Διαβάσαμε: «Να θυμηθώ να παραγγείλω» του Στέλιου Μάινα (Μεταίχμιο)

Το πρώτο του μυθιστόρημα
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Τον Στέλιο Μάινα τον γνωρίζουμε οι περισσότεροι από την δουλειά του στο θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Λιγότεροι ίσως γνωρίζουν ότι το 2010 κυκλοφόρησε μια συλλογή διηγημάτων με γενικό τίτλο ΄΄Τα φαινόμενα απατούν΄΄. Το 2021 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο ΄΄Να θυμηθώ να παραγγείλω΄΄ και κατά γενική ομολογία κέρδισε τις εντυπώσεις.

Θα έλεγε κανείς ότι έχουμε να κανουμε με μια απλή ιστορία, που όμως θίγει θέματα σοβαρά. Η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου είναι γιατρός. Είναι υπεύθυνη της εντατικής μονάδας ενός μεγάλου νοσοκομείου. Η ζωή της μοιάζει τακτοποιημένη, στον βαθμό που η ίδια την έχει τακτοποιήσει. Εχοντας περάσει τα σαράντα, δεν την ενδιαφέρει ιδιαίτερα να αποκτήσει οικογένεια, και όσο αφορά τις σχέσεις, έχει βάλει στον εαυτό της τους δικούς της όρους. Mιά σημερινή, ανεξάρτητη γυναίκα. Από την οικογένειά της υπάρχει η αδελφή της, που βιώνει ένα διαζύγιο, και η έφηβη ανηψιά της. Η ίδια, ζεί μια ζωή όπως την έχει προγραμματίσει και της αρέσει. Όλα μοιάζουν να κυλούν καλά, μέχρις ότου όλα ανατρέπονται. Γνωρίζει και ερωτεύεται έναν νεότερο άντρα, και ο καλυτερος φίλος της καταλήγει, μετά από ένα εγκεφαλικό, φυτό στην εντατική, χωρίς ελπίδα ανάνηψης.

Για να μπούμε καλύτερα στο κλίμα του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:

΄΄Πάντα έβαζε προτεραιότητες στη ζωή της. Από μικρή. Από την πρώτη της επέμβαση.καταμεσής ενός χορταριασμένου οικοπέδου της παιδικής της ηλικίας, κρατώντας ένα σακουλάκι, επιτάχυνε τη διαδικασία της φύσης, γλιτώνοντας το μικρό γατάκι που υπέφερε από αυτό που η ίδια δεν άντεχε, τον πόνο…

Κι έτσι, μεγαλώνοντας αποφάσισε να γίνει γιατρός αναισθησιολόγος. Η διαχείρηση του πόνου όμως, την οδηγεί να ξεπεράσει τα όρια της ιατρικής ηθικής, θέτοντας το δίλημμα ΄΄ευεργέτης ή φονιάς;΄΄

Πολύ σύντομα ακολουθούν η αποκάλυψη, η νέμεσις και η τιμωρία, και το κελί της φυλακής, απ’ όπου η ηρωίδα αφηγείται την ιστορία της ζωής της΄΄.

Το πρώτο θέμα που μπαίνει στο μυθιστόρημα του Στελιου Μάινα είναι αυτό της ευθανασίας. Εχει το δικαίωμα ο γιατρός ή ο οποιοσδήποτε ΄΄να επιταχύνει τη διαδικασία της φύσης΄΄, για να γλυτώσει ο ασθενής από τον πόνο και την ταλαιπωρία; Ο ίδιος ο συγγραφέας σε μια συνέντευξή του δήλωσε για το ζήτημα αυτό:

΄΄Η αλήθεια είναι ότι έχω κάνει μακρά έρευνα για την υπόθεση της ευθανασίας, ειδικά στην Ευρώπη, την τελευταία εικοσαετία. Και είναι γεγονός πως μόνο τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες έχουν καθιερώσει την πρακτική αυτή στα ιατρικά τους συστήματα. Και μόνο αυτό φανερώνει τη δυσκολία της υπόθεσης και τον διλημματικό της χαρακτήρα που κι εγώ προσπάθησα να βάλω στη διαδρομή της αφήγησης. Με κυρίαρχο το ερώτημα που έμεινε μετέωρο «ευεργέτης ή φονιάς;». Το κοινωνικό, ηθικό, θρησκευτικό υπόβαθρο ενός τέτοιου θέματος είναι δύσκολα διαχειρίσιμο από τις κοινωνίες μας, γι’ αυτό έχει ανάγκη και ώριμης αντιμετώπισης, που θα προέλθει χωρίς βιασύνη και έπειτα από έρευνα και συνεργασία πολλών κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων.΄΄

Στο μυθιστόρημα του Στέλιου Μάινα η απόφαση ανήκει στην κεντρική ηρωίδα, την Αννα, και μόνο ως δική της απόφαση μπορείς να την εκλάβεις. Είναι αποτέλεσμα της προσωπικότητάς της. Και ο συγγραφέας έχει φροντίσει να στήσει πολύ γερά την προσωπικότητα της ηρωίδας του, τον χαρακτήρα της, τον τρόπο που αποφάσισε να πορευτεί στη ζωή, τις αποφάσεις της, και μέσα από την προσωπικότητά της ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει τις αποφάσεις της. Μια γυναίκα δυναμική, που έχει πάρει τη ζωή της στα χέρια της, έχει επιλέξει να πορευτεί μέσα από την δική της θεώρηση της ζωής. Δεν την ενδιαφέρει να κανει οικογένεια και παιδιά, με τη συμβατική σημασία των όρων, προτιμά την ανεξαρτησία της και την επιστήμη που διάλεξε να υπηρετήσει. Επειδή, όμως, κανείς δεν είναι από σίδερο, όταν μπαίνει στη ζωή της ο Αγγελος, ο νεότερος άντρας που ερωτεύεται, αποφασίζει να ζήσει αυτή τη σχέση. Εχει τις επιφυλάξεις της, έχει μάθει να είναι η ίδια ο κυρίαρχος της ζωής της, αλλά παρά τα σημάδια που βλέπει για το πώς αντιλαμβάνεται τη σχέση ο σύντροφός της, επιλέγει να τη ζήσει. Η Αννα είναι μια σύγχρονη γυναίκα, δυναμική, με ένα επάγγελμα-γιατρός αναισθησιολόγος- που της επιτρέπει να κρατά η ίδια τα ηνία της ζωής της.

Όταν αποκαλύπτεται η ευθανασία που έχει κάνει σε δύο πρόσωπα που αγαπάει, γίνεται ο εξής διάλογος:

«Πέστε μου ειλικρινά, το κάνατε γιατί νιώθατε πως βοηθάτε; Ή πάσχετε κι εσείς από το ιατρικό “σύνδρομο του Θεού”;»
«Ανακούφισα από τον πόνο έναν αγαπημένο άνθρωπο, του επέτρεψα την αξιοπρέπεια, με την οποία είχε συνηθίσει να ζει σε όλο του τον βίο».
«Το ξέρετε βέβαια πως έτσι του στερήσατε τη σωτηρία της ψυχής του».
«Του στέρησα το μαρτύριο και τους πόνους».


Το δεύτερο θέμα που θέτει ο Στέλιος Μάινας είναι το γεγονός ότι η ηρωίδα του παραμένει πιστή στα πιστεύω της, χωρίς αμφιταλαντεύσεις. Δεν μετανοιώνει για την πράξη της, δεν μετανοιώνει για την στάση ζωής που η ίδια επέλεξε για τον εαυτό της.

Και, βέβαια, όταν η Αννα καταδικάζεται και βρίσκεται στη φυλακή, η στάση της για το πώς αντιλαμβάνεται το επάγγελμά της, την ιατρική, δεν αλλάζει. Προσπαθεί να βοηθήσει τις συγκρατούμενές της όσο περισσότερο μπορεί. Γιατί η ιατρική γι’ αυτήν, αυτό σημαίνει: να βοηθάς τους συνανθρώπους σου όταν το χρειάζονται.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το μυθιστόρημα ξεκινά με την κεντρική ηρωίδα στη φυλακή. Εχει ήδη συντελεστεί η πράξη για την οποία καταδικάστηκε. Με συνεχή φλας μπακ μαθαίνουμε για την ίδια, τη ζωή της, τη σχέση της, τα παιδικά της χρόνια, τη σχέση της με την αδελφή και την ανηψιά της. Πληρώνει το τίμημα της αδιαπραγμάτευτης στάσης της στη ζωή.

΄΄Είμαι για πρώτη φορά στη ζωή μου τόσο άδεια. Το πένθος, το δικό μου πένθος, όχι του Αλέξανδρου, μα της γενιάς μου, είναι εκκωφαντικά σιωπηλό. Σαν να έχουμε αδειάσει από λέξεις, από αισθήματα, τα ζήσαμε όλα, τα νιώσαμε όλα, και τώρα κοιτάμε τη σιωπή, γιατί έχει σώμα η σιωπή, αγγίζεται, χαιδεύεται. Αγγίζαμε τη σιωπή, γιατί βασίλευε η σιωπή μέσα μας, μια σιωπή ενός προσωπικού πένθους για ό,τι δεν καταφέραμε. Το χάσαμε το τραμ το τελευταίο και περπατάμε στους δρόμους της Αθήνας χωρίς προορισμό.Κοιτουσα το μελαχροινό αυτό αγόρι. Τι να καταλάβει από αυτή την εμμονή της ήττας που είμαστε ποτισμένοι; Εξω αλυχτούσαν κάτι σκυλιά τόσο έντονα, σαν να ήθελαν να κατασπαράξουν έναν αόρατο εχθρό.΄΄

Ο Στέλιος Μάινας έγραψε ένα μυθιστόρημα με τολμηρό θέμα για τα ελληνικά δεδομένα, ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, που στηρίζεται στην αφήγηση της κεντρικής του ηρωίδας, σε διάφορες φάσεις της ζωής της. Όλα στηρίζονται στο πως βλέπει τα πράγματα αυτή η γυναίκα. Οι αποφάσεις που παίρνει, δεν στηρίζονται σε καποια θεωρία που έμαθε σαν γιατρός, αλλά στο πώς έβλεπε τα πράγματα από παιδί.

Αφηγείται από τη φυλακή τη ζωή της, ανακαλεί τις μνήμες που την καθόρισαν, θυμάται στιγμιότυπα της παιδικής της ηλικίας, κάποιους από τους αδιέξοδους έρωτές της, πού πάντα κατέληγαν σε άδοξο τέλος, και , κυρίως, στέκεται στις αποφάσεις της που καθόρισαν τη δική της ζωή. Αποφάσεις που είναι αποτέλεσμα όλων αυτών και οι ρίζες τους φτάνουν μέχρι την παιδική της ηλικία. Καμιά απόφασή της δεν έχει παρθεί ανώδυνα. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί πολύ έντονα την ηρωίδα του και μας εξηγεί , μέσα από την δική της ζωή, γιατί έκανε αυτό που έκανε. Και παρά το γεγονός ότι το βιβλίο κάθε άλλο παρά ανώδυνα θέματα θίγει, διαβάζεται εύκολα, επειδή είναι πολύ καλογραμμένο.

΄΄Το ήξερα,το είχα ακούσει, απλώς δεν περίμενα πως θα συμβεί σ’ εμένα. Υπάρχει μια κατηγορία ανθρώπων που δεν μπορούν απλώς να συνεχίσουν τη ζωή τους αν δεν έχουν καβάντζες.Πορεύτηκα στη ζωή μου χωρίς καβάντζες, ό,τι είχα το ακουμπούσα στο τραπέζι, πάντα έπαιζα με ανοιχτά χαρτιά, αισθανόμουν πολύ σίγουρη, πολύ ανεξάρτητη για καβάντζες. Ο αγαπημένος μου όμως φαίνεται πως όχι. Κιότεψε ο Αγγελός μου. Αυτά που έπρεπε να μου πεί καταπρόσωπο μου τα μεταφέρει δι’ αντιπροσώπου΄΄, σκέφτεται η ηρωίδα προς το τέλος του βιβλίου.

Ο Στέλιος Μάινας γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου, μεγάλωσε όμως στον Βύρωνα. Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων στα ΚΑΤΕΕ της Λάρισας, και τελείωσε και τη Δραματική Σχολή Βεάκη. Εργάζεται ως ηθοποιός στο θέατρο , την τηλεόραση και τον κινηματογράφο.

Για το βιβλίο έγραψαν:

΄΄Πολλαπλά ενδιαφέρον μυθιστόρημα – τόσο ως προς το θέμα του, όσο και ως προς την ενσάρκωσή του.΄΄ Μάνος Κοντολέων-Βοοk Press

΄΄ Το μυθιστόρημα είναι κατ’ ουσίαν δομημένο σε δύο επίπεδα, το ένα της περιόδου των πράξεων «ευθανασίας» που αποτολμά, της ευκαιριακής συμβίωσης με την αδελφή και την ανεψιά της στην Ύδρα, της γνωριμίας και της ερωτικής περιπέτειάς της στην Αθήνα και την Ιταλία, τον χρόνο του εγκλεισμού της με απροσδόκητες συναντήσεις, και με πυκνές και βαριές εμπειρίες, και ένα δεύτερο, εκείνο των γεγονότων της παιδικής κυρίως ζωής της, που εισβάλλουν σαν ιντερμέδια στη ροή του λογοτεχνικού χρόνου ως επιλεκτικά διαλείμματα, όπου κυριαρχούν η δύναμη και οι επιλογές της μνήμης. Έτσι, ζώντας μια δεύτερη ζωή μέσα στην πραγματική, με ένταση και πάθος, ξαναζωντανεύει και συνδιαλέγεται με δυνατές ανθρώπινες στιγμές του παρελθόντος της. Ταυτόχρονα, την κυριεύει η στυφή γνώση ότι ανήκει στο είδος των μοιραίων, των «καταραμένων», που ρουφούν κάθε στιγμή «ευτυχίας» με την επίγνωση ότι το όποιο ερωτικό τους διάβημα νομοτελειακά θα καταλήξει σε σύντομη αποτυχία.΄΄ Θωμάς Κοροβίνης-Diastiho.gr

΄΄ Το βιβλίο του Στέλιου Μάινα είναι ένα σημαντικό έργο μυθοπλασίας με πολύ γερές κοινωνικές βάσεις, μια γραφή πολύ ξεχωριστή, με έναν κεντρικό χαρακτήρα άριστα δομημένο. Το θέμα που θίγει, της υποβοηθούμενης ευθανασίας, είναι ένα από τα πιο περίπλοκα θέματα ηθικής που τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να μπαίνει στις κουβέντες μας.΄΄Γιάννης Καφάτος- ViewTag.gr

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!