Άλλοι με ολοκληρωμένα έργα, άλλοι με μεμονωμένα τραγούδια. Αρκετά είναι αυτά που αναφέρονται στη Μεγάλη Παρασκευή, άμεσα, περιγράφοντας κατευθείαν τα Άγια Πάθη, ή έμμεσα, παρομοιάζοντας τη συγκεκριμένη μέρα με τα ανθρώπινα βιώματα. Θυμάμαι πρόχειρα το στίχο του Λευτέρη Παπαδόπουλο, μέσα από το τραγούδι «Για πάρε γύφτο σφυρί κι αμόνι», από το «Βυζαντινό Εσπερινό» του Απόστολου Καλδάρα, με τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα, που λέει:
«Δεν είναι νύχτα για να περάσει,
δεν είναι μέρα για να διαβεί,
ειν’η ζωή μου σ’ αυτή την πλάση
σαν μια Μεγάλη Παρασκευή».
Το 1974 ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Νίκος Γκάτσος γράφουν τον κύκλο τραγουδιών «Νυν και αεί» με ερμηνευτές τη Βίκυ Μοσχολιού και το Νίκο Δημητράτο. Ανάμεσα στα τραγούδια και η «Μεγάλη Παρασκευή» με τη Μοσχολιού.
«Στο περιβολάκι μπρος στην εκκλησιά
έμοιαζες πουλάκι σ’ άγρια φυλλωσιά
δυόσμο κι αγιοκέρι κράταγες στο χέρι
κι έλεγες: "Ραβί σώσε μας και πάλι"
Ήτανε Μεγάλη Παρασκευή
Νύχτες κι άλλες νύχτες γύρισε η χρονιά
του πολέμου οι δείχτες σήμαναν εννιά
κι είδαμε να βγαίνει μ’ όψη κολασμένη
μέσα απ’ το κλουβί το φριχτό τσακάλι
Ήτανε Μεγάλη Παρασκευή
Τα παιδιά φευγάτα έρμα τα χωριά
πάλευαν τα νιάτα για τη λευτεριά
κι όταν ήρθα λίγο να σε δω πριν φύγω
έκλαιγες βουβή με σκυφτό κεφάλι
Ήτανε Μεγάλη Παρασκευή»
Το Δεκέμβρη του 1987 κυκλοφορεί το δισκογραφικό ντεμπούτο της Ελένης Τσαλιγοπούλου με τραγούδια του Γιώργου Ζήκα, στο δίσκο «Σώπα κι άκουσε». Η «Μεγάλη Παρασκευή» παρούσα κι εκεί, σε μια διαφορετική προσέγγιση, με στίχους που περιγράφουν την κατάσταση μετά από ένα χωρισμό.
«Κόβει βόλτες το μυαλό μου η αιτία
που για δυο σου λόγια άστοχα και κρύα
η κουβέντα έμεινε μισή
η απόστασή μας δορυφορική
κι έχουν όλα δυσμενώς εξελιχθεί
Το τραγούδι έμεινε μισό
μοιρολόι δίχως σπαραγμό
και βοριάς αρχίζει να φυσάει
κι είναι, αχ είναι, Μεγάλη Παρασκευή
Της καρδιάς μου δυναμώσανε οι χτύποι
στη ματιά σου ζωγραφίστηκε η λύπη
και η γέφυρά μας έμεινε κλειστή
ούτε μια σου λέξη συμβιβαστική
κι έχουν όλα ξαφνικά διαλυθεί»
Το 2006 κυκλοφορεί το «Δωδεκάορτο», μια ακριβή και ιδιαίτερη παραγωγή σε μουσική Χρίστου Τσιαμούλη, με τραγουδιστές τους Μανώλη Μητσιά, Ελένη Βιτάλη, Αλκίνοο Ιωαννίδη, Γιάννη Χαρούλη, Ασπασία Στρατηγού και Άρτεμις Πανταζή. Ένα cd, έξω από κάθε εμπορική λογική, που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα. Εδώ ο π. Μωϋσής Αγιορείτης γράφει τους στίχους στη «Μεγάλη Παρασκευή» που τραγουδά ο Μανώλης Μητσιάς.
«Πάντα τη μεγάλη Παρασκευή
να ’σαι μόνος σαν το Χριστό,
προσμένοντας το τελευταίο καρφί, το ξύδι, την λόγχη.
Τις ζαριές να ακούς ατάραχα
στο μοίρασμα των υπαρχόντων σου
τις βλαστήμιες, τις προκλήσεις, την αδιαφορία.
Πριν την Παρασκευή δεν έρχεται η Κυριακή
τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων
της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας.
Μην ξαφνιαστείς, μη φοβηθείς
στ’ απρόσμενο σουρούπωμα
οι μπόρες τ’ ουρανού δε στερεύουν.
Η ξαστεριά θα ’ρθει το σαββατόβραδο
τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων
της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας».
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 03/05/2013
«Δεν είναι νύχτα για να περάσει,
δεν είναι μέρα για να διαβεί,
ειν’η ζωή μου σ’ αυτή την πλάση
σαν μια Μεγάλη Παρασκευή».
Το 1974 ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Νίκος Γκάτσος γράφουν τον κύκλο τραγουδιών «Νυν και αεί» με ερμηνευτές τη Βίκυ Μοσχολιού και το Νίκο Δημητράτο. Ανάμεσα στα τραγούδια και η «Μεγάλη Παρασκευή» με τη Μοσχολιού.
«Στο περιβολάκι μπρος στην εκκλησιά
έμοιαζες πουλάκι σ’ άγρια φυλλωσιά
δυόσμο κι αγιοκέρι κράταγες στο χέρι
κι έλεγες: "Ραβί σώσε μας και πάλι"
Ήτανε Μεγάλη Παρασκευή
Νύχτες κι άλλες νύχτες γύρισε η χρονιά
του πολέμου οι δείχτες σήμαναν εννιά
κι είδαμε να βγαίνει μ’ όψη κολασμένη
μέσα απ’ το κλουβί το φριχτό τσακάλι
Ήτανε Μεγάλη Παρασκευή
Τα παιδιά φευγάτα έρμα τα χωριά
πάλευαν τα νιάτα για τη λευτεριά
κι όταν ήρθα λίγο να σε δω πριν φύγω
έκλαιγες βουβή με σκυφτό κεφάλι
Ήτανε Μεγάλη Παρασκευή»
Το Δεκέμβρη του 1987 κυκλοφορεί το δισκογραφικό ντεμπούτο της Ελένης Τσαλιγοπούλου με τραγούδια του Γιώργου Ζήκα, στο δίσκο «Σώπα κι άκουσε». Η «Μεγάλη Παρασκευή» παρούσα κι εκεί, σε μια διαφορετική προσέγγιση, με στίχους που περιγράφουν την κατάσταση μετά από ένα χωρισμό.
«Κόβει βόλτες το μυαλό μου η αιτία
που για δυο σου λόγια άστοχα και κρύα
η κουβέντα έμεινε μισή
η απόστασή μας δορυφορική
κι έχουν όλα δυσμενώς εξελιχθεί
Το τραγούδι έμεινε μισό
μοιρολόι δίχως σπαραγμό
και βοριάς αρχίζει να φυσάει
κι είναι, αχ είναι, Μεγάλη Παρασκευή
Της καρδιάς μου δυναμώσανε οι χτύποι
στη ματιά σου ζωγραφίστηκε η λύπη
και η γέφυρά μας έμεινε κλειστή
ούτε μια σου λέξη συμβιβαστική
κι έχουν όλα ξαφνικά διαλυθεί»
Το 2006 κυκλοφορεί το «Δωδεκάορτο», μια ακριβή και ιδιαίτερη παραγωγή σε μουσική Χρίστου Τσιαμούλη, με τραγουδιστές τους Μανώλη Μητσιά, Ελένη Βιτάλη, Αλκίνοο Ιωαννίδη, Γιάννη Χαρούλη, Ασπασία Στρατηγού και Άρτεμις Πανταζή. Ένα cd, έξω από κάθε εμπορική λογική, που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα. Εδώ ο π. Μωϋσής Αγιορείτης γράφει τους στίχους στη «Μεγάλη Παρασκευή» που τραγουδά ο Μανώλης Μητσιάς.
«Πάντα τη μεγάλη Παρασκευή
να ’σαι μόνος σαν το Χριστό,
προσμένοντας το τελευταίο καρφί, το ξύδι, την λόγχη.
Τις ζαριές να ακούς ατάραχα
στο μοίρασμα των υπαρχόντων σου
τις βλαστήμιες, τις προκλήσεις, την αδιαφορία.
Πριν την Παρασκευή δεν έρχεται η Κυριακή
τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων
της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας.
Μην ξαφνιαστείς, μη φοβηθείς
στ’ απρόσμενο σουρούπωμα
οι μπόρες τ’ ουρανού δε στερεύουν.
Η ξαστεριά θα ’ρθει το σαββατόβραδο
τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων
της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας».
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 03/05/2013
