Όταν αναφέρεται κανείς στον Γούντι Άλλεν το πιο εύκολο και προφανές είναι να αναφέρει ότι υπήρξε ένας από τους πιό χαρισματικούς ανθρώπους του κινηματογράφου, που κατάφερε να κάνει τεράστιες επιτυχίες με ταινίες που κάθε άλλο παρά συμβατικές αμερικάνικες ταινίες ήταν. Είχε-και έχει-αυτή την ιδιαίτερη ματιά που τον έκανε να ξεχωρίσει πολύ γρήγορα. Με τέσσερα Oscar-στα οποία ποτέ δεν παραβρέθηκε-και ογδόντα ταινίες, από τις οποίες σκηνοθέτησε τις πενήντα, είναι ένας από τους ζωντανούς μύθους του σινεμά.
Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους δημιουργούς του κινηματογράφου με κινηματογραφικά πρότυπα που τον έκαναν να διαφέρει από κάθε άλλο Αμερικανό σκηνοθέτη της γενιάς του. Ο ίδιος αναφέρει τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν σαν τον σκηνοθέτη που θαύμασε περισσότερο και το ΄΄Λεωφορείον ο Πόθος΄΄του Ηλία Καζάν σαν την ουσιαστικότερη ταινία που είδε ποτέ.
«Η ταινία ΄΄Λεωφορείον ο Πόθος΄΄ είναι για μένα η απόλυτη καλλιτεχνική τελειότητα. Αν εξαιρέσουμε το βλακώδες τέλος, ας όψεται αυτό που ο Ντ.Χ.Λώρενς αποκάλεσε ΄΄βλακολογοκρισία΄΄. Το Λεωφορείον είναι η αψεγάδιαστη συνύφανση σεναρίου, ερμηνείας και σκηνοθεσίας που έχω δεί ποτέ. Συμφωνώ με τον Ρίτσαρντ Σίκελ ο οποίος θεωρεί τέλειο το θεατρικό έργο. Ναί,οι χαρακτήρες είναι τόσο τέλεια γραμμένοι,κάθε απόχρωση, κάθε ένστικτο, κάθε αράδα του διαλόγου, το καθετί είναι η καλύτερη επιλογή από όλες τις διαθέσιμες στον πλανήτη γη. Όλες οι ερμηνείες είναι συγκλονιστικές, Η Βίβιαν Λι είναι ασύγκριτη,πιο αληθινή και ζωντανή από τους πραγματικούς ανθρώπους που γνωρίζω. Και ο Μάρλον Μπράντο ήταν ένα ζωντανό ποίημα. Ηταν ένας ηθοποιός που ανέβηκε στη σκηνή και άλλαξε την ιστορία της υποκριτικής τέχνης. Η μαγεία, το σκηνικό, η Νέα Ορλεάνη, η Γαλλική Συνοικία, τα βροχερά νοτερά απομεσήμερα, η νύχτα με το πόκερ. Καλλιτεχνική ιδιοφυία, ανεπιφύλακτα΄».
Μέσα στην αυτοβιογραφία του ο Γούντυ Αλλεν δεν ξεχνάει να τιμήσει τους ομότεχνους του που τον επηρέασαν ουσιαστικά, αν και,όπως γράφει ο ίδιος΄΄Δεν κατάφερα να ποτέ να γίνω σαν αυτούς΄΄. Ο Γκράουτσο,ο Πέρελμαν,ο Μπέρκμαν, ο Τενεσί Ουίλιαμς, ο Αρθουρ Μίλλερ, ο Καζάν, ο Τρυφώ, ο Φελίνι, ο Γκαρσία Μάρκες, η Βισουάβα Σιμπόρσκα είναι κάποια από τα ονόματα που αναφέρει. Υπήρξε, βέβαια,τ υχερός, αφού γνώρισε και συναναστράφηκε όλα τα κινηματογραφικά του είδωλα.
Στο ΄΄Σχετικά με το τίποτα΄΄ θα συναντήσουμε έναν Γούντυ Αλλεν όπως τον έχουμε φανταστεί: έναν άνθρωπο με το χάρισμα του λόγου, ιδιοφυή, χιουμορίστα, αντισυμβατικό, δημιουργικό, με φοβερή ταπεινοφροσύνη. Αρνείται τους χαρακτηρισμούς της ιδιοφυίας ή του διαννοούμενου που του έχουν αποδώσει. Δεν θεωρεί τον εαυτό του τίποτα από όλα αυτά. Θεωρεί ότι προσπάθησε με έντιμο τρόπο να κάνει τη δουλειά του, να κάνει ταινίες δηλαδή, χωρίς να φτάσει ποτέ τα κινηματογραφικά του ινδάλματα.
΄΄Εκατοντάδες κριτικές από παντού, τόσο διαφορετικές, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες, τι νόημα είχε όλο αυτό; Για να διαβάζω τη μια ότι είμαι ιδιοφυής και την άλλη ανήμπορος ηλίθιος; Hδη γνωρίζω ότι είμαι ανήμπορος και δε γεννήθηκα ιδιοφυής. Ιδεοληψία, ύπουλο χάσιμο χρόνου.
Το ευχάριστο στο να κάνεις μιά ταινία είναι απλώς στο να κάνεις την ταινία,η δημιουργική πράξη. Οι έπαινοι δε σημαίνουν τίποτα. Ακόμη κι αν σε εγκωμιάζουν εξαίσια, πάλι παθαίνεις αρθρίτιδα και έρπη ζωστήρα. Και είναι άραγε τόσο τρομερό το ότι μερικοί άνθρωποι δεν πετάνε τη σκούφια τους για τη δουλειά σου; Οτι κάποιοι μπορεί να μη γουστάρουν την ταινία σου; Το σύμπαν διαλύεται με ταχύτητα φωτός κι εσύ κάθεσαι και σκοτίζεσαι επειδή ένας τύπος στο Σεμπόιγκαν έχει κάποια μικροαντίρρηση για τον ρυθμό σου; ΄Η,πάλι,επειδή κάποια κυρία στην Τοσκαλούζα γράφει ότι είσαι διάνοια θα κάτσεις να πιστέψεις ότι η γνώμη της σε κάνει ισάξιο με τον Ρέμπραντ ή με τον Σοπέν; Σταμάτα να καταπιάνεσαι με μικροπράγματα.
Οταν μου ζητάνε τη συμβουλή μου νέοι κινηματογραφιστές, λέω πάντα: Σκάσε και κολύμπα. Ανασκουμπώσου. Μη σηκώνεις κεφάλι. Δουλειά. Απόλαυσε τη δουλειά. Αν δεν την απολαμβάνεις τη δουλειά, άλλαξε επιτήδευμα. Να μη σε κατευθύνουν εξωτερικοί παράγοντες. Ξέρεις τι είναι διασκεδαστικό και για ποιούς μοχθείς. Δε χρειάζεται να ξέρεις τίποτα άλλο. Εχεις ένα όραμα, φρόντισε να το υλοποιήσεις. Απλά πράγματα. Ξέρεις αν έχεις κάνει την ταινία που οραματίστηκες όταν ξεκίνησες. Εάν την έκανες, είναι σπουδαίο, απόλαυσε ένα ζεστό αίσθημα εκπλήρωσης, κλείσε το μάτι στον εαυτό σου στον καθρέφτη και προχώρα. Αν σε στράβωσαν τα ίδια σου τα φώτα και την πάτησες, μάθε από αυτό ότι μπορείς, έτσι μαθαίνουμε στην τέχνη, και δοκίμασε πιό σκληρά την επόμενη φορά. Το γεγονός ότι το ΄΄Τι νέα, ψιψίνα;΄΄ήταν μεγάλη επιτυχία δεν απάλυνε την ντροπή μου γι΄αυτό το φίλμ. Απ΄την άλλη, μια ταινία όπως οι΄΄Ζωντανές Αναμνήσεις΄΄, που δεν είχε ιδιαίτερα ευνοική υποδοχή, μου πρόσφερε μεγάλο αίσθημα εκπλήρωσης. Το μόνο που λέω είναι ότι η απόλαυση έγκειται στον ίδιο τον μόχθο. Τα υπόλοιπα είναι μπουρδολογίες ή σαχλαμάρες-διάλεξε και πάρε. Θαρρώ ότι προτιμώ τις σαχλαμάρες΄΄.
Λόγια του Γούντυ Αλλεν πρός νεώτερους ομότεχνους του. Προφανώς έτσι το βίωσε ο ίδιος και δεν ντρέπεται να το γράψει όπως το αισθάνεται. Με αυτή την λογική είναι γραμμένη η αυτοβιογραφία του. Κουβέντες ειλικρινείς κι έξω από τα δόντια που όχι μόνο δεν τον απομυθοποιούν, αλλά τον ανεβάζουν κι άλλο στην εκτίμησή μας. Δεν είναι δήθεν. Είναι απλά ειλικρινής.
΄΄Παρεπιπτόντως, είναι εκπληκτικό πόσο συχνά με χαρακτηρίζουν ΄΄διανοούμενο΄΄,γράφει σε κάποιο άλλο σημείο. ΄΄Είναι μιά έννοια τόσο ψεύτικη όσο το Τέρας του Λοχ Νες,καθώς δεν διαθέτω ούτε έναν νευρώνα διανοούμενου στο κεφάλι μου. Ακαλλιέργητος και αδιάφορος για τα πνευματικά ζητήματα, καλλιέργησα το πρότυπο του τεμπελχανά που κάθεται μπροστά στην τηλεόραση, με την μπίρα στο χέρι, το ματς του φουτμπολ να παίζει με τέρμα τον ήχο, αφίσες του Playboy κολλημένες με σελοτέιπ στον τοίχο, ένας βάρβαρος που φοράει τα τουίντ σακκάκια με τα δερμάτινα μπαλώματα του κοσμήτορα της Οξφόρδης. Δεν έχω διοράσεις ούτε υψηλές σκέψεις,ούτε και καταλαβαίνω τα περισσότερα ποιήματα που δεν αρχίζουν με το ΄΄Κόκκινα τα τριαντάφυλλα και μπλέ οι μενεξέδες΄΄. Αυτό που έχω πάντως είναι ένα ζευγάρι γιαλιά με μαύρο σκελετό, και θαρρώ ότι τα γιαλιά αυτά συν μιά έφεση να οικειοποιούμαι αποσπάσματα από λόγιες πηγές, πολύ βαθιά για μένα ώστε να μπορώ να τα κατανοήσω, αλλά που μπορώ να τα χρησιμοποιήσω στο έργο μου, και που δίνουν την απατηλή εντύπωση ότι ξέρω πολύ περισσότερα από όσα ξέρω, διατηρεί στην κυκλοφορία αυτό το παραμύθι ότι είμαι διανοούμενος΄΄.
Ο Γούντυ Αλλεν με δικά του λόγια, λοιπόν. Ειλικρινής, καυστικός, γράφει για τα πράγματα που έζησε, καταρρίπτει μύθους που του αποδίδουν, χαίρεται να γράφει καλά λόγια για τους ηθοποιούς που συνεργάστηκε και τούς ανθρώπους που γνώρισε στο μεγάλο ταξίδι της ζωής. Γράφει με χιούμορ ακόμα και για τις νευρώσεις του :΄΄Η μητέρα μου έλεγε ότι δεν μπορεί να το εξηγήσει. Πάντα διατεινόταν ότι ήμουν ένα καλό, γλυκό παιδί μέχρι τα πέντε περίπου, και μετά άλλαξα κι έγινα ένα ξινό, μοχθηρό, γκρινιάρικο, δύστροπο πιτσιρίκι. Κι ωστόσο δεν είχα κανένα ψυχικό τραύμα στη ζωή μου, τίποτε απαίσιο δε μου συνέβη που να με μετατρέψει από ένα χαμογελαστό, φακιδιάρικο παλικαράκι με καλάμι ψαρέματος και παντελόνα, σε ένα χρόνια ανικανοποίητο τσογλάνι. Η μοναδική μου εικασία στρέφεται γύρω από το γεγονός, ότι γύρω στα πέντε, συνειδητοποίησα τη θνητότητα και είπα, αχ, όχι δεν υπέγραψα τέτοιο χαρτί εγώ. Ποτέ δε συμφώνησα ότι είμαι πεπερασμένος. Αν έχετε την καλοσύνη, θα ήθελα να μου επιστρέψετε τα χρήματά μου΄΄.
΄΄Σχετικά με το τίποτα΄΄, λοιπόν, ο εύγλωτος τίτλος της αυτοβιογραφίας του Γούντυ Αλλεν που την έγραψε στα ογδόντα τέσσερα χρόνια του και κυκλοφόρησε την χρονιά που πέρασε. Μιλάει για όλα. Για τα βραβεία που δεν παρέλαβε ποτέ, γιατί δεν πιστεύει στα βραβεία, για τις γυναίκες της ζωής του, για την λατρεία του για την τζαζ, και αναφέρεται εκτενώς στο μεγάλο φιάσκο της ζωής του,τη σχέση του με την Μία Φάρρου, που κατέληξε στο γνωστό σκάνδαλο. Χαμηλών τόνων ο ίδιος, δεν καυγάζει κατηγορίες, αλλά κατηγορεί τον εαυτό του που δεν είδε έγκαιρα τα σημάδια για το που μπορουσε να καταλήξει αυτή η σχέση, όπως και κατέληξε. Στα δικαστήρια και στον κίτρινο τύπο. Αφοπλιστικά ειλικρινής σχετικά με τον εαυτό του, δεν έγραψε την αυτοβιογραφία του για τα ενισχύσει την υστεροφημία του. Καθε άλλο. Κάθε τόσο περιγράφει και κάποιο αληθινό ή φανταστικό του ελλάτωμα. Στο «Σχετικά με το τίποτα» καταθέτει την αλήθεια του αυτή, που θέλει να δείξει στους νεώτερους. Μόνο μέσα από τη σκληρή δουλειά μπορείς να καταφέρεις κάτι. Πως ακόμα και, κυρίως, μέσα από τις αποτυχίες σου, μαθαίνεις και πάς παρακάτω. Πως δεν είναι κακό να έχεις τόσο υψηλά πρότυπα, ακόμα κι αν δεν μπορέσεις να τα φτάσεις ποτέ. Με όλα αυτά θα βρείς τον δρόμο σου κι αν είσαι τυχερός, θα δημιουργήσεις το δικό σου έργο, όποιο κι αν ειναι αυτό.
Η εξαιρετική μετάφραση, με ζωντανή γλώσσα που ρέει αβίαστα, είναι του λογοτέχνη Γιώργου-Ικαρου Μπαμπασάκη.
Για το βιβλίο έγραψαν:
New York Journal of books:΄΄Ο Γούντυ Αλλεν τολμά να πεί αυτά που οι άλλοι απλώς σκέφτονται,χωρίς να νοιάζεται για τις αντιδράσεις΄΄.
The New York Times:΄΄Μιά αυθεντική,αβίαστη αφήγηση ξεδιπλώνεται στις σελίδες του βιβλίου΄΄.
National Review:΄΄Απολύτως απολαυστικό,αστείο και τρυφερό,λουσμένο στη λάμψη των κινηματογραφικών αστέρων΄΄.
Lavart:΄΄ Η αυτοβιογραφία του «Apropos of Nothing», ή όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά «Σχετικά με το τίποτα», καταγράφει τα προσωπικά βιώματα του Woody Allen μέσα από την δική του ιδιαίτερη και χιουμοριστική προσωπική ματιά΄΄.
Ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους δημιουργούς του κινηματογράφου με κινηματογραφικά πρότυπα που τον έκαναν να διαφέρει από κάθε άλλο Αμερικανό σκηνοθέτη της γενιάς του. Ο ίδιος αναφέρει τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν σαν τον σκηνοθέτη που θαύμασε περισσότερο και το ΄΄Λεωφορείον ο Πόθος΄΄του Ηλία Καζάν σαν την ουσιαστικότερη ταινία που είδε ποτέ.
«Η ταινία ΄΄Λεωφορείον ο Πόθος΄΄ είναι για μένα η απόλυτη καλλιτεχνική τελειότητα. Αν εξαιρέσουμε το βλακώδες τέλος, ας όψεται αυτό που ο Ντ.Χ.Λώρενς αποκάλεσε ΄΄βλακολογοκρισία΄΄. Το Λεωφορείον είναι η αψεγάδιαστη συνύφανση σεναρίου, ερμηνείας και σκηνοθεσίας που έχω δεί ποτέ. Συμφωνώ με τον Ρίτσαρντ Σίκελ ο οποίος θεωρεί τέλειο το θεατρικό έργο. Ναί,οι χαρακτήρες είναι τόσο τέλεια γραμμένοι,κάθε απόχρωση, κάθε ένστικτο, κάθε αράδα του διαλόγου, το καθετί είναι η καλύτερη επιλογή από όλες τις διαθέσιμες στον πλανήτη γη. Όλες οι ερμηνείες είναι συγκλονιστικές, Η Βίβιαν Λι είναι ασύγκριτη,πιο αληθινή και ζωντανή από τους πραγματικούς ανθρώπους που γνωρίζω. Και ο Μάρλον Μπράντο ήταν ένα ζωντανό ποίημα. Ηταν ένας ηθοποιός που ανέβηκε στη σκηνή και άλλαξε την ιστορία της υποκριτικής τέχνης. Η μαγεία, το σκηνικό, η Νέα Ορλεάνη, η Γαλλική Συνοικία, τα βροχερά νοτερά απομεσήμερα, η νύχτα με το πόκερ. Καλλιτεχνική ιδιοφυία, ανεπιφύλακτα΄».
Μέσα στην αυτοβιογραφία του ο Γούντυ Αλλεν δεν ξεχνάει να τιμήσει τους ομότεχνους του που τον επηρέασαν ουσιαστικά, αν και,όπως γράφει ο ίδιος΄΄Δεν κατάφερα να ποτέ να γίνω σαν αυτούς΄΄. Ο Γκράουτσο,ο Πέρελμαν,ο Μπέρκμαν, ο Τενεσί Ουίλιαμς, ο Αρθουρ Μίλλερ, ο Καζάν, ο Τρυφώ, ο Φελίνι, ο Γκαρσία Μάρκες, η Βισουάβα Σιμπόρσκα είναι κάποια από τα ονόματα που αναφέρει. Υπήρξε, βέβαια,τ υχερός, αφού γνώρισε και συναναστράφηκε όλα τα κινηματογραφικά του είδωλα.
Στο ΄΄Σχετικά με το τίποτα΄΄ θα συναντήσουμε έναν Γούντυ Αλλεν όπως τον έχουμε φανταστεί: έναν άνθρωπο με το χάρισμα του λόγου, ιδιοφυή, χιουμορίστα, αντισυμβατικό, δημιουργικό, με φοβερή ταπεινοφροσύνη. Αρνείται τους χαρακτηρισμούς της ιδιοφυίας ή του διαννοούμενου που του έχουν αποδώσει. Δεν θεωρεί τον εαυτό του τίποτα από όλα αυτά. Θεωρεί ότι προσπάθησε με έντιμο τρόπο να κάνει τη δουλειά του, να κάνει ταινίες δηλαδή, χωρίς να φτάσει ποτέ τα κινηματογραφικά του ινδάλματα.
΄΄Εκατοντάδες κριτικές από παντού, τόσο διαφορετικές, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες, τι νόημα είχε όλο αυτό; Για να διαβάζω τη μια ότι είμαι ιδιοφυής και την άλλη ανήμπορος ηλίθιος; Hδη γνωρίζω ότι είμαι ανήμπορος και δε γεννήθηκα ιδιοφυής. Ιδεοληψία, ύπουλο χάσιμο χρόνου.
Το ευχάριστο στο να κάνεις μιά ταινία είναι απλώς στο να κάνεις την ταινία,η δημιουργική πράξη. Οι έπαινοι δε σημαίνουν τίποτα. Ακόμη κι αν σε εγκωμιάζουν εξαίσια, πάλι παθαίνεις αρθρίτιδα και έρπη ζωστήρα. Και είναι άραγε τόσο τρομερό το ότι μερικοί άνθρωποι δεν πετάνε τη σκούφια τους για τη δουλειά σου; Οτι κάποιοι μπορεί να μη γουστάρουν την ταινία σου; Το σύμπαν διαλύεται με ταχύτητα φωτός κι εσύ κάθεσαι και σκοτίζεσαι επειδή ένας τύπος στο Σεμπόιγκαν έχει κάποια μικροαντίρρηση για τον ρυθμό σου; ΄Η,πάλι,επειδή κάποια κυρία στην Τοσκαλούζα γράφει ότι είσαι διάνοια θα κάτσεις να πιστέψεις ότι η γνώμη της σε κάνει ισάξιο με τον Ρέμπραντ ή με τον Σοπέν; Σταμάτα να καταπιάνεσαι με μικροπράγματα.
Οταν μου ζητάνε τη συμβουλή μου νέοι κινηματογραφιστές, λέω πάντα: Σκάσε και κολύμπα. Ανασκουμπώσου. Μη σηκώνεις κεφάλι. Δουλειά. Απόλαυσε τη δουλειά. Αν δεν την απολαμβάνεις τη δουλειά, άλλαξε επιτήδευμα. Να μη σε κατευθύνουν εξωτερικοί παράγοντες. Ξέρεις τι είναι διασκεδαστικό και για ποιούς μοχθείς. Δε χρειάζεται να ξέρεις τίποτα άλλο. Εχεις ένα όραμα, φρόντισε να το υλοποιήσεις. Απλά πράγματα. Ξέρεις αν έχεις κάνει την ταινία που οραματίστηκες όταν ξεκίνησες. Εάν την έκανες, είναι σπουδαίο, απόλαυσε ένα ζεστό αίσθημα εκπλήρωσης, κλείσε το μάτι στον εαυτό σου στον καθρέφτη και προχώρα. Αν σε στράβωσαν τα ίδια σου τα φώτα και την πάτησες, μάθε από αυτό ότι μπορείς, έτσι μαθαίνουμε στην τέχνη, και δοκίμασε πιό σκληρά την επόμενη φορά. Το γεγονός ότι το ΄΄Τι νέα, ψιψίνα;΄΄ήταν μεγάλη επιτυχία δεν απάλυνε την ντροπή μου γι΄αυτό το φίλμ. Απ΄την άλλη, μια ταινία όπως οι΄΄Ζωντανές Αναμνήσεις΄΄, που δεν είχε ιδιαίτερα ευνοική υποδοχή, μου πρόσφερε μεγάλο αίσθημα εκπλήρωσης. Το μόνο που λέω είναι ότι η απόλαυση έγκειται στον ίδιο τον μόχθο. Τα υπόλοιπα είναι μπουρδολογίες ή σαχλαμάρες-διάλεξε και πάρε. Θαρρώ ότι προτιμώ τις σαχλαμάρες΄΄.
Λόγια του Γούντυ Αλλεν πρός νεώτερους ομότεχνους του. Προφανώς έτσι το βίωσε ο ίδιος και δεν ντρέπεται να το γράψει όπως το αισθάνεται. Με αυτή την λογική είναι γραμμένη η αυτοβιογραφία του. Κουβέντες ειλικρινείς κι έξω από τα δόντια που όχι μόνο δεν τον απομυθοποιούν, αλλά τον ανεβάζουν κι άλλο στην εκτίμησή μας. Δεν είναι δήθεν. Είναι απλά ειλικρινής.
΄΄Παρεπιπτόντως, είναι εκπληκτικό πόσο συχνά με χαρακτηρίζουν ΄΄διανοούμενο΄΄,γράφει σε κάποιο άλλο σημείο. ΄΄Είναι μιά έννοια τόσο ψεύτικη όσο το Τέρας του Λοχ Νες,καθώς δεν διαθέτω ούτε έναν νευρώνα διανοούμενου στο κεφάλι μου. Ακαλλιέργητος και αδιάφορος για τα πνευματικά ζητήματα, καλλιέργησα το πρότυπο του τεμπελχανά που κάθεται μπροστά στην τηλεόραση, με την μπίρα στο χέρι, το ματς του φουτμπολ να παίζει με τέρμα τον ήχο, αφίσες του Playboy κολλημένες με σελοτέιπ στον τοίχο, ένας βάρβαρος που φοράει τα τουίντ σακκάκια με τα δερμάτινα μπαλώματα του κοσμήτορα της Οξφόρδης. Δεν έχω διοράσεις ούτε υψηλές σκέψεις,ούτε και καταλαβαίνω τα περισσότερα ποιήματα που δεν αρχίζουν με το ΄΄Κόκκινα τα τριαντάφυλλα και μπλέ οι μενεξέδες΄΄. Αυτό που έχω πάντως είναι ένα ζευγάρι γιαλιά με μαύρο σκελετό, και θαρρώ ότι τα γιαλιά αυτά συν μιά έφεση να οικειοποιούμαι αποσπάσματα από λόγιες πηγές, πολύ βαθιά για μένα ώστε να μπορώ να τα κατανοήσω, αλλά που μπορώ να τα χρησιμοποιήσω στο έργο μου, και που δίνουν την απατηλή εντύπωση ότι ξέρω πολύ περισσότερα από όσα ξέρω, διατηρεί στην κυκλοφορία αυτό το παραμύθι ότι είμαι διανοούμενος΄΄.
Ο Γούντυ Αλλεν με δικά του λόγια, λοιπόν. Ειλικρινής, καυστικός, γράφει για τα πράγματα που έζησε, καταρρίπτει μύθους που του αποδίδουν, χαίρεται να γράφει καλά λόγια για τους ηθοποιούς που συνεργάστηκε και τούς ανθρώπους που γνώρισε στο μεγάλο ταξίδι της ζωής. Γράφει με χιούμορ ακόμα και για τις νευρώσεις του :΄΄Η μητέρα μου έλεγε ότι δεν μπορεί να το εξηγήσει. Πάντα διατεινόταν ότι ήμουν ένα καλό, γλυκό παιδί μέχρι τα πέντε περίπου, και μετά άλλαξα κι έγινα ένα ξινό, μοχθηρό, γκρινιάρικο, δύστροπο πιτσιρίκι. Κι ωστόσο δεν είχα κανένα ψυχικό τραύμα στη ζωή μου, τίποτε απαίσιο δε μου συνέβη που να με μετατρέψει από ένα χαμογελαστό, φακιδιάρικο παλικαράκι με καλάμι ψαρέματος και παντελόνα, σε ένα χρόνια ανικανοποίητο τσογλάνι. Η μοναδική μου εικασία στρέφεται γύρω από το γεγονός, ότι γύρω στα πέντε, συνειδητοποίησα τη θνητότητα και είπα, αχ, όχι δεν υπέγραψα τέτοιο χαρτί εγώ. Ποτέ δε συμφώνησα ότι είμαι πεπερασμένος. Αν έχετε την καλοσύνη, θα ήθελα να μου επιστρέψετε τα χρήματά μου΄΄.
΄΄Σχετικά με το τίποτα΄΄, λοιπόν, ο εύγλωτος τίτλος της αυτοβιογραφίας του Γούντυ Αλλεν που την έγραψε στα ογδόντα τέσσερα χρόνια του και κυκλοφόρησε την χρονιά που πέρασε. Μιλάει για όλα. Για τα βραβεία που δεν παρέλαβε ποτέ, γιατί δεν πιστεύει στα βραβεία, για τις γυναίκες της ζωής του, για την λατρεία του για την τζαζ, και αναφέρεται εκτενώς στο μεγάλο φιάσκο της ζωής του,τη σχέση του με την Μία Φάρρου, που κατέληξε στο γνωστό σκάνδαλο. Χαμηλών τόνων ο ίδιος, δεν καυγάζει κατηγορίες, αλλά κατηγορεί τον εαυτό του που δεν είδε έγκαιρα τα σημάδια για το που μπορουσε να καταλήξει αυτή η σχέση, όπως και κατέληξε. Στα δικαστήρια και στον κίτρινο τύπο. Αφοπλιστικά ειλικρινής σχετικά με τον εαυτό του, δεν έγραψε την αυτοβιογραφία του για τα ενισχύσει την υστεροφημία του. Καθε άλλο. Κάθε τόσο περιγράφει και κάποιο αληθινό ή φανταστικό του ελλάτωμα. Στο «Σχετικά με το τίποτα» καταθέτει την αλήθεια του αυτή, που θέλει να δείξει στους νεώτερους. Μόνο μέσα από τη σκληρή δουλειά μπορείς να καταφέρεις κάτι. Πως ακόμα και, κυρίως, μέσα από τις αποτυχίες σου, μαθαίνεις και πάς παρακάτω. Πως δεν είναι κακό να έχεις τόσο υψηλά πρότυπα, ακόμα κι αν δεν μπορέσεις να τα φτάσεις ποτέ. Με όλα αυτά θα βρείς τον δρόμο σου κι αν είσαι τυχερός, θα δημιουργήσεις το δικό σου έργο, όποιο κι αν ειναι αυτό.
Η εξαιρετική μετάφραση, με ζωντανή γλώσσα που ρέει αβίαστα, είναι του λογοτέχνη Γιώργου-Ικαρου Μπαμπασάκη.
Για το βιβλίο έγραψαν:
New York Journal of books:΄΄Ο Γούντυ Αλλεν τολμά να πεί αυτά που οι άλλοι απλώς σκέφτονται,χωρίς να νοιάζεται για τις αντιδράσεις΄΄.
The New York Times:΄΄Μιά αυθεντική,αβίαστη αφήγηση ξεδιπλώνεται στις σελίδες του βιβλίου΄΄.
National Review:΄΄Απολύτως απολαυστικό,αστείο και τρυφερό,λουσμένο στη λάμψη των κινηματογραφικών αστέρων΄΄.
Lavart:΄΄ Η αυτοβιογραφία του «Apropos of Nothing», ή όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά «Σχετικά με το τίποτα», καταγράφει τα προσωπικά βιώματα του Woody Allen μέσα από την δική του ιδιαίτερη και χιουμοριστική προσωπική ματιά΄΄.
