Η παρουσία της Κατερίνας Χέλμη δεν μπορεί παρά να έκανε την τέχνη του θεάτρου πιο αισιόδοξη που είχε ένα τέτοιο άνθρωπο στις τάξεις της. Προς αναζήτηση πυροδότη σκηνοθέτη στέκεται ταπεινή απέναντι στο Θεό και στο μέγα μυστήριο του Πάσχα. Ανήσυχη πάντα αναζητούσε ένα πυροδότη σκηνοθέτη για την εις βάθος ερμηνεία, την σκηνοθετική ευφυΐα που έζησε με τους μεγάλους δασκάλους του θεάτρου, τη διδασκαλία της σε νέους ηθοποιούς, τον αυτοσχεδιασμό της απόρροια της μεγάλης λατρείας της για το θέατρο. Το υποκριτικό ταλέντο της έχει γράψει τη δική του ιστορία και στον ελληνικό κινηματογράφο, μια κινηματογραφική φυσιογνωμία, με χαρακτηριστικούς ρόλους στις θρυλικές ταινίες «Νόμος 4.000» και «Κόκκινα Φανάρια», μια ταινία που παίχθηκε ένα χρόνο μετά το θεατρικό του ανέβασμα, ως την τηλεόραση στο ρόλο της θείας Αναστασώ στους «Φρουρούς της Αχαΐας», στην πετυχημένη σειρά του Γιάννη Διαμαντόπουλου.
Η Κατερίνα Χέλμη είχε στην πορεία της το ήθος της παλιάς Αθήνας, της οποίας είναι παιδί. Γεννημένη στην Πλάκα έζησε όλη την ακμή και την παρακμή της πόλης που αγάπησε καθώς και τη ζωή της σε όλες τις εκφάνσεις, χωρίς όμως συμβιβασμούς. Το ασυμβίβαστο χαρακτηρίζει την τέχνη της και καταγράφεται μέσα από την συνεπή καλλιτεχνική πορεία της. Αντιμετώπισε τη ζωή και την τέχνη μέσα από τη γνώση και τη μόρφωσή της, τις σπουδές της στη Δραματική Σχολή του Πέλου Κατσέλη, αλλά και σπουδές ψυχολογίας. Ξεχωριστό κομμάτι η δημιουργική δεκαετίας της στο Κρατικό Θέατρο Έργο Βορείου Ελλάδας και οι εμφανίσεις της στην Επίδαυρο. Δοκιμάστηκε με επιτυχία σε μεγάλη γκάμα του θεάτρου με αξιοσημείωτο ρεπερτόριο.
Την είχα συναντήσει στο σπίτι της στην Πλάκα, αρχές Μάρτη του 2004, ένα ηλιόλουστο πρωινό με τη δική του μελαγχολία. Το φεγγάρι που χάθηκε ήταν ολόγιομο…
-Σας επηρέασε η πανσέληνος;
«Η πανσέληνος είναι η αγαπημένη μου. Ανοίγω πιο πολύ τις κουρτίνες για να μπαίνει στο δωμάτιό μου και να τη χαίρομαι. Συνομιλώ μαζί της. Είμαι Λιοντάρι και ανήκω στους ζωδιακούς κύκλους που επηρεάζει η πανσέληνος. Τα στοιχεία της φύσης ζωντανεύουν τον άνθρωπο. Μου αρέσουν τα σύννεφα, αλλά όχι η καταρρακτώδης βροχή που θα με βρει να περπατώ στους δρόμους.
-Ποια είναι η σχέση σας με το χρόνο;
«Αναπολώ κάποιες περιόδους με συνεργασίες μου με μεγάλους ηθοποιούς που δεν υπάρχουν πια, αλλά και όταν διδάσκω τις στιγμές που αναφέρομαι σε πράγματα που έχω μάθει. Αναπολώ την παλιά Πλάκα, εδώ που γεννήθηκα και μεγάλωσα.
Γυμνάσιο, σκασιαρχείο, σινεμά. Εδώ ξεκίνησαν οι μπουάτ. Μου άρεσε πολύ ο Ζωγράφος, αλλά και ο Παπάς και ο Μαυρουδής. Συχνά επισκέπτομαι την Ακρόπολη. Ο βράχος μου δίνει πολλά. Όπως και η επαφή με την οικογένειά μου. Είμαστε της παλιάς σχολής…».
-Οι σπουδές ψυχολογίας που κάνετε σε τι σας βοήθησαν;
«Η επαφή με τους ρόλους μου με έκανε να αρχίσω ψυχολογία στη Σχολή Δολιανίτη. Η ψυχολογία βοηθά τον άνθρωπο – ηθοποιό να μπει μέσα στους ρόλους του».
-Έχετε καταλήξει σε κάποιο ενδιαφέρον συμπέρασμα για την ανθρώπινη υπόσταση;
«Η ψυχή του ανθρώπου είναι άβυσσος, δεν καταλήγει πουθενά. Το υπέρτατο ων είναι αυτό που μας οδηγεί. Είμαι βαθιά θρησκευόμενο άτομο και έχω ένα το κρατούμενο πίσω από όλες τις αναλύσεις. Έχω τα ακούσματά μου και ποτέ δεν ακούω μέχρι τέλους το σκηνοθέτη. Ερμηνεύω τις δικές μου απόψεις. Για την ψυχή του ανθρώπου δεν μπορείς να πεις ότι βάζουμε τελεία, ούτε μπορούμε να τοποθετήσουμε μέτρα και σταθμά. Όποιος λέει ότι μπορεί, ας έρθει να με αντικρούσει».
-Γιατί υπάρχει το ανικανοποίητο στον άνθρωπο;
«Θαρρώ ότι δεν κοιτά βαθιά μέσα του. Δεν είναι πάρα πολλοί οι άνθρωποι που θέλουνε να δώσουνε τα φώτα τους στους νεώτερους».
-Διεκδικήσατε πράγματα στη ζωή σας;
«Θα έλεγα ότι με διεκδικούσαν. Δεν έκανα καμία προσπάθεια να διεκδικήσω κανέναν. Ίσως γιατί νεώτερη ήμουν πολύ εγωίστρια, πίστευα πάρα πολύ στον εαυτό μου γι’ αυτό βγήκα αλώβητη».
-Ποιοι υπήρξαν οι «φάροι» της ζωής σας;
«Οι μεγάλοι ηθοποιοί. Αγαπούσα και θαύμαζα τη Βάσω Μανωλίδου, την πρώτη ενζενί της Ελλάδος, την Ελένη Χατζηαργύρη που έβλεπα από μικρό κορίτσι στο Θέατρο Μουσούρη, την Βάσω Μεταξά, μια σπουδαία ρολίστα. Μετά έρχονται οι νεώτερες όπως η Αλίκη Γεωργούλη με τον Αλέκο Αλεξανδράκη που έκαναν μια τροχιά που χρειαζόταν τότε».
-Ήταν η εποχή που παίξατε στο Ονειρόδραμα του Στρίνμπεργκ…
«Ναι, στη Θεσσαλονίκη. Έχω μια καριέρα δέκα ετών που τη χρωστάω στη βόρειο Ελλάδα. Με κάλεσαν στο Κρατικό Βορείου Ελλάδας όταν με είδαν σε ένα έργο με την Έλσα Βεργή, τη Βεντάλια της Λαίδης Γουίντερμιρ, που είδα πέρυσι με τη Βανέσσα Ρεντγκρέηβ και την κόρη της στην Αγγλία. Πολύ το χάρηκα. Φάρος ήταν και ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Είμαι ένα παιδί των Δρόμων της Ειρήνης, της νεολαίας των Λαμπράκηδων. Σε αυτή τη γενιά μεγάλωσα».
-Ποιος υπήρξε για σας σκηνοθέτης – φάρος από όλους τους θεατράνθρωπους που συνεργαστήκατε;
«Ο Μίνως Βολωνάκης, που μου έδωσε την ευκαιρία να παίξω στην Επίδαυρο με την Άννα Συνοδινού, αφού πρώτα με είχε σκηνοθετήσει στο μπαλκόνι του Ζενέ στο Θέατρο Βεργή. Πόσο χτυπούσε η καρδιά μου όταν με πρωτόβγαλε η Συνοδινού, Χρυσόθεμη στην Επίδαυρο…«Κοίτα τον κόσμο γιατί μόλις βγούμε μπορεί να σε καταπιεί η ορχήστρα, βγάλε το σπαθί σου και παρ’ τους το κεφάλι», ήταν τα λόγια της. Ήταν πολύ δυνατός άνθρωπος και με δυνάμωσε και μένα».
-Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία των νέων ηθοποιών;
«Να βρουν δουλειά. Εμείς ήμασταν λίγοι. Τώρα όλοι θέλουν να βγουν να εκτεθούν σαν ηθοποιοί».
-Με ποιο τρόπο εκφράστηκαν οι πρώτες καλλιτεχνικές ανησυχίες σας;
«Με το παιδικό θέατρο. Απέναντι από το γυμνάσιο ήταν η σχολή του Κουν όπου έκαναν μερικά μαθήματα και κάποιος που είχε ετοιμάσει ένα θεατρικό έργο ήρθε να διαλέξει μερικά παιδιά από εμάς. Ήταν η ιστορία ενός παιδιού που είχε χαθεί και το’ ψαχνε η οικογένειά του. Διάλεξαν εμένα. Είχα μεγάλη επιτυχία γιατί ήμουν αισθαντικό κορίτσι και παιδί με ιδιαίτερες ευαισθησίες. Ήμουν δεκαπέντε ετών όταν βγήκα στο θέατρο. Μετά με πήραν από την σχολή που έδωσα εξετάσεις σαν εξαιρετικό ταλέντο, στην πέμπτη γυμνασίου, και τελείωσα τη σχολή Κατσέλη μαζί με το γυμνάσιο. Πήγα και στου Κουν για σεμινάρια. Ήμουν ανήσυχη και ήθελα να έχω πάρα πολλούς δασκάλους. Τώρα η επιστήμη του θεάτρου έχει έδρα στην Ακαδημία και είναι υποψήφιος ο Ευαγγελάτος».
-Το ήθος γράφει την ιστορία του ηθοποιού;
«Το ήθος γράφει στην ιστορία του ηθοποιού. Αγαπώ τον άνθρωπο, τον ερευνώ και αυτό που σημαίνει ποιώ ήθος, ηθοποιός, είναι μέσα μου. Έτσι γεννήθηκα. Δεν μου αρέσει η γρηγοράδα που δουλεύουν οι νέοι ηθοποιοί, αλλιώς όλοι είναι ταλαντούχοι. Το να μου στείλουν ένα κείμενο ή ένα ρόλο την προηγούμενη με φαξ και το πρωί να πάω στο πλατό να παίξω, ε δεν το κάνω. Το κοινό δεν το ξεγελάς…».
-Τι έχει αλλάξει στο θέατρο από τότε που ξεκινήσατε;
«Την τέχνη του θεάτρου για τους ηθοποιούς την έχει κάνει το κουτί πιο εύκολη. Στην τηλεόραση δίνουν μικρές σκηνές και αμέσως τις μαθαίνεις…».
-Η μεγάλη έξαρση θεάτρων, θιάσων, ηθοποιών τι σκέψεις σας φέρνουν στο μυαλό;
«Λείπουν τα μεγάλα σόου. Δεν υπάρχουν επιχειρηματίες ν’ ανεβάσουν ένα γαλλικό μιούζικαλ ή να βρουν κάτι ελληνικό. Θυμάμαι ανέβαζε ο Κατράκης τον Αγαπητικό Της Βοσκοπούλας με μπαλέτα, με ωραία κορίτσια που μετά βγήκαν στο σινεμά. Όπως ο κύριος Λειβαδάς που ανέβασε Σακελλάριο από το σινεμά, το Μια Ζωή Την Έχουμε και Αλίμονο Στους Νέους με τον Σπύρο Παπαδόπουλο σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι. Το θέατρο χρειάζεται ζωντάνια».
-Έχετε μεγάλη γκάμα ρεπερτορίου. Θέλετε να παίξετε κάτι περισσότερο;
«Έχω κουραστεί γιατί βλέπω ότι δεν υπάρχουν σκηνοθέτες. Έφυγαν οι δάσκαλοι. Δεν μπορώ να εργαστώ με οποιονδήποτε σκηνοθέτη. Θέλω να μου πει μια ιδέα για το έργο, αλλά όχι να με διδάξει. Έχω παίξει με τους καλύτερους σκηνοθέτες. Ειλικρινά, η ματαιοδοξία μου έχει ολοκληρωθεί από έργα».
-Διακρίνει κανείς στο ρεπερτόριό σας μια προτίμηση στο ρόλο της μάνας…
«Η πρώτη μάνα που έπαιξα ήταν μεταφυσική, του μοσχαριού με δυο κεφάλια. Μετά έκανα μια άλλους είδους στο έργο Ο Άνθρωπος, το Κτήνος και Η Αρετή του Πιραντέλο όπου μια ωραία γυναίκα με ένα παιδί φλερτάριζε με καπετάνιους, με το δάσκαλο του χωριού. Η δυσκολότερη μάνα που ερμήνευσα γιατί ήταν και γυναίκα – μάνα, ένα συγκλονιστικό ζευγάρι στην Επίδαυρο με τον Νίκο Κουρκουλο, από τους πιο ωραίους αρσενικούς της γενιάς μας, τον ήθελαν όλες οι γυναίκες, σε μια παράσταση του Μίνου Βολωνάκη. Δεν είχαν ξαναερμηνεύσει τόσο νέοι άνθρωποι τον Οιδίποδα και την Ιοκάστη. Πρώτη φορά είδα δύο ηθοποιούς να υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι κάνουν έρωτα με πειστικότητα που δεν είχε λόγω μεγάλης ηλικίας η Παξινού που έπαιξε τον ίδιο ρόλο. Έπαιξα τη μάνα και στον Άμλετ του Σαίξπηρ με τον Κιμούλη, αλλά και πέρυσι στην Παρεξήγηση του Καμύ με τον Λεμπεσόπουλο σε άλλο ρόλο από εκείνον που είχα παίξει το έργο παλιότερα, ως αδερφή του ξένου. Όλες οι μάνες που έπαιξα είχαν μια ιδιαιτερότητα».
-Χαρακτηριστικός ο ρόλος σας και στο κλασικό Λεωφορείον ο Πόθος…
«Θυμάμαι έλεγα ένα μονόλογο και είχε συνεπαρθεί τόσο το παιδί που έπαιζε μαζί μου, ο Κούκουρας, που έχασε τα λόγια του. Καμία επαφή με την Βίβιαν Λη, που ήταν το εύθραυστο πρόσωπο εξωτερικά, εγώ ήμουν το εύθραυστο πρόσωπο εσωτερικά».
-Πόσο σας απασχολεί σήμερα ο κινηματογράφος όπου και εκεί γράψατε τη δική σας ιστορία;
«Έχω παίξει ένα σπουδαίο έργο για μένα με τον Μαυρίκιο, το Πάλι Στο Δρόμο του Λαμάρε. Είμαι τυχερή που με διάλεξε. Είναι σπουδαίος σκηνοθέτης και πρέπει να του δοθεί η ευκαιρία να κάνει μια ταινία γιατί έχει πολλά χρόνια να μας δώσει κάτι δυνατό. Τον έχει απορροφήσει το θέατρο στο οποίο βάζει κινηματογραφικά μέσα. Πάντα με ενδιαφέρει ο κινηματογράφος. Θα ήθελα να παίξω σε μια ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που εκτιμώ ιδιαιτέρως, αλλά και σε ένα ιστορικό έργο. Θυμάμαι ότι με τα λεφτά που έπαιρνα από τις ταινίες πήγαινα στο εξωτερικό να δω θέατρο. Να μάθω πράγματα. Να είμαι στην κουλτούρα της Ευρώπης. Κάτι που δεν έκαναν άλλοι ηθοποιοί που κοιτούσαν τι θα φορέσουν και πώς θα εμφανιστούν για το θεαθήναι. Το θέατρο δεν είναι δουλειά, είναι τέχνη και δεν μου αρέσει καθόλου η λέξη της δουλείας που βγαίνει…».
-Έχετε ζήσει μικρό ή μεγάλο διάστημα στο εξωτερικό;
«Ναι, όταν σπούδαζε ο αδερφός μου ιστορία θεάτρου στο δυτικό Βερολίνο. Πολλοί καλλιτέχνες είχαν καταφύγει εκεί επί χούντας. Βασιλικός, Βαλτινός, Ακριθάκης, Κανιάρης και άλλοι. Το Βερολίνο επιχορηγούσε καλλιτέχνες. Εκεί σπούδασα και παρακολουθούσα θέατρο».
-Στα ανήσυχα εφηβικά χρόνια χορεύατε;
«Ροκενρόλλ ! Καταγράφηκε και σε ένα ντοκιμαντέρ του Βασίλη Μάρου. Επίσης χόρευα chide back, ένα χορό προ του ροκενρόλλ, και μπλουζ. Τώρα λένε κάτι βλακείες περί σκληρού ροκ…».
-Η πολιτική είναι πολύ πιο σκληρή από το ροκ…
«Είχα βγει δημοτική σύμβουλος με τον Πάγκαλο που ήταν προσωπικός φίλος μου. Βγήκα με τους Πλακιώτες, με τον κύριο Μουστάκη τον θεολόγο. Τώρα πια έγινε μόδα να βγαίνουν ηθοποιοί το πήρανε από τους Αμερικάνους...Οι Έλληνες είμαστε φτωχοί, αλλά όχι φτωχοί τω πνεύματι. Θα μπορούσαμε να είμαστε πολύ πιο πάνω. Με τις αρχαιότητές μας, τα νησιά μας, τον τουρισμό μας. Βγαίνει μια κυβέρνηση, κάθεται χρόνια και βγάζει απόνερα το πλοίο. Ένας ικανός υπουργός όπως ο κύριος Αβραμόπουλος νομίζω ότι θα τα καταφέρει να πάρει η πατρίδα μας τη θέση που της αξίζει. Ο πολίτης αγωνιά όταν συμμετέχει όχι όταν του τα δίνουν έτοιμα. Η Αμερική έχει κλονίσει τις ισορροπίες στον πλανήτη με το χρήμα. Δεν την πάω την Αμερική, είμαι Ευρωπαία. Δεν θέλω να μιλήσω περισσότερο για την πολιτική γιατί φοβάμαι. Έχω τέτοιο ένστικτο που μάλλον θα γίνω προάγγελος κακών μαντάτων».
-Ποιον θεωρείτε ιδιοφυή άνθρωπο σήμερα;
«Ο Μπερλουσκόνι. Είναι ωραίος τρελός. Είναι αυτό που λέμε ιδιοφυΐα και παραφροσύνη. Ένας τέτοιος πολιτικός με κάνει και γελάω. Πού είναι ένας όμοιος του στην Ελλάδα που να μπαίνει να βγαίνει και να ξανακάθεται ; Η πολιτική με θλίβει, έχει καταντήσει θέατρο και εκτίθεται πάρα πολύ. Εκτίθενται και μεγάλες προσωπικότητες γιατί υπάρχουν τέτοιες».
-Πότε κάνατε μια δική σας επανάσταση;
«Την εποχή που ήμουν στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας όταν βρήκαν κάποιες ατασθαλίες και απολύσαν το Μίνω Βολωνάκη. Ήταν λάσπη. Τότε έφυγα κι εγώ».
-Νοιώθετε την ανάγκη να γράψετε;
«Ναι, ετοιμάζω ένα βιβλίο με εντυπώσεις από το θέατρο. Το γράφω η ίδια, παρ’ ότι βρέθηκαν αρκετοί να με βοηθήσουν, αλλά δεν θέλω…».
Η Κατερίνα Χέλμη είχε στην πορεία της το ήθος της παλιάς Αθήνας, της οποίας είναι παιδί. Γεννημένη στην Πλάκα έζησε όλη την ακμή και την παρακμή της πόλης που αγάπησε καθώς και τη ζωή της σε όλες τις εκφάνσεις, χωρίς όμως συμβιβασμούς. Το ασυμβίβαστο χαρακτηρίζει την τέχνη της και καταγράφεται μέσα από την συνεπή καλλιτεχνική πορεία της. Αντιμετώπισε τη ζωή και την τέχνη μέσα από τη γνώση και τη μόρφωσή της, τις σπουδές της στη Δραματική Σχολή του Πέλου Κατσέλη, αλλά και σπουδές ψυχολογίας. Ξεχωριστό κομμάτι η δημιουργική δεκαετίας της στο Κρατικό Θέατρο Έργο Βορείου Ελλάδας και οι εμφανίσεις της στην Επίδαυρο. Δοκιμάστηκε με επιτυχία σε μεγάλη γκάμα του θεάτρου με αξιοσημείωτο ρεπερτόριο.
Την είχα συναντήσει στο σπίτι της στην Πλάκα, αρχές Μάρτη του 2004, ένα ηλιόλουστο πρωινό με τη δική του μελαγχολία. Το φεγγάρι που χάθηκε ήταν ολόγιομο…
-Σας επηρέασε η πανσέληνος;
«Η πανσέληνος είναι η αγαπημένη μου. Ανοίγω πιο πολύ τις κουρτίνες για να μπαίνει στο δωμάτιό μου και να τη χαίρομαι. Συνομιλώ μαζί της. Είμαι Λιοντάρι και ανήκω στους ζωδιακούς κύκλους που επηρεάζει η πανσέληνος. Τα στοιχεία της φύσης ζωντανεύουν τον άνθρωπο. Μου αρέσουν τα σύννεφα, αλλά όχι η καταρρακτώδης βροχή που θα με βρει να περπατώ στους δρόμους.
-Ποια είναι η σχέση σας με το χρόνο;
«Αναπολώ κάποιες περιόδους με συνεργασίες μου με μεγάλους ηθοποιούς που δεν υπάρχουν πια, αλλά και όταν διδάσκω τις στιγμές που αναφέρομαι σε πράγματα που έχω μάθει. Αναπολώ την παλιά Πλάκα, εδώ που γεννήθηκα και μεγάλωσα.
Γυμνάσιο, σκασιαρχείο, σινεμά. Εδώ ξεκίνησαν οι μπουάτ. Μου άρεσε πολύ ο Ζωγράφος, αλλά και ο Παπάς και ο Μαυρουδής. Συχνά επισκέπτομαι την Ακρόπολη. Ο βράχος μου δίνει πολλά. Όπως και η επαφή με την οικογένειά μου. Είμαστε της παλιάς σχολής…».
-Οι σπουδές ψυχολογίας που κάνετε σε τι σας βοήθησαν;
«Η επαφή με τους ρόλους μου με έκανε να αρχίσω ψυχολογία στη Σχολή Δολιανίτη. Η ψυχολογία βοηθά τον άνθρωπο – ηθοποιό να μπει μέσα στους ρόλους του».
-Έχετε καταλήξει σε κάποιο ενδιαφέρον συμπέρασμα για την ανθρώπινη υπόσταση;
«Η ψυχή του ανθρώπου είναι άβυσσος, δεν καταλήγει πουθενά. Το υπέρτατο ων είναι αυτό που μας οδηγεί. Είμαι βαθιά θρησκευόμενο άτομο και έχω ένα το κρατούμενο πίσω από όλες τις αναλύσεις. Έχω τα ακούσματά μου και ποτέ δεν ακούω μέχρι τέλους το σκηνοθέτη. Ερμηνεύω τις δικές μου απόψεις. Για την ψυχή του ανθρώπου δεν μπορείς να πεις ότι βάζουμε τελεία, ούτε μπορούμε να τοποθετήσουμε μέτρα και σταθμά. Όποιος λέει ότι μπορεί, ας έρθει να με αντικρούσει».
-Γιατί υπάρχει το ανικανοποίητο στον άνθρωπο;
«Θαρρώ ότι δεν κοιτά βαθιά μέσα του. Δεν είναι πάρα πολλοί οι άνθρωποι που θέλουνε να δώσουνε τα φώτα τους στους νεώτερους».
-Διεκδικήσατε πράγματα στη ζωή σας;
«Θα έλεγα ότι με διεκδικούσαν. Δεν έκανα καμία προσπάθεια να διεκδικήσω κανέναν. Ίσως γιατί νεώτερη ήμουν πολύ εγωίστρια, πίστευα πάρα πολύ στον εαυτό μου γι’ αυτό βγήκα αλώβητη».
-Ποιοι υπήρξαν οι «φάροι» της ζωής σας;
«Οι μεγάλοι ηθοποιοί. Αγαπούσα και θαύμαζα τη Βάσω Μανωλίδου, την πρώτη ενζενί της Ελλάδος, την Ελένη Χατζηαργύρη που έβλεπα από μικρό κορίτσι στο Θέατρο Μουσούρη, την Βάσω Μεταξά, μια σπουδαία ρολίστα. Μετά έρχονται οι νεώτερες όπως η Αλίκη Γεωργούλη με τον Αλέκο Αλεξανδράκη που έκαναν μια τροχιά που χρειαζόταν τότε».
-Ήταν η εποχή που παίξατε στο Ονειρόδραμα του Στρίνμπεργκ…
«Ναι, στη Θεσσαλονίκη. Έχω μια καριέρα δέκα ετών που τη χρωστάω στη βόρειο Ελλάδα. Με κάλεσαν στο Κρατικό Βορείου Ελλάδας όταν με είδαν σε ένα έργο με την Έλσα Βεργή, τη Βεντάλια της Λαίδης Γουίντερμιρ, που είδα πέρυσι με τη Βανέσσα Ρεντγκρέηβ και την κόρη της στην Αγγλία. Πολύ το χάρηκα. Φάρος ήταν και ο Γρηγόρης Λαμπράκης. Είμαι ένα παιδί των Δρόμων της Ειρήνης, της νεολαίας των Λαμπράκηδων. Σε αυτή τη γενιά μεγάλωσα».
-Ποιος υπήρξε για σας σκηνοθέτης – φάρος από όλους τους θεατράνθρωπους που συνεργαστήκατε;
«Ο Μίνως Βολωνάκης, που μου έδωσε την ευκαιρία να παίξω στην Επίδαυρο με την Άννα Συνοδινού, αφού πρώτα με είχε σκηνοθετήσει στο μπαλκόνι του Ζενέ στο Θέατρο Βεργή. Πόσο χτυπούσε η καρδιά μου όταν με πρωτόβγαλε η Συνοδινού, Χρυσόθεμη στην Επίδαυρο…«Κοίτα τον κόσμο γιατί μόλις βγούμε μπορεί να σε καταπιεί η ορχήστρα, βγάλε το σπαθί σου και παρ’ τους το κεφάλι», ήταν τα λόγια της. Ήταν πολύ δυνατός άνθρωπος και με δυνάμωσε και μένα».
-Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία των νέων ηθοποιών;
«Να βρουν δουλειά. Εμείς ήμασταν λίγοι. Τώρα όλοι θέλουν να βγουν να εκτεθούν σαν ηθοποιοί».
-Με ποιο τρόπο εκφράστηκαν οι πρώτες καλλιτεχνικές ανησυχίες σας;
«Με το παιδικό θέατρο. Απέναντι από το γυμνάσιο ήταν η σχολή του Κουν όπου έκαναν μερικά μαθήματα και κάποιος που είχε ετοιμάσει ένα θεατρικό έργο ήρθε να διαλέξει μερικά παιδιά από εμάς. Ήταν η ιστορία ενός παιδιού που είχε χαθεί και το’ ψαχνε η οικογένειά του. Διάλεξαν εμένα. Είχα μεγάλη επιτυχία γιατί ήμουν αισθαντικό κορίτσι και παιδί με ιδιαίτερες ευαισθησίες. Ήμουν δεκαπέντε ετών όταν βγήκα στο θέατρο. Μετά με πήραν από την σχολή που έδωσα εξετάσεις σαν εξαιρετικό ταλέντο, στην πέμπτη γυμνασίου, και τελείωσα τη σχολή Κατσέλη μαζί με το γυμνάσιο. Πήγα και στου Κουν για σεμινάρια. Ήμουν ανήσυχη και ήθελα να έχω πάρα πολλούς δασκάλους. Τώρα η επιστήμη του θεάτρου έχει έδρα στην Ακαδημία και είναι υποψήφιος ο Ευαγγελάτος».
-Το ήθος γράφει την ιστορία του ηθοποιού;
«Το ήθος γράφει στην ιστορία του ηθοποιού. Αγαπώ τον άνθρωπο, τον ερευνώ και αυτό που σημαίνει ποιώ ήθος, ηθοποιός, είναι μέσα μου. Έτσι γεννήθηκα. Δεν μου αρέσει η γρηγοράδα που δουλεύουν οι νέοι ηθοποιοί, αλλιώς όλοι είναι ταλαντούχοι. Το να μου στείλουν ένα κείμενο ή ένα ρόλο την προηγούμενη με φαξ και το πρωί να πάω στο πλατό να παίξω, ε δεν το κάνω. Το κοινό δεν το ξεγελάς…».
-Τι έχει αλλάξει στο θέατρο από τότε που ξεκινήσατε;
«Την τέχνη του θεάτρου για τους ηθοποιούς την έχει κάνει το κουτί πιο εύκολη. Στην τηλεόραση δίνουν μικρές σκηνές και αμέσως τις μαθαίνεις…».
-Η μεγάλη έξαρση θεάτρων, θιάσων, ηθοποιών τι σκέψεις σας φέρνουν στο μυαλό;
«Λείπουν τα μεγάλα σόου. Δεν υπάρχουν επιχειρηματίες ν’ ανεβάσουν ένα γαλλικό μιούζικαλ ή να βρουν κάτι ελληνικό. Θυμάμαι ανέβαζε ο Κατράκης τον Αγαπητικό Της Βοσκοπούλας με μπαλέτα, με ωραία κορίτσια που μετά βγήκαν στο σινεμά. Όπως ο κύριος Λειβαδάς που ανέβασε Σακελλάριο από το σινεμά, το Μια Ζωή Την Έχουμε και Αλίμονο Στους Νέους με τον Σπύρο Παπαδόπουλο σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι. Το θέατρο χρειάζεται ζωντάνια».
-Έχετε μεγάλη γκάμα ρεπερτορίου. Θέλετε να παίξετε κάτι περισσότερο;
«Έχω κουραστεί γιατί βλέπω ότι δεν υπάρχουν σκηνοθέτες. Έφυγαν οι δάσκαλοι. Δεν μπορώ να εργαστώ με οποιονδήποτε σκηνοθέτη. Θέλω να μου πει μια ιδέα για το έργο, αλλά όχι να με διδάξει. Έχω παίξει με τους καλύτερους σκηνοθέτες. Ειλικρινά, η ματαιοδοξία μου έχει ολοκληρωθεί από έργα».
-Διακρίνει κανείς στο ρεπερτόριό σας μια προτίμηση στο ρόλο της μάνας…
«Η πρώτη μάνα που έπαιξα ήταν μεταφυσική, του μοσχαριού με δυο κεφάλια. Μετά έκανα μια άλλους είδους στο έργο Ο Άνθρωπος, το Κτήνος και Η Αρετή του Πιραντέλο όπου μια ωραία γυναίκα με ένα παιδί φλερτάριζε με καπετάνιους, με το δάσκαλο του χωριού. Η δυσκολότερη μάνα που ερμήνευσα γιατί ήταν και γυναίκα – μάνα, ένα συγκλονιστικό ζευγάρι στην Επίδαυρο με τον Νίκο Κουρκουλο, από τους πιο ωραίους αρσενικούς της γενιάς μας, τον ήθελαν όλες οι γυναίκες, σε μια παράσταση του Μίνου Βολωνάκη. Δεν είχαν ξαναερμηνεύσει τόσο νέοι άνθρωποι τον Οιδίποδα και την Ιοκάστη. Πρώτη φορά είδα δύο ηθοποιούς να υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι κάνουν έρωτα με πειστικότητα που δεν είχε λόγω μεγάλης ηλικίας η Παξινού που έπαιξε τον ίδιο ρόλο. Έπαιξα τη μάνα και στον Άμλετ του Σαίξπηρ με τον Κιμούλη, αλλά και πέρυσι στην Παρεξήγηση του Καμύ με τον Λεμπεσόπουλο σε άλλο ρόλο από εκείνον που είχα παίξει το έργο παλιότερα, ως αδερφή του ξένου. Όλες οι μάνες που έπαιξα είχαν μια ιδιαιτερότητα».
-Χαρακτηριστικός ο ρόλος σας και στο κλασικό Λεωφορείον ο Πόθος…
«Θυμάμαι έλεγα ένα μονόλογο και είχε συνεπαρθεί τόσο το παιδί που έπαιζε μαζί μου, ο Κούκουρας, που έχασε τα λόγια του. Καμία επαφή με την Βίβιαν Λη, που ήταν το εύθραυστο πρόσωπο εξωτερικά, εγώ ήμουν το εύθραυστο πρόσωπο εσωτερικά».
-Πόσο σας απασχολεί σήμερα ο κινηματογράφος όπου και εκεί γράψατε τη δική σας ιστορία;
«Έχω παίξει ένα σπουδαίο έργο για μένα με τον Μαυρίκιο, το Πάλι Στο Δρόμο του Λαμάρε. Είμαι τυχερή που με διάλεξε. Είναι σπουδαίος σκηνοθέτης και πρέπει να του δοθεί η ευκαιρία να κάνει μια ταινία γιατί έχει πολλά χρόνια να μας δώσει κάτι δυνατό. Τον έχει απορροφήσει το θέατρο στο οποίο βάζει κινηματογραφικά μέσα. Πάντα με ενδιαφέρει ο κινηματογράφος. Θα ήθελα να παίξω σε μια ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που εκτιμώ ιδιαιτέρως, αλλά και σε ένα ιστορικό έργο. Θυμάμαι ότι με τα λεφτά που έπαιρνα από τις ταινίες πήγαινα στο εξωτερικό να δω θέατρο. Να μάθω πράγματα. Να είμαι στην κουλτούρα της Ευρώπης. Κάτι που δεν έκαναν άλλοι ηθοποιοί που κοιτούσαν τι θα φορέσουν και πώς θα εμφανιστούν για το θεαθήναι. Το θέατρο δεν είναι δουλειά, είναι τέχνη και δεν μου αρέσει καθόλου η λέξη της δουλείας που βγαίνει…».
-Έχετε ζήσει μικρό ή μεγάλο διάστημα στο εξωτερικό;
«Ναι, όταν σπούδαζε ο αδερφός μου ιστορία θεάτρου στο δυτικό Βερολίνο. Πολλοί καλλιτέχνες είχαν καταφύγει εκεί επί χούντας. Βασιλικός, Βαλτινός, Ακριθάκης, Κανιάρης και άλλοι. Το Βερολίνο επιχορηγούσε καλλιτέχνες. Εκεί σπούδασα και παρακολουθούσα θέατρο».
-Στα ανήσυχα εφηβικά χρόνια χορεύατε;
«Ροκενρόλλ ! Καταγράφηκε και σε ένα ντοκιμαντέρ του Βασίλη Μάρου. Επίσης χόρευα chide back, ένα χορό προ του ροκενρόλλ, και μπλουζ. Τώρα λένε κάτι βλακείες περί σκληρού ροκ…».
-Η πολιτική είναι πολύ πιο σκληρή από το ροκ…
«Είχα βγει δημοτική σύμβουλος με τον Πάγκαλο που ήταν προσωπικός φίλος μου. Βγήκα με τους Πλακιώτες, με τον κύριο Μουστάκη τον θεολόγο. Τώρα πια έγινε μόδα να βγαίνουν ηθοποιοί το πήρανε από τους Αμερικάνους...Οι Έλληνες είμαστε φτωχοί, αλλά όχι φτωχοί τω πνεύματι. Θα μπορούσαμε να είμαστε πολύ πιο πάνω. Με τις αρχαιότητές μας, τα νησιά μας, τον τουρισμό μας. Βγαίνει μια κυβέρνηση, κάθεται χρόνια και βγάζει απόνερα το πλοίο. Ένας ικανός υπουργός όπως ο κύριος Αβραμόπουλος νομίζω ότι θα τα καταφέρει να πάρει η πατρίδα μας τη θέση που της αξίζει. Ο πολίτης αγωνιά όταν συμμετέχει όχι όταν του τα δίνουν έτοιμα. Η Αμερική έχει κλονίσει τις ισορροπίες στον πλανήτη με το χρήμα. Δεν την πάω την Αμερική, είμαι Ευρωπαία. Δεν θέλω να μιλήσω περισσότερο για την πολιτική γιατί φοβάμαι. Έχω τέτοιο ένστικτο που μάλλον θα γίνω προάγγελος κακών μαντάτων».
-Ποιον θεωρείτε ιδιοφυή άνθρωπο σήμερα;
«Ο Μπερλουσκόνι. Είναι ωραίος τρελός. Είναι αυτό που λέμε ιδιοφυΐα και παραφροσύνη. Ένας τέτοιος πολιτικός με κάνει και γελάω. Πού είναι ένας όμοιος του στην Ελλάδα που να μπαίνει να βγαίνει και να ξανακάθεται ; Η πολιτική με θλίβει, έχει καταντήσει θέατρο και εκτίθεται πάρα πολύ. Εκτίθενται και μεγάλες προσωπικότητες γιατί υπάρχουν τέτοιες».
-Πότε κάνατε μια δική σας επανάσταση;
«Την εποχή που ήμουν στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας όταν βρήκαν κάποιες ατασθαλίες και απολύσαν το Μίνω Βολωνάκη. Ήταν λάσπη. Τότε έφυγα κι εγώ».
-Νοιώθετε την ανάγκη να γράψετε;
«Ναι, ετοιμάζω ένα βιβλίο με εντυπώσεις από το θέατρο. Το γράφω η ίδια, παρ’ ότι βρέθηκαν αρκετοί να με βοηθήσουν, αλλά δεν θέλω…».
