Μια μουσική αφήγηση του μύθου
Μετά τα «Χαμηλά και τα ψηλά» του Δημήτρη Ζερβουδάκη, την «Ίσαλο γραμμή» του Γιώργου Καζαντζή, τα «Διόδια» του Σταύρου Σιόλα, τα τραγούδια «Του έρωτα και τ’ουρανού» του Γιώργου Καζαντζή σειρά στην ακρόαση των δίσκων που κυκλοφόρησαν από το «Πολύτροπον» του Γιώργου Καζαντζή και διανέμονται πλέον ψηφιακά από το Ogdoo Music Group, έχει σήμερα ο δίσκος με τη μουσική του Καζαντζή για τις ανάγκες της παράστασης «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» του Ευριπίδη, που κυκλοφόρησε το 2003.
Το έργο αποτελεί τον καμβά του μουσικού δρώμενου με μουσική και απαγγελία, που βασίζεται στην τραγωδία του Ευριπίδη «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» και περιλαμβάνει αποσπάσματα από το αρχαίο κείμενο σε μετάφραση του Θρασύβουλου Σταύρου, μονολόγους και χορικά.
(Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφέραμε πως πριν από δυο μήνες κυκλοφόρησε από το Ogdoo Music Group ο τελευταίος δίσκος του Γιώργου Καζαντζή, με ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα και τίτλο «Κατάρτι κι ατμός»).
Τα κομμάτια του cd
Α’ ΜΕΡΟΣΠΡΟΛΟΓΟΣ
1) Εφιάλτης Ιφιγένειας
2) Ανίχνευση Ορέστη Πυλάδη
ΠΑΡΟΔΟΣ
3) Χορός
4) Μοιρολόι Ιφιγένειας
5) Μοιρολόι Χορού
1ο ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
6) Σεληνιασμός Ορέστη (Αφήγηση Γελαδάρη)
7) Μονόλογος Ιφιγένειας
1ο ΣΤΑΣΙΜΟ
8) Χορός
2ο ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
9) Διάλογος Ορέστη Ιφιγένειας
10) Α’ μέρος Αναγνώρισης
11) Θρήνος Χορού
12) Β’ μέρος Αναγνώρισης
13) Τελική Αναγνώριση
2ο ΣΤΑΣΙΜΟ
14) Χορός (Αλκυώνα)
3ο ΣΤΑΣΙΜΟ
15) Βακχικός Χορός
ΕΞΟΔΟΣ
16) Χορός – Δοξαστικό
Β’ΜΕΡΟΣ (Χωρίς απαγγελία)
17) Μονόλογος Ιφιγένειας
18) Χορός
19) Χορός (Αλκυώνα)
Η ενορχήστρωση και η παραγωγή έγινε από τον Γιώργο Καζαντζή. Απήγγειλαν οι ηθοποιοί Ελένη Δημοπούλου, Δημήτρης Σακατζής, Αλέξανδρος Πανάγου, η διεύθυνση της χορωδίας ήταν της Ελένης Μιχαλοπούλου, ενώ τον Χορό αποτέλεσαν οι Έλσα Μουρατίδου, Σουζάνα Βουγιουκλή, Έλλη Βουγιουκλή, Ελένη Φυδανίδου, Νένα Παρασκευαΐδου, Ειρήνη Τσιολάκη, Βούλα Γιαννακοπούλου και Τάνια Κοραμάνη.
Έπαιξαν οι μουσικοί: Νίκος Ψοφογιώργος (ντραμς, κρουστά), Νίκος Χασάπης (ντραμς), Κώστας Χανής (κρουστά), Έφη Λαζαρίδου (φλάουτο), Γιάννης Ραζάκωφ (όμποε), Γιάννης Πολυμενέρης (κοντραμπάσο), Αντώνης Κουμανδράκης (ακουστική κιθάρα), Θανάσης Μπιλιλής (πλήκτρα), Γιώργος Κοκκινάκης (πιάνο), Φώτης Σιώτας (βιολί), Μιχάλης Βρέτας (βιολί), Σύλβια Σουπίλα (τσέλο), Ηλίας Παπαδόπουλος (ποντιακή λύρα), Απόστολος Τσαρδάκας (κανονάκι), Ντίνος Αποστόλου (τενόρο σαξόφωνο, κλαρινέτο) και ο Γιώργος Καζαντζής (πλήκτρα).
Η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε στο Studio «Polytropon» τον Σεπτέμβρη του 1997, τον Δεκέμβρη του 2002 και τον Γενάρη του 2003 από τον Γιάννη Τσαμπάζη και τον Γιώργο Καζαντζή, το remix και το mastering από τον Αργύρη Παπαγεωργίου, ενώ το artwork του cd επιμελήθηκαν ο Αντώνης Καπίρης και η Ηλέκτρα Μητροφάνη.
Λίγα λόγια του Γιώργου Καζαντζή
Σε συνέντευξη που μου παραχώρησε τον Φλεβάρη του 2008 ο Γιώργος Καζαντζής και δημοσιεύθηκε στο Music Heaven, αναφέρθηκε, μεταξύ πολλών άλλων και στη μουσική που έχει γράψει για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση:-Ξεχωριστή θέση στην πορεία σου έχει η μουσική που έχεις γράψει για το θέατρο και για κάποιες κινηματογραφικές παραγωγές. Η μουσική μάλιστα από την «Ιφιγένεια εν Ταύροις» του Ευριπίδη έχει κυκλοφορήσει και σε cd. Πόσο «δεσμεύει» έναν συνθέτη ένα συγκεκριμένο σενάριο και πόσο ελεύθερος είναι στη γραφή του;
-Ένα σενάριο εφόσον κινείται στο μήκος κύματος που εγώ μπορώ να δημιουργήσω, δεν με δεσμεύει, με βοηθάει μπορώ να πω.Mε βοηθάει πάρα πολύ το να παρακολουθώ τα δρώμενα στις πρόβες και γενικά στο να γράψω μουσική για θέατρο, κινηματογράφο, ακόμη και τηλεόραση αν είναι το θέμα προσιτό, γιατί δύσκολα βλέπω θέματα που θα μπορούσαν να με συγκινήσουν , τουλάχιστον στη σημερινή τηλεόραση…Παθιάζομαι πραγματικά, είναι ένα σημαντικό ερέθισμα, με βοηθάει πάρα πολύ. Μάλιστα πρόσφατα ήμουνα στην Αθήνα, στο στούντιο του Γιώργου του Ανδρέου στο σπίτι του και τον έβλεπα πού έγραφε μουσική για μια ταινία και πραγματικά τον ζήλεψα, με την πολύ θετική έννοια βέβαια…Έχω δουλέψει κι εγώ έτσι και είναι πάρα πολύ ωραίο, να έχεις εδώ στο computer σου σε ένα καρεδάκι το φιλμ και να γράφεις μουσική πάνω εκεί…
Στο σημείωμά του στο ένθετο του cd ο συνθέτης αναφέρεται στα «πώς» και τα «γιατί» αυτής της έκδοσης.
«Η μουσική του έργου γράφτηκε στο διάστημα μεταξύ Γενάρη και Μάη του 1990 για τις ανάγκες θεατρικής παράστασης .
Ο αρχικός προσανατολισμός ήταν να γραφτεί μια μουσική που να αποτελεί κοινό τόπο δύο διαφορετικών κατευθύνσεων. Δηλαδή από τη μια πλευρά να αποδίδει το ύφος της συγκεκριμένης τραγωδίας και από την άλλη να έχει όλα τα γνωρίσματα μιας σύγχρονης μουσικής, στη δομή της μάλλον μινιμαλιστικής .
Για τη σύνθεση της μουσικής βοηθήθηκα από τη διαχρονικότητα της Ευριπίδειας σκέψης και τους τρεις άξονες : Τραγικότητα - Λυρισμός - Σύγχρονη μουσική αναζήτηση, οι οποίοι και καθόρισαν το ύφος της συγκεκριμένης δουλειάς μου.
Το προσδοκώμενο μουσικό αποτέλεσμα προσδιόρισε την αντίστοιχη σύνθεση της ορχήστρας που είναι μια συμφωνία κλασικών κυρίως και ηλεκτρικών οργάνων, ενώ το κανονάκι και η ποντιακή λύρα δάνεισαν τα ηχοχρώματά τους για το χτίσιμο της ατμόσφαιρας του δράματος, του βακχικού χορού, και της έκστασης.
Η μουσική που ακούτε είναι ο καμβάς του μουσικού δρώμενου «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» που παρουσιάζω συχνά με τους συνεργάτες μου .
Καλό ταξίδι... στη χώρα των Ταύρων».
Λίγα λόγια για τον δίσκο
Δεν ξέρω αν έχει νόημα να κάνω μουσικολογική ανάλυση του περιεχομένου αυτού του δίσκου. Δεν μπορώ όμως να μη σημειώσω, πως ξεχωρίζω, μάλλον λόγω καταγωγής κι έχω ακούσει πολλές φορές μεμονωμένα τον «Βακχικό χορό». Ένα κομμάτι στο οποίο είναι εμφανείς οι επιρροές του Γιώργου Καζαντζή από τη μουσική παράδοση του Πόντου.Προτιμώ να καταθέσω κάποιες γενικότερες σκέψεις που έκανα, ακούγοντας τη μουσική του Καζαντζή για την «Ιφιγένεια».
Σκεπτόμουν λοιπόν, πως, αν εξαιρέσουμε τους δίσκους του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι από θεατρικές παραστάσεις (και κάποιους λίγους ακόμα όπως «Το μεγάλο μας τσίρκο» των Σταύρου Ξαρχάκου – Ιάκωβου Καμπανέλλη), που κυκλοφόρησαν στα χρόνια του ’60 ή του ‘70 και περιλάμβαναν, κυρίως, τραγούδια, πολλά από τα οποία είναι μέχρι σήμερα δημοφιλή, αυτές οι εκδόσεις με τις μουσικές για το θέατρο δεν τύχαιναν ποτέ ευρείας αποδοχής, ήταν εξαιρετικά αντιεμπορικές και απευθύνονταν σε ένα συγκεκριμένο κοινό. Τουλάχιστον όμως, τα προηγούμενα χρόνια υπήρχε η επιλογή και η δυνατότητα της έκδοσης κι έτσι, αν μην τι άλλο, σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε εκατοντάδες δίσκους με θεατρικές μουσικές. Κάποιοι δημιουργοί μάλιστα, ηχογραφούσαν τα έργα κάνοντας οι ίδιοι την παραγωγή και διέθεταν τα cd στο θέατρο, κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. Αυτά συνέβαιναν μέχρι πριν από λίγα χρόνια. Σήμερα, για μια σειρά από λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναλυθούν, οι παραγωγές αυτού του είδους έχουν μειωθεί στο ελάχιστο.
Έτσι, νομίζω πως η ψηφιακή διανομή της μουσικής του Γιώργου Καζαντζή για την «Ιφιγένεια» από το Ogdoo Music Group αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αφού επαναφέρει στην επικαιρότητα μια σημαντική δουλειά που, όταν κυκλοφόρησε, μάλλον, πέρασε στα «ψιλά» γράμματα…
Στη λίστα μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το δίσκο.
