Ο Πιέρ Λεμέτρ είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες σύγχρονους Γάλλους συγγραφείς. Βραβευμένος με το πιο σημαντικό λογοτεχνικό γαλλικό βραβείο, το βραβείο Goncourt, ισορροπεί ανάμεσα στην ιστορική λογοτεχνία και την αστυνομική. Ο ίδιος , δίδαξε για πολλά χρόνια λογοτεχνία σε βιβλιοθηκονόμους, προτού αποφασίσει να γίνει συγγραφέας. Αρχικά ασχολήθηκε με την αστυνομική φιλολογία, έχοντας γράψει συνολικά έξι μυθιστορήματα, τα οποία τον κατατάσσουν στους πιο καταξιωμένους Γάλλους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας. Τέσσερα έργα εξ αυτών συνιστούν μια τετραλογία με ήρωα τον ντετέκτιβ Καμίγ Βεροβέν, τα οποία εκπλήσσουν τον αναγνώστη με τις ανατροπές τους. Γνώρισαν μεγάλη εμπορική επιτυχία και μεταφράστηκαν σε 33 γλώσσες. Εν συνεχεία έγραψε μια μεγάλη τοιχογραφία του Μεσοπολέμου με τον γενικό τίτλο «Τα παιδιά της καταστροφής», που ξεκινάει με το «Καλή αντάμωση εκεί ψηλά», συνεχίζεται με «Τα χρώματα της πυρκαγιάς» και ολοκληρώνεται με τον «Καθρέφτη των δεινών μας». Το 2017 κυκλοφόρησε επίσης το μυθιστόρημα «Τρεις μέρες, μια ζωή», ενώ το νέο του μυθιστόρημα με τίτλο «Le grande monde» δεν έχει ακόμα μεταφραστεί στα ελληνικά.
Το «Φίδι με κεφαλαία», όπως σημειώνει ο ίδιος ο συγγραφέας στην εισαγωγή του βιβλίου, είναι το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα που έγραψε, το 1985, αλλά δεν το έστειλε ποτέ σε κανέναν εκδότη για να εκδοθεί. «Λίγο αφότου το ολοκλήρωσα ξεκίνησε μια δύσκολη περίοδος της ζωής μου. Όταν τελείωσε, τίποτα δεν ήταν πια ακριβώς όπως πριν. Αυτό το μυθιστόρημα ήταν πλέον πολύ μακριά μου. Μπήκε σε ένα συρτάρι και δεν ξαναβγήκε ποτέ από εκεί».
Γιατί, λοιπόν, αποφάσισε να το κυκλοφορήσει τώρα; Ο ίδιος απαντά: «Συχνά αναγνώστες με ρωτούν αν θα επιστρέψω μια μέρα στο αστυνομικό, στο νουάρ μυθιστόρημα. Συνήθως απαντώ ότι είναι μάλλον απίθανο, πράγμα που σημαίνει ότι είμαι απολύτως σίγουρος πως όχι. Αυτό που μου αφήνει μια δυσάρεστη αίσθηση είναι πως έφυγα χωρίς προειδοποίηση. Πως εντέλει δεν αποχαιρέτησα κανέναν, πράγμα που δεν είναι στον τύπο μου. Θυμήθηκα τότε ένα μυθιστόρημα ξεχασμένο στο συρτάρι μου. Η πλοκή του βιβλίου λαμβάνει χώρα το 1985, στις ευτυχείς εποχές με τους τηλεφωνικούς θαλάμους και τους οδικούς χάρτες, όπου ο συγγραφέας δεν είχε λόγο να φοβάται ότι το κινητό τηλέφωνο, το GPS, τα κοινωνικά δίκτυα, οι κάμερες παρακολούθησης, η φωνητική αναγνώριση, το DNA , τα αποθηκευμένα ψηφιακά αρχεία κλπ θα μπορούσαν να καταστήσουν την ιστορία του μη αληθοφανή».
Τελικά, παρά τα ελαττώματα που του βρίσκει ο συγγραφέας του, το «Φίδι με κεφαλαία» είναι ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα που αν το διαβάσει ο Κουεντίν Ταραντίνο, θα ξεκινήσει αμέσως να το κάνει ταινία. Πρόκειται για μια αστυνομική ιστορία γραμμένη με νεύρο, με φοβερό χιούμορ, και, κυρίως, με πρωτοτυπία. Τίποτα δεν είναι ίδιο, τίποτα δε μοιάζει με οποιαδήποτε αστυνομική ιστορία έχουμε διαβάσει μέχρι τώρα. Και για του λόγου το αληθές αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
«Η Ματίλντ Περέν είναι εξήντα τριών ετών, χήρα γιατρού, παρασημοφορημένη ηρωϊδα της Αντίστασης και ζει με τον σκύλο της, ράτσας Δαλματίας σε ένα μικρό σπίτι κοντά στο Παρίσι. Κανείς δεν θα μπορούσε ποτέ να υποψιαστεί ότι μια δολοφόνος κρύβεται πίσω από αυτή την κομψή, περιποιημένη και ελαφρώς υπέρβαρη γυναίκα.
Ανελέητη, ακριβής, εκπαιδευμένη από την πρώϊμη νεότητά της, η Ματίλντ εκτελούσε εν ψυχρώ όλα τα καθήκοντα που της ανέθετε ο ανώτερός της. Αλλά στην πραγματικότητα κάτι δεν πάει καλά εδώ και λίγο καιρό. Η Ματίλντ επιδίδεται σε άσκοπη σκληρότητα για να φέρει εις πέρας τις αποστολές της. Και αρχίζει πραγματικά να τα χάνει: ξεχνάει να ξεφορτωθεί το όπλο, μπερδεύει τον στόχο, είναι πεπεισμένη ότι ο γείτονάς της έχει αποκεφαλίσει τον σκύλο της… Εν τω μεταξύ ο επιθεωρητής Βασίλιεφ ερευνά τις δολοφονίες και πρέπει να εντοπίσει το συντομότερο δυνατόν το «μεγάλο φίδι», τον μυστηριώδη δολοφόνο που χτυπάει με αγριότητα και χωρίς προφανή λογική».
Συμπρωταγωνιστής της Ματίλντ στο βιβλίο, ο Ταγματάρχης, ο Ανρί, σύντροφος της από τα χρόνια της Αντίστασης, και νύν διευθυντής στην εταιρεία που κλείναι τα συμβόλαια θανάτου. Ερωτευμένος μαζί της , έχοντας πάντα στο μυαλό του την νεανική της εικόνα, δεν της έκανε ποτέ ερωτική εξομολόγηση. Τα αισθήματα , βέβαια, είναι αμοιβαία, αφού και η Ματίλντ είναι τσιμπημένη μαζί του από εκείνα τα χρόνια. Εδώ που φτάσαμε ,όμως, είναι υποχρεωμένος να την σκοτώσει. Και εκείνη είναι υποχρεωμένη να ανυνθεί, να περάσει πρώτη στην επίθεση. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για κάτι διαφορετικό. Ιδανικά, η Ματίλντ θα ήθελε να δραπετεύσουν οι δυό τους και να πάνε σε κάποιο σημείο του κόσμου που δεν θα τους βρεί κανείς και να περάσουν παρέα το υπόλοιπο της ζωής τους.
«Αυτό της χρειάζεται. Δεν παλέψαμε σαν δαίμονες τζάμπα σε αυτόν τον πόλεμο ή κι αργότερα ακόμη, δικαιούμαστε να απολαύσουμε τον ήλιο και την ησυχία., τι διάολο! Ορίστε, τέρμα τα ψέματα, θα κλείσει το Λα Κουστέλ, θα αφήσει το κλειδί στον γείτονα, θα επικοινωνήσει με μεσιτικά γραφεία όταν θα έχει φτάσει. Άσε που, με τόσα λεφτά που έχει, μπορεί να αγοράσει κάτι το καταπληκτικό. Σκέφτεται μάλιστα μήπως προτείνει και στην κόρη της να έρθει, αυτό το ζωντόβολο, θα δούμε. Η Ματίλντ είναι χαρούμενη ξαφνικά. Το σχέδιο της στήνεται σιγά σιγά. Θα αγοράσει κι έναν σκύλο. Ο ενθουσιασμός της είναι τόσο μεγάλος που το ταξίδι της επιστροφής περνάει σαν όνειρο. Πρέπει να βιαστεί . Όχι πως φοβάται κάτι, είναι αδύνατο να την βρουν, αλλά για την ίδια, θέλει να ξεμπερδεύει, να μπορέσει επιτέλους να ξεκουραστεί. Η Ματίλντ αποκοιμιέται και ροχαλίζει ήρεμα. Η διπλανή της, μια πολύ κομψή κοπέλα, χαμογελάει. Η Ματίλντ της θυμίζει πάρα πολύ τη γιαγιά της…».
Έχουμε, λοιπόν, μια ηρωίδα που είναι υπεράνω πάσης υποψίας. Κανείς δεν μπορεί να την υποπτευθεί. Όλα πάνω της αποτρέπουν την αστυνομία να την υποπτευθεί για τους φόνους που κάνει. Το παρελθόν της, τα παράσημά της, η κοινωνική της κατάσταση, η ηλικία της είναι όλα αποτρεπτικά. Κανείς δεν μπορεί να την υποπτευθεί για κάτι. Μόνο που ο δημιουργός της, ο συγγραφέας, αρέσκεται πάντα στις ανατροπές. Και εκεί που δεν το περιμένει κανείς, η θεία δίκη έρχεται.
Ο Πιέρ Λεμέτρ έγραψε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα απολαυστικό, με πολύ ιδιαίτερο χιούμορ, που κάνει τον αναγνώστη να διασκεδάζει διαβάζοντάς το. Οι περιπέτειες της Ματίλντ σε κρατούν σε εγρήγορση. Το τέλος του βιβλίου απρόσμενο αλλά πιστευτό.
Η μετάφραση είναι της Κλαιρ Νεβέ.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Επιτυχία απόλυτη, γλώσσα πιπεράτη, πλοκή τέλεια, τόνος εκλεπτυσμένα σαρκαστικός» -Le Canard Enchaine
«Ένα αστείο και όσο χρειάζεται δηλητηριώδες μυθιστόρημα». Biblioteca.
«Είναι μαύρο, πολύ αστείο και εντελώς απροσδόκητο». Madame Figaro.
Το «Φίδι με κεφαλαία», όπως σημειώνει ο ίδιος ο συγγραφέας στην εισαγωγή του βιβλίου, είναι το πρώτο αστυνομικό μυθιστόρημα που έγραψε, το 1985, αλλά δεν το έστειλε ποτέ σε κανέναν εκδότη για να εκδοθεί. «Λίγο αφότου το ολοκλήρωσα ξεκίνησε μια δύσκολη περίοδος της ζωής μου. Όταν τελείωσε, τίποτα δεν ήταν πια ακριβώς όπως πριν. Αυτό το μυθιστόρημα ήταν πλέον πολύ μακριά μου. Μπήκε σε ένα συρτάρι και δεν ξαναβγήκε ποτέ από εκεί».
Γιατί, λοιπόν, αποφάσισε να το κυκλοφορήσει τώρα; Ο ίδιος απαντά: «Συχνά αναγνώστες με ρωτούν αν θα επιστρέψω μια μέρα στο αστυνομικό, στο νουάρ μυθιστόρημα. Συνήθως απαντώ ότι είναι μάλλον απίθανο, πράγμα που σημαίνει ότι είμαι απολύτως σίγουρος πως όχι. Αυτό που μου αφήνει μια δυσάρεστη αίσθηση είναι πως έφυγα χωρίς προειδοποίηση. Πως εντέλει δεν αποχαιρέτησα κανέναν, πράγμα που δεν είναι στον τύπο μου. Θυμήθηκα τότε ένα μυθιστόρημα ξεχασμένο στο συρτάρι μου. Η πλοκή του βιβλίου λαμβάνει χώρα το 1985, στις ευτυχείς εποχές με τους τηλεφωνικούς θαλάμους και τους οδικούς χάρτες, όπου ο συγγραφέας δεν είχε λόγο να φοβάται ότι το κινητό τηλέφωνο, το GPS, τα κοινωνικά δίκτυα, οι κάμερες παρακολούθησης, η φωνητική αναγνώριση, το DNA , τα αποθηκευμένα ψηφιακά αρχεία κλπ θα μπορούσαν να καταστήσουν την ιστορία του μη αληθοφανή».
Τελικά, παρά τα ελαττώματα που του βρίσκει ο συγγραφέας του, το «Φίδι με κεφαλαία» είναι ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα που αν το διαβάσει ο Κουεντίν Ταραντίνο, θα ξεκινήσει αμέσως να το κάνει ταινία. Πρόκειται για μια αστυνομική ιστορία γραμμένη με νεύρο, με φοβερό χιούμορ, και, κυρίως, με πρωτοτυπία. Τίποτα δεν είναι ίδιο, τίποτα δε μοιάζει με οποιαδήποτε αστυνομική ιστορία έχουμε διαβάσει μέχρι τώρα. Και για του λόγου το αληθές αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
«Η Ματίλντ Περέν είναι εξήντα τριών ετών, χήρα γιατρού, παρασημοφορημένη ηρωϊδα της Αντίστασης και ζει με τον σκύλο της, ράτσας Δαλματίας σε ένα μικρό σπίτι κοντά στο Παρίσι. Κανείς δεν θα μπορούσε ποτέ να υποψιαστεί ότι μια δολοφόνος κρύβεται πίσω από αυτή την κομψή, περιποιημένη και ελαφρώς υπέρβαρη γυναίκα.
Ανελέητη, ακριβής, εκπαιδευμένη από την πρώϊμη νεότητά της, η Ματίλντ εκτελούσε εν ψυχρώ όλα τα καθήκοντα που της ανέθετε ο ανώτερός της. Αλλά στην πραγματικότητα κάτι δεν πάει καλά εδώ και λίγο καιρό. Η Ματίλντ επιδίδεται σε άσκοπη σκληρότητα για να φέρει εις πέρας τις αποστολές της. Και αρχίζει πραγματικά να τα χάνει: ξεχνάει να ξεφορτωθεί το όπλο, μπερδεύει τον στόχο, είναι πεπεισμένη ότι ο γείτονάς της έχει αποκεφαλίσει τον σκύλο της… Εν τω μεταξύ ο επιθεωρητής Βασίλιεφ ερευνά τις δολοφονίες και πρέπει να εντοπίσει το συντομότερο δυνατόν το «μεγάλο φίδι», τον μυστηριώδη δολοφόνο που χτυπάει με αγριότητα και χωρίς προφανή λογική».
Συμπρωταγωνιστής της Ματίλντ στο βιβλίο, ο Ταγματάρχης, ο Ανρί, σύντροφος της από τα χρόνια της Αντίστασης, και νύν διευθυντής στην εταιρεία που κλείναι τα συμβόλαια θανάτου. Ερωτευμένος μαζί της , έχοντας πάντα στο μυαλό του την νεανική της εικόνα, δεν της έκανε ποτέ ερωτική εξομολόγηση. Τα αισθήματα , βέβαια, είναι αμοιβαία, αφού και η Ματίλντ είναι τσιμπημένη μαζί του από εκείνα τα χρόνια. Εδώ που φτάσαμε ,όμως, είναι υποχρεωμένος να την σκοτώσει. Και εκείνη είναι υποχρεωμένη να ανυνθεί, να περάσει πρώτη στην επίθεση. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για κάτι διαφορετικό. Ιδανικά, η Ματίλντ θα ήθελε να δραπετεύσουν οι δυό τους και να πάνε σε κάποιο σημείο του κόσμου που δεν θα τους βρεί κανείς και να περάσουν παρέα το υπόλοιπο της ζωής τους.
«Αυτό της χρειάζεται. Δεν παλέψαμε σαν δαίμονες τζάμπα σε αυτόν τον πόλεμο ή κι αργότερα ακόμη, δικαιούμαστε να απολαύσουμε τον ήλιο και την ησυχία., τι διάολο! Ορίστε, τέρμα τα ψέματα, θα κλείσει το Λα Κουστέλ, θα αφήσει το κλειδί στον γείτονα, θα επικοινωνήσει με μεσιτικά γραφεία όταν θα έχει φτάσει. Άσε που, με τόσα λεφτά που έχει, μπορεί να αγοράσει κάτι το καταπληκτικό. Σκέφτεται μάλιστα μήπως προτείνει και στην κόρη της να έρθει, αυτό το ζωντόβολο, θα δούμε. Η Ματίλντ είναι χαρούμενη ξαφνικά. Το σχέδιο της στήνεται σιγά σιγά. Θα αγοράσει κι έναν σκύλο. Ο ενθουσιασμός της είναι τόσο μεγάλος που το ταξίδι της επιστροφής περνάει σαν όνειρο. Πρέπει να βιαστεί . Όχι πως φοβάται κάτι, είναι αδύνατο να την βρουν, αλλά για την ίδια, θέλει να ξεμπερδεύει, να μπορέσει επιτέλους να ξεκουραστεί. Η Ματίλντ αποκοιμιέται και ροχαλίζει ήρεμα. Η διπλανή της, μια πολύ κομψή κοπέλα, χαμογελάει. Η Ματίλντ της θυμίζει πάρα πολύ τη γιαγιά της…».
Έχουμε, λοιπόν, μια ηρωίδα που είναι υπεράνω πάσης υποψίας. Κανείς δεν μπορεί να την υποπτευθεί. Όλα πάνω της αποτρέπουν την αστυνομία να την υποπτευθεί για τους φόνους που κάνει. Το παρελθόν της, τα παράσημά της, η κοινωνική της κατάσταση, η ηλικία της είναι όλα αποτρεπτικά. Κανείς δεν μπορεί να την υποπτευθεί για κάτι. Μόνο που ο δημιουργός της, ο συγγραφέας, αρέσκεται πάντα στις ανατροπές. Και εκεί που δεν το περιμένει κανείς, η θεία δίκη έρχεται.
Ο Πιέρ Λεμέτρ έγραψε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα απολαυστικό, με πολύ ιδιαίτερο χιούμορ, που κάνει τον αναγνώστη να διασκεδάζει διαβάζοντάς το. Οι περιπέτειες της Ματίλντ σε κρατούν σε εγρήγορση. Το τέλος του βιβλίου απρόσμενο αλλά πιστευτό.
Η μετάφραση είναι της Κλαιρ Νεβέ.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Επιτυχία απόλυτη, γλώσσα πιπεράτη, πλοκή τέλεια, τόνος εκλεπτυσμένα σαρκαστικός» -Le Canard Enchaine
«Ένα αστείο και όσο χρειάζεται δηλητηριώδες μυθιστόρημα». Biblioteca.
«Είναι μαύρο, πολύ αστείο και εντελώς απροσδόκητο». Madame Figaro.
