Λίγα λόγια για το «Canto General»
Η αναζήτηση των άγνωστων εκδόσεων των έργων του Μίκη Θεοδωράκη στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, συνεχίζει να φέρνει στην επιφάνεια «ξεχασμένα διαμάντια» με έργα του κορυφαίου συνθέτη, που εκδόθηκαν και παρέμειναν εκτός των ελληνικών συνόρων. Όπως είναι μια ιταλική έκδοση με επτά αποσπάσματα από το θρυλικό ορατόριο «Canto General» του Μίκη, σε ποίηση του σπουδαίου Χιλιανού συγγραφέα και ποιητή Pablo Neruda, ο οποίος γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1904.*Το «Canto General» εκδόθηκε για πρώτη φορά παράνομα στη Χιλή το 1950, μεταφράσθηκε στα ελληνικά από την Δανάη Στρατηγοπούλου και μελοποιήθηκε στο Παρίσι το 1972 από τον Μίκη Θεοδωράκη. Eκείνη την εποχή, ο Pablo Neruda ήταν πρέσβης της Χιλής στο Παρίσι και παρακολούθησε, ενθουσιασμένος, κάποιες από τις πρόβες του έργου μαζί με τη σύζυγό του. Τον Σεπτέμβρη του 1973, στο πλαίσιο της μεγάλης περιοδείας του στη Λατινική Αμερική, ο Μίκης Θεοδωράκης επρόκειτο να παρουσιάσει το έργο στο στάδιο του Santiago. Τα σχέδια του ανατράπηκαν όμως στις 11 του Σεπτέμβρη, όταν ευρισκόμενος στη Βενεζουέλα, πληροφορήθηκε για το στρατιωτικό πραξικόπημα του Πινοσέτ, που ανέτρεψε την εκλεγμένη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Αλιέντε (o οποίος πέθανε τη μέρα του πραξικοπήματος). Λίγες μέρες μετά, στις 23 Σεπτεμβρίου, έφυγε από τη ζωή και ο Pablo Neruda. Ο Πινοσέτ παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το 1990, με αποτέλεσμα τo έργο να παρουσιαστεί τελικά στη Χιλή είκοσι χρόνια μετά, το 1993…
Τον Σεπτέμβρη του 1974 πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι η ηχογράφηση μιας πρώτης μορφής με τέσσερα κομμάτια του «Canto General», με την Μαρία Φαραντούρη, τον Πέτρο Πανδή, τα περίφημα Κρουστά του Στρασβούργου και την Εθνική χορωδία της Γαλλίας. Από την ηχογράφηση αυτή προέκυψε ένας μονός δίσκος που κυκλοφόρησε από την ΕΜΙ αρχικά στην Γαλλία και στη συνέχεια και στην Ελλάδα.
Οκτώ κομμάτια του έργου παρουσιάστηκαν σε τέσσερις μεγάλες συναυλίες στο Στάδιο Καραϊσκάκη από τις 13 έως τις 16 Αυγούστου 1975, με σολίστ την Μαρία Φαραντούρη και τον Πέτρο Πανδή, απαγγελία από τον Μάνο Κατράκη και τη συμμετοχή της Εθνικής χορωδίας της Γαλλίας και των Κρουστών του Στρασβούργου. Από τις συναυλίες αυτές προέρχεται και ο διπλός δίσκος που κυκλοφόρησε από την Μinos. Στα κατοπινά χρόνια ακολούθησαν κι άλλες δισκογραφικές εκδόσεις, με το έργο ολοκληρωμένο πια από το συνθέτη του.
Το «Canto Generale» στην Ιταλία
Έφτασε στα χέρια μου μια ιταλική έκδοση του «Canto General». Οι πληροφορίες στο ένθετο του δίσκου, αναφέρουν πως η πρεμιέρα της παράστασης με το «Canto General», σε σκηνογραφία του Αligi Sassu, πραγματοποιήθηκε στις 5 Μαρτίου 1983 στο Δημοτικό Θέατρο της Savona στην Ιταλία. Αυτό που δεν γνωρίζουμε και δεν αποσαφηνίζεται, είναι αν η ηχογράφηση του δίσκου προέρχεται από κάποια από τις παραστάσεις στη Savona ή πραγματοποιήθηκε στο studio. Ακούγοντας βέβαια το δίσκο, εικάζω πως η ηχογράφηση δεν είναι ζωντανή και έγινε σε κάποιο studio. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη έκδοση δεν περιλαμβάνεται σε καμιά από τις εκδοθείσες δισκογραφίες στα βιβλία του Μίκη Θεοδωράκη.
Σολίστ στα πέντε από τα επτά αποσπάσματα ήταν η σοπράνο Maria Helenita Olivares, ενώ ο ηθοποιός Εdgardo Siroli διάβασε δυο αποσπάσματα από το «Γενικό Άσμα» (όπως είναι ο ελληνικός τίτλος του «Canto General»). Η ενορχήστρωση έγινε από τον Piero Marchiani και στην ηχογράφηση έπαιξαν οι μουσικοί: Piero Marchiani (μπάσο), Giorgio Baiocco (φλάουτο), Giorgio Fabbri (κιθάρα), Arrigo Amadesi (πιάνο), Faliero Bazzocchi (κρουστά).
Συμμετείχε επίσης χoρωδιακό σύνολο από την Bologna με τους Nadia Vignaga (soprano), Barbara Briščik (mezzo - soprano), Danilo Rigosa (bass) και Giovanni Collina (tenor). Η διεύθυνση ήταν του Dario Ravetti, το εξώφυλλο επιμελήθηκε ο Aligi Sassu, ενώ ο δίσκος κυκλοφόρησε στην Ιταλία από την Premier.
Τα κομμάτια του δίσκου
1) Αlcuni animali (Algunas bestias) Maria Helenita Olivares
2) Macchu Picchu (Alturas de macchu picchu) Edgardo Siroli
3) Vegetazioni (Vegetaciones) Maria Helenita Olivares
4) I liberatori (Los libertadores) Maria Helenita Olivares
5) La united fruit (La united fruit company) Maria Helenita Olivares
6) I morti della piazza (Los muertos de la piaza) Edgardo Siroli
7) America insorta (America insurrecta) Maria Helenita Olivares
* Σταθερός συνοδοιπόρος στην προσπάθεια αναζήτησης του σπάνιου υλικού του Μίκη Θεοδωράκη είναι, τα τελευταία 13 χρόνια, ο καλός φίλος Αποστόλης Γιαννακίδης, που τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως για μια ακόμη φορά.
Στο video μπορείτε να ακούσετε το πρώτο κομμάτι του δίσκου με τίτλο «Alcuni animali».
