Έχοντας διαβάσει πολύ καλά λόγια για τον Πάρκερ Μπιλάλ και τα μυθιστορήματά του, οι΄΄ Σκοτεινοί δρόμοι του Καΐρου΄΄ είναι το πρώτο του βιβλίο που διάβασα. Μου έκανε εντύπωση και μιά κριτική που γράφτηκε γι΄αυτόν στο γαλλικό ΄΄Le Point΄΄ που λέει : ΄΄Ο Πάρκερ Μπιλάλ είναι για την Αίγυπτο ότι είναι ο Πέτρος Μάρκαρης για την Ελλάδα΄΄. Και επειδή μου αρέσει πολύ ο τρόπος γραψίματος του Πέτρου Μάρκαρη, έπεσα με τα μούτρα στο μυθιστόρημα του Μπιλάλ,που όχι μόνο με γοήτευσε, αλλά ανακάλυψα και έναν σημαντικό συγγραφέα αστυνομικών ιστοριών. Αστυνομικών ιστοριών που η πλοκή τους συνορεύει με τα υψηλά αιτήματα λογοτεχνικών περιγραφών , με τον συγγραφέα να ρίχνει συμβολικά ματιές στον Χάμετ και στον Τσάντλερ.
Ο Πάρκερ Μπιλάλ,ψευδώνυμο του Τζαμάλ Μαχτζούμπ, είναι Αγγλο-Σουδανός στην καταγωγή. Εχει γράψει πολλά μυθιστορήματα που έχουν πάρει διθυραμβικές κριτικές και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Γεννήθηκε στο Λονδίνο και σπούδασε γεωλογία στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ- ένας λάθος αρχικός προσανατολισμός, όπως έχει πεί ο ίδιος – και έχει ζήσει κατά διαστήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Σουδάν, το Κάιρο, τη Δανία και τη Βαρκελώνη, πριν εγκατασταθεί στο Αμστερνταμ. Μιλά έξι γλώσσες, και η παρούσα έκδοση είναι η πρώτη φορά που έργο του μεταφράζεται στα ελληνικά. Εχει γράψει έξι αστυνομικά μυθιστορήματα με ήρωα τον Μακάνα που διαδραματίζονται στη δεκαετία που οδήγησε στην Αραβική Ανοιξη το 2011.
Το Κάιρο είναι ο τόπος που διαδραματίζεται η ιστορία, αλλά δεν είναι το τουριστικό Κάιρο που απεικονίζεται στους τουριστικούς οδηγούς. Ο ντετέκτιβ Μακάνα έχει καταφύγει στην Αιγυπτιακή πρωτεύουσα, όταν στην πατρίδα του, το Σουδάν, ανέλαβαν την εξουσία οι φανατικοί μουσουλμάνοι. Ο δυτικός τρόπος ζωής εκδιώχθηκε και στην προσπάθειά του να αποφύγει τα χειρότερα ο επιθεωρητής της αστυνομίας Μακάνα ,που δεν είχε πιά καμιά εξουσία, προσπάθησε με την γυναίκα του και την κόρη του να δραπετεύσουν στη γειτονική Αίγυπτο. Στην διαδρομή αυτή σκοτώθηκε η γυναίκα και η κόρη του, από ανθρώπους του νέου καθεστώτος, και ξεκινώντας η δική μας ιστορία τον βρίσκουμε να προσπαθεί να επιζήσει στις όχθες του Νείλου, ζώντας σε μιά σαβαραλιασμένη σχεδία που παίζει τον ρόλο του πλωτού σπιτιού. Οι δουλειές δεν πάνε ιδιαίτερα καλά, είναι απογοητευμένος από την κατάτασταση, ώσπου ένα βράδυ δέχεται μιά επίσκεψη. Κάποιος, τον έχει συστήσει στον Αιγύπτιο μεγιστάνα Σάαντ Χάναφι, που , έναντι μεγάλης αμοιβής, του ζητά να βρεί τον ποδοσφαιριστή Αντίλ Ρομάριο, που έχει εξαφανιστεί εδώ και κάποιες ημέρες. Ο Χάναφι, εκτός των άλλων, είναι ιδιοκτήτης μιάς ποδοσφαιρικής ομάδας με πολλά διάσημα ονόματα. Ο Αντίλ Ρομάριο είναι, όμως, ο πιό πολύτιμος παίκτης της ομάδας. Η εξαφάνισή του απειλεί να καταστρέψει όχι μόνο την προσωπική αυτοκρατορία του επιχειρηματία, αλλά, μέσω αυτής, και την οικονομική κατάσταση της Αιγύπτου.
΄΄Στον σύγχρονο κόσμο, απ’ ότι φαίνεται, αν ήθελες να εξασφαλίσεις μιά θέση ανάμεσα στους σπουδαίους και τρανούς, η κατοχή μιάς ποδοσφαιρικής ομάδας βελτίωνε σημαντικά τις πιθανότητές σου. Κι ενώ οι περισσότερες ομάδες συνδέονταν με μιά συγκεκριμένη περιοχή της πόλης, η Ποδοσφαιρική Ενωση Καίρου ενσάρκωνε τα όνειρα εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό τους πρόσφερε στην πραγματικότητα ο Χάναφι: ένα όνειρο που μπορούσαν όλοι να μοιραστούν. Σε μιά κλήρωση που γινόταν μιά φορά τον μήνα, χάριζε ένα διαμέρισμα στον εκάστοτε τυχερό. Στην τηλεόραση έβλεπες τους τυχερούς να ουρλιάζουν και να λιποθυμούν μόλις τους ανακοίνωναν τα νέα. Εκλαιγαν γοερά και φώναζαν και έπεφταν κάτω. Μαδούσαν τα μαλλιά τους και χοροπηδούσαν πάνω κάτω. Οι άνθρωποι υποστήριζαν την ομάδα του Χάναφι γιατί ήθελαν να πιστέψουν σε κάτι΄΄.
Εδώ, ο συγγραφέας μας φέρνει σε επαφή με την σημερινή Αίγυπτο των δύο ταχυτήτων. Από την μιά μεριά η φτωχολογιά, που προσπαθεί να επιζήσει κάνοντας κάθε πιθανή δουλειά για να εξασφαλίσει το καθημερινό φαγητό, και διαμένει σε τρώγλες, και από την άλλη οι πάμπλουτοι επιχειρηματίες που κρατάνε στα χέρια τους την οικονομική κατάσταση της χώρας. Αυτοί μένουν σε πολυτελείς επαύλεις και παίζουν τέννις στο Gesira Club, κοντά στις Πυραμίδες. Η απόσταση που χωρίζει τους μεν από τους δε, αγεφύρωτη, και δεν φτάνει μόνο αυτό, αλλά μπαίνει στο παιχνίδι και ένας Ρώσος επιχειρηματίας,με σκοπό να εξαγοράσει την αυτοκρατορία του Χάναφι. Ο οποίος Χάναφι, δεν είναι ακριβώς και ένας άγγελος που κατεβηκε στη γή. Για να φτάσει εκεί που έφτασε, όχι μόνο έχει πατήσει επί πτωμάτων, αλλά στην αρχή της ΄΄καριέρας΄΄ του , και για να την ΄΄χτίσει΄΄, πέρασε από κάθε είδους εγκληματική δραστηριότητα. Κάπου εκεί εμπλέκονται και οι ΄΄Αδελφοί Μουσουλμάνοι΄΄.
΄΄Από εδώ απολάμβανε ολόκληρη τη θέα της πόλης σε όλο της το μεγαλείο. Οι πυραμίδες ήταν κάπου πέρα στα νότια, θαμμένες κάτω από ένα μελαγχολικό σύννεφο αιθαλομίχλης, πιο αποπνικτικό από τη σκόνη αιώνων, μέσα από το οποίο ο χλωμός δίσκος του ήλιου πάλευε τώρα να υψωθεί. Αν πήγαινε μέχρι το ξύλινο παραπέτο και κοιτούσε ψηλά, θα έβλεπε ένα χάος από πανύψηλες πολυκατοικίες, χτισμένες χωρίς λογική, που έμοιαζαν με άσχημα σπασμένα δόντια κι έκρυβαν εκείνη τη γωνιά του ουρανού. Οι άνθρωποι κοιτούσαν από τα παράθυρά τους κάθε μέρα και αναρωτιούνταν ποιός στο καλό θα σκεφτόταν ποτέ να ζήσει σε αυτό το σωρό από επιπλέοντα ξεβρασμένα ξύλα, κι εκείνος τους κοιτούσε και είχε τις δικές του απορίες. Ο Μακάνα ένιωθε ακόμα ξένος σε αυτή την πόλη. Το ποτάμι που εβλεπε μπροστά του τον συνέδεε, έστω και χαλαρά, με το Χαρτούμ, πολύ πιο ψηλά, τον τόπο που εξακολουθούσε να θεωρεί πατρίδα του, παρότι το είχε σκάσει από εκεί επτά χρόνια νωρίτερα και δεν σχεδίαζε να επιστρέψει στο εγγύς μέλλον. Αν δεν έφευγε, τον περίμενε ο θάνατος.΄΄
Όπως είπε ο ίδιος ο συγγραφέας σε μια πρόσφατη συνέντευξή του:΄΄ Πιστεύω ότι όλα τα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα υπερβαίνουν το απλό ερώτημα ποιος σκότωσε ποιον. Το βλέπουμε στο έργο ενός συγγραφέα όπως ο Χένινγκ Μανκέλ, ο οποίος θεωρεί ότι το έγκλημα συνδέεται με τις αποτυχίες της κοινωνίας του κράτους πρόνοιας στη χώρα του, τη Σουηδία. Σήμερα βλέπουμε πολιτικούς που δεν παίρνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους. Η διαφθορά ξεκινάει από πάνω και κατεβαίνει προς τα κάτω. Ό,τι αρχίζει στα υψηλότερα επίπεδα της κυβέρνησης καταλήγει στον δρόμο. Η πολιτική αποτυχία είναι αυτή που προκαλεί σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική δυσφορία. Και αυτό που προκύπτει είναι είτε εγκληματική συμπεριφορά, είτε ριζοσπαστικοποίηση. Μια κοινωνία που δεν έχει ισορροπία είναι ασταθής. Χωρίς πραγματική αναμόρφωση δεν θα υπάρξει ποτέ σταθερότητα και ευημερία.΄΄
Ο Μακάνα, είναι ο χαρακτηριστικός τύπος του ντετέκτιβ που έχει περάσει πολλά στη ζωή του και έχει βρεθεί, σχεδόν, στο περιθώριο της κοινωνίας. Ιδεολόγος, καθαρός, ειλικρινής, δεν δελεάζεται από το –παράνομο- χρήμα που μέσω του Χανάφι έρχεται στα χέρια του. Εχει αρχές και τις διατηρεί. Το θέμα, βέβαια,είναι πόσο δυσκολεύει η ζωή του διατηρώντας αυτές τις αρχές. Αυτό τον κάνει να έχει και μια απαισιόδοξη ματιά. Στον δρόμο του πέφτει πάνω σε φανατικούς μουσουλμάνους, διεφθαρμένους αξιωματικούς της αστυνομίας και, το κυριότερο, σε μιά απαγωγή ενός μικρού κοριτσιού που είχε γίνει δέκα επτά χρόνια πρίν. Η αποστολή του είναι να βρεί τον χαμένο ποδοσφαιριστή, αλλά η διαίσθησή του του λέει ότι αυτές οι δύο υποθέσεις συνδέονται.
΄΄Μπροστά του οι πυραμίδες πρόβαλαν μέσα από τον πηχτό, μολυσμένο αέρα. Η άψογη γεωμετρική συμμετρία τους ήταν ένα στοιχείο καθαρότητας που έφτανε μέσα από τους αιώνες για να συγκρουστεί, τελικά, με την κακοφωνία του χάους που ήταν το παρόν. Αντίθετα από τις πυραμίδες, τα κτίρια που ήταν παραταγμένα στον δρόμο έμοιαζαν σαν να τα είχαν πετάξει εκεί στα κουτουρού, όμοια με τις μουτζούρες που ζωγραφίζει ένας άνθρωπος αφηρημένος, ανίκανος να συγκεντρωθεί αρκετά ώστε να τραβήξει μιά ίσια γραμμή.Τα πεσμένα καλώδια , τα τρακαρισμένα οχήματα που κούτσαιναν μέσα στο ουρλιαχτό των σειρήνων και των φρένων, οι εκπομπές καυσαερίων που θόλωναν τον αέρα. Στο φόντο όλης αυτής της παραφροσύνης οι πυραμίδες έμοιαζαν τόσο αταίριαστεςσε αυτόν τον κόσμο όσο ένα διαστημόπλοιο που είχε φτάσει από άλλον Γαλαξία και είχε προσγειωθεί σε αυτό το κομμάτι της άγονης ερήμου. Εντούτοις, σύμφωνα με τις εφημερίδες, ακόμα και η σχέση τους με την αιωνιότητα διαβρωνόταν από τις δονήσεις που προκαλούσε η διαρκής βοή του κοντινού δρόμου. Τραντάζονταν και λίγο λίγο υποχωρούσαν στο έδαφος, για να κάνουν παρέα στους διογκούμενους σωρούς των χαλασμάτων στους οποίους αυτή η πόλη ήταν προορισμένη τελικά κι αναπόφευκτα να επιστρέψει΄΄.
Ο Πάρκερ Μπιλάλ έγραψε ένα σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα, όπου το έγκλημα, η διαπλοκή και η πολιτική συναντιούνται. Μέσα σε ένα διεφθαρμένο καθεστώς, φυσικό είναι να είναι διεφθαρμένη και η αστυνομία. Πίσω από τη βιτρίνα της χλιδής στις πλούσιες γειτονιές του Καίρου, κρύβεται η αγωνία όλων αυτών των πετυχημένων επιχειρηματιών να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους. Κρύβεται επίσης και το παρελθόν τους που κάθε άλλο παρά καθαρό είναι για να φτάσουν εδώ που έφτασαν. Καθαρά χέρια δεν υπάρχουν.
Οι ΄΄Σκοτεινοί δρόμοι του Καΐρου΄΄ διαβάζονται γρήγορα και απολαυστικά. Ο συγγραφέας μας ξεναγεί σε μιά άναρχη πόλη πού, όμως, γνωρίζει καλά την χωροταξία της. Τους ήρωές του θα μπορούσαμε να τους βρούμε σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Ακολουθεί τους κλασικούς κανόνες του αστυνομικού μυθιστορήματος, έχει δράση, έχει στιγμές περισυλλογής , έχει και ανατροπές που δεν αφήνουν τον αναγνώστη καθησυχασμένο. Είναι πολυεπίπεδο, με την έννοια ότι τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη του. Τίποτα δεν συμβαίνει απλά για να συμβεί. Κοινωνία, πολιτική, έγκλημα, ανακατεύονται σε ένα γοητευτικό ανατολίτικο χαρμάνι.
Η μετάφραση είναι της Χίλντας Παπαδημητρίου.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Ενα γλαφυρό βιβλίο που διαβάζεται απνευστί....προσφέρει συγκινητικές εικόνες για τη σημασία της απώλειας και της εξορίας΄΄. Sunday Times.
΄΄Το αστυνομικό μυθιστόρημα ΄΄Σκοτεινοί δρόμοι του Καΐρου΄΄ περιγράφει το σύγχρονο Κάιρο ως μια πόλη εξαιρετικά συναρπαστική, ανήσυχη κι επικίνδυνη, ιδανικό πλαίσιο για μιά αστυνομική ιστορία...Ενα γοητευτικό, πολυεπίπεδο και με εκρηκτική δράση μυθιστόρημα΄΄. The Times
΄΄Ευφυέστατο...ιδιαίτερα επιτυχημένο, απόλυτα ικανοποιητικό...και συγχρόνως, μιά βαθιά συγκινητική ιστορία πόνου και εξορίας΄΄. Independent.
΄΄Μεταφέρει τον αναγνώστη κατευθείαν στη σκοτεινή καρδιά του Καΐρου΄΄. Economist.
Ο Πάρκερ Μπιλάλ,ψευδώνυμο του Τζαμάλ Μαχτζούμπ, είναι Αγγλο-Σουδανός στην καταγωγή. Εχει γράψει πολλά μυθιστορήματα που έχουν πάρει διθυραμβικές κριτικές και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Γεννήθηκε στο Λονδίνο και σπούδασε γεωλογία στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ- ένας λάθος αρχικός προσανατολισμός, όπως έχει πεί ο ίδιος – και έχει ζήσει κατά διαστήματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Σουδάν, το Κάιρο, τη Δανία και τη Βαρκελώνη, πριν εγκατασταθεί στο Αμστερνταμ. Μιλά έξι γλώσσες, και η παρούσα έκδοση είναι η πρώτη φορά που έργο του μεταφράζεται στα ελληνικά. Εχει γράψει έξι αστυνομικά μυθιστορήματα με ήρωα τον Μακάνα που διαδραματίζονται στη δεκαετία που οδήγησε στην Αραβική Ανοιξη το 2011.
Το Κάιρο είναι ο τόπος που διαδραματίζεται η ιστορία, αλλά δεν είναι το τουριστικό Κάιρο που απεικονίζεται στους τουριστικούς οδηγούς. Ο ντετέκτιβ Μακάνα έχει καταφύγει στην Αιγυπτιακή πρωτεύουσα, όταν στην πατρίδα του, το Σουδάν, ανέλαβαν την εξουσία οι φανατικοί μουσουλμάνοι. Ο δυτικός τρόπος ζωής εκδιώχθηκε και στην προσπάθειά του να αποφύγει τα χειρότερα ο επιθεωρητής της αστυνομίας Μακάνα ,που δεν είχε πιά καμιά εξουσία, προσπάθησε με την γυναίκα του και την κόρη του να δραπετεύσουν στη γειτονική Αίγυπτο. Στην διαδρομή αυτή σκοτώθηκε η γυναίκα και η κόρη του, από ανθρώπους του νέου καθεστώτος, και ξεκινώντας η δική μας ιστορία τον βρίσκουμε να προσπαθεί να επιζήσει στις όχθες του Νείλου, ζώντας σε μιά σαβαραλιασμένη σχεδία που παίζει τον ρόλο του πλωτού σπιτιού. Οι δουλειές δεν πάνε ιδιαίτερα καλά, είναι απογοητευμένος από την κατάτασταση, ώσπου ένα βράδυ δέχεται μιά επίσκεψη. Κάποιος, τον έχει συστήσει στον Αιγύπτιο μεγιστάνα Σάαντ Χάναφι, που , έναντι μεγάλης αμοιβής, του ζητά να βρεί τον ποδοσφαιριστή Αντίλ Ρομάριο, που έχει εξαφανιστεί εδώ και κάποιες ημέρες. Ο Χάναφι, εκτός των άλλων, είναι ιδιοκτήτης μιάς ποδοσφαιρικής ομάδας με πολλά διάσημα ονόματα. Ο Αντίλ Ρομάριο είναι, όμως, ο πιό πολύτιμος παίκτης της ομάδας. Η εξαφάνισή του απειλεί να καταστρέψει όχι μόνο την προσωπική αυτοκρατορία του επιχειρηματία, αλλά, μέσω αυτής, και την οικονομική κατάσταση της Αιγύπτου.
΄΄Στον σύγχρονο κόσμο, απ’ ότι φαίνεται, αν ήθελες να εξασφαλίσεις μιά θέση ανάμεσα στους σπουδαίους και τρανούς, η κατοχή μιάς ποδοσφαιρικής ομάδας βελτίωνε σημαντικά τις πιθανότητές σου. Κι ενώ οι περισσότερες ομάδες συνδέονταν με μιά συγκεκριμένη περιοχή της πόλης, η Ποδοσφαιρική Ενωση Καίρου ενσάρκωνε τα όνειρα εκατομμυρίων ανθρώπων. Αυτό τους πρόσφερε στην πραγματικότητα ο Χάναφι: ένα όνειρο που μπορούσαν όλοι να μοιραστούν. Σε μιά κλήρωση που γινόταν μιά φορά τον μήνα, χάριζε ένα διαμέρισμα στον εκάστοτε τυχερό. Στην τηλεόραση έβλεπες τους τυχερούς να ουρλιάζουν και να λιποθυμούν μόλις τους ανακοίνωναν τα νέα. Εκλαιγαν γοερά και φώναζαν και έπεφταν κάτω. Μαδούσαν τα μαλλιά τους και χοροπηδούσαν πάνω κάτω. Οι άνθρωποι υποστήριζαν την ομάδα του Χάναφι γιατί ήθελαν να πιστέψουν σε κάτι΄΄.
Εδώ, ο συγγραφέας μας φέρνει σε επαφή με την σημερινή Αίγυπτο των δύο ταχυτήτων. Από την μιά μεριά η φτωχολογιά, που προσπαθεί να επιζήσει κάνοντας κάθε πιθανή δουλειά για να εξασφαλίσει το καθημερινό φαγητό, και διαμένει σε τρώγλες, και από την άλλη οι πάμπλουτοι επιχειρηματίες που κρατάνε στα χέρια τους την οικονομική κατάσταση της χώρας. Αυτοί μένουν σε πολυτελείς επαύλεις και παίζουν τέννις στο Gesira Club, κοντά στις Πυραμίδες. Η απόσταση που χωρίζει τους μεν από τους δε, αγεφύρωτη, και δεν φτάνει μόνο αυτό, αλλά μπαίνει στο παιχνίδι και ένας Ρώσος επιχειρηματίας,με σκοπό να εξαγοράσει την αυτοκρατορία του Χάναφι. Ο οποίος Χάναφι, δεν είναι ακριβώς και ένας άγγελος που κατεβηκε στη γή. Για να φτάσει εκεί που έφτασε, όχι μόνο έχει πατήσει επί πτωμάτων, αλλά στην αρχή της ΄΄καριέρας΄΄ του , και για να την ΄΄χτίσει΄΄, πέρασε από κάθε είδους εγκληματική δραστηριότητα. Κάπου εκεί εμπλέκονται και οι ΄΄Αδελφοί Μουσουλμάνοι΄΄.
΄΄Από εδώ απολάμβανε ολόκληρη τη θέα της πόλης σε όλο της το μεγαλείο. Οι πυραμίδες ήταν κάπου πέρα στα νότια, θαμμένες κάτω από ένα μελαγχολικό σύννεφο αιθαλομίχλης, πιο αποπνικτικό από τη σκόνη αιώνων, μέσα από το οποίο ο χλωμός δίσκος του ήλιου πάλευε τώρα να υψωθεί. Αν πήγαινε μέχρι το ξύλινο παραπέτο και κοιτούσε ψηλά, θα έβλεπε ένα χάος από πανύψηλες πολυκατοικίες, χτισμένες χωρίς λογική, που έμοιαζαν με άσχημα σπασμένα δόντια κι έκρυβαν εκείνη τη γωνιά του ουρανού. Οι άνθρωποι κοιτούσαν από τα παράθυρά τους κάθε μέρα και αναρωτιούνταν ποιός στο καλό θα σκεφτόταν ποτέ να ζήσει σε αυτό το σωρό από επιπλέοντα ξεβρασμένα ξύλα, κι εκείνος τους κοιτούσε και είχε τις δικές του απορίες. Ο Μακάνα ένιωθε ακόμα ξένος σε αυτή την πόλη. Το ποτάμι που εβλεπε μπροστά του τον συνέδεε, έστω και χαλαρά, με το Χαρτούμ, πολύ πιο ψηλά, τον τόπο που εξακολουθούσε να θεωρεί πατρίδα του, παρότι το είχε σκάσει από εκεί επτά χρόνια νωρίτερα και δεν σχεδίαζε να επιστρέψει στο εγγύς μέλλον. Αν δεν έφευγε, τον περίμενε ο θάνατος.΄΄
Όπως είπε ο ίδιος ο συγγραφέας σε μια πρόσφατη συνέντευξή του:΄΄ Πιστεύω ότι όλα τα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα υπερβαίνουν το απλό ερώτημα ποιος σκότωσε ποιον. Το βλέπουμε στο έργο ενός συγγραφέα όπως ο Χένινγκ Μανκέλ, ο οποίος θεωρεί ότι το έγκλημα συνδέεται με τις αποτυχίες της κοινωνίας του κράτους πρόνοιας στη χώρα του, τη Σουηδία. Σήμερα βλέπουμε πολιτικούς που δεν παίρνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους. Η διαφθορά ξεκινάει από πάνω και κατεβαίνει προς τα κάτω. Ό,τι αρχίζει στα υψηλότερα επίπεδα της κυβέρνησης καταλήγει στον δρόμο. Η πολιτική αποτυχία είναι αυτή που προκαλεί σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική δυσφορία. Και αυτό που προκύπτει είναι είτε εγκληματική συμπεριφορά, είτε ριζοσπαστικοποίηση. Μια κοινωνία που δεν έχει ισορροπία είναι ασταθής. Χωρίς πραγματική αναμόρφωση δεν θα υπάρξει ποτέ σταθερότητα και ευημερία.΄΄
Ο Μακάνα, είναι ο χαρακτηριστικός τύπος του ντετέκτιβ που έχει περάσει πολλά στη ζωή του και έχει βρεθεί, σχεδόν, στο περιθώριο της κοινωνίας. Ιδεολόγος, καθαρός, ειλικρινής, δεν δελεάζεται από το –παράνομο- χρήμα που μέσω του Χανάφι έρχεται στα χέρια του. Εχει αρχές και τις διατηρεί. Το θέμα, βέβαια,είναι πόσο δυσκολεύει η ζωή του διατηρώντας αυτές τις αρχές. Αυτό τον κάνει να έχει και μια απαισιόδοξη ματιά. Στον δρόμο του πέφτει πάνω σε φανατικούς μουσουλμάνους, διεφθαρμένους αξιωματικούς της αστυνομίας και, το κυριότερο, σε μιά απαγωγή ενός μικρού κοριτσιού που είχε γίνει δέκα επτά χρόνια πρίν. Η αποστολή του είναι να βρεί τον χαμένο ποδοσφαιριστή, αλλά η διαίσθησή του του λέει ότι αυτές οι δύο υποθέσεις συνδέονται.
΄΄Μπροστά του οι πυραμίδες πρόβαλαν μέσα από τον πηχτό, μολυσμένο αέρα. Η άψογη γεωμετρική συμμετρία τους ήταν ένα στοιχείο καθαρότητας που έφτανε μέσα από τους αιώνες για να συγκρουστεί, τελικά, με την κακοφωνία του χάους που ήταν το παρόν. Αντίθετα από τις πυραμίδες, τα κτίρια που ήταν παραταγμένα στον δρόμο έμοιαζαν σαν να τα είχαν πετάξει εκεί στα κουτουρού, όμοια με τις μουτζούρες που ζωγραφίζει ένας άνθρωπος αφηρημένος, ανίκανος να συγκεντρωθεί αρκετά ώστε να τραβήξει μιά ίσια γραμμή.Τα πεσμένα καλώδια , τα τρακαρισμένα οχήματα που κούτσαιναν μέσα στο ουρλιαχτό των σειρήνων και των φρένων, οι εκπομπές καυσαερίων που θόλωναν τον αέρα. Στο φόντο όλης αυτής της παραφροσύνης οι πυραμίδες έμοιαζαν τόσο αταίριαστεςσε αυτόν τον κόσμο όσο ένα διαστημόπλοιο που είχε φτάσει από άλλον Γαλαξία και είχε προσγειωθεί σε αυτό το κομμάτι της άγονης ερήμου. Εντούτοις, σύμφωνα με τις εφημερίδες, ακόμα και η σχέση τους με την αιωνιότητα διαβρωνόταν από τις δονήσεις που προκαλούσε η διαρκής βοή του κοντινού δρόμου. Τραντάζονταν και λίγο λίγο υποχωρούσαν στο έδαφος, για να κάνουν παρέα στους διογκούμενους σωρούς των χαλασμάτων στους οποίους αυτή η πόλη ήταν προορισμένη τελικά κι αναπόφευκτα να επιστρέψει΄΄.
Ο Πάρκερ Μπιλάλ έγραψε ένα σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα, όπου το έγκλημα, η διαπλοκή και η πολιτική συναντιούνται. Μέσα σε ένα διεφθαρμένο καθεστώς, φυσικό είναι να είναι διεφθαρμένη και η αστυνομία. Πίσω από τη βιτρίνα της χλιδής στις πλούσιες γειτονιές του Καίρου, κρύβεται η αγωνία όλων αυτών των πετυχημένων επιχειρηματιών να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους. Κρύβεται επίσης και το παρελθόν τους που κάθε άλλο παρά καθαρό είναι για να φτάσουν εδώ που έφτασαν. Καθαρά χέρια δεν υπάρχουν.
Οι ΄΄Σκοτεινοί δρόμοι του Καΐρου΄΄ διαβάζονται γρήγορα και απολαυστικά. Ο συγγραφέας μας ξεναγεί σε μιά άναρχη πόλη πού, όμως, γνωρίζει καλά την χωροταξία της. Τους ήρωές του θα μπορούσαμε να τους βρούμε σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Ακολουθεί τους κλασικούς κανόνες του αστυνομικού μυθιστορήματος, έχει δράση, έχει στιγμές περισυλλογής , έχει και ανατροπές που δεν αφήνουν τον αναγνώστη καθησυχασμένο. Είναι πολυεπίπεδο, με την έννοια ότι τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη του. Τίποτα δεν συμβαίνει απλά για να συμβεί. Κοινωνία, πολιτική, έγκλημα, ανακατεύονται σε ένα γοητευτικό ανατολίτικο χαρμάνι.
Η μετάφραση είναι της Χίλντας Παπαδημητρίου.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Ενα γλαφυρό βιβλίο που διαβάζεται απνευστί....προσφέρει συγκινητικές εικόνες για τη σημασία της απώλειας και της εξορίας΄΄. Sunday Times.
΄΄Το αστυνομικό μυθιστόρημα ΄΄Σκοτεινοί δρόμοι του Καΐρου΄΄ περιγράφει το σύγχρονο Κάιρο ως μια πόλη εξαιρετικά συναρπαστική, ανήσυχη κι επικίνδυνη, ιδανικό πλαίσιο για μιά αστυνομική ιστορία...Ενα γοητευτικό, πολυεπίπεδο και με εκρηκτική δράση μυθιστόρημα΄΄. The Times
΄΄Ευφυέστατο...ιδιαίτερα επιτυχημένο, απόλυτα ικανοποιητικό...και συγχρόνως, μιά βαθιά συγκινητική ιστορία πόνου και εξορίας΄΄. Independent.
΄΄Μεταφέρει τον αναγνώστη κατευθείαν στη σκοτεινή καρδιά του Καΐρου΄΄. Economist.
