Ο Σπύρος Γραμμένος, εμπνευσμένος τραγουδοποιός και στιχοπλόκος που φλερτάρει την ηθοποιία, ήρθε στα γραφεία του Ogdoo Music Group κι αφού απάντησε στην 8η ερώτηση (δείτε εδώ), απάντησε σε μια ερώτηση αλλιώς (δείτε παρακάτω) και τελικά, με το γνωστό του άμεσο τρόπο μίλησε για όσα τον ρωτήσαμε.
Πώς προέκυψε η συμμετοχή σου στο δίσκο της Μιρέλας Πάχου;
Ήμουν σε ένα live που έπαιζε με το Μίλτο Πασχαλίδη και μου λέει η Μιρέλα «θέλω να κάνω ένα κομμάτι που να κάνει λογοπαίγνιο το όνομά μου με τις νότες». Αν έχω μια κεντρική ιδέα, οι στίχοι μου βγαίνουν εύκολα. Γύρισα σπίτι και το ίδιο βράδυ της έστειλα το «Μιρέλα». Της άρεσε και να τα αποτελέσματα!
Πες μου για τις εμφανίσεις σου στο Σταυρό του Νότου.
Στο Σταυρό του Νότου παίζουμε στο Plus - Πλατς το λέμε εμείς - με το Χριστόφορο Ζαραλίκο. Είναι μια παράσταση που έχει απ’ όλα τα στοιχεία. Εγώ δε μιλάω καθόλου, ενώ συνήθως μιλάω μόνο. Μιλάει ο Χριστόφορος κι εγώ είπα να πάρω το ρόλο του τραγουδιστή. Περνάμε πάρα πολύ ωραία εμείς, για τον κόσμο δε ξέρω. Αλλά κάθονται μέχρι το τέλος, φεύγουμε όλοι μαζί. Με το Χριστόφορο έχουμε μια σχέση πάρα πολύ περίεργη, γνωριστήκαμε στην Κερατέα, στα μπάχαλα που γίνονταν εκεί, και είμαστε κι οι δυο απ’ τα Γιάννενα, οπότε κάπως έδεσε αυτό το πράγμα. Το λέγαμε καιρό ότι πρέπει να κάνουμε κάτι μαζί, παίξαμε πριν 2-3 χρόνια οι δύο μας, αλλά τώρα είμαστε fullband, το προχωρήσαμε. Στο Σταυρό θα είμαστε ως τις 31 Οκτώβρη, μετά θα πάμε Θεσσαλονίκη 1 Νοέμβρη κι ύστερα Πάτρα στις 8, Γιάννενα στις 29 και αλλού που δε θυμάμαι τώρα!
Πώς περιγράφεις την παράσταση, που δεν είναι καθαρά μουσική;
Δε ξέρω! Έχει πάρα πολλά στοιχεία, και θεατρικά. Ο Χριστόφορος κάνει ένα δικό του πράγμα, δε ξέρω αν είναι standupcomedy. Αντί να πηγαίνει να πληρώνει στον ψυχίατρο, πληρώνεται για να κάνει αυτό επί σκηνής κάθε φορά που τα λέει και μου αρέσει, γιατί το χιούμορ του πάντα κρύβει από πίσω προβληματισμούς. Δεν κάνει πλάκα βρίζοντας ή κάτι τέτοιο, κάποια νούμερά του σε προβληματίζουν πολύ.
Ο δικός σου ο ρόλος;
Εγώ έχω κόψει τα πιο αστεία τραγούδια μου. Θελήσαμε να βάλουμε πιο εσωτερικά και πιο σοβαρά τραγούδια, ώστε να δημιουργούμε μια αντίθεση. Σε μια συνεργασία πρέπει να έχει κάτι διαφορετικό ο ένας από τον άλλον.
Αυτό το θεατρικό που μου έλεγες;
Κάναμε πέρσι μια παράσταση, όπου έγραψα τη μουσική κι έπαιξα κιόλας – που ήταν πάρα πολύ δύσκολο για μένα - στο Θέατρο Τέχνης, στο υπόγειο. Ένα έργο της Μαριάνας Κάλμπαρη που έχει σκηνοθετήσει ο Παντελής Δεντάκης και λέγεται «Αλμανάκ». Την ανεβάσαμε και φέτος, παίξαμε ένα μήνα και τελειώνουμε την Κυριακή 26 Οκτώβρη. Το έργο έχει να κάνει με τα τελευταία τρία – τέσσερα χρόνια της κρίσης που ζούμε. Είναι υπερβολικό, αλλά και πολύ ρεαλιστικό παράλληλα. Τίποτα απ’ όσα λέει δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας, φαντάζουν υπερβολικά, όμως είναι πράγματα που τα ζούμε ή θα τα ζήσουμε, δεν είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα. Πολύ ωραίο εργάκι.
Γράφεις και για άλλη παράσταση, όμως.
Τώρα κάνω τη μουσική για το Loot του Τζο Όρτον, μια φοβερή κωμωδία στο Θέατρο του Νέου Κόσμου που σκηνοθετεί ο Μάκης Παπαδημητρίου και θα παίζουν οι Γιώργος Μακρής, Κατερίνα Λυπηρίδου, Δημήτρης Πασσάς, Όμηρος Πουλάκης, & Γιάννος Περλέγκας. Θα κάνω κι εκεί ένα guest. Ξεκινάμε 1η Δεκέμβρη και γελάμε πάρα πολύ. Κάνεις πέντε ώρες πρόβα και νομίζεις ότι πέρασε μία!
Άρα, πέραν της μουσικής, είναι και η ηθοποιία κάτι που σε ενδιαφέρει πολύ.
Είναι κάτι που το ήθελα από μικρός, αλλά δεν το σπούδασα. Το κάνω όπως μπορεί να το κάνει κάθε άνθρωπος που δεν είναι ηθοποιός. Και το liveμου έχει θεατρικά στοιχεία, αλλά όταν μιλάω με έναν ηθοποιό που συνεργάζομαι, κάποιες στιγμές κομπλάρω απέναντι στη γνώση τους. Οι πρόβες του «Αλμανάκ» ήταν ένα μεγάλο σχολείο και ο Παντελής Δεντάκης ένας μεγάλος δάσκαλος. Κάναμε δύο μήνες πρόβα και άλλαξε η οπτική μου και για τα liveμου και για τα τραγούδια μου και για πάρα πολλά πράγματα.
Τι είναι αυτό το παραπάνω που έχει το θέατρο και δεν το έχει η μουσική;
Δεν είναι παραπάνω, είναι διαφορετική οπτική. Εγώ έγραφα τελείως εμπειρικά τα τραγούδια μου και ό,τι ήθελα να πω. Στο θέατρο είδα πως όσο ταλέντο και να έχεις, πρέπει να δουλέψεις και πάρα πολύ. Όσοι πέτυχαν, δούλεψαν. Στις πρόβες πιέστηκα πάρα πολύ, γιατί δε ξέρω από πειθαρχία. Οι ηθοποιοί μαθαίνουν από πειθαρχία, αν και δε μου αρέσει αυτή η λέξη. Υπάρχει ένας σκηνοθέτης και πρέπει να συμβαδίσει αυτό που έχεις εσύ μέσα σου και θες να πεις, με αυτό που έχει στο μυαλό του ο σκηνοθέτης.
Βλέπω πάντως πολλούς ηθοποιούς να θέλουν να γίνουν τραγουδιστές και αρκετά λιγότερους τραγουδιστές να θέλουν να γίνουν ηθοποιοί. Πώς το εξηγείς;
Σίγουρα μια εξήγηση είναι ότι στο θέατρο μπορεί να φύγεις με τρία ευρώ το βράδυ, ενώ στη μουσική με 50 ή 100 ή και με τρία χιλιάρικα ακόμη.
Είναι μόνο οικονομικός ο λόγος;
Όχι, μπορεί να θέλει απλά πολύ να το κάνει. Πάντως αυτό που τραβάνε οι ηθοποιοί είναι απίστευτο. Κάνουν τέσσερις και πέντε πρόβες τη μέρα, δουλεύουν σκληρά, μπορεί να παίζουν και σε τρία έργα τη μέρα και να βγάζουν 400 ευρώ το μήνα! Περνάνε πάρα πολύ δύσκολα, είναι πολύ χειρότερα από μας και ακόμα χειρότερα από τους ηθοποιούς είναι οι χορευτές σ’ αυτή τη χώρα.
Εσύ είσαι ικανοποιημένος απ’ όσα έχεις κάνει;
Μια χαρά νιώθω. Και πριν, που ήμουν κομμωτής, μια χαρά ένιωθα. Κάνω ό,τι κάνω επειδή μου αρέσει τώρα, μπορεί σε δέκα χρόνια να μην το κάνω. Τώρα που μου βγαίνει και γουστάρω να γράφω τραγούδια και να τα λέω είμαι ικανοποιημένος. Μπορεί σε πέντε χρόνια να θέλω να κάνω κάτι άλλο. Ένας άνθρωπος που γράφει τραγούδια και υπάρχει κάποιος κόσμος που τον ακούει, τι άλλο να γίνει;
Φίρμα…
Τι, να γίνω διάσημος και να μη μπορώ να βγω στο δρόμο να κυκλοφορήσω; Να πηγαίνω να πιω καφέ και να με κοιτάνε; Αυτό το πράγμα, ακόμα και τώρα που με ξέρει πολύ λίγος κόσμος μου προκαλεί αμηχανία. Θα ήθελα να μπορώ να κάνω αυτό - αλλά θα έπρεπε να το είχα σκεφτεί νωρίτερα - και να το κάνω με ψεύτικη ταυτότητα, με άλλη φάτσα. Κι αυτό απλά για να μην εισβάλλει στην προσωπική μου ζωή, αν και μου έχει τύχει σε στιγμή μεγάλης απογοήτευσης να πάρω δύναμη από δυο λόγια αγνώστου στο δρόμο.
Σε ενδιαφέρει η γνώμη των δικών σου περισσότερο από των άλλων;
Με ενδιαφέρει να μου αρέσει εμένα πρώτα ό,τι κάνω, αλλά πάντα έχω κάποιους ανθρώπους, που όταν γράφω κάτι, τους παίρνω τηλέφωνο να το ακούσουν.
Τα αρνητικά σχόλια πώς τα εισπράττεις; Θες να πεις κάτι;
Ναι, γιατί όχι; Τα αρνητικά σχόλια είναι πάρα πολύ ωραία! Πιο παλιά με ενοχλούσαν πάρα πολύ. Με πλήγωναν. Τώρα γελάω, αν και μερικά τα κρατάω. Καμιά φορά κάποια είναι και καλοπροαίρετα. Μπαίνω και διαβάζω, κατά καιρούς, ειδικά στο youtube, αλλά είναι αστείο να μπαίνει κάποιος ανώνυμα να βρίσει κάποιον που δεν ξέρει. Όταν δέχομαι καλοπροαίρετη κριτική, την ακούω.
Διαβάζεις κάνα βιβλίο;
Διαβάζω. Πέρσι έκανα κάτι πολύ παράξενο, ενώ πάντα όταν ξεκίναγα ένα βιβλίο το τελείωνα, πέρσι είχα δίπλα στο κρεβάτι μου (γιατί η ώρα που βρίσκω για να διαβάσω είναι πριν κοιμηθώ) είκοσι βιβλία και κάθε βράδυ έβαζα το χέρι και διάβαζα κάτι άλλο. Το καλοκαίρι διάβασα το «Ξεπερνώντας τον τρόμο του θανάτου - Στον κήπο του Επίκουρου» του Irvin Yalom, απίστευτο βιβλίο! Και τώρα διαβάζω Τσιφόρο, το «Τζιμ κακής ποιότητας» και είναι μικρό, γαμώτο, και στεναχωριέμαι που θα τελειώσει! Έχω πάθει πλάκα!
Σ’ αυτά που γράφεις, που έχουν ένα ιδιότυπο χιούμορ, σε έχει βοηθήσει το διάβασμα; Προφανώς διάβαζες ανέκαθεν.
Διάβαζε η μάνα μου, δε ξέρω αν το πήρα από εκεί, πάντως διάβαζα. Αν και λύκειο δεν πήγα, όταν πήγε ο αδερφός μου διάβασα όλη την ύλη και κράτησα ότι ήθελα. Είμαι κατά της εκπαίδευσης, όπως γίνεται στα σχολεία μας. Δεν είναι εκπαίδευση αυτό. Δεν αποκτάς παιδεία στο σχολείο και δεν αποκτάς ούτε από την οικογένεια. Τελειώνεις το λύκειο, έχοντας διδαχτεί όλα αυτά τα πράγματα και πας στα ΜΑΤ; Ή βγαίνεις ρατσιστής; Δε γίνεται.
Ποια η θέση σου απέναντι στις συναυλίες αλληλεγγύης που διοργανώνονται κατά διαστήματα, μια που ανέφερες το ρατσισμό;
Συμμετέχω όπου μπορώ και όπου με καλούν. Η ένσταση που έχω κάποιες φορές είναι ότι απλά γίνεται ένα πανηγυράκι. Το θέμα σε μια συναυλία αλληλεγγύης δεν είναι να μαζευτεί ο κόσμος για ν’ ακούσει τον τάδε. Το θέμα είναι να μαζευτεί για να ενισχύσει και να ενημερωθεί για το σκοπό της διοργάνωσης. Πρέπει να τονίζεται περισσότερο ο σκοπός και λιγότερο το ποιος θα παίξει. Σίγουρα χρειάζεται να ακουστούν τα ονόματα για να μαζευτεί ο κόσμος, αρκεί να μη χάνεται η ουσία. Στο αντιρατσιστικό της Αθήνας, για παράδειγμα, μπαίνεις και ενημερώνεσαι για ένα σωρό πράγματα. Γενικά, θα έπρεπε να γίνονται περισσότερες τέτοιες κινήσεις. Στη δίκη που έγινε για τη Μανωλάδα στην Πάτρα, δεν πήγαν οι μάρτυρες γιατί δεν είχαν τα χρήματα να πάνε. Εκεί θα έπρεπε να είχαμε κάνει μια συναυλία.
Έχεις ήδη δύο δίσκους, σωστά;
Ναι, που τους κατεβάζεις από το www.spirosgrammenos.gr δωρεάν. Τον πρώτο τον κυκλοφόρησα από ένα label, αλλά κάποια στιγμή, όταν τελείωσε η πρώτη διανομή κι εφ’ όσον είχαν καλυφθεί τα έξοδα και τα δικά μου και του label, τον ανέβασα στο site και τον δεύτερο τον ανέβασα κατ’ ευθείαν στο site.
Πώς και δεν τον έδωσες κάπου κι αυτόν;
Τη στιγμή που πήγα να βγάλω το δεύτερο δίσκο, δεν είχα καμία διάθεση να μπω στη διαδικασία διάθεσης! Αυτό που θα κάνω τώρα, δε ξέρω τι θα το κάνω, επειδή έχει καεί λίγο αυτή η κατάσταση. Ίσως βγάζω δυο κομμάτια το μήνα, αλλά δε ξέρω πώς, και κάποια στιγμή, αν ολοκληρωθεί αυτό ποτέ και δεν το συνεχίσω για όλη μου τη ζωή, θα τα μαζέψω όλα μαζί σε ένα δίσκο. Το μόνο που με ενοχλεί στο γεγονός ότι δε μπορώ να «πουλήσω» ένα δίσκο, όπως έχουν γίνει τα πράγματα, είναι ότι δεν έχω τα χρήματα για τον επόμενο.
Αυτά τα τραγουδάκια που ετοιμάζεις τώρα, τι θα είναι;
Τραγουδάκια; Τραγουδάρες! Ε, κάτι τραγουδάρες έχω γράψει (γελάει) που νομίζω ότι θα είναι πολύ διαφορετικά κι απ’ τον πρώτο κι απ’ τον δεύτερο δίσκο, όπως ήταν κι αυτοί οι δύο μεταξύ τους δηλαδή. Όσο περνάει ο καιρός, αλλάζεις εσύ, αλλάζει ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα κι αλλάζει κι αυτό που βγάζεις. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι σε αυτό το project θα έχω και δυο κομμάτια αλλωνών, φίλων! Αλλά, δεν τους κάνω διαφήμιση από τώρα!
Στο βίντεο που ακολουθεί, ο Σπύρος Γραμμένος απαντά σε… πολλές ερωτήσεις αλλιώς!
Πώς προέκυψε η συμμετοχή σου στο δίσκο της Μιρέλας Πάχου;
Ήμουν σε ένα live που έπαιζε με το Μίλτο Πασχαλίδη και μου λέει η Μιρέλα «θέλω να κάνω ένα κομμάτι που να κάνει λογοπαίγνιο το όνομά μου με τις νότες». Αν έχω μια κεντρική ιδέα, οι στίχοι μου βγαίνουν εύκολα. Γύρισα σπίτι και το ίδιο βράδυ της έστειλα το «Μιρέλα». Της άρεσε και να τα αποτελέσματα!
Πες μου για τις εμφανίσεις σου στο Σταυρό του Νότου.
Στο Σταυρό του Νότου παίζουμε στο Plus - Πλατς το λέμε εμείς - με το Χριστόφορο Ζαραλίκο. Είναι μια παράσταση που έχει απ’ όλα τα στοιχεία. Εγώ δε μιλάω καθόλου, ενώ συνήθως μιλάω μόνο. Μιλάει ο Χριστόφορος κι εγώ είπα να πάρω το ρόλο του τραγουδιστή. Περνάμε πάρα πολύ ωραία εμείς, για τον κόσμο δε ξέρω. Αλλά κάθονται μέχρι το τέλος, φεύγουμε όλοι μαζί. Με το Χριστόφορο έχουμε μια σχέση πάρα πολύ περίεργη, γνωριστήκαμε στην Κερατέα, στα μπάχαλα που γίνονταν εκεί, και είμαστε κι οι δυο απ’ τα Γιάννενα, οπότε κάπως έδεσε αυτό το πράγμα. Το λέγαμε καιρό ότι πρέπει να κάνουμε κάτι μαζί, παίξαμε πριν 2-3 χρόνια οι δύο μας, αλλά τώρα είμαστε fullband, το προχωρήσαμε. Στο Σταυρό θα είμαστε ως τις 31 Οκτώβρη, μετά θα πάμε Θεσσαλονίκη 1 Νοέμβρη κι ύστερα Πάτρα στις 8, Γιάννενα στις 29 και αλλού που δε θυμάμαι τώρα!
Πώς περιγράφεις την παράσταση, που δεν είναι καθαρά μουσική;
Δε ξέρω! Έχει πάρα πολλά στοιχεία, και θεατρικά. Ο Χριστόφορος κάνει ένα δικό του πράγμα, δε ξέρω αν είναι standupcomedy. Αντί να πηγαίνει να πληρώνει στον ψυχίατρο, πληρώνεται για να κάνει αυτό επί σκηνής κάθε φορά που τα λέει και μου αρέσει, γιατί το χιούμορ του πάντα κρύβει από πίσω προβληματισμούς. Δεν κάνει πλάκα βρίζοντας ή κάτι τέτοιο, κάποια νούμερά του σε προβληματίζουν πολύ.
Ο δικός σου ο ρόλος;
Εγώ έχω κόψει τα πιο αστεία τραγούδια μου. Θελήσαμε να βάλουμε πιο εσωτερικά και πιο σοβαρά τραγούδια, ώστε να δημιουργούμε μια αντίθεση. Σε μια συνεργασία πρέπει να έχει κάτι διαφορετικό ο ένας από τον άλλον.
Αυτό το θεατρικό που μου έλεγες;
Κάναμε πέρσι μια παράσταση, όπου έγραψα τη μουσική κι έπαιξα κιόλας – που ήταν πάρα πολύ δύσκολο για μένα - στο Θέατρο Τέχνης, στο υπόγειο. Ένα έργο της Μαριάνας Κάλμπαρη που έχει σκηνοθετήσει ο Παντελής Δεντάκης και λέγεται «Αλμανάκ». Την ανεβάσαμε και φέτος, παίξαμε ένα μήνα και τελειώνουμε την Κυριακή 26 Οκτώβρη. Το έργο έχει να κάνει με τα τελευταία τρία – τέσσερα χρόνια της κρίσης που ζούμε. Είναι υπερβολικό, αλλά και πολύ ρεαλιστικό παράλληλα. Τίποτα απ’ όσα λέει δεν είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας, φαντάζουν υπερβολικά, όμως είναι πράγματα που τα ζούμε ή θα τα ζήσουμε, δεν είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα. Πολύ ωραίο εργάκι.
Γράφεις και για άλλη παράσταση, όμως.
Τώρα κάνω τη μουσική για το Loot του Τζο Όρτον, μια φοβερή κωμωδία στο Θέατρο του Νέου Κόσμου που σκηνοθετεί ο Μάκης Παπαδημητρίου και θα παίζουν οι Γιώργος Μακρής, Κατερίνα Λυπηρίδου, Δημήτρης Πασσάς, Όμηρος Πουλάκης, & Γιάννος Περλέγκας. Θα κάνω κι εκεί ένα guest. Ξεκινάμε 1η Δεκέμβρη και γελάμε πάρα πολύ. Κάνεις πέντε ώρες πρόβα και νομίζεις ότι πέρασε μία!
Άρα, πέραν της μουσικής, είναι και η ηθοποιία κάτι που σε ενδιαφέρει πολύ.
Είναι κάτι που το ήθελα από μικρός, αλλά δεν το σπούδασα. Το κάνω όπως μπορεί να το κάνει κάθε άνθρωπος που δεν είναι ηθοποιός. Και το liveμου έχει θεατρικά στοιχεία, αλλά όταν μιλάω με έναν ηθοποιό που συνεργάζομαι, κάποιες στιγμές κομπλάρω απέναντι στη γνώση τους. Οι πρόβες του «Αλμανάκ» ήταν ένα μεγάλο σχολείο και ο Παντελής Δεντάκης ένας μεγάλος δάσκαλος. Κάναμε δύο μήνες πρόβα και άλλαξε η οπτική μου και για τα liveμου και για τα τραγούδια μου και για πάρα πολλά πράγματα.
Τι είναι αυτό το παραπάνω που έχει το θέατρο και δεν το έχει η μουσική;
Δεν είναι παραπάνω, είναι διαφορετική οπτική. Εγώ έγραφα τελείως εμπειρικά τα τραγούδια μου και ό,τι ήθελα να πω. Στο θέατρο είδα πως όσο ταλέντο και να έχεις, πρέπει να δουλέψεις και πάρα πολύ. Όσοι πέτυχαν, δούλεψαν. Στις πρόβες πιέστηκα πάρα πολύ, γιατί δε ξέρω από πειθαρχία. Οι ηθοποιοί μαθαίνουν από πειθαρχία, αν και δε μου αρέσει αυτή η λέξη. Υπάρχει ένας σκηνοθέτης και πρέπει να συμβαδίσει αυτό που έχεις εσύ μέσα σου και θες να πεις, με αυτό που έχει στο μυαλό του ο σκηνοθέτης.
Βλέπω πάντως πολλούς ηθοποιούς να θέλουν να γίνουν τραγουδιστές και αρκετά λιγότερους τραγουδιστές να θέλουν να γίνουν ηθοποιοί. Πώς το εξηγείς;
Σίγουρα μια εξήγηση είναι ότι στο θέατρο μπορεί να φύγεις με τρία ευρώ το βράδυ, ενώ στη μουσική με 50 ή 100 ή και με τρία χιλιάρικα ακόμη.
Είναι μόνο οικονομικός ο λόγος;
Όχι, μπορεί να θέλει απλά πολύ να το κάνει. Πάντως αυτό που τραβάνε οι ηθοποιοί είναι απίστευτο. Κάνουν τέσσερις και πέντε πρόβες τη μέρα, δουλεύουν σκληρά, μπορεί να παίζουν και σε τρία έργα τη μέρα και να βγάζουν 400 ευρώ το μήνα! Περνάνε πάρα πολύ δύσκολα, είναι πολύ χειρότερα από μας και ακόμα χειρότερα από τους ηθοποιούς είναι οι χορευτές σ’ αυτή τη χώρα.
Εσύ είσαι ικανοποιημένος απ’ όσα έχεις κάνει;
Μια χαρά νιώθω. Και πριν, που ήμουν κομμωτής, μια χαρά ένιωθα. Κάνω ό,τι κάνω επειδή μου αρέσει τώρα, μπορεί σε δέκα χρόνια να μην το κάνω. Τώρα που μου βγαίνει και γουστάρω να γράφω τραγούδια και να τα λέω είμαι ικανοποιημένος. Μπορεί σε πέντε χρόνια να θέλω να κάνω κάτι άλλο. Ένας άνθρωπος που γράφει τραγούδια και υπάρχει κάποιος κόσμος που τον ακούει, τι άλλο να γίνει;
Φίρμα…
Τι, να γίνω διάσημος και να μη μπορώ να βγω στο δρόμο να κυκλοφορήσω; Να πηγαίνω να πιω καφέ και να με κοιτάνε; Αυτό το πράγμα, ακόμα και τώρα που με ξέρει πολύ λίγος κόσμος μου προκαλεί αμηχανία. Θα ήθελα να μπορώ να κάνω αυτό - αλλά θα έπρεπε να το είχα σκεφτεί νωρίτερα - και να το κάνω με ψεύτικη ταυτότητα, με άλλη φάτσα. Κι αυτό απλά για να μην εισβάλλει στην προσωπική μου ζωή, αν και μου έχει τύχει σε στιγμή μεγάλης απογοήτευσης να πάρω δύναμη από δυο λόγια αγνώστου στο δρόμο.
Σε ενδιαφέρει η γνώμη των δικών σου περισσότερο από των άλλων;
Με ενδιαφέρει να μου αρέσει εμένα πρώτα ό,τι κάνω, αλλά πάντα έχω κάποιους ανθρώπους, που όταν γράφω κάτι, τους παίρνω τηλέφωνο να το ακούσουν.
Τα αρνητικά σχόλια πώς τα εισπράττεις; Θες να πεις κάτι;
Ναι, γιατί όχι; Τα αρνητικά σχόλια είναι πάρα πολύ ωραία! Πιο παλιά με ενοχλούσαν πάρα πολύ. Με πλήγωναν. Τώρα γελάω, αν και μερικά τα κρατάω. Καμιά φορά κάποια είναι και καλοπροαίρετα. Μπαίνω και διαβάζω, κατά καιρούς, ειδικά στο youtube, αλλά είναι αστείο να μπαίνει κάποιος ανώνυμα να βρίσει κάποιον που δεν ξέρει. Όταν δέχομαι καλοπροαίρετη κριτική, την ακούω.
Διαβάζεις κάνα βιβλίο;
Διαβάζω. Πέρσι έκανα κάτι πολύ παράξενο, ενώ πάντα όταν ξεκίναγα ένα βιβλίο το τελείωνα, πέρσι είχα δίπλα στο κρεβάτι μου (γιατί η ώρα που βρίσκω για να διαβάσω είναι πριν κοιμηθώ) είκοσι βιβλία και κάθε βράδυ έβαζα το χέρι και διάβαζα κάτι άλλο. Το καλοκαίρι διάβασα το «Ξεπερνώντας τον τρόμο του θανάτου - Στον κήπο του Επίκουρου» του Irvin Yalom, απίστευτο βιβλίο! Και τώρα διαβάζω Τσιφόρο, το «Τζιμ κακής ποιότητας» και είναι μικρό, γαμώτο, και στεναχωριέμαι που θα τελειώσει! Έχω πάθει πλάκα!
Σ’ αυτά που γράφεις, που έχουν ένα ιδιότυπο χιούμορ, σε έχει βοηθήσει το διάβασμα; Προφανώς διάβαζες ανέκαθεν.
Διάβαζε η μάνα μου, δε ξέρω αν το πήρα από εκεί, πάντως διάβαζα. Αν και λύκειο δεν πήγα, όταν πήγε ο αδερφός μου διάβασα όλη την ύλη και κράτησα ότι ήθελα. Είμαι κατά της εκπαίδευσης, όπως γίνεται στα σχολεία μας. Δεν είναι εκπαίδευση αυτό. Δεν αποκτάς παιδεία στο σχολείο και δεν αποκτάς ούτε από την οικογένεια. Τελειώνεις το λύκειο, έχοντας διδαχτεί όλα αυτά τα πράγματα και πας στα ΜΑΤ; Ή βγαίνεις ρατσιστής; Δε γίνεται.
Ποια η θέση σου απέναντι στις συναυλίες αλληλεγγύης που διοργανώνονται κατά διαστήματα, μια που ανέφερες το ρατσισμό;
Συμμετέχω όπου μπορώ και όπου με καλούν. Η ένσταση που έχω κάποιες φορές είναι ότι απλά γίνεται ένα πανηγυράκι. Το θέμα σε μια συναυλία αλληλεγγύης δεν είναι να μαζευτεί ο κόσμος για ν’ ακούσει τον τάδε. Το θέμα είναι να μαζευτεί για να ενισχύσει και να ενημερωθεί για το σκοπό της διοργάνωσης. Πρέπει να τονίζεται περισσότερο ο σκοπός και λιγότερο το ποιος θα παίξει. Σίγουρα χρειάζεται να ακουστούν τα ονόματα για να μαζευτεί ο κόσμος, αρκεί να μη χάνεται η ουσία. Στο αντιρατσιστικό της Αθήνας, για παράδειγμα, μπαίνεις και ενημερώνεσαι για ένα σωρό πράγματα. Γενικά, θα έπρεπε να γίνονται περισσότερες τέτοιες κινήσεις. Στη δίκη που έγινε για τη Μανωλάδα στην Πάτρα, δεν πήγαν οι μάρτυρες γιατί δεν είχαν τα χρήματα να πάνε. Εκεί θα έπρεπε να είχαμε κάνει μια συναυλία.
Έχεις ήδη δύο δίσκους, σωστά;
Ναι, που τους κατεβάζεις από το www.spirosgrammenos.gr δωρεάν. Τον πρώτο τον κυκλοφόρησα από ένα label, αλλά κάποια στιγμή, όταν τελείωσε η πρώτη διανομή κι εφ’ όσον είχαν καλυφθεί τα έξοδα και τα δικά μου και του label, τον ανέβασα στο site και τον δεύτερο τον ανέβασα κατ’ ευθείαν στο site.
Πώς και δεν τον έδωσες κάπου κι αυτόν;
Τη στιγμή που πήγα να βγάλω το δεύτερο δίσκο, δεν είχα καμία διάθεση να μπω στη διαδικασία διάθεσης! Αυτό που θα κάνω τώρα, δε ξέρω τι θα το κάνω, επειδή έχει καεί λίγο αυτή η κατάσταση. Ίσως βγάζω δυο κομμάτια το μήνα, αλλά δε ξέρω πώς, και κάποια στιγμή, αν ολοκληρωθεί αυτό ποτέ και δεν το συνεχίσω για όλη μου τη ζωή, θα τα μαζέψω όλα μαζί σε ένα δίσκο. Το μόνο που με ενοχλεί στο γεγονός ότι δε μπορώ να «πουλήσω» ένα δίσκο, όπως έχουν γίνει τα πράγματα, είναι ότι δεν έχω τα χρήματα για τον επόμενο.
Αυτά τα τραγουδάκια που ετοιμάζεις τώρα, τι θα είναι;
Τραγουδάκια; Τραγουδάρες! Ε, κάτι τραγουδάρες έχω γράψει (γελάει) που νομίζω ότι θα είναι πολύ διαφορετικά κι απ’ τον πρώτο κι απ’ τον δεύτερο δίσκο, όπως ήταν κι αυτοί οι δύο μεταξύ τους δηλαδή. Όσο περνάει ο καιρός, αλλάζεις εσύ, αλλάζει ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα κι αλλάζει κι αυτό που βγάζεις. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι σε αυτό το project θα έχω και δυο κομμάτια αλλωνών, φίλων! Αλλά, δεν τους κάνω διαφήμιση από τώρα!
Στο βίντεο που ακολουθεί, ο Σπύρος Γραμμένος απαντά σε… πολλές ερωτήσεις αλλιώς!
