Στις 3 Φεβρουαρίου αναλαμβάνει τα νέα του καθήκοντα στο τιμόνι της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ο διεθνούς φήμης συνθέτης και μέχρι τώρα Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού Προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, Γιώργος Κουμεντάκης.
Αυτή είναι και η ημερομηνία που λήγει η θητεία του απερχόμενου καλλιτεχνικού διευθυντή Μύρωνα Μιχαηλίδη. Να σημειώσουμε ότι αν και επιτυχημένος σε πολλούς τομείς ο κ. Μιχαηλίδης, η νέα επιλογή διευθυντή από το υπουργείο Πολιτισμού σηματοδοτεί μια στροφή του μοναδικού λυρικού θεάτρου της χώρας μας σε μια πιο εναλλακτική και σύγχρονη κατεύθυνση.
Μια από τις πιο πρόσφατες σημαντικές δουλειές του Γιώργου Κουμεντάκη στη Λυρική Σκηνή, αποτελεί η δίπρακτη όπερα Η φόνισσα που ανέβηκε το 2014, σε ποιητικό κείμενο Γιάννη Σβώλου, βασισμένο στο ομώνυμο «κοινωνικό μυθιστόρημα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και αποτέλεσε μια ευτυχισμένη στιγμή τόσο για τον συνθέτη, όσο και για την ΕΛΣ. Το έργο που γράφτηκε κατόπιν παραγγελίας από την Εθνική Λυρική Σκηνή συνδυάζει την ελληνική μουσική παράδοση με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ταυτότητα του είδους.
Όπως δηλώνει ο Γιώργος Κουμεντάκης με αφορμή την ανάληψη των καθηκόντων του εντός ολίγων ημερών: «βλέπω το γεγονός αυτό ως συνέχεια όλων αυτών που ασχολούμαι τα τελευταία χρόνια. Ήταν μια πολύ τιμητική πρόταση. Ταυτόχρονα αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε μια ωριμότητα που θα μπορούσα να το αναλάβω».
Μιλώντας για τον προγραμματισμού του ρεπερτορίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ο Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει: «δεν θα έχουμε συντηρητικό προσανατολισμό. Ωστόσο θα σεβαστούμε την ιστορία της όπερας. Δεν θα λείψουν τα κλασικά έργα τα οποία θα παρουσιαστούν με σύγχρονο τρόπο. Θα αναδειχθεί όλη η ιστορία της όπερας και η κλασική και η σύγχρονη. Θα γίνει ωστόσο μια ανανέωση ρεπερτορίου. Πρέπει να συμπληρωθούν τα κενά που υπάρχουν στο κλασικό ρεπερτόριο. Στόχος είναι να έρθουν άξιοι καλλιτέχνες που θα υπηρετήσουν το είδος με πολύ μεγάλη ελευθερία στις επιλογές τους.»
Δεν θα μπορούσαμε να μην ρωτήσουμε τον Γιώργο Κουμεντάκη για το πώς θα αντιμετωπίσει το δύσκολο εγχείρημα της μετάβασης της Λυρικής στο νέο χώρο της στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος: «είναι ένα τεράστιο βήμα που χρειάζεται μεγάλη προσοχή και πολύ καλή προετοιμασία. Είναι κάτι πρωτόγνωρο, αλλά η Λυρική μπορεί να τα καταφέρει. Η μετάβαση δεν μπορεί να γίνει μόνο από τον καλλιτεχνικό διευθυντή. Έχει δημιουργηθεί μια πολύ καλή ομάδα συνεργατών που θα μπορέσει να αντιμετωπίσει και να στηρίξει το ιδιαίτερα δύσκολο αυτό στάδιο. Θα αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της Λυρικής Σκηνής. Δεν θα μείνει τίποτα ανεκμετάλλευτο. Θα στηριχτούμε στους Έλληνες μονωδούς, που δουλεύουν εντός της Λυρικής Σκηνής ή που έχουν κατακτήσει τον κόσμο, στην χορωδία και την ορχήστρα. Στο νέο χώρο αυτό το κομμάτι της ΕΛΣ θα λάμψει».
Ως προς τις συνεργασίες με το εξωτερικό ο κ. Κουμεντάκης σημειώνει: «πιστεύω στις συνεργασίες όταν γίνονται επί ίσοις όροις. Δεν πιστεύω καθόλου στις αγορασμένες παραγωγές, αλλά στην πραγματική συμπαραγωγή με οφέλη για όλες τις πλευρές.»
Ο Γιώργος Κουμεντάκης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1959 και ανήκει στους πιο προικισμένους και πολυδιάστατους Έλληνες συνθέτες. Εκτός από τα πολυάριθμα έργα συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου, μεγάλο κομμάτι της καλλιτεχνικής του πορείας έχει αφιερωθεί στη σύνθεση μουσικής για τις παραστατικές τέχνες (θέατρο, κινηματογράφος, χορός, όπερα, installations).
Οι σημαντικές διακρίσεις του ξεκινούν από το 1985, όταν ο György Ligeti τον επιλέγει και του αναθέτει τη σύνθεση του έργου Σύμμολπα 5, ενώ λίγους μήνες αργότερα συμμετέχει στη Biennale της Βενετίας. Το 1987, συνεργάζεται για πρώτη φορά με το περίφημο γαλλικό συγκρότημα σύγχρονης μουσικής Ensemble Inter Contemporain και αρχίζει μία ανοδική πορεία διεθνούς αναγνώρισης, που οδηγεί, το 1992, στην τιμητική υποτροφία Prix de Rome, η οποία συνοδεύεται από ένα χρόνο παραμονής και δημιουργίας στη Γαλλική Ακαδημία της Ρώμης (Villa Medici).
Την ίδια χρονιά ξεκινά τη μακρά συνεργασία του με το χορογράφο-σκηνοθέτη Δημήτρη Παπαϊωάννου και την Ομάδα Εδάφους, η οποία κορυφώνεται το 2004, με τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, όπου διετέλεσε μουσικός διευθυντής, συνθέτης και δημιουργός του μουσικού σεναρίου.
Συνεργάστηκε με σπουδαίους καλλιτέχνες του θεάτρου, της όπερας, του χορού, όπως, μεταξύ άλλων, ο Κάρολος Κουν, ο Στέφανος Λαζαρίδης, ο Γιάννης Χουβαρδάς, η Ρούλα Πατεράκη, η Ραλλού Μάνου κ.α.
Έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής του μουσικού συνόλου «Νίκος Σκαλκώτας», του Kyklos Ensemble, του Αναγεννησιακού Φεστιβάλ Ρεθύμνου, καθώς και υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.
Από το 2015 εργάζεται ως υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, όπου σχεδιάζει καινοτόμα προγράμματα και παραγωγές πάνω σε καλλιτεχνικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς άξονες.
Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε όλο τον κόσμο, σε σημαντικές αίθουσες συναυλιών και λυρικά θέατρα.
Αυτή είναι και η ημερομηνία που λήγει η θητεία του απερχόμενου καλλιτεχνικού διευθυντή Μύρωνα Μιχαηλίδη. Να σημειώσουμε ότι αν και επιτυχημένος σε πολλούς τομείς ο κ. Μιχαηλίδης, η νέα επιλογή διευθυντή από το υπουργείο Πολιτισμού σηματοδοτεί μια στροφή του μοναδικού λυρικού θεάτρου της χώρας μας σε μια πιο εναλλακτική και σύγχρονη κατεύθυνση.
Μια από τις πιο πρόσφατες σημαντικές δουλειές του Γιώργου Κουμεντάκη στη Λυρική Σκηνή, αποτελεί η δίπρακτη όπερα Η φόνισσα που ανέβηκε το 2014, σε ποιητικό κείμενο Γιάννη Σβώλου, βασισμένο στο ομώνυμο «κοινωνικό μυθιστόρημα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και αποτέλεσε μια ευτυχισμένη στιγμή τόσο για τον συνθέτη, όσο και για την ΕΛΣ. Το έργο που γράφτηκε κατόπιν παραγγελίας από την Εθνική Λυρική Σκηνή συνδυάζει την ελληνική μουσική παράδοση με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ταυτότητα του είδους.
Όπως δηλώνει ο Γιώργος Κουμεντάκης με αφορμή την ανάληψη των καθηκόντων του εντός ολίγων ημερών: «βλέπω το γεγονός αυτό ως συνέχεια όλων αυτών που ασχολούμαι τα τελευταία χρόνια. Ήταν μια πολύ τιμητική πρόταση. Ταυτόχρονα αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε μια ωριμότητα που θα μπορούσα να το αναλάβω».
Μιλώντας για τον προγραμματισμού του ρεπερτορίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ο Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει: «δεν θα έχουμε συντηρητικό προσανατολισμό. Ωστόσο θα σεβαστούμε την ιστορία της όπερας. Δεν θα λείψουν τα κλασικά έργα τα οποία θα παρουσιαστούν με σύγχρονο τρόπο. Θα αναδειχθεί όλη η ιστορία της όπερας και η κλασική και η σύγχρονη. Θα γίνει ωστόσο μια ανανέωση ρεπερτορίου. Πρέπει να συμπληρωθούν τα κενά που υπάρχουν στο κλασικό ρεπερτόριο. Στόχος είναι να έρθουν άξιοι καλλιτέχνες που θα υπηρετήσουν το είδος με πολύ μεγάλη ελευθερία στις επιλογές τους.»
Δεν θα μπορούσαμε να μην ρωτήσουμε τον Γιώργο Κουμεντάκη για το πώς θα αντιμετωπίσει το δύσκολο εγχείρημα της μετάβασης της Λυρικής στο νέο χώρο της στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος: «είναι ένα τεράστιο βήμα που χρειάζεται μεγάλη προσοχή και πολύ καλή προετοιμασία. Είναι κάτι πρωτόγνωρο, αλλά η Λυρική μπορεί να τα καταφέρει. Η μετάβαση δεν μπορεί να γίνει μόνο από τον καλλιτεχνικό διευθυντή. Έχει δημιουργηθεί μια πολύ καλή ομάδα συνεργατών που θα μπορέσει να αντιμετωπίσει και να στηρίξει το ιδιαίτερα δύσκολο αυτό στάδιο. Θα αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της Λυρικής Σκηνής. Δεν θα μείνει τίποτα ανεκμετάλλευτο. Θα στηριχτούμε στους Έλληνες μονωδούς, που δουλεύουν εντός της Λυρικής Σκηνής ή που έχουν κατακτήσει τον κόσμο, στην χορωδία και την ορχήστρα. Στο νέο χώρο αυτό το κομμάτι της ΕΛΣ θα λάμψει».
Ως προς τις συνεργασίες με το εξωτερικό ο κ. Κουμεντάκης σημειώνει: «πιστεύω στις συνεργασίες όταν γίνονται επί ίσοις όροις. Δεν πιστεύω καθόλου στις αγορασμένες παραγωγές, αλλά στην πραγματική συμπαραγωγή με οφέλη για όλες τις πλευρές.»
Who is who
Ο Γιώργος Κουμεντάκης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1959 και ανήκει στους πιο προικισμένους και πολυδιάστατους Έλληνες συνθέτες. Εκτός από τα πολυάριθμα έργα συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου, μεγάλο κομμάτι της καλλιτεχνικής του πορείας έχει αφιερωθεί στη σύνθεση μουσικής για τις παραστατικές τέχνες (θέατρο, κινηματογράφος, χορός, όπερα, installations).
Οι σημαντικές διακρίσεις του ξεκινούν από το 1985, όταν ο György Ligeti τον επιλέγει και του αναθέτει τη σύνθεση του έργου Σύμμολπα 5, ενώ λίγους μήνες αργότερα συμμετέχει στη Biennale της Βενετίας. Το 1987, συνεργάζεται για πρώτη φορά με το περίφημο γαλλικό συγκρότημα σύγχρονης μουσικής Ensemble Inter Contemporain και αρχίζει μία ανοδική πορεία διεθνούς αναγνώρισης, που οδηγεί, το 1992, στην τιμητική υποτροφία Prix de Rome, η οποία συνοδεύεται από ένα χρόνο παραμονής και δημιουργίας στη Γαλλική Ακαδημία της Ρώμης (Villa Medici).
Την ίδια χρονιά ξεκινά τη μακρά συνεργασία του με το χορογράφο-σκηνοθέτη Δημήτρη Παπαϊωάννου και την Ομάδα Εδάφους, η οποία κορυφώνεται το 2004, με τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, όπου διετέλεσε μουσικός διευθυντής, συνθέτης και δημιουργός του μουσικού σεναρίου.
Συνεργάστηκε με σπουδαίους καλλιτέχνες του θεάτρου, της όπερας, του χορού, όπως, μεταξύ άλλων, ο Κάρολος Κουν, ο Στέφανος Λαζαρίδης, ο Γιάννης Χουβαρδάς, η Ρούλα Πατεράκη, η Ραλλού Μάνου κ.α.
Έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής του μουσικού συνόλου «Νίκος Σκαλκώτας», του Kyklos Ensemble, του Αναγεννησιακού Φεστιβάλ Ρεθύμνου, καθώς και υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.
Από το 2015 εργάζεται ως υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, όπου σχεδιάζει καινοτόμα προγράμματα και παραγωγές πάνω σε καλλιτεχνικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς άξονες.
Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε όλο τον κόσμο, σε σημαντικές αίθουσες συναυλιών και λυρικά θέατρα.
