Μια αυτοβιογραφική έρευνα με στοιχεία στοχασμού
Πριν από λίγες μέρες παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη το βιβλίο του Ισίδωρου Παπαδάμου «Η άλεξη γλώσσα των ξύλων. Τα μυστικά του ήχου στο μπουζούκι και στα λοιπά έγχορδα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μετρονόμος»
Ο Ισίδωρος Δ. Παπαδάμου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1950. Αποφοίτησε από το αρχαιολογικό τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Με την ιδιότητα αυτήν εργάσθηκε για δώδεκα χρόνια ως καθηγητής φιλόλογος στην Μέση Εκπαίδευση. Παράλληλα ασχολήθηκε με την ελληνική λαϊκή μουσική από τα νεανικά του χρόνια. Με κύριο όργανό του το μπουζούκι, ερασιτέχνης και αυτοδίδακτος, συνεργάστηκε με τον πρώτο πυρήνα του συγκροτήματος «Χειμερινοί κολυμβητές». Παρέμεινε για τριάντα χρόνια στενός συνεργάτης με τον Αργύρη Μπακιρτζή. Συμμετείχε ενεργά στους πρώτους δίσκους του συγκροτήματος. Μετά την ολοκλήρωση του κύκλου αυτής της συνεργασίας, στράφηκε στην μελέτη και την δημοσίευση του δικού του υλικού. Με την ιδιότητα του συνθέτη και στιχουργού, εξέδωσε πέντε προσωπικούς δίσκους και άφησε άλλους τρεις να περιμένουν κάποια μελλοντική έκδοση.
Από το 1982 οι μουσικές του ανησυχίες τον έστρεψαν στην οργανοκατασκευαστική τέχνη. Ξεκινώντας από ερασιτεχνικό στάδιο, που κράτησε μέχρι το 2000, μεταπήδησε στην επαγγελματική οργανοποιία. Σ’ αυτόν τον χώρο παρέμεινε μέχρι το 2014, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Και ως απόμαχος συνέχισε να πολιορκεί την τέχνη αυτή, ζητώντας της να του αποκαλύψει και άλλα μυστικά της. Ένα μέρος των πορισμάτων αυτών των ερευνών, τον οδήγησε η παρόρμησή του να τα συμπεριλάβει σε αυτό το βιβλίο.
Οι δίσκοι του Ισίδωρου Παπαδάμου κυκλοφορούν και διανέμονται δωρεάν από την εταιρία: «Σε δισκάδικα δεν μπαίνουν ούτε κέρδη τα μαραίνουν records».
Ο συγγραφέας αναφέρει σχετικά με την έκδοση:
«Ασχολήθηκα με την οργανοποιία από καθαρά προσωπική ανάγκη. Ήμουν μουσικός και έψαχνα να βρω όργανο που να μου ταιριάζει. Αγόρασα από το εμπόριο και έκανα παραγγελίες στους τότε γνωστούς μαστόρους. Δεν ικανοποιήθηκα ιδιαίτερα· δεν μου έκανε ο ήχος. Είχα μέσα μου μια προσδοκία που δεν μου την έδιναν. Και κυρίως δεν μπορούσαν να αναπαράγουν τον παλιό γνήσιο μπουζουκίστικο ήχο. Είχαν χαθεί οι παλιές τεχνικές, είχαν μεγαλώσει τα σκάφη και δεν μπορούσαν να αποδώσουν την παλιά γλυκύτητα.
Έτσι βρέθηκα μετέωρος και πήρα τη μεγάλη απόφαση να ανακαλύψω ο ίδιος την τέχνη από την αρχή. Μεγάλη απόφαση και δύσκολη. Προχώρησα θέτοντας ερωτήματα στον εαυτό μου. Όταν καταπιάνεσαι με κάτι, χωρίς να σου δείξει κανείς, τότε δυσκολεύεις τον εαυτό σου.
Εν τούτοις, μέσα στο χρόνο, κατάφερα να δώσω απαντήσεις για όλα τα κατασκευαστικά θέματα. Δεν μπορούσα άλλωστε να ακολουθήσω άλλο δρόμο μια και ήμουν εκ γενετής αυτοδίδακτος. Οι πρώτες απόπειρες ήταν απογοητευτικές γεμάτες λάθη· όμως διδάχθηκα από αυτές και σιγά σιγά βελτίωσα το κατασκευαστικό μου επίπεδο.
Όταν έλυσα τα κατασκευαστικά θέματα, εισήλθα ανυποψίαστος στο λαβύρινθο της αναζήτησης των ήχων και των διαφορών μεταξύ τους. Εκεί δεν έχεις όπλα. Έχεις μόνο το αυτί σου και ένα ξύλο μπροστά σου που αγωνίζεσαι να εντοπίσεις κάποια χαρακτηριστικά του. Τρεις είναι οι συνοδοιπόροι στον λαβύρινθο αυτό. Το ξύλο, το αυτί και το χέρι σου».
Τα περιεχόμενα του βιβλίου
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Το ξεδίπλωμα του προβληματισμού μου για το αν είναι σωστή κίνηση η εξωτερίκευση κάποιων ανακαλύψεων, εφόσον μάλιστα αυτές ανακοινώνονται για πρώτη φορά
2. Η τελική απόφαση για εξωτερίκευση των γνώσεών μου
3. Τα πρώτα κατασκευαστικά χρόνια
4. Οι ομάδες των δένδρων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
Σύγκριση παλαιών και νέων παικτών μπουζουκιού. Περιγραφή τρόπου παιξίματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Ανατρέχω στην ευφυΐα για να εξηγήσω τις συμπεριφορές των ανθρώπων και ιδιαίτερα των μουσικών. Τις σκέψεις αυτές θα τις συνδέσω στη συνέχεια με την κατασκευή των οργάνων και τη μουσική
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Προσγείωση στην πραγματικότητα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
Προσπάθεια να παραμερίσω την τύχη επιδιώκοντας τη γνώση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Οι πρώτες πρακτικές πληροφορίες. Οι μεγαλοκατηγορίες των δένδρων. Διάκριση διαφόρων περιοχών του δένδρου: Καλή - κακή μεριά, καθαρή - μη καθαρή θέση, ομάδες και κατηγορίες. Όπλα που χρησιμοποίησα για τη διάκριση ομάδων και κατηγοριών. Ο ήχος «ψευδοάλφα»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
Πιο εξειδικευμένες πληροφορίες σχετικά με τα μέσα που χρησιμοποιώ για τη μελέτη των ήχων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
Στόχευση σε μια συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μου. Η προφητεία της μητέρας μου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
ΚΟΥΡΔΙΣΜΑΤΑ. Οδηγίες για το πώς πρέπει κανείς να τοποθετήσει το καπάκι ενός οργάνου. Πως να τοποθετήσει τις ντούγιες του σκάφους. Θέσεις πάνω στο καπάκι κατάλληλες για την τοποθέτηση του καβαλάρη. Το κούρντισμα του καβαλάρη, του στομίου και των γεφυριών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
Αναζήτηση εκείνων που πιθανόν έχουν να δώσουν πληροφορίες για τον ήχο των ξύλων. Έρευνα χωρίς αποτέλεσμα. Βελτίωση της τεχνικής με τη χρήση υπολογιστών και σύγχρονης τεχνολογίας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
Εμφανίζονται κάποιες ιδιότητες που με χαρακτηρίζουν και σχετίζονται με την πορεία μου στη μουσική και τα όργανα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
Εδώ παρουσιάζεται η πιολεπτή εμβάθυνση σχετικά μετηφυσιογνωμίατου ξύλου. Εισχώρηση στο εσωτερικό του δένδρου, διάκριση των στρωμάτων (κατηγοριών) και ονοματοδοσία τους. Μελέτη της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ των κατηγοριών
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12
Παρουσίαση προσώπων που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με βοήθησαν στην πορεία μου είτε στη μουσική είτε στην οργανοποιία. Πρωτοεμφάνιση και ανάλυση μιας θεωρίας σχετικής με τη ζωή. Η παρουσίαση του κρυπτοσοφισμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13
Οι τελευταίες τεχνικές πληροφορίες. Πώς πρέπει να τοποθετηθούν οι ντούγιες στο σκάφος και πώς πρέπει να ενωθούν τα δύο μέρη του καπακιού έτσι ώστε να έχουμε τη μέγιστη ηχητική απόδοση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14
Το φαινόμενο της συμπίεσης των μορίων του ξύλου. Το δια πιέσεως και συρσίματος κούρδισμα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15
Τα είδη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16
Πιο εξειδικευμένες πληροφορίες που αναφέρονται σε ολόκληρα μουσικά όργανα ή σε μέρη οργάνου
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ανέκδοτοι στίχοι και ποιήματά μου για τη μουσική και τα όργανα
ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΤΕΚΝΑ
Δειλές απόπειρες φιλοσοφικής σκέψης
Στη λίστα με τα βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε αποσπάσματα από την παρουσίαση του βιβλίου.
