Ο ποιητής Τζον Μπέτζεμαν την είχε περιγράψει σαν την «απόλυτη βρετανική γυναικεία παρουσία», ενώ η σχέση της με τον Λόρενς Ολίβιε έμοιαζε βγαλμένη από κινηματογραφική ταινια.
Η Βίβιαν Μαίρυ Χάρτλεϋ (Vivien Mary Hartley, 5 Νοεμβρίου 1913 – 8 Ιουλίου 1967), αργότερα γνωστή ως Βίβιαν Λη και Λαίδη Ολίβιε, υπήρξε μια από τις λαμπρές πρωταγωνίστριες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, που ξεχώριζε για την ντελικάτη ομορφιά της.
Δοξάστηκε για τον ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα στην επική και πολυβραβευμένη ταινία του Βίκτορ Φλέμινγκ «Όσα παίρνει ο άνεμος» (1939).
Τα πρώτα χρόνια
Μία από τις πιο εντυπωσιακές και ταλαντούχες ηθοποιούς της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ, είναι αδιαμφισβήτητα η Βίβιαν Λι. Γεννήθηκε στο Νταρτζίλινγκ της Ινδίας, όπου και έζησε μέχρι την ηλικία των 6 ετών. Ήταν κόρη του Βρετανού στρατιωτικού Έρνεστ Χάρτλεϊ και της Γκέρτρουντ Ρόμπινσον Γιάκτζι.
Η Βίβιαν Λι εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε παράσταση της θεατρικής ομάδας της μητέρας της απαγγέλοντας ένα παιδικό ποίημα. Οι γονείς της επέστρεψαν στην Αγγλία το 1919 και έστειλαν τη μοναχοκόρη τους σε σχολείο που διοικείτο από καλόγριες.
Η Λι φοίτησε σε διαφορετικά ευρωπαϊκά σχολεία, καθώς η οικογένειά της μετακινούνταν συνεχώς. Το 1931 επέστρεψε στην Αγγλία και αφότου παρακολούθησε μια ταινία της παλιάς της φίλης από το σχολείο, Μορίν Ο’ Σάλιβαν, ανακοίνωσε στους γονείς της ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός. Ο πατέρας της την έγραψε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου.
Όνειρό της ήταν να ανέβει στη σκηνή ενός θεάτρου, να γίνει διάσημη και να γνωρίσει τον κόσμο. Για να το πετύχει, διάλεξε μία αδόκιμη μέθοδο. Επέλεξε να παντρευτεί και έτσι να αποκτήσει την ανεξαρτησία που δεν θα είχε ποτέ ως ανύπαντρη.
Για γαμπρό διάλεξε τον Χέρμπερτ Λι Χόλμαν, έναν δικηγόρο, 13 χρόνια μεγαλύτερό της, που ήταν αρραβωνιασμένος όταν γνωρίστηκαν. Οι φίλοι της Βίβιαν λένε ότι όταν τον είδε, αποφάσισε
επιτόπου ότι θα τον έκανε να χωρίσει απ’ την μνηστή του και να παντρευτεί εκείνη. Τα κατάφερε, όπως θα κατάφερνε να παντρευτεί κι άλλον έναν δεσμευμένο άντρα, μερικά χρόνια αργότερα.
Ο έρωτας με τον σερ Λόρενς Ολίβιε
Το 1935 η Βίβιαν Λι κέρδισε τον πρώτο σημαντικό ρόλο στο θεατρικό «The Mask of Virtue», που απέσπασε άριστες κριτικές, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν τη Λι που εκπροσωπούσε την «τέλεια βρετανική ομορφιά», όπως έγραψε μία εφημερίδα.
Σε μία από τις παραστάσεις παρευρέθηκε και ο ανερχόμενος τότε ηθοποιός, Λόρενς Ολίβιε. Στο μέλλον θα γινόταν ο μεγαλύτερος θεατρικός ηθοποιός της Βρετανίας, αλλά τότε η καριέρα του μόλις ξεκινούσε. Είδε τη Βίβιαν, εντυπωσιάστηκε και ζήτησε να τη γνωρίσει. Και οι δύο ήταν παντρεμένοι, αλλά σχεδόν αμέσως ξεκίνησε μια παθιασμένη σχέση που προκάλεσε σάλο σε όλη την Αγγλία. Αν και οι δύο ηθοποιοί έκρυβαν το δεσμό τους, σύντομα μαθεύτηκε ότι αγόρασαν σπίτι και έμεναν μαζί, όσο περίμεναν το διαζύγιο απ’ τους νόμιμους συζύγους τους.
Η Βίβιαν Λι το Φεβρουάριο του 1940 πήρε επίσημα διαζύγιο απ’ τον άντρα της, ο Ολίβιε απ’ τη γυναίκα του και παντρεύτηκαν τον Αύγουστο. Εγκαταστάθηκαν στην Αγγλία, σε ένα κάστρο που έγινε το σήμα κατατεθέν, του διασημότερου ζευγαριού της χώρας.
Η Βίβιαν Λι βραβεύθηκε με δύο Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου. Το πρώτο για τον ρόλο της Σκάρλετ Ο’Χάρα στο «Όσα παίρνει ο άνεμος» (Gone With The Wind) το 1939 και το δεύτερο για τον ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά στο «Λεωφορείον ο Πόθος» (A Streetcar Named Desire) το 1951.
Πίστευε πως το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» θα ήταν φιάσκο
Το 1939 η Βίβιαν Λι έγινε η διασημότερη ηθοποιός στον κόσμο. Πρωταγωνίστησε στη μεγαλύτερη κινηματογραφική παραγωγή όλων των εποχών, την ταινία «Όσα Παίρνει ο Άνεμος».
Η Λι υποδύθηκε την Σκάρλετ Ο’Χάρα, την καλλονή απ’ την πολιτεία της Τζόρτζια, ένα κακομαθημένο πλουσιοκόριτσο που κατάφερε να επιβιώσει στον αιματηρό αμερικάνικο εμφύλιο. Σε όλη της τη ζωή κυνηγούσε αυτόν που δεν μπορούσε να έχει, ενώ απέρριπτε τον άντρα που την ήθελε πραγματικά, τον Ρετ Μπάτλερ.
Ένα από τα παρασκήνια για την θρυλική ταινία αποκαλύφθηκε, όταν το Hollywood Reporter απέκτησε επιστολές της ηθοποιού με τον Λόρενς Ολίβιε. Σε αυτές η λαμπερή σταρ εξομολογούνταν στον αγαπημένο της, πως είχε αμφιβολίες για την επιτυχία της ταινίας. Θεωρούσε, μάλιστα, πως θα ήταν το απόλυτο φιάσκο. Ωστόσο, η πραγματικότητα τη διέψευσε.
Μετά το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος», ο Κλαρκ Γκέιμπλ, συμπρωταγωνιστής που υποδύθηκε τον Μπάτλερ, ήταν γνωστός ως ο «Βασιλιάς του Χόλυγουντ». Η Λι ήταν η ανεπίσημη βασίλισσά του.
«Λεωφορείο ο πόθος»
Το 1971, ο Ελία Καζάν μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το ομώνυμο θεατρικό έργο του Τένεσι Ουίλιαμς, «Λεωφορείον ο Πόθος». Πρωταγωνιστούν η Βίβιαν Λι στο ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά και ο Μάρλον Μπράντο στο ρόλο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι.
Η Μπλανς Ντυμπουά, μια μοναχική καθηγήτρια από τις Νότιες Πολιτείες, επισκέπτεται την αδερφή της, Στέλλα, στη Νέα Ορλεάνη, όταν χάνει το σπίτι της σε πλειστηριασμό. Ο άντρας της Στέλλας, Στάνλεϊ Κοβάλσκυ, είναι ένας πολωνός μετανάστης, αγροίκος, που συμπεριφέρεται υποτιμητικά στην Μπλανς.
Ο επιβλητικός χαρακτήρας του όμως τη μαγνητίζει και αναπτύσσεται μια αρρωστημένη σχέση πάθους και απέχθειας μεταξύ τους που δημιουργεί σύγχυση στην ήδη ταραγμένη προσωπικότητα της Μπλανς. Μυστικά αποκαλύπτονται και εκείνη καταρρέει.
Φυματίωση και διπολική διαταραχή
Οι κατοπινές εμφανίσεις της Βίβιαν Λι στον κινηματογράφο και στο θέατρο περιορίστηκαν εξαιτίας της υγείας της.Υπέφερε από σοβαρής μορφής φυματίωση, αλλά και από διπολική διαταραχή.
Ήδη από νεαρή ηλικία, η Λι είχε δείξει σημάδια ψυχολογικής αστάθειας. Βέβαια οι περισσότεροι που τη γνώριζαν θεωρούσαν απλώς ότι ήταν μια παρορμητική, παθιασμένη νεαρή κοπέλα. Άλλωστε οι καλλιτέχνες φημίζονταν για το έντονο ταμπεραμέντο τους. Μεγαλώνοντας όμως, το πρόβλημα της Λι έγινε πιο έντονο. Πάθαινε κρίσεις οργής, της οποίες ξεχνούσε λίγες ώρες αργότερα.
Η κατάστασή της χειροτέρεψε μετά τα γυρίσματα της ταινίας «Λεωφορείο ο Πόθος». Ούρλιαζε και έχανε κάθε επαφή με την πραγματικότητα ενώ η διάθεσή της μπορούσε να αλλάξει από στιγμή σε στιγμή. Την ίδια ώρα, ο γάμος της με τον Ολίβιε άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα. Σαν αποτέλεσμα χώρισαν το 1960. Ο Ολίβιε ξαναπαντρεύτηκε και η Λι μετακόμισε στο Λονδίνο μαζί με τον εραστή της, τον ηθοποιό Τζακ Μέριβαλ, που γνώριζε για την κατάστασή της και τη φρόντιζε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Η Βίβιαν Λι συνέχισε να εργάζεται στο θέατρο και το 1963 κέρδισε βραβείο ΤΟΝΥ για τη συμμετοχή της στο μιούζικαλ «Τόβαριτς» (Tovarich). Η τελευταία της παρουσία στην μεγάλη οθόνη ήταν στην ταινία του Στάνλεϊ Κρέιμερ «Το πλοίο των τρελών» (1965).
Τον Μάιο του 1967 αρρώστησε με φυματίωση. Μετά από μερικές βδομάδες, όταν έδειχνε ότι είχε ξεπεράσει τον κίνδυνο, η αρρώστια επανήλθε δριμύτερη και η Λι κατέρρευσε. Ο Μέριβαλ τη βρήκε νεκρή στο διαμέρισμά της στο Λονδίνο τη νύχτα της 7ης Ιουλίου του 1967. Ήταν μόλις 53 χρόνων. Το ίδιο βράδυ σε όλες της θεατρικές σκηνές του Λονδίνου τα φώτα έσβησαν για μια ώρα, προκειμένου να τιμηθεί η μνήμη της σπουδαίας ηθοποιού.
Η Βίβιαν Μαίρυ Χάρτλεϋ (Vivien Mary Hartley, 5 Νοεμβρίου 1913 – 8 Ιουλίου 1967), αργότερα γνωστή ως Βίβιαν Λη και Λαίδη Ολίβιε, υπήρξε μια από τις λαμπρές πρωταγωνίστριες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, που ξεχώριζε για την ντελικάτη ομορφιά της.
Δοξάστηκε για τον ρόλο της Σκάρλετ Ο’ Χάρα στην επική και πολυβραβευμένη ταινία του Βίκτορ Φλέμινγκ «Όσα παίρνει ο άνεμος» (1939).
Τα πρώτα χρόνια
Μία από τις πιο εντυπωσιακές και ταλαντούχες ηθοποιούς της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ, είναι αδιαμφισβήτητα η Βίβιαν Λι. Γεννήθηκε στο Νταρτζίλινγκ της Ινδίας, όπου και έζησε μέχρι την ηλικία των 6 ετών. Ήταν κόρη του Βρετανού στρατιωτικού Έρνεστ Χάρτλεϊ και της Γκέρτρουντ Ρόμπινσον Γιάκτζι.
Η Βίβιαν Λι εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε παράσταση της θεατρικής ομάδας της μητέρας της απαγγέλοντας ένα παιδικό ποίημα. Οι γονείς της επέστρεψαν στην Αγγλία το 1919 και έστειλαν τη μοναχοκόρη τους σε σχολείο που διοικείτο από καλόγριες.
Η Λι φοίτησε σε διαφορετικά ευρωπαϊκά σχολεία, καθώς η οικογένειά της μετακινούνταν συνεχώς. Το 1931 επέστρεψε στην Αγγλία και αφότου παρακολούθησε μια ταινία της παλιάς της φίλης από το σχολείο, Μορίν Ο’ Σάλιβαν, ανακοίνωσε στους γονείς της ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός. Ο πατέρας της την έγραψε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου.
Όνειρό της ήταν να ανέβει στη σκηνή ενός θεάτρου, να γίνει διάσημη και να γνωρίσει τον κόσμο. Για να το πετύχει, διάλεξε μία αδόκιμη μέθοδο. Επέλεξε να παντρευτεί και έτσι να αποκτήσει την ανεξαρτησία που δεν θα είχε ποτέ ως ανύπαντρη.
Για γαμπρό διάλεξε τον Χέρμπερτ Λι Χόλμαν, έναν δικηγόρο, 13 χρόνια μεγαλύτερό της, που ήταν αρραβωνιασμένος όταν γνωρίστηκαν. Οι φίλοι της Βίβιαν λένε ότι όταν τον είδε, αποφάσισε
επιτόπου ότι θα τον έκανε να χωρίσει απ’ την μνηστή του και να παντρευτεί εκείνη. Τα κατάφερε, όπως θα κατάφερνε να παντρευτεί κι άλλον έναν δεσμευμένο άντρα, μερικά χρόνια αργότερα.
Ο έρωτας με τον σερ Λόρενς Ολίβιε
Το 1935 η Βίβιαν Λι κέρδισε τον πρώτο σημαντικό ρόλο στο θεατρικό «The Mask of Virtue», που απέσπασε άριστες κριτικές, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν τη Λι που εκπροσωπούσε την «τέλεια βρετανική ομορφιά», όπως έγραψε μία εφημερίδα.
Σε μία από τις παραστάσεις παρευρέθηκε και ο ανερχόμενος τότε ηθοποιός, Λόρενς Ολίβιε. Στο μέλλον θα γινόταν ο μεγαλύτερος θεατρικός ηθοποιός της Βρετανίας, αλλά τότε η καριέρα του μόλις ξεκινούσε. Είδε τη Βίβιαν, εντυπωσιάστηκε και ζήτησε να τη γνωρίσει. Και οι δύο ήταν παντρεμένοι, αλλά σχεδόν αμέσως ξεκίνησε μια παθιασμένη σχέση που προκάλεσε σάλο σε όλη την Αγγλία. Αν και οι δύο ηθοποιοί έκρυβαν το δεσμό τους, σύντομα μαθεύτηκε ότι αγόρασαν σπίτι και έμεναν μαζί, όσο περίμεναν το διαζύγιο απ’ τους νόμιμους συζύγους τους.
Η Βίβιαν Λι το Φεβρουάριο του 1940 πήρε επίσημα διαζύγιο απ’ τον άντρα της, ο Ολίβιε απ’ τη γυναίκα του και παντρεύτηκαν τον Αύγουστο. Εγκαταστάθηκαν στην Αγγλία, σε ένα κάστρο που έγινε το σήμα κατατεθέν, του διασημότερου ζευγαριού της χώρας.
Η Βίβιαν Λι βραβεύθηκε με δύο Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου. Το πρώτο για τον ρόλο της Σκάρλετ Ο’Χάρα στο «Όσα παίρνει ο άνεμος» (Gone With The Wind) το 1939 και το δεύτερο για τον ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά στο «Λεωφορείον ο Πόθος» (A Streetcar Named Desire) το 1951.
Πίστευε πως το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» θα ήταν φιάσκο
Το 1939 η Βίβιαν Λι έγινε η διασημότερη ηθοποιός στον κόσμο. Πρωταγωνίστησε στη μεγαλύτερη κινηματογραφική παραγωγή όλων των εποχών, την ταινία «Όσα Παίρνει ο Άνεμος».
Η Λι υποδύθηκε την Σκάρλετ Ο’Χάρα, την καλλονή απ’ την πολιτεία της Τζόρτζια, ένα κακομαθημένο πλουσιοκόριτσο που κατάφερε να επιβιώσει στον αιματηρό αμερικάνικο εμφύλιο. Σε όλη της τη ζωή κυνηγούσε αυτόν που δεν μπορούσε να έχει, ενώ απέρριπτε τον άντρα που την ήθελε πραγματικά, τον Ρετ Μπάτλερ.
Ένα από τα παρασκήνια για την θρυλική ταινία αποκαλύφθηκε, όταν το Hollywood Reporter απέκτησε επιστολές της ηθοποιού με τον Λόρενς Ολίβιε. Σε αυτές η λαμπερή σταρ εξομολογούνταν στον αγαπημένο της, πως είχε αμφιβολίες για την επιτυχία της ταινίας. Θεωρούσε, μάλιστα, πως θα ήταν το απόλυτο φιάσκο. Ωστόσο, η πραγματικότητα τη διέψευσε.
Μετά το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος», ο Κλαρκ Γκέιμπλ, συμπρωταγωνιστής που υποδύθηκε τον Μπάτλερ, ήταν γνωστός ως ο «Βασιλιάς του Χόλυγουντ». Η Λι ήταν η ανεπίσημη βασίλισσά του.
«Λεωφορείο ο πόθος»
Το 1971, ο Ελία Καζάν μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το ομώνυμο θεατρικό έργο του Τένεσι Ουίλιαμς, «Λεωφορείον ο Πόθος». Πρωταγωνιστούν η Βίβιαν Λι στο ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά και ο Μάρλον Μπράντο στο ρόλο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι.
Η Μπλανς Ντυμπουά, μια μοναχική καθηγήτρια από τις Νότιες Πολιτείες, επισκέπτεται την αδερφή της, Στέλλα, στη Νέα Ορλεάνη, όταν χάνει το σπίτι της σε πλειστηριασμό. Ο άντρας της Στέλλας, Στάνλεϊ Κοβάλσκυ, είναι ένας πολωνός μετανάστης, αγροίκος, που συμπεριφέρεται υποτιμητικά στην Μπλανς.
Ο επιβλητικός χαρακτήρας του όμως τη μαγνητίζει και αναπτύσσεται μια αρρωστημένη σχέση πάθους και απέχθειας μεταξύ τους που δημιουργεί σύγχυση στην ήδη ταραγμένη προσωπικότητα της Μπλανς. Μυστικά αποκαλύπτονται και εκείνη καταρρέει.
Φυματίωση και διπολική διαταραχή
Οι κατοπινές εμφανίσεις της Βίβιαν Λι στον κινηματογράφο και στο θέατρο περιορίστηκαν εξαιτίας της υγείας της.Υπέφερε από σοβαρής μορφής φυματίωση, αλλά και από διπολική διαταραχή.
Ήδη από νεαρή ηλικία, η Λι είχε δείξει σημάδια ψυχολογικής αστάθειας. Βέβαια οι περισσότεροι που τη γνώριζαν θεωρούσαν απλώς ότι ήταν μια παρορμητική, παθιασμένη νεαρή κοπέλα. Άλλωστε οι καλλιτέχνες φημίζονταν για το έντονο ταμπεραμέντο τους. Μεγαλώνοντας όμως, το πρόβλημα της Λι έγινε πιο έντονο. Πάθαινε κρίσεις οργής, της οποίες ξεχνούσε λίγες ώρες αργότερα.
Η κατάστασή της χειροτέρεψε μετά τα γυρίσματα της ταινίας «Λεωφορείο ο Πόθος». Ούρλιαζε και έχανε κάθε επαφή με την πραγματικότητα ενώ η διάθεσή της μπορούσε να αλλάξει από στιγμή σε στιγμή. Την ίδια ώρα, ο γάμος της με τον Ολίβιε άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα. Σαν αποτέλεσμα χώρισαν το 1960. Ο Ολίβιε ξαναπαντρεύτηκε και η Λι μετακόμισε στο Λονδίνο μαζί με τον εραστή της, τον ηθοποιό Τζακ Μέριβαλ, που γνώριζε για την κατάστασή της και τη φρόντιζε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Η Βίβιαν Λι συνέχισε να εργάζεται στο θέατρο και το 1963 κέρδισε βραβείο ΤΟΝΥ για τη συμμετοχή της στο μιούζικαλ «Τόβαριτς» (Tovarich). Η τελευταία της παρουσία στην μεγάλη οθόνη ήταν στην ταινία του Στάνλεϊ Κρέιμερ «Το πλοίο των τρελών» (1965).
Τον Μάιο του 1967 αρρώστησε με φυματίωση. Μετά από μερικές βδομάδες, όταν έδειχνε ότι είχε ξεπεράσει τον κίνδυνο, η αρρώστια επανήλθε δριμύτερη και η Λι κατέρρευσε. Ο Μέριβαλ τη βρήκε νεκρή στο διαμέρισμά της στο Λονδίνο τη νύχτα της 7ης Ιουλίου του 1967. Ήταν μόλις 53 χρόνων. Το ίδιο βράδυ σε όλες της θεατρικές σκηνές του Λονδίνου τα φώτα έσβησαν για μια ώρα, προκειμένου να τιμηθεί η μνήμη της σπουδαίας ηθοποιού.
