Σαν σήμερα…
Στις 8 Νοεμβρίου 1939 γεννήθηκε στην Ιθάκη ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες στιχουργούς ο Μιχάλης Μπουρμπούλης. Εκτός από τα γενέθλιά του, ο Μιχάλης Μπουρμπούλης γιορτάζει σήμερα, όπως γιόρταζε, μέχρι πρόπερσι κι ο Μίκης Θεοδωράκης…
«Η ιστορία και το πάθος μιας μαρτυρικής χώρας»
«Στη “Μνήμη της πέτρας” ο λυρικός λόγος ντύνεται την ιστορία και το πάθος μιας μαρτυρικής χώρας που είναι η χθεσινή, η σημερινή και η αυριανή Ελλάδα. Οι δυνατοί ποτέ δε διαμαρτύρονται, ποτέ δεν κλαίνε. Ποτέ δεν ζητούν. Η “Μνήμη της πέτρας" έχει τη δύναμη της πέτρας, του βράχου - που είναι η πατρίδα μας. Ούτε θρηνεί, ούτε ζητά. Τραγουδά. Για όσους και όποιους το αξίζουν.
Αθήνα, Αύγουστος 1987»
Λόγια του Μίκη Θεοδωράκη στο εσώφυλλο ενός από τους λιγότερο γνωστούς δίσκους του, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 1987 με τίτλο «Μνήμη της πέτρας» από την εταιρεία «Ιουλιανός» που διηύθυνε ο Μίκης Θεοδωράκης. Βασικός ερμηνευτής ήταν ο Θανάσης Μωραΐτης, σταθερός συνεργάτης του Θεοδωράκη εκείνη την εποχή, ενώ ένα τραγούδι επέλεξε να τραγουδήσει ο ίδιος ο συνθέτης. Το εξώφυλλο ήταν το έργο του ζωγράφου Γιώργου Παπακωνσταντή «Η διαφάνεια», ενώ τη μακέτα επιμελήθηκε η Βάλια Λινού.
Τα τραγούδια του δίσκου
1) Χαμένη αποστολή
2) Κάποτε
3) Ασανσέρ
4) Χάραμα Παρασκευή
5) Τρίπολη
6) Πρόσφυγας / Τραγουδά ο Μίκης Θεοδωράκης
7) Μνήμη της πέτρας
8) Μοναξιά
9) Οι ανυποψίαστοι
10) Δεν ησυχάζουν οι νεκροί
11) Πατρίδα μου
Η ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας έγιναν από τον Μίκη Θεοδωράκη. Έπαιξαν οι μουσικοί: Κώστας Παπαδόπουλος (μπουζούκι), Γιάννης Σπάθας (ηλεκτρική κιθάρα), Αντώνης Τουρκογιώργης (μπάσο), Νίκος Αντύπας (ντραμς, κρουστά), Δημήτρης Παπαγγελίδης (ακουστική κιθάρα), Γιάννης Ζερβίδης (πιάνο), Christian Boissel (όμποε, cor anglais), Ντάνα Χατζηγεωργίου (βιολοντσέλο). Η ηχογράφηση έγινε από το Μάιο ως το Σεπτέμβριο του 1987 στο studio «Θήτα» από τον Γιώργο Θεοδωράκη και τον Γιώργο Γρίκο και το remix από τον Γιώργο Γρίκο, η επιμέλεια παραγωγής από τον Γιώργο Μακράκη και η παραγωγή από τον Μίκη Θεοδωράκη.
Στον τίτλο του άρθρου χαρακτηρίζω αυτό τον δίσκο ως «αδικημένο». Κι αυτό γιατί, εκτός από την περιορισμένη αποδοχή που γνώρισε την εποχή της κυκλοφορίας του, τα νεότερα χρόνια καμιά εταιρεία δεν ενδιαφέρθηκε να τον εκδώσει σε cd. Κι αν ο Θεοδωράκης δεν είχε δημιουργήσει τότε την ανεξάρτητη εταιρεία «Ιουλιανός», που εξέδωσε κάποιες ξεχωριστές δουλειές του, οι οποίες απείχαν από την τρέχουσα νοοτροπία της δισκογραφίας εκείνης της εποχής, το πιθανότερο είναι πως η «Μνήμη της πέτρας» δεν θα είχε κυκλοφορήσει καθόλου. Νομίζω επίσης πως θα άξιζε μια ολοκληρωμένη παρουσίαση από τη Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» (όπως νομίζω πως πρέπει κάποια στιγμή να γίνει για αρκετά από τα έργα του Θεοδωράκη που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία).
Τα τραγούδια «Χαμένη αποστολή», «Τρίπολη» και «Πατρίδα μου» ηχογραφήθηκαν ξανά, ένα χρόνο μετά, από τον Θανάση Μωραΐτη και εντάχθηκαν στο «Lieder», ένα δίσκο του Μίκη με επανεκτελέσεις τραγουδιών του από τον Μωραΐτη και τη Γερμανίδα ηθοποιό και τραγουδίστρια Gisela May. Άλλη μια επανεκτέλεση του τραγουδιού «Πατρίδα μου» πραγματοποιήθηκε από τον συνθέτη και ερμηνευτή Τάσο Ζαφειρίου το 2015, για τις ανάγκες ενός τετραπλού άλμπουμ με επανεκτελέσεις τραγουδιών του Θεοδωράκη, με τίτλο «Ξαναδιαβάζοντας τον Μίκη»…
Στο video μπορείτε να ακούστε ολόκληρο τον δίσκο.
Στις 8 Νοεμβρίου 1939 γεννήθηκε στην Ιθάκη ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες στιχουργούς ο Μιχάλης Μπουρμπούλης. Εκτός από τα γενέθλιά του, ο Μιχάλης Μπουρμπούλης γιορτάζει σήμερα, όπως γιόρταζε, μέχρι πρόπερσι κι ο Μίκης Θεοδωράκης…
«Η ιστορία και το πάθος μιας μαρτυρικής χώρας»
«Στη “Μνήμη της πέτρας” ο λυρικός λόγος ντύνεται την ιστορία και το πάθος μιας μαρτυρικής χώρας που είναι η χθεσινή, η σημερινή και η αυριανή Ελλάδα. Οι δυνατοί ποτέ δε διαμαρτύρονται, ποτέ δεν κλαίνε. Ποτέ δεν ζητούν. Η “Μνήμη της πέτρας" έχει τη δύναμη της πέτρας, του βράχου - που είναι η πατρίδα μας. Ούτε θρηνεί, ούτε ζητά. Τραγουδά. Για όσους και όποιους το αξίζουν.
Αθήνα, Αύγουστος 1987»
Λόγια του Μίκη Θεοδωράκη στο εσώφυλλο ενός από τους λιγότερο γνωστούς δίσκους του, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 1987 με τίτλο «Μνήμη της πέτρας» από την εταιρεία «Ιουλιανός» που διηύθυνε ο Μίκης Θεοδωράκης. Βασικός ερμηνευτής ήταν ο Θανάσης Μωραΐτης, σταθερός συνεργάτης του Θεοδωράκη εκείνη την εποχή, ενώ ένα τραγούδι επέλεξε να τραγουδήσει ο ίδιος ο συνθέτης. Το εξώφυλλο ήταν το έργο του ζωγράφου Γιώργου Παπακωνσταντή «Η διαφάνεια», ενώ τη μακέτα επιμελήθηκε η Βάλια Λινού.
Τα τραγούδια του δίσκου
1) Χαμένη αποστολή
2) Κάποτε
3) Ασανσέρ
4) Χάραμα Παρασκευή
5) Τρίπολη
6) Πρόσφυγας / Τραγουδά ο Μίκης Θεοδωράκης
7) Μνήμη της πέτρας
8) Μοναξιά
9) Οι ανυποψίαστοι
10) Δεν ησυχάζουν οι νεκροί
11) Πατρίδα μου
Η ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας έγιναν από τον Μίκη Θεοδωράκη. Έπαιξαν οι μουσικοί: Κώστας Παπαδόπουλος (μπουζούκι), Γιάννης Σπάθας (ηλεκτρική κιθάρα), Αντώνης Τουρκογιώργης (μπάσο), Νίκος Αντύπας (ντραμς, κρουστά), Δημήτρης Παπαγγελίδης (ακουστική κιθάρα), Γιάννης Ζερβίδης (πιάνο), Christian Boissel (όμποε, cor anglais), Ντάνα Χατζηγεωργίου (βιολοντσέλο). Η ηχογράφηση έγινε από το Μάιο ως το Σεπτέμβριο του 1987 στο studio «Θήτα» από τον Γιώργο Θεοδωράκη και τον Γιώργο Γρίκο και το remix από τον Γιώργο Γρίκο, η επιμέλεια παραγωγής από τον Γιώργο Μακράκη και η παραγωγή από τον Μίκη Θεοδωράκη.
Στον τίτλο του άρθρου χαρακτηρίζω αυτό τον δίσκο ως «αδικημένο». Κι αυτό γιατί, εκτός από την περιορισμένη αποδοχή που γνώρισε την εποχή της κυκλοφορίας του, τα νεότερα χρόνια καμιά εταιρεία δεν ενδιαφέρθηκε να τον εκδώσει σε cd. Κι αν ο Θεοδωράκης δεν είχε δημιουργήσει τότε την ανεξάρτητη εταιρεία «Ιουλιανός», που εξέδωσε κάποιες ξεχωριστές δουλειές του, οι οποίες απείχαν από την τρέχουσα νοοτροπία της δισκογραφίας εκείνης της εποχής, το πιθανότερο είναι πως η «Μνήμη της πέτρας» δεν θα είχε κυκλοφορήσει καθόλου. Νομίζω επίσης πως θα άξιζε μια ολοκληρωμένη παρουσίαση από τη Λαϊκή Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» (όπως νομίζω πως πρέπει κάποια στιγμή να γίνει για αρκετά από τα έργα του Θεοδωράκη που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία).
Τα τραγούδια «Χαμένη αποστολή», «Τρίπολη» και «Πατρίδα μου» ηχογραφήθηκαν ξανά, ένα χρόνο μετά, από τον Θανάση Μωραΐτη και εντάχθηκαν στο «Lieder», ένα δίσκο του Μίκη με επανεκτελέσεις τραγουδιών του από τον Μωραΐτη και τη Γερμανίδα ηθοποιό και τραγουδίστρια Gisela May. Άλλη μια επανεκτέλεση του τραγουδιού «Πατρίδα μου» πραγματοποιήθηκε από τον συνθέτη και ερμηνευτή Τάσο Ζαφειρίου το 2015, για τις ανάγκες ενός τετραπλού άλμπουμ με επανεκτελέσεις τραγουδιών του Θεοδωράκη, με τίτλο «Ξαναδιαβάζοντας τον Μίκη»…
Στο video μπορείτε να ακούστε ολόκληρο τον δίσκο.
