Ο Μισέλ Μπυσσί είναι ο κορυφαίος σήμερα μυθιστοριογράφος αστυνομικών βιβλίων στη Γαλλία, πιθανότατα και στην Ευρώπη, και η διαφορά του από τους άλλους αντίστοιχους συγγραφείς είναι ότι δεν ακολουθεί κάποια από τις προηγούμενες σχολές γραφής αστυνομικής φιλολογίας, αλλά έχει δημιουργήσει την δική του. Με γραφή λογοτεχνική έχει καταφέρει τα μυθιστορήματά του να ξεχωρίζουν από την πρώτη ματιά. Το ΄΄Τίποτα δε σε σβήνει΄΄ είναι το τελευταίο του μυθιστόρημα, κυκλοφόρησε στην Γαλλία το 2021 και μεταφράστηκε στα ελληνικά πριν από μερικους μήνες.
Για άλλη μια φορά ο συγγραφέας κάνει ένα παιχνίδι με τον χρόνο, παρόν και παρελθόν εναλλάσσονται στην αφήγησή του, ΄΄παίζει΄΄ με το συναίσθημα των ηρώων του και των αναγνωστών και δημιουργεί από την αρχή ένα σύμπαν που εκεί μέσα εκτυλίσσεται η ιστορία του. Χρησιμοποιεί στοιχεία τόσο από το αστυνομικό μυθιστόρημα όσο και από το ψυχολογικό, οι αναφορές του στη λογοτεχνία, όπως πάντα, είναι πολλές, και διαβάζοντάς το βιβλίο του σε κάνει πολλές φορές να αναρωτηθείς τι είναι αλήθεια και τι είναι φαντασία.
Για να μπούμε με ακρίβεια στην υπόθεση του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
΄΄Ιούνιος 2010. Ο Εστεμπάν, δέκα ετών, εξαφανίζεται στην παραλία του Σαιν – Ζακ-ντε Λούζ κατά τη διάρκεια των οικογενειακών διακοπών, χωρίς κανείς να αντιληφθεί το παραμικρό. Δέκα χρόνια αργότερα, η μητέρα του αγοριού, η Μαντί, έχει ξαναφτιάξει τη ζωή της, μα ο πόνος και η αμφιβολία εξακολουθούν να φωλιάζουν μέσα της. Επιστρέφοντας στη χώρα των Βασκων, στην ίδια παραλία, αναγνωρίζει ξαφνικά τον χαμένο της γιό στο πρόσωπο του δεκάχρονου Τομ. Η Μαντί παρατάει τα πάντα και εγκαθίσταται στο χωριό του, το Μυρόλ της Οβέρνης. Μπορεί άραγε εκείνη, που είναι τόσο λογική, να πιστέψει στο αδύνατο; Θα μπορούσε ο Εστεμπάν να έχει γινει Τομ και είναι η Μαντί η μόνη που μπορεί να τον προστατεύσει;΄΄
Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε μια ιστορία που από την αρχή βάζει όλα τα λογικά στοιχεία στην άκρη. Η Μαντί, η μητέρα του Εστεμπάν, είναι γιατρός, μια γυναίκα λογική και πρακτική. Δεν πιστεύει στην μετεμψύχωση, δεν πιστεύει στην μεταφυσική. Πως είναι δυνατόν, λοιπόν, να αναγνωρίζει τον Εστεμπάν στο πρόσωπο του Τομ; Ο Εστεμπάν αν ζούσε, θα ήταν 20 χρονών. Ο Τόμ είναι δέκα. Η ομοιότητά τους, όμως, σε όλα τα σημεία, είναι εκπληκτική. Πως είναι δυνατόν δυό παιδια με διαφορά μιάς δεκαετίας μεταξύ τους να μοιάζουν σαν δυό σταγονες νερό;
Εκεί αρχίζει το παιχνίδι του συγγραφέα με τον χρόνο. Αυτή τη φορά ο Μπυσσί ΄΄παίζει΄΄ και με τους ανθρώπινους ρόλους. Σε πρώτο πλάνο, βέβαια, είναι τα συναισθήματα της μητέρας, της Μαντί. Τα δέκα χρόνια που πέρασαν από την εξαφάνιση του Εστεμπάν είναι πολλά, αλλά μέσα της τίποτα δεν έχει αλλάξει. Δεν μπορεί να πιστέψει ότι ο Εστεμπάν μπορεί να πνίγηκε. Πιστεύει πως κάποιος τον έχει απαγάγει. Πιστεύει πως ζεί. Και ο Τομ, που μοιάζει με τον Εστεμπάν σαν δυό σταγόνες νερό, με διαφορά μιάς δεκαετίας, ποιος είναι;
Ο Μπυσσί ΄΄παίζει΄΄ με το μεταφυσικό, το υπερφυσικό, το ψυχολογικό θρίλερ, τα συναισθήματα μιας μητέρας που είναι δυνατά και την κάνουν τόσο δυνατή, πού να θέλει να ανακαλύψει την αλήθεια γύρω από το τι συνέβη στο παιδί της.
Σαν μάγος ή σαν ταχυδακτυλουργός, βγάζει ένα-ένα τα κρυμμένα χαρτιά μέσα από το μανίκι του. Η αποκάλυψη του τέλους δεν έχει τίποτα μεταφυσικό. Μόνο πληγωμένους ανθρώπους.
΄΄Τι ψάχνω; Τι ελπίζω;
Ο Εστεμπάν έχει εξαφανιστεί εδώ και τόσο καιρό, δέκα χρόνια για τη ακρίβεια. Ο Εστεμπάν θα ήταν είκοσι χρονών σήμερα.
΄΄Δες εδώ΄΄ συνεχίζει ο Γκαμπριέλ. ΄΄Δεν προλάβαμε να φτάσουμε και ο άνεμος έχει κιόλας σβήσει τα χνάρια μας.΄΄
Εχει δίκιο, όπως πάντα. Τίποτα δεν έχει αλλάξει ύστερα από δέκα χρόνια. Ο ίδιος άνεμος σαρώνει την παραλία του Σαιν-Ζαν-ντε-Λούζ, οι ίδιοι σέρφερ αψηφούν τα ίδια θεόρατα κύματα, οι ίδιοι σερβιτόροι σερβίρουν τους ίδιους καφέδες, οι ίδιοι σποραδικοί τουρίστες νέμονται την παραλία. Παρ’ όλα αυτά καμία λεπτομέρεια δεν είναι ολόιδια, κανένα κύμα δεν είναι το τέλειο αντίγραφο του προηγούμενο, κανένα σύννεφο δεν σταματάει ποτέ την πορεία του, κανένας από τους κομπάρσους σ’ αυτή τη σκηνή, δε σταματάει να γερνάει.΄΄
Ο Μισέλ Μπυσσί, για μια ακόμα φορά, έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον αστυνομικό-ψυχολογικό μυθιστόρημα, από αυτά που κάνουν τον αναγνώστη να μην μπορεί να το αφήσει από τα χέρια του μέχρι να τελειώσει. Οι λογοτεχνικές του αναφορές είναι πάντα εμφανείς, ο τρόπος γραφής του απλός και συναρπαστικός. Μπαίνει πολύ βαθειά στην ψυχολογία των ηρώων του, και σε αυτό το μυθιστόρημα περιγράφει πολύ καλά τον χιονισμένο χειμώνα της Οβέρνης καθώς και την εκπληκτική φύση της. Σαν έμπειρος ταχυδακτυλουργός δημιουργεί ανατροπές εκεί που δεν το περιμένεις. Αλλάζει την πραγματικότητα μέσα από τους παραμορφωτικούς καθρέφτες των συναισθημάτων. Και τα παραμερίζει όλα αυτά στο τέλος, για να μας προσγειώσει σε μια πραγματικότητα εντελώς γήινη.
Δεν υπάρχουν μυστήρια, τα μόνα που υπάρχουν είναι αυτά που δημιουργεί το μυαλό μας.
Ο Μπυσσί γεννήθηκε το 1965 στη Νορμανδία . Είναι πολιτικός αναλυτής και καθηγητής γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Ρουέν. Θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους Γάλλους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων, Τα βιβλία του, που δίνουν μια αφορμή αναστοχασμού γύρω από τα διακυβεύματα της σύγχρονης εποχής, έχουν αποσπάσει πολυάριθμα λογοτεχνικά βραβεία, έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες και κάποια από αυτά έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο.
Η μετάφραση είναι του Σταύρου Παπασταύρου.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Ο Μπυσσί δοκιμάζει τα όρια της έννοιας του χρόνου. Υπάρχει εδώ το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, αυτή η νέα εκδοχή της νοσταλγίας της παιδικής ηλικίας, αγαπημένο θέμα του συγγραφέα, υπάρχει όμως έντονα και το στοιχείο της μετενσάρκωσης΄΄ -Le Point.
΄΄Το μυθιστόρημα του Μπυσσί είναι εκπληκτικό με όλη τη σημασία της λέξης. Ο συγγραφέας συνδιάζει με δεξιοτεχνία το αστυνομικό και το ψυχολογικό μυθιστόρημα, εντρυφώντας στη ανθρώπινη εσωτερικότητα. Οι αναγνώστες βυθίζονται στην αφήγηση με τον ίδιο τρόπο που θα πιάνονταν στα δίχτυα μιας γοητευτικής παγίδας, με ανάμεικτα συναισθήματα. Αν και οι ήρωες του θυμίζουν περιπλανώμενες ψυχές, ο Μπυσσί τους σκιαγραφεί σε βάθος αποτυπώνοντας ανάγλυφα την περίπλοκη φύση τους΄΄- Le Figaro Litteraire.
΄΄Ο Michel Bussi δεν είναι απλά ένας από τους καλύτερους Γάλλους συγγραφείς, αλλά και από τους πλέον αναγνωρισμένους κι αγαπημένους των φανατικών της αστυνομικής λογοτεχνίας, σε παγκόσμιο επίπεδο. Το γεγονός αυτό δεν θα έλεγα πως με εκπλήσσει ιδιαίτερα, αφού πρόκειται για έναν εξαιρετικά ευφυή κι ευρηματικό δημιουργό, ο οποίος καταφέρνει ν' αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τόσο τις ιδέες του όσο και την οξυδέρκειά του, προσφέροντάς μας ιστορίες που, ακόμα κι όταν έχουν τον πιο απλό αφηγηματικό πυρήνα, εξελίσσονται σε ένα δαιδαλώδες μυστήριο που γεννά δεκάδες ερωτήματα που καλείσαι ν' απαντήσεις, σε κάνει να αναρωτιέσαι, να ψάχνεις για στοιχεία τα οποία προσπαθείς να τα συνδέσεις και για την αλήθεια των οποίων αμφιβάλλεις στην πορεία, ενώ παράλληλα ταράζουν τον εσωτερικό του κόσμο, όσο πιστεύεις, την ψυχή σου την ίδια.΄΄-Γιώτα Παπαδημακοπούλου-BookPress.
Για άλλη μια φορά ο συγγραφέας κάνει ένα παιχνίδι με τον χρόνο, παρόν και παρελθόν εναλλάσσονται στην αφήγησή του, ΄΄παίζει΄΄ με το συναίσθημα των ηρώων του και των αναγνωστών και δημιουργεί από την αρχή ένα σύμπαν που εκεί μέσα εκτυλίσσεται η ιστορία του. Χρησιμοποιεί στοιχεία τόσο από το αστυνομικό μυθιστόρημα όσο και από το ψυχολογικό, οι αναφορές του στη λογοτεχνία, όπως πάντα, είναι πολλές, και διαβάζοντάς το βιβλίο του σε κάνει πολλές φορές να αναρωτηθείς τι είναι αλήθεια και τι είναι φαντασία.
Για να μπούμε με ακρίβεια στην υπόθεση του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
΄΄Ιούνιος 2010. Ο Εστεμπάν, δέκα ετών, εξαφανίζεται στην παραλία του Σαιν – Ζακ-ντε Λούζ κατά τη διάρκεια των οικογενειακών διακοπών, χωρίς κανείς να αντιληφθεί το παραμικρό. Δέκα χρόνια αργότερα, η μητέρα του αγοριού, η Μαντί, έχει ξαναφτιάξει τη ζωή της, μα ο πόνος και η αμφιβολία εξακολουθούν να φωλιάζουν μέσα της. Επιστρέφοντας στη χώρα των Βασκων, στην ίδια παραλία, αναγνωρίζει ξαφνικά τον χαμένο της γιό στο πρόσωπο του δεκάχρονου Τομ. Η Μαντί παρατάει τα πάντα και εγκαθίσταται στο χωριό του, το Μυρόλ της Οβέρνης. Μπορεί άραγε εκείνη, που είναι τόσο λογική, να πιστέψει στο αδύνατο; Θα μπορούσε ο Εστεμπάν να έχει γινει Τομ και είναι η Μαντί η μόνη που μπορεί να τον προστατεύσει;΄΄
Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε μια ιστορία που από την αρχή βάζει όλα τα λογικά στοιχεία στην άκρη. Η Μαντί, η μητέρα του Εστεμπάν, είναι γιατρός, μια γυναίκα λογική και πρακτική. Δεν πιστεύει στην μετεμψύχωση, δεν πιστεύει στην μεταφυσική. Πως είναι δυνατόν, λοιπόν, να αναγνωρίζει τον Εστεμπάν στο πρόσωπο του Τομ; Ο Εστεμπάν αν ζούσε, θα ήταν 20 χρονών. Ο Τόμ είναι δέκα. Η ομοιότητά τους, όμως, σε όλα τα σημεία, είναι εκπληκτική. Πως είναι δυνατόν δυό παιδια με διαφορά μιάς δεκαετίας μεταξύ τους να μοιάζουν σαν δυό σταγονες νερό;
Εκεί αρχίζει το παιχνίδι του συγγραφέα με τον χρόνο. Αυτή τη φορά ο Μπυσσί ΄΄παίζει΄΄ και με τους ανθρώπινους ρόλους. Σε πρώτο πλάνο, βέβαια, είναι τα συναισθήματα της μητέρας, της Μαντί. Τα δέκα χρόνια που πέρασαν από την εξαφάνιση του Εστεμπάν είναι πολλά, αλλά μέσα της τίποτα δεν έχει αλλάξει. Δεν μπορεί να πιστέψει ότι ο Εστεμπάν μπορεί να πνίγηκε. Πιστεύει πως κάποιος τον έχει απαγάγει. Πιστεύει πως ζεί. Και ο Τομ, που μοιάζει με τον Εστεμπάν σαν δυό σταγόνες νερό, με διαφορά μιάς δεκαετίας, ποιος είναι;
Ο Μπυσσί ΄΄παίζει΄΄ με το μεταφυσικό, το υπερφυσικό, το ψυχολογικό θρίλερ, τα συναισθήματα μιας μητέρας που είναι δυνατά και την κάνουν τόσο δυνατή, πού να θέλει να ανακαλύψει την αλήθεια γύρω από το τι συνέβη στο παιδί της.
Σαν μάγος ή σαν ταχυδακτυλουργός, βγάζει ένα-ένα τα κρυμμένα χαρτιά μέσα από το μανίκι του. Η αποκάλυψη του τέλους δεν έχει τίποτα μεταφυσικό. Μόνο πληγωμένους ανθρώπους.
΄΄Τι ψάχνω; Τι ελπίζω;
Ο Εστεμπάν έχει εξαφανιστεί εδώ και τόσο καιρό, δέκα χρόνια για τη ακρίβεια. Ο Εστεμπάν θα ήταν είκοσι χρονών σήμερα.
΄΄Δες εδώ΄΄ συνεχίζει ο Γκαμπριέλ. ΄΄Δεν προλάβαμε να φτάσουμε και ο άνεμος έχει κιόλας σβήσει τα χνάρια μας.΄΄
Εχει δίκιο, όπως πάντα. Τίποτα δεν έχει αλλάξει ύστερα από δέκα χρόνια. Ο ίδιος άνεμος σαρώνει την παραλία του Σαιν-Ζαν-ντε-Λούζ, οι ίδιοι σέρφερ αψηφούν τα ίδια θεόρατα κύματα, οι ίδιοι σερβιτόροι σερβίρουν τους ίδιους καφέδες, οι ίδιοι σποραδικοί τουρίστες νέμονται την παραλία. Παρ’ όλα αυτά καμία λεπτομέρεια δεν είναι ολόιδια, κανένα κύμα δεν είναι το τέλειο αντίγραφο του προηγούμενο, κανένα σύννεφο δεν σταματάει ποτέ την πορεία του, κανένας από τους κομπάρσους σ’ αυτή τη σκηνή, δε σταματάει να γερνάει.΄΄
Ο Μισέλ Μπυσσί, για μια ακόμα φορά, έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον αστυνομικό-ψυχολογικό μυθιστόρημα, από αυτά που κάνουν τον αναγνώστη να μην μπορεί να το αφήσει από τα χέρια του μέχρι να τελειώσει. Οι λογοτεχνικές του αναφορές είναι πάντα εμφανείς, ο τρόπος γραφής του απλός και συναρπαστικός. Μπαίνει πολύ βαθειά στην ψυχολογία των ηρώων του, και σε αυτό το μυθιστόρημα περιγράφει πολύ καλά τον χιονισμένο χειμώνα της Οβέρνης καθώς και την εκπληκτική φύση της. Σαν έμπειρος ταχυδακτυλουργός δημιουργεί ανατροπές εκεί που δεν το περιμένεις. Αλλάζει την πραγματικότητα μέσα από τους παραμορφωτικούς καθρέφτες των συναισθημάτων. Και τα παραμερίζει όλα αυτά στο τέλος, για να μας προσγειώσει σε μια πραγματικότητα εντελώς γήινη.
Δεν υπάρχουν μυστήρια, τα μόνα που υπάρχουν είναι αυτά που δημιουργεί το μυαλό μας.
Ο Μπυσσί γεννήθηκε το 1965 στη Νορμανδία . Είναι πολιτικός αναλυτής και καθηγητής γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Ρουέν. Θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους Γάλλους συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων, Τα βιβλία του, που δίνουν μια αφορμή αναστοχασμού γύρω από τα διακυβεύματα της σύγχρονης εποχής, έχουν αποσπάσει πολυάριθμα λογοτεχνικά βραβεία, έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες και κάποια από αυτά έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο.
Η μετάφραση είναι του Σταύρου Παπασταύρου.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Ο Μπυσσί δοκιμάζει τα όρια της έννοιας του χρόνου. Υπάρχει εδώ το σύνδρομο της άδειας φωλιάς, αυτή η νέα εκδοχή της νοσταλγίας της παιδικής ηλικίας, αγαπημένο θέμα του συγγραφέα, υπάρχει όμως έντονα και το στοιχείο της μετενσάρκωσης΄΄ -Le Point.
΄΄Το μυθιστόρημα του Μπυσσί είναι εκπληκτικό με όλη τη σημασία της λέξης. Ο συγγραφέας συνδιάζει με δεξιοτεχνία το αστυνομικό και το ψυχολογικό μυθιστόρημα, εντρυφώντας στη ανθρώπινη εσωτερικότητα. Οι αναγνώστες βυθίζονται στην αφήγηση με τον ίδιο τρόπο που θα πιάνονταν στα δίχτυα μιας γοητευτικής παγίδας, με ανάμεικτα συναισθήματα. Αν και οι ήρωες του θυμίζουν περιπλανώμενες ψυχές, ο Μπυσσί τους σκιαγραφεί σε βάθος αποτυπώνοντας ανάγλυφα την περίπλοκη φύση τους΄΄- Le Figaro Litteraire.
΄΄Ο Michel Bussi δεν είναι απλά ένας από τους καλύτερους Γάλλους συγγραφείς, αλλά και από τους πλέον αναγνωρισμένους κι αγαπημένους των φανατικών της αστυνομικής λογοτεχνίας, σε παγκόσμιο επίπεδο. Το γεγονός αυτό δεν θα έλεγα πως με εκπλήσσει ιδιαίτερα, αφού πρόκειται για έναν εξαιρετικά ευφυή κι ευρηματικό δημιουργό, ο οποίος καταφέρνει ν' αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό τόσο τις ιδέες του όσο και την οξυδέρκειά του, προσφέροντάς μας ιστορίες που, ακόμα κι όταν έχουν τον πιο απλό αφηγηματικό πυρήνα, εξελίσσονται σε ένα δαιδαλώδες μυστήριο που γεννά δεκάδες ερωτήματα που καλείσαι ν' απαντήσεις, σε κάνει να αναρωτιέσαι, να ψάχνεις για στοιχεία τα οποία προσπαθείς να τα συνδέσεις και για την αλήθεια των οποίων αμφιβάλλεις στην πορεία, ενώ παράλληλα ταράζουν τον εσωτερικό του κόσμο, όσο πιστεύεις, την ψυχή σου την ίδια.΄΄-Γιώτα Παπαδημακοπούλου-BookPress.
