Με αυτά τα λόγια, μέσα σε ιδιαίτερα ευχάριστο κλίμα, ολοκληρώθηκε η κουβέντα μας με τη Γεωργία Νταγάκη. Αφορμή της συνάντησής μας στα γραφεία του Ogdoo Music Group η επερχόμενη εμφάνιση της στο Σταυρό του Νότου, παρέα με το Δημήτρη Λάππα & τους Mr. Highway Band.
Η όμορφη λυράρισσα από την Κρήτη, που μετρά πολλές και αξιόλογες συνεργασίες στο βιογραφικό της, όπως με τους Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Ορφέα Περίδη, Βασίλη Λέκκα, Γιάννη Σπάθα, Γιάννη Κούτρα, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Παναγιώτη Καλαντζοπουλο, Αντώνη Μιτζέλο, Γιώργος Ανδρέου και άλλους, «ηγείται» της δικής της ηλεκτρικής & ακουστικής μπάντας με προσωπικό ήχο και την κρητική λύρα να δεσπόζει με έναν πρωτότυπο τρόπο σε τραγούδια εντός & εκτός παράδοσης, συνδυάζοντας έτσι το προσωπικό ρεπερτόριο της με τραγούδια σπουδαίων συνθετών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Νικόλας Άσιμος, ο Δήμος Μούτσης, και σύγχρονους όπως ο Νίκος Ζούδιαρης, ο Παυλος Παυλίδης, ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Διονύσης Σαββόπουλος. Η περίοδος αυτή αποδεικνύεται ιδιαίτερα δημιουργική για τη Γεωργία Νταγάκη που σχεδιάζει πολλά κι ενδιαφέροντα, για τα οποία και μας μίλησε.
Παίζεις ένα όργανο που συνήθως «ανδροκρατείται». Πώς σε αντιμετωπίζουν οι άνδρες ομότεχνοι;
Ωραία ερώτηση. Κοίταξε να δεις, δε μπορώ να πω ότι αντιμετώπισα ποτέ σοβαρό πρόβλημα από τους άνδρες μουσικούς. Σαφώς ένιωθαν στην αρχή λίγο άβολα, αλλά το ξεπεράσανε εύκολα (γέλιο). Το «σοκ» περισσότερο ήταν του κοινού, αλλά δεν είναι πλέον.
Είναι περίεργο αυτό να συμβαίνει σε κάποια συγκεκριμένα όργανα.
Νομίζω συμβαίνει και στο λαούτο, όχι στα κλασικά όργανα σίγουρα. Η λύρα, το λαούτο και το μαντολίνο στην Κρήτη παίζονταν από άντρες. Είναι «αντρικά» όργανα, τα οποία έχουν κατασκευαστεί για αντρικούς τόνους. Από άντρες για άντρες. Άρα είναι πολύ δύσκολο για μια γυναίκα και να το προσαρμόσει στη φωνή της που διαφέρει από μία αντρική σε έκταση και τόνους, οπότε ήταν διπλό το στοίχημα.
Πηγαίνεις στην Κρήτη; Παίζεις εκεί;
Πηγαίνω, ναι! Παίζω πολύ συχνά και μου αρέσει.
Αν και σίγουρα έχεις μιλήσει γι' αυτό πολλές φορές, πες μας λίγα πράγματα για το ξεκίνημά σου και την απόφαση να ασχοληθείς κατ' αρχήν με την παραδοσιακή μουσική και τη λύρα.
Οι γονείς κατάγονται και οι δύο απ' το Ρέθυμνο, των οποίων η ανάγκη τους έφερε στην Αθήνα. Τούς ζήτησα να μάθω κρητική λύρα στα πέντε, τόσο πολύ με συγκινούσε. Τελικά ξεκίνησα στα 12, γιατί στα 5 δε γινόταν πρακτικά (γελάει) με δάσκαλο το Μάνο Πυροβολάκη και παράλληλα σχολείο και σπουδές πιάνου. Δηλαδή, το μπέρδεμα ενός παραδοσιακού οργάνου με ένα κλασικό όργανο, έφερε αυτό το κρητικοκλασσικό αποτέλεσμα (γελάει)!
Πώς θα περιέγραφες τη μπάντα σου ως προς τον ήχο της;
Κοίταξε, συνδυάζει πάρα πολλά στοιχεία, έχει τον ήχο και την αίσθηση της Κρήτης, γιατί η λύρα κατευθύνει ηχητικά και το χρωματίζει, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Ήταν εύκολο να αρχίσετε να κλείνετε live, να σας καλούν κτλ;
Όχι, δεν ήταν εύκολο. Σίγουρα δεν είναι για ένα νέο άνθρωπο που δεν είναι σε "παρέες", που ξεκινάει κάτι και ο κόσμος δε γνωρίζει ούτε τον ίδιο, ούτε αυτό που κάνει. Αυτό χτίζεται μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, θέλει υπομονή, επιμονή, ειλικρίνεια και αγάπη προς τη μουσική. Τίποτα άλλο. Μετά σε οδηγεί ο δρόμος από μόνος του. Οι επιλογές που κάνουμε κάθε φορά μας καθορίζουν. Τα «ναι» και τα «όχι» που λέει ο καθένας μας, καθορίζουν τελικά με ποιους πας και ποιούς αφήνεις.
Νιώθεις ικανοποιημένη από την ως τώρα πορεία σου;
Δεν είμαι ικανοποιημένη ποτέ. Αμέσως μόλις «κατακτώ» κάτι μέσα μου, δηλαδή έχω μια ιδέα, την υλοποιώ και αισθάνομαι καλά η ίδια, μετά έρχεται η επόμενη! Οπότε η ικανοποίηση είναι «στιγμιαία» και μετά πάμε για το επόμενο! Αυτό δε συμβαίνει από ματαιοδοξία, αλλά από την ανάγκη του νέου και επειδή νιώθω ότι δεν έχω βγάλει ακόμα αυτό που με τρώει μέσα μου.
Πολλοί καλλιτέχνες σε ανάλογες ερωτήσεις μου έχουν δηλώσει ικανοποιημένοι...
Αυτό αν μη τι άλλο, δείχνει μια ειλικρίνεια. Αλλά, υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στον τραγουδιστή, στο μουσικό και όλες τις καλλιτεχνικές κατηγορίες. Πιστεύω ότι σε μένα συμβαίνει αυτό γιατί είμαι μουσικός, αναζητώ συνέχεια να δοκιμάζω πράγματα στο όργανό μου, να μελετάω. Ίσως το τραγούδι, από ένα φυσικό ταλέντο, που κι αυτό θέλει την καλλιέργεια και το γύμνασμά του, είναι κάτι πιο έμφυτο, το οποίο δεν απαιτεί τόση επεξεργασία. Οπότε όταν υπάρχει το χάρισμα, ο στόχος είναι πιο συγκεκριμένος, σε αντίθεση με το όργανο, όπου δε συμβαίνει αυτό. Οι μουσικοί πρέπει συνέχεια να εξελίσσουν αυτό που κάνουν.
Με τι κριτήριο κάνεις τις επιλογές σου;
Λειτουργώ πολύ με βάση το ένστικτο, με την καθαρότητα του ανθρώπου που συνομιλώ... Δε μπορώ να λειτουργήσω με βάση τι είναι καλό για το φαίνεσθε, ή τι θα αποδώσει καρπούς κτλ. Πνίγομαι. Θέλω να ταιριάζω αισθητικά με τους ανθρώπους που έχω δίπλα μου, αυτούς με τους οποίους θα πάω να παίξω, θα ηχογραφήσω και θα πιώ και ένα ποτό..
Μίλησέ μας λίγο για τους νέους συνεργάτες σου.
Ο Δημήτρης ο Λάππας είναι ένας ιδιαίτερα χαρισματικός μουσικός, που δε μπορείς να κατατάξεις σε καμία κατηγορία. Νομίζω είναι κατηγορία από μόνος του, χωρίς καμία υπερβολή. Είναι πολυμουσικός, στις δικές μας παραστάσεις, βέβαια, το κύριο όργανό του η κιθάρα.
Τον περιορίσατε;
Έπρεπε να τον περιορίσω λίγο γιατί θα έκλεβε την παράσταση (γελάει). Θα επισκίαζε την τραγουδίστρια, του το έχω πει πολλές φορές! Καμιά φορά παίρνει χειροκρότημα τρελό και βγαίνω στη σκηνή και του λέω «τι έγινε Λάππα; Επισκιάζουμε την τραγουδίστρια;» Είναι φοβερός, μια ορχήστρα από μόνος του! Έχουμε καταφέρει – ο Δημήτρης κυρίως – φέτος που συνεργαζόμαστε από την άνοιξη να έχουμε παίξει οι δύο μας σε μεγάλα φεστιβάλ με πάρα πολύ κόσμο. Δύο όργανα & μία φωνή, σε μια γεμάτη πλατεία. Τρελό! Μας γεμίζει τόσο αυτό το «σμίξιμο», και πραγματικά αισθάνομαι χαρά.
Με τους Mr Highway Band πώς έγινε;
Τους Mr Highway Band τους άκουσα ζωντανά και τρελάθηκα, πιστεύω ότι θα φτάσουμε στα όρια μας, θα τα σπάσουμε κυριολεκτικά. Ανυπομονώ.
Η δισκογραφία σου περιλαμβάνει τρεις δίσκους, αν δεν κάνω λάθος;
Έχω δύο δίσκους. Ο πρώτος μου δίσκος «Στην άκρη αυτού του κόσμου» ήταν παραδοσιακός κρητικός και κυκλοφόρησε πριν αρκετά χρόνια, από κρητική εταιρεία. Το 2009 κυκλοφόρησε άλλος ένας, το «Secret love», κυρίως με διασκευές, όπου υπήρχαν μόνο τρία καινούρια κομμάτια, ένα ορχηστρικό και δύο τραγούδια, από μία γερμανική εταιρεία για 30 χώρες του εξωτερικού. Ουσιαστικά, η πρώτη πρωτότυπη δουλειά με κομμάτια στον ήχο που έχω επιλέξει τα τελευταία χρόνια, θα είναι αυτός που ετοιμάζω τώρα. Δε ξέρω πότε θα κυκλοφορήσει. Ένα τραγούδι που τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία ηχογράφησής του, είναι σε μουσική & στίχους του Σταύρου Σιόλα. Θέλω να πιστεύω ότι θα κυκλοφορήσει μέσα στο Νοέμβρη και είναι ένα εξαιρετικό τραγούδι που με συγκίνησε απ' την πρώτη φορά που το άκουσα. Μετά απ' αυτό, θα ηχογραφούνται ένα – ένα τα τραγούδια μεμονωμένα και νομίζω ότι θα κυκλοφορούν μέχρι να μαζευτεί όλο το υλικό και να εκδοθεί. Παράλληλα, ετοιμάζουμε άλλο ένα δισκογραφικό project, εξ ολοκλήρου πάνω σε ποίηση ενός Γάλλου ποιητή, του οποίου το όνομα δεν αποκαλύπτω ακόμα, όπου τη μουσική θα γράψω κυρίως εγώ αλλά και άλλοι συνθέτες που εκτιμώ.
Κάπου είχα διαβάσει για ένα δίσκο σου με το Γιώργο Ανδρέου.
Δε βγήκε ο δίσκος αυτός ποτέ. Είχε κυκλοφορήσει κι ένα promo, ο δίσκος ολοκληρώθηκε, αλλά για διάφορους λόγους δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Αυτά να τα πούμε μια άλλη φορά.
Τι άλλα σχέδια υπάρχουν;
Να πούμε για μια περιοδεία σε χώρες της Ευρώπης που ξεκινάμε στις 30 Οκτώβρη από το Λονδίνο. Είναι ένα φεστιβάλ με κεντρικό πρόσωπο το Φίλιππο Πλιάτσικα, το «The other side of Greece», όπου θα συμμετέχω. Ουσιαστικά θα είναι ένα μεγάλο event που θα αποτελείται από μουσική, εκθέσεις, παραστάσεις, απαγγελίες σε μια ολοήμερη εκδήλωση που αφορά την Ελλάδα. Εγώ παίρνω μέρος ως μουσικός και τραγουδίστρια καλύπτοντας την παράδοση στη σύγχρονη ματιά της. Μετά το Λονδίνο, στα τέλη Νοέμβρη θα περιοδεύσουμε σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη κι άλλες πόλεις, θα γίνουν δηλαδή 6-7 συνεχόμενες παραστάσεις. Σε κάθε πόλη θα υπάρχουν καλεσμένοι και σίγουρα θα είναι μια ωραία εμπειρία.
Να πούμε λίγα πράγματα για τη συνεργασία με τον Eric Burdon & τους Animals;
Η συνεργασία μας ξεκίνησε στην Αθήνα κι ενώ εγώ έπαιζα με το Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Έτυχε να έρθει εκείνο το βράδυ κι αφού είχε ακούσει τη λύρα, ένα όργανο που δεν είχε ξανακούσει ποτέ, ενθουσιάστηκε με τον ήχο και μου ζήτησε να ταξιδέψω στη Γερμανία να ηχογραφήσουμε κάποια κομμάτια, μια και ήταν στο στούντιο εκείνη την περίοδο, λίγο πριν την έκδοση του άλμπουμ του «Athens Traffic Live». Ουσιαστικά, προσθέσαμε λύρα σε κάποια τραγούδια. Μετά από δύο χρόνια μου ζήτησε να κάνουμε μια περιοδεία παρέα στην Ευρώπη. Ήμασταν μαζί ενάμιση μήνα και ήταν μοναδική στιγμή για μένα και μεγάλη εμπειρία σε ένα χώρο που δεν κάτεχα, όπως λέμε στην Κρήτη, πάρα πολύ καλά, αλλά με κάποιο τρόπο και την αγάπη και τη ζεστασιά που μου έδειξε έγινα μέλος της ομάδας και των Animals. Περάσαμε υπέροχα και βγήκε κι ένα μουσικό αποτέλεσμα πάρα πολύ ωραίο.
Ηχογραφήθηκε κάτι απ' την περιοδεία αυτή;
Ηχογραφήθηκε, αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει κάτι. Ίσως στο μέλλον.
Εσύ συμμετείχες μόνο ως μουσικός ή τραγουδούσες κιόλας;
Τραγουδούσα ένα τραγούδι του Νίκου Ζούδιαρη, καθώς εκείνη την περίοδο είχε κυκλοφορήσει παράλληλα και ο δίσκος μου στο εξωτερικό, το «Secret Love».
Σε ποιόν απ' όλους τους κατά καιρούς συνεργάτες σου θεωρείς πως οφείλεις ένα ευχαριστώ παραπάνω;
Χωρίς να θέλω να αδικήσω κανέναν, ίσως οφείλω να πω ένα ευχαριστώ παραπάνω στο Βασίλη Παπακωνσταντίνου, γιατί ήταν η πρώτη μου συνεργασία φεύγοντας από τα κρητικά πάλκα. Ο Βασίλης με άκουσε σε ανύποπτη στιγμή και αφ' ότου με άκουσε, μου λέει «θα σε πάρω τηλέφωνο, θέλω να συνεργαστούμε». Περάσανε δυο μέρες, δε με είχε πάρει, λέω εντάξει... Μου έκανε πλάκα... Με πήρε όμως μετά από έξι μέρες κι ενώ είχε ξεκινήσει τις εμφανίσεις του στην Αθήνα και μου προτείνει να ενταχτώ στο ήδη υπάρχον σχήμα, σαν μουσικός και τραγουδίστρια και μου έκανε τρομερή εντύπωση και η γενναιοδωρία του και ο αυθορμητισμός του. Σκέφτηκα ότι για να το κάνει τόσο άμεσα, κάτι του άρεσε και ήταν αληθινό όλο αυτό. Άλλη μια συνεργασία που με οδήγησε σε άλλα μονοπάτια και ασχολήθηκα με ένα υλικό που δεν πίστευα ότι θα μου ταίριαζε και θα το αισθανόμουν τόσο κοντά μου ήταν με το Νίκο Ξυδάκη. Η συνεργασία συνεχίζεται κι ακόμα κάνουμε πράγματα μαζί, όπως στο Μέγαρο Μουσικής πριν λίγες μέρες. Ο Νίκος είναι εξαιρετικός συνθέτης και ήταν μεγάλη τιμή και χαρά να συνεργαστώ μαζί του. Και ο Ορφέας Περίδης ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της πορείας μου, συνεργαστήκαμε ένα χρόνο, περιοδεύσαμε χειμώνα, καλοκαίρι σε ένα γεμάτο κύκλο εμφανίσεων. Για όλους έχω να πω μόνο καλά πράγματα...
Υπάρχει κάποιος με τον οποίο θα ήθελες πολύ να συνεργαστείς;
Με το Δήμο Μούτση, μου αρέσει πάρα πολύ να συνεργάζομαι με συνθέτες και να μπαίνω στο δικό τους κόσμο, στα τραγούδια που έχουν γράψει τα οποία δεν είναι απαραίτητα τα τραγούδια που τραγουδάω εγώ στα live μου. Κι από νεότερους, με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.
Γράφεις και η ίδια τραγούδια, έτσι;
Έχω αρχίσει τα τελευταία χρόνια και γράφω κάποια πράγματα, τα οποία θα εκδοθούν στους δύο δίσκους που αναφέραμε κι αναμένεται να κυκλοφορήσουν.
Κλείνοντας, θέλεις να μας αναφέρεις κάποιο αστείο περιστατικό που έχει συμβεί;
Αφού συμφωνήσαμε με το Βασίλη να συνεργαστούμε, είχα πάει από νωρίς για πρόβα στο Οξυγόνο, όπου εκείνοι θα έπαιζαν αργότερα, πρόχειρα ντυμένη, τελειώνει η πρόβα, ετοιμάζομαι να φύγω, μου λέει «πού πας, θα ανέβεις το βράδυ». Λέω «Κάνεις πλάκα τώρα, έτσι; Πώς θα ανέβω, για πρόβα ήρθα, φεύγω τώρα» (γελάει). Τελικά έμεινα, ανέβηκα στη σκηνή και θυμάμαι χαρακτηριστικά, έγιναν όλα τόσο γρήγορα που δεν υπήρχε κάπου να στηρίξω το πόδι μου κι έπρεπε να βρω ένα τρόπο, μέσα σε όλη αυτή τη βιασύνη και την παρόρμηση, να στηρίξω τη λύρα. Κάπως έτσι κατάφερα να παίζω λύρα όρθια! Είναι κι αυτό ένα επίτευγμα το οποίο οφείλω στο Βασίλη Παπακωνσταντίνου!
Φωτογραφίες: Πάνος Παπαϊωάννου
Η όμορφη λυράρισσα από την Κρήτη, που μετρά πολλές και αξιόλογες συνεργασίες στο βιογραφικό της, όπως με τους Βασίλη Παπακωνσταντίνου, Ορφέα Περίδη, Βασίλη Λέκκα, Γιάννη Σπάθα, Γιάννη Κούτρα, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Παναγιώτη Καλαντζοπουλο, Αντώνη Μιτζέλο, Γιώργος Ανδρέου και άλλους, «ηγείται» της δικής της ηλεκτρικής & ακουστικής μπάντας με προσωπικό ήχο και την κρητική λύρα να δεσπόζει με έναν πρωτότυπο τρόπο σε τραγούδια εντός & εκτός παράδοσης, συνδυάζοντας έτσι το προσωπικό ρεπερτόριο της με τραγούδια σπουδαίων συνθετών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Νικόλας Άσιμος, ο Δήμος Μούτσης, και σύγχρονους όπως ο Νίκος Ζούδιαρης, ο Παυλος Παυλίδης, ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Διονύσης Σαββόπουλος. Η περίοδος αυτή αποδεικνύεται ιδιαίτερα δημιουργική για τη Γεωργία Νταγάκη που σχεδιάζει πολλά κι ενδιαφέροντα, για τα οποία και μας μίλησε.
Παίζεις ένα όργανο που συνήθως «ανδροκρατείται». Πώς σε αντιμετωπίζουν οι άνδρες ομότεχνοι;
Ωραία ερώτηση. Κοίταξε να δεις, δε μπορώ να πω ότι αντιμετώπισα ποτέ σοβαρό πρόβλημα από τους άνδρες μουσικούς. Σαφώς ένιωθαν στην αρχή λίγο άβολα, αλλά το ξεπεράσανε εύκολα (γέλιο). Το «σοκ» περισσότερο ήταν του κοινού, αλλά δεν είναι πλέον.
Είναι περίεργο αυτό να συμβαίνει σε κάποια συγκεκριμένα όργανα.
Νομίζω συμβαίνει και στο λαούτο, όχι στα κλασικά όργανα σίγουρα. Η λύρα, το λαούτο και το μαντολίνο στην Κρήτη παίζονταν από άντρες. Είναι «αντρικά» όργανα, τα οποία έχουν κατασκευαστεί για αντρικούς τόνους. Από άντρες για άντρες. Άρα είναι πολύ δύσκολο για μια γυναίκα και να το προσαρμόσει στη φωνή της που διαφέρει από μία αντρική σε έκταση και τόνους, οπότε ήταν διπλό το στοίχημα.
Πηγαίνεις στην Κρήτη; Παίζεις εκεί;
Πηγαίνω, ναι! Παίζω πολύ συχνά και μου αρέσει.
Αν και σίγουρα έχεις μιλήσει γι' αυτό πολλές φορές, πες μας λίγα πράγματα για το ξεκίνημά σου και την απόφαση να ασχοληθείς κατ' αρχήν με την παραδοσιακή μουσική και τη λύρα.
Οι γονείς κατάγονται και οι δύο απ' το Ρέθυμνο, των οποίων η ανάγκη τους έφερε στην Αθήνα. Τούς ζήτησα να μάθω κρητική λύρα στα πέντε, τόσο πολύ με συγκινούσε. Τελικά ξεκίνησα στα 12, γιατί στα 5 δε γινόταν πρακτικά (γελάει) με δάσκαλο το Μάνο Πυροβολάκη και παράλληλα σχολείο και σπουδές πιάνου. Δηλαδή, το μπέρδεμα ενός παραδοσιακού οργάνου με ένα κλασικό όργανο, έφερε αυτό το κρητικοκλασσικό αποτέλεσμα (γελάει)!
Πώς θα περιέγραφες τη μπάντα σου ως προς τον ήχο της;
Κοίταξε, συνδυάζει πάρα πολλά στοιχεία, έχει τον ήχο και την αίσθηση της Κρήτης, γιατί η λύρα κατευθύνει ηχητικά και το χρωματίζει, αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Ήταν εύκολο να αρχίσετε να κλείνετε live, να σας καλούν κτλ;
Όχι, δεν ήταν εύκολο. Σίγουρα δεν είναι για ένα νέο άνθρωπο που δεν είναι σε "παρέες", που ξεκινάει κάτι και ο κόσμος δε γνωρίζει ούτε τον ίδιο, ούτε αυτό που κάνει. Αυτό χτίζεται μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, θέλει υπομονή, επιμονή, ειλικρίνεια και αγάπη προς τη μουσική. Τίποτα άλλο. Μετά σε οδηγεί ο δρόμος από μόνος του. Οι επιλογές που κάνουμε κάθε φορά μας καθορίζουν. Τα «ναι» και τα «όχι» που λέει ο καθένας μας, καθορίζουν τελικά με ποιους πας και ποιούς αφήνεις.
Νιώθεις ικανοποιημένη από την ως τώρα πορεία σου;
Δεν είμαι ικανοποιημένη ποτέ. Αμέσως μόλις «κατακτώ» κάτι μέσα μου, δηλαδή έχω μια ιδέα, την υλοποιώ και αισθάνομαι καλά η ίδια, μετά έρχεται η επόμενη! Οπότε η ικανοποίηση είναι «στιγμιαία» και μετά πάμε για το επόμενο! Αυτό δε συμβαίνει από ματαιοδοξία, αλλά από την ανάγκη του νέου και επειδή νιώθω ότι δεν έχω βγάλει ακόμα αυτό που με τρώει μέσα μου.
Πολλοί καλλιτέχνες σε ανάλογες ερωτήσεις μου έχουν δηλώσει ικανοποιημένοι...
Αυτό αν μη τι άλλο, δείχνει μια ειλικρίνεια. Αλλά, υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στον τραγουδιστή, στο μουσικό και όλες τις καλλιτεχνικές κατηγορίες. Πιστεύω ότι σε μένα συμβαίνει αυτό γιατί είμαι μουσικός, αναζητώ συνέχεια να δοκιμάζω πράγματα στο όργανό μου, να μελετάω. Ίσως το τραγούδι, από ένα φυσικό ταλέντο, που κι αυτό θέλει την καλλιέργεια και το γύμνασμά του, είναι κάτι πιο έμφυτο, το οποίο δεν απαιτεί τόση επεξεργασία. Οπότε όταν υπάρχει το χάρισμα, ο στόχος είναι πιο συγκεκριμένος, σε αντίθεση με το όργανο, όπου δε συμβαίνει αυτό. Οι μουσικοί πρέπει συνέχεια να εξελίσσουν αυτό που κάνουν.
Με τι κριτήριο κάνεις τις επιλογές σου;
Λειτουργώ πολύ με βάση το ένστικτο, με την καθαρότητα του ανθρώπου που συνομιλώ... Δε μπορώ να λειτουργήσω με βάση τι είναι καλό για το φαίνεσθε, ή τι θα αποδώσει καρπούς κτλ. Πνίγομαι. Θέλω να ταιριάζω αισθητικά με τους ανθρώπους που έχω δίπλα μου, αυτούς με τους οποίους θα πάω να παίξω, θα ηχογραφήσω και θα πιώ και ένα ποτό..
Μίλησέ μας λίγο για τους νέους συνεργάτες σου.
Ο Δημήτρης ο Λάππας είναι ένας ιδιαίτερα χαρισματικός μουσικός, που δε μπορείς να κατατάξεις σε καμία κατηγορία. Νομίζω είναι κατηγορία από μόνος του, χωρίς καμία υπερβολή. Είναι πολυμουσικός, στις δικές μας παραστάσεις, βέβαια, το κύριο όργανό του η κιθάρα.
Τον περιορίσατε;
Έπρεπε να τον περιορίσω λίγο γιατί θα έκλεβε την παράσταση (γελάει). Θα επισκίαζε την τραγουδίστρια, του το έχω πει πολλές φορές! Καμιά φορά παίρνει χειροκρότημα τρελό και βγαίνω στη σκηνή και του λέω «τι έγινε Λάππα; Επισκιάζουμε την τραγουδίστρια;» Είναι φοβερός, μια ορχήστρα από μόνος του! Έχουμε καταφέρει – ο Δημήτρης κυρίως – φέτος που συνεργαζόμαστε από την άνοιξη να έχουμε παίξει οι δύο μας σε μεγάλα φεστιβάλ με πάρα πολύ κόσμο. Δύο όργανα & μία φωνή, σε μια γεμάτη πλατεία. Τρελό! Μας γεμίζει τόσο αυτό το «σμίξιμο», και πραγματικά αισθάνομαι χαρά.
Με τους Mr Highway Band πώς έγινε;
Τους Mr Highway Band τους άκουσα ζωντανά και τρελάθηκα, πιστεύω ότι θα φτάσουμε στα όρια μας, θα τα σπάσουμε κυριολεκτικά. Ανυπομονώ.
Η δισκογραφία σου περιλαμβάνει τρεις δίσκους, αν δεν κάνω λάθος;
Έχω δύο δίσκους. Ο πρώτος μου δίσκος «Στην άκρη αυτού του κόσμου» ήταν παραδοσιακός κρητικός και κυκλοφόρησε πριν αρκετά χρόνια, από κρητική εταιρεία. Το 2009 κυκλοφόρησε άλλος ένας, το «Secret love», κυρίως με διασκευές, όπου υπήρχαν μόνο τρία καινούρια κομμάτια, ένα ορχηστρικό και δύο τραγούδια, από μία γερμανική εταιρεία για 30 χώρες του εξωτερικού. Ουσιαστικά, η πρώτη πρωτότυπη δουλειά με κομμάτια στον ήχο που έχω επιλέξει τα τελευταία χρόνια, θα είναι αυτός που ετοιμάζω τώρα. Δε ξέρω πότε θα κυκλοφορήσει. Ένα τραγούδι που τώρα βρισκόμαστε στη διαδικασία ηχογράφησής του, είναι σε μουσική & στίχους του Σταύρου Σιόλα. Θέλω να πιστεύω ότι θα κυκλοφορήσει μέσα στο Νοέμβρη και είναι ένα εξαιρετικό τραγούδι που με συγκίνησε απ' την πρώτη φορά που το άκουσα. Μετά απ' αυτό, θα ηχογραφούνται ένα – ένα τα τραγούδια μεμονωμένα και νομίζω ότι θα κυκλοφορούν μέχρι να μαζευτεί όλο το υλικό και να εκδοθεί. Παράλληλα, ετοιμάζουμε άλλο ένα δισκογραφικό project, εξ ολοκλήρου πάνω σε ποίηση ενός Γάλλου ποιητή, του οποίου το όνομα δεν αποκαλύπτω ακόμα, όπου τη μουσική θα γράψω κυρίως εγώ αλλά και άλλοι συνθέτες που εκτιμώ.
Κάπου είχα διαβάσει για ένα δίσκο σου με το Γιώργο Ανδρέου.
Δε βγήκε ο δίσκος αυτός ποτέ. Είχε κυκλοφορήσει κι ένα promo, ο δίσκος ολοκληρώθηκε, αλλά για διάφορους λόγους δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Αυτά να τα πούμε μια άλλη φορά.
Τι άλλα σχέδια υπάρχουν;
Να πούμε για μια περιοδεία σε χώρες της Ευρώπης που ξεκινάμε στις 30 Οκτώβρη από το Λονδίνο. Είναι ένα φεστιβάλ με κεντρικό πρόσωπο το Φίλιππο Πλιάτσικα, το «The other side of Greece», όπου θα συμμετέχω. Ουσιαστικά θα είναι ένα μεγάλο event που θα αποτελείται από μουσική, εκθέσεις, παραστάσεις, απαγγελίες σε μια ολοήμερη εκδήλωση που αφορά την Ελλάδα. Εγώ παίρνω μέρος ως μουσικός και τραγουδίστρια καλύπτοντας την παράδοση στη σύγχρονη ματιά της. Μετά το Λονδίνο, στα τέλη Νοέμβρη θα περιοδεύσουμε σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη κι άλλες πόλεις, θα γίνουν δηλαδή 6-7 συνεχόμενες παραστάσεις. Σε κάθε πόλη θα υπάρχουν καλεσμένοι και σίγουρα θα είναι μια ωραία εμπειρία.
Να πούμε λίγα πράγματα για τη συνεργασία με τον Eric Burdon & τους Animals;
Η συνεργασία μας ξεκίνησε στην Αθήνα κι ενώ εγώ έπαιζα με το Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Έτυχε να έρθει εκείνο το βράδυ κι αφού είχε ακούσει τη λύρα, ένα όργανο που δεν είχε ξανακούσει ποτέ, ενθουσιάστηκε με τον ήχο και μου ζήτησε να ταξιδέψω στη Γερμανία να ηχογραφήσουμε κάποια κομμάτια, μια και ήταν στο στούντιο εκείνη την περίοδο, λίγο πριν την έκδοση του άλμπουμ του «Athens Traffic Live». Ουσιαστικά, προσθέσαμε λύρα σε κάποια τραγούδια. Μετά από δύο χρόνια μου ζήτησε να κάνουμε μια περιοδεία παρέα στην Ευρώπη. Ήμασταν μαζί ενάμιση μήνα και ήταν μοναδική στιγμή για μένα και μεγάλη εμπειρία σε ένα χώρο που δεν κάτεχα, όπως λέμε στην Κρήτη, πάρα πολύ καλά, αλλά με κάποιο τρόπο και την αγάπη και τη ζεστασιά που μου έδειξε έγινα μέλος της ομάδας και των Animals. Περάσαμε υπέροχα και βγήκε κι ένα μουσικό αποτέλεσμα πάρα πολύ ωραίο.
Ηχογραφήθηκε κάτι απ' την περιοδεία αυτή;
Ηχογραφήθηκε, αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει κάτι. Ίσως στο μέλλον.
Εσύ συμμετείχες μόνο ως μουσικός ή τραγουδούσες κιόλας;
Τραγουδούσα ένα τραγούδι του Νίκου Ζούδιαρη, καθώς εκείνη την περίοδο είχε κυκλοφορήσει παράλληλα και ο δίσκος μου στο εξωτερικό, το «Secret Love».
Σε ποιόν απ' όλους τους κατά καιρούς συνεργάτες σου θεωρείς πως οφείλεις ένα ευχαριστώ παραπάνω;
Χωρίς να θέλω να αδικήσω κανέναν, ίσως οφείλω να πω ένα ευχαριστώ παραπάνω στο Βασίλη Παπακωνσταντίνου, γιατί ήταν η πρώτη μου συνεργασία φεύγοντας από τα κρητικά πάλκα. Ο Βασίλης με άκουσε σε ανύποπτη στιγμή και αφ' ότου με άκουσε, μου λέει «θα σε πάρω τηλέφωνο, θέλω να συνεργαστούμε». Περάσανε δυο μέρες, δε με είχε πάρει, λέω εντάξει... Μου έκανε πλάκα... Με πήρε όμως μετά από έξι μέρες κι ενώ είχε ξεκινήσει τις εμφανίσεις του στην Αθήνα και μου προτείνει να ενταχτώ στο ήδη υπάρχον σχήμα, σαν μουσικός και τραγουδίστρια και μου έκανε τρομερή εντύπωση και η γενναιοδωρία του και ο αυθορμητισμός του. Σκέφτηκα ότι για να το κάνει τόσο άμεσα, κάτι του άρεσε και ήταν αληθινό όλο αυτό. Άλλη μια συνεργασία που με οδήγησε σε άλλα μονοπάτια και ασχολήθηκα με ένα υλικό που δεν πίστευα ότι θα μου ταίριαζε και θα το αισθανόμουν τόσο κοντά μου ήταν με το Νίκο Ξυδάκη. Η συνεργασία συνεχίζεται κι ακόμα κάνουμε πράγματα μαζί, όπως στο Μέγαρο Μουσικής πριν λίγες μέρες. Ο Νίκος είναι εξαιρετικός συνθέτης και ήταν μεγάλη τιμή και χαρά να συνεργαστώ μαζί του. Και ο Ορφέας Περίδης ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της πορείας μου, συνεργαστήκαμε ένα χρόνο, περιοδεύσαμε χειμώνα, καλοκαίρι σε ένα γεμάτο κύκλο εμφανίσεων. Για όλους έχω να πω μόνο καλά πράγματα...
Υπάρχει κάποιος με τον οποίο θα ήθελες πολύ να συνεργαστείς;
Με το Δήμο Μούτση, μου αρέσει πάρα πολύ να συνεργάζομαι με συνθέτες και να μπαίνω στο δικό τους κόσμο, στα τραγούδια που έχουν γράψει τα οποία δεν είναι απαραίτητα τα τραγούδια που τραγουδάω εγώ στα live μου. Κι από νεότερους, με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.
Γράφεις και η ίδια τραγούδια, έτσι;
Έχω αρχίσει τα τελευταία χρόνια και γράφω κάποια πράγματα, τα οποία θα εκδοθούν στους δύο δίσκους που αναφέραμε κι αναμένεται να κυκλοφορήσουν.
Κλείνοντας, θέλεις να μας αναφέρεις κάποιο αστείο περιστατικό που έχει συμβεί;
Αφού συμφωνήσαμε με το Βασίλη να συνεργαστούμε, είχα πάει από νωρίς για πρόβα στο Οξυγόνο, όπου εκείνοι θα έπαιζαν αργότερα, πρόχειρα ντυμένη, τελειώνει η πρόβα, ετοιμάζομαι να φύγω, μου λέει «πού πας, θα ανέβεις το βράδυ». Λέω «Κάνεις πλάκα τώρα, έτσι; Πώς θα ανέβω, για πρόβα ήρθα, φεύγω τώρα» (γελάει). Τελικά έμεινα, ανέβηκα στη σκηνή και θυμάμαι χαρακτηριστικά, έγιναν όλα τόσο γρήγορα που δεν υπήρχε κάπου να στηρίξω το πόδι μου κι έπρεπε να βρω ένα τρόπο, μέσα σε όλη αυτή τη βιασύνη και την παρόρμηση, να στηρίξω τη λύρα. Κάπως έτσι κατάφερα να παίζω λύρα όρθια! Είναι κι αυτό ένα επίτευγμα το οποίο οφείλω στο Βασίλη Παπακωνσταντίνου!
Φωτογραφίες: Πάνος Παπαϊωάννου
