 2005)
2) Αριστομένης Καλυβιώτης «Άγνωστα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη δημοσιευμένα σε λαϊκά περιοδικά» (Περιοδικό «Συλλογές», τεύχος 203, Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2001)
Φωτογραφία Δημήτρη Ζερβουδάκη: Μάκης Ιωακειμίδης
Video: Θανάσης Γιώγλου
Στις 11 Αυγούστου 1960 γεννήθηκε στους Νέους Επιβάτες της Θεσσαλονίκης ο Δημήτρης Ζερβουδάκης…
«Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά…» εκεί στο Επταπύργιο…
«Πρέπει να σας πω ότι οι κύκλοι του ρεμπέτικου πάνε κι έρχονται στον τόπο, μες στα χρόνια και στη συνέχεια γαλουχούν στην κυριολεξία τις γενιές στον ελληνικό τρόπο της μουσικής. Έχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό για τον τόπο μας και κυρίως για τα παιδιά μας. Ένας απ’τους ανθρώπους που λατρεύω πραγματικά είναι ο Μάρκος Βαμβακάρης. Είχα ένα μπάρμπα ο οποίος μ’ έβαζε κάτω - μετανάστης από τη Γερμανία, εργατάκι - μ’ έβαζε και άκουγα όλους τους σπουδαίους, όλους τους μεγάλους, δεν του αρέσαν οι νεωτερισμοί, παρά προτιμούσε τις παλιές αυθεντικές εκτελέσεις. Με έστελνε στην ταβέρνα, του’ φερνα λίγο κοκκινέλι και μου ‘λεγε: «Κάτσε, άκου…» Έτσι από πολύ νωρίς, όλα αυτά τα ακούσματα δημιουργήσανε - σήμερα το αντιλαμβάνομαι - έναν πλούτο μέσα στην ψυχή μου. Έναν πραγματικά τεράστιο πλούτο…»
Κάπως έτσι προλόγισε ο Δημήτρης Ζερβουδάκης ένα τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη, που ακούστηκε στη δεύτερη συναυλία του με τίτλο «Αποκλεισμένος στη Σαλονίκη», που πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Επταπυργίου που διοργάνωσε το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Στις δυο συναυλίες που διήρκησαν περισσότερες από τρεις ώρες, τον Δημήτρη Ζερβουδάκη πλαισίωσαν το συμφωνικό σύνολο εγχόρδων «Jovenata ensemble», υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Τραχαλιού, η «Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης» που διηύθυνε η Μαίρη Κωνσταντινίδου και η «Χορωδία Ωδείου Νικόπολις», υπό τη διεύθυνση της Νικολέτας Παπόγλου. Επίσης, το λαϊκό μουσικό σύνολο «Πριγκηπέσσα» που στελέχωσαν ο Δημήτρης Σφίγγος (τραγούδι, κιθάρα), ο Τριαντάφυλλος Χαλκιάς (μπουζούκι), ο Μίλτος Τσαλιγόπουλος (κοντραμπάσο), ο Κώστας Ράπτης (ακορντεόν) και ο Χρήστος Μαστέλος με τη Μαρία Φραγκούλη (τραγούδι) και η μπάντα του Δημήτρη Ζερβουδάκη με τους Παναγιώτη Κουτσούρα (τρίχορδο μπουζούκι), Χρήστο Τσαπράζη (μπάσο), Διαμαντή Καραγιαννακίδη (πλήκτρα – programming), Στέλιο Φράγκο (ηλεκτρικές κιθάρες), Αλέξη Αποστολάκη (τύμπανα) και Δημήτρη Οικονομίδη (πιάνο). Τις ενορχηστρώσεις επιμελήθηκαν ο Κωνσταντίνος Δημηνάκης και ο Δημήτρης Οικονομίδης.
Το τραγούδι του Μάρκου που ακούστηκε στις δυο συναυλίες από τον Δημήτρη Ζερβουδάκη ήταν το «Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά» («Ψηλά μην κτίζεις τη φωλιά» όπως αναγράφεται στην ετικέτα του δίσκου) ή «Ψηλά τα παραθύρια σου», που ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από τον Μάρκο Βαμβακάρη και κυκλοφόρησε στα τέλη του 1939, αρχές του ‘40 σε δίσκο γραμμοφώνου από την Odeon (GA-7238).
Το «Ψηλά τη χτίζεις τη φωλιά» κυκλοφόρησε επίσης σε δίσκο 78 στροφών από την DECCA (31137) για την αγορά της Αμερικής.
Όπως φανερώνουν οι ετικέτες των δίσκων, το τραγούδι φέρεται σαν δημιουργία του Αντώνη Βαμβακάρη. Σε μεταγενέστερες εκδόσεις βέβαια, έχει καταχωρηθεί ως τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη. «Κλέβω» τις πολύτιμες πληροφορίες του «γκουρού» των 78 στροφών Παναγιώτη Κουνάδη και του επίσης ξεχωριστού ερευνητή του ρεμπέτικου Αριστομένη Καλυβιώτη, που ξεδιαλύνουν κάπως την κατάσταση:
Ερωτικό τραγούδι, με στίχους και μουσική παρμένα από τη δημοτική παράδοση και συγκεκριμένα εμφανίζονται και σε δωδεκανησιακό τραγούδι. Στην ετικέτα του δίσκου φέρεται ως συνθέτης ο Αντ.Βαμβακάρης και ως συνδημιουργός – από τα αρχεία της ΑΕΠΙ – ο γνωστός σμυρνιός βιολιστής και συνθέτης Δημήτρης Μπαρούσης ή Λορέντζος. Είναι το πέμπτο τραγούδι που εμφανίζεται ο συνθέτης ο Αντ.Βαμβακάρης και το μοναδικό στην Odeon, όπου και τραγουδά ο Μάρκος Βαμβακάρης. Αυτό πιθανότατα ενισχύει την άποψη ότι τα έξη αυτά τραγούδια μπορεί να είναι του Μάρκου, που για αδιευκρίνιστους λόγους δεν έγραψε το όνομά του. Βέβαια, ο ερευνητής του ελληνικού τραγουδιού Μένιος Καλυβιώτης, στο άρθρο του «Άγνωστα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη, δημοσιευμένο σε λαϊκά περιοδικά» (βλ. περιοδικό «Συλλογές» τεύχος 203 Αυγούστου - Σεπτεμβρίου 2001), αποκαλύπτει τον παλαιό δίσκο της «ZONOFON», ηχογραφημένο στο Μιλάνο στις αρχές του 20ου αιώνα με το τραγούδι αυτό, τραγουδισμένο από λυρικούς καλλιτέχνες και συγκεκριμένα τους: Γιώργο Ζ.Χατζηλουκά, Δημήτριο Καρόπουλο και Ιωάννη Σχολιάρη. Επομένως πρόκειται για διασκευή προϋπάρχοντος τραγουδιού. Ταυτόχρονα από το περιοδικό «Το νέο λαϊκό τραγούδι», τεύχος Δεκεμβρίου 1939, τους στίχους του τραγουδιού, με μικροδιαφορές, όπου ως δημιουργός φέρεται ο Αντώνης Βαμβακάρης. Τα δύο πρώτα δίστιχα έχουν μικροδιαφορές, ενώ το τρίτο είναι ίδιο.
Ρυθμικά πρόκειται για ζεϊμπέκικο (9/8) σε 15σύλλαβα δίστιχα στη μορφή 1,2,2. (1)
Οι στίχοι του τραγουδιού από το περιοδικό «Το νέο λαϊκό τραγούδι», τεύχος Δεκεμβρίου 1939, έκδοσης Ηλία Κωστόπουλου και Ι.Αδαμόπουλου. (2)
Πηγές:
1) Παναγιώτης Κουνάδης: «Μάρκος Βαμβακάρης, 1905 – 1972, Εγώ μάγκας γεννήθηκα και μάγκας θα πεθάνω» («Κατάρτι» 2005)
2) Αριστομένης Καλυβιώτης «Άγνωστα τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη δημοσιευμένα σε λαϊκά περιοδικά» (Περιοδικό «Συλλογές», τεύχος 203, Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2001)
Φωτογραφία Δημήτρη Ζερβουδάκη: Μάκης Ιωακειμίδης
Video: Θανάσης Γιώγλου
