Το πρώτο Μουσείο Μουσικών στην Κρήτη

Στο χωριό Λουσακιές στα Χανιά
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Σε πυλώνα πολιτισμού μετατρέπεται το παλιό δημοτικό σχολείο στο χωριό Λουσακιές Κισάμου καθώς στον χώρο αυτό θα φιλοξενηθεί το Μουσείο Μουσικών Κρήτης. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα Κέντρο της μουσικής - χορευτικής κρητικής παράδοσης και τραγουδιού - η δημιουργία του οποίου δρομολογείται με τη στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Κρήτης, του δήμου Κισάμου των τοπικών βουλευτών και των πολιτιστικών φορέων της περιοχής.

«Ο δήμος Κισάμου σε συνεργασία με την περιφέρεια Κρήτης, τον πολιτιστικό σύλλογο και όλους τους φορείς, στηρίζει έμπρακτα τη δημιουργία του Μουσείου, αφού θα αποτελέσει στοιχείο και πηγή πολιτισμού, θα καταγράψει και θα διατηρήσει κομμάτια της τοπικής -και όχι μόνο- ιστορίας αλλά ταυτόχρονα θα ενδυναμώσει το συγκριτικό πλεονέκτημα για την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του δήμου.

Η μελέτη για τη δημιουργία του Μουσείου θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου και όπως δηλώνει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο δήμαρχος Κισάμου Θοδωρής Σταθάκης, «πρόκειται για ένα σημαντικό και σπουδαίο έργο για την περιοχή μας. Το οφείλουμε στην παράδοση μας που θέλουμε να παραμείνει ζωντανή».

Παράλληλα επισημαίνει ότι, «η καταγραφή και η παρουσίαση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της μοναδικού πλούτου παράδοσης που διαθέτει η περιοχή είναι στοιχεία που ενισχύουν και ενδυναμώνουν την ανάγκη δημιουργίας ενός τέτοιου μοναδικού εγχειρήματος».

Η μελέτη για τη δημιουργία του Μουσείου περιλαμβάνει τρία βασικά τμήματα:

Αρχιτεκτονική μελέτη: Αφορά τη διαμόρφωση του χώρου του παλιού δημοτικού σχολείου σε σύγχρονο Μουσείο.

Το μουσείο θα αναπτυχθεί σε δύο ορόφους και θα περιλαμβάνει τον κεντρικό χώρο, μόνιμο εκθεσιακό χώρο, χώρο περιοδικών εκθέσεων, εργαστήρια, χώρο ηχοληψιών, αίθουσα και υποδομές για Άτομα με Αναπηρίες και όλους τους απαραίτητους κοινόχρηστους χώρους.

Μουσειολογική μελέτη: Το μεγαλύτερο μέρος του Μουσείου θα είναι ψηφιακό, θα αλλάζει συνεχώς εκθέσεις και θα εμπλουτίζεται.

Εθνομουσικολογική μελέτη: Πρόκειται για το επιστημονικό κομμάτι και αφορά την έρευνα όλης της μουσικής παράδοσης της Κρήτης, αλλά και της Μεσογείου. Φοιτητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα μελετούν τη μουσική της Κρήτης (από παλιούς και νέους μουσικούς) με οδηγό το βιολί.

Η ιδέα για τη δημιουργία Μουσείο Μουσικών στις Λουσακιές άρχισε να σχηματοποιείται σε πρώτο στάδιο όταν το 1999 ξεκίνησε μια μελέτη για τη μουσική και τον χορό από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας στο πλαίσιο έρευνας της καθηγήτριας Ρένας Λουτζάκη. Παράλληλα και οι δράσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου Λουσακιών με άξονα τη μουσική παράδοση έδωσαν νέα ώθηση στη διερεύνηση του τοπικού πολιτισμού.

Οι δράσεις αυτές κράτησαν «ζωντανή» την προσπάθεια για τη δημιουργία του Μουσείου στο παλιό σχολείο της περιοχής που με την σημερινή του μορφή φιλοξενεί κάθε χρόνο δεκάδες πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις.
Οι Στέλιος Κουνελάκης και Μανώλης Πατερομιχελάκης, πρόεδρος και αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Λουσακιών μόλησαν στα Χανιώτικα Νέα για μια προσπάθεια ετών που φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά.

Από που προήλθε η ιδέα το παλιό δημοτικό σχολείο να το μετατρέψετε σε ένα σύγχρονο Μουσείο;
Σ.Κ.: Ξεκινήσαμε στα 1991 με στόχο να διασώσουμε την πολιτιστική μας κληρονομία, τη μουσική και χορευτική παράδοση της Κισάμου. Καθιερώσαμε δύο βασικές εκδηλώσεις, στις Λουσακιές και στα Πατεριανά Λουσακιών όπου γεννήθηκε ο Συρτός. Προχωρήσαμε σε μια πρώτη συλλογή υλικού με συνεντεύξεις παλιών οργανοπαικτών (ηχογράφηση και απομαγνητοφώνηση) και άλλου υλικού, ενώ το 1993 κάναμε και το πρώτο συνέδριο “Λουσακιές, η ρίζα του Κρητικού Συρτού” και το 2000 το δεύτερο συνέδριο για τη “Μουσική και το χορό της Κρήτης”. Το 1998 αναζητώντας ένα συνεργάτη βρήκαμε την καθηγήτρια κ. Ρένα Λουτζάκη που ήταν τότε στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και μετά στο Μουσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ξεκινήσαμε μια επιστημονική έρευνα για τη μουσική, το χορό, συγκεντρώθηκε ένας τεράστιος όγκος υλικού που έχει απομαγνητοφωνηθεί, έχει αξιολογηθεί και το οποίο θα είναι το πρώτο κομμάτι που θα μπει στο μουσείο. Η κ. Λουτζάκη ήταν αυτή που κατέθεσε την ιδέα για το “Μουσείο Μουσικών της Κρήτης”. Ο Δήμος Κισάμου (επί δημαρχίας Φ. Σκουλάκη) χρηματοδότησε την προμελέτη, ενώ ακολούθως η Περιφέρεια Κρήτης χρηματοδότησε την ολοκληρωμένη μελέτη με 100.000 ευρώ την οποία και παρουσιάζουμε την Παρασκευή 19 Οκτωβρίου.

Ακούγοντας για “Μουσείο Μουσικών” ένας άνθρωπος που δεν γνωρίζει μπορεί να φανταστεί μια συλλογή οργάνων (λύρες, βιολιά, λαούτα κτλπ.), κάποιες φωτογραφίες κτλπ. Εσείς όμως βλέπουμε ότι έχετε μελετήσει ένα πλήρες διαδραστικό μουσείο, με ηχογραφήσεις, studio. Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό για τα τοπικά δεδομένα ;
Σ.Κ.: Τέτοιο Μουσείο για τη Μουσική δεν υπάρχει σε όλη την Ελλάδα, δεν ξέρω αν υπάρχει και κάπου στην Ευρώπη. Η βασική του καινοτομία είναι ότι είναι διαδραστικό. Ο επισκέπτης θα “δικτυώνεται” με τον κάθε μουσικό χωριστά, τον χώρο, τα πανηγύρια, τις παρέες του! Θα μπορεί νοητά να ταξιδέψει στο παρελθόν και σε όλη μας τη μουσική παράδοση.
Μ.Π.: Το μουσείο έχει ως επίκεντρο τον άνθρωπο, είναι βαθύτατα ανθρωποκεντρικό. Μέσα από το υλικό που έχει συγκεντρωθεί προσεγγίζεται το θέμα από επιστημονική σκοπιά. Πως εξελίχθηκαν οι χοροί, τα έθιμα, οι παραδόσεις της Κρήτης, πως μεταφέρθηκαν στο χρόνο και γιατί σήμερα βλέπουμε ίδια αλλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά ακόμα και ανάμεσα στους νομούς της Κρήτης.

Γιατί όμως στις Λουσακιές ένα τέτοιο μουσείο, σε ένα ημιορεινό χωριό της Κισάμου και όχι σε κάποια μεγαλούπολη:
Μ.Π.: Οι Λουσακιές αναγνωρίζονται ως η “μήτρα” ο τόπος όπου γεννήθηκε ο Συρτός. Δεν είναι τυχαίο ότι καλλιτέχνες όπως ο “Ναύτης”, ο Ψαραντώνης λένε ότι οι Λουσακιές αποτέλεσαν τη πατρίδα του συρτού. Στις Λουσακιές γεννήθηκε, εξελίχθηκε, αναδείχθηκε ο Συρτός. Πέρα από αυτό ως πολιτιστικός σύλλογος του χωριού έχουμε εργαστεί πολύ πάνω στην ανάδειξη της παράδοσης. Επαναφέραμε τον τρόπο με τον οποίο χόρευαν οι άνθρωποι πριν από 60-70 χρόνια, όλοι στον κύκλο, τα βήματα όμως τα ακολουθούν οι τρεις πρώτοι χορευτές και φιγούρες κάνει ο πρώτος. Έπειτα αναδείξαμε ξεχασμένους χορούς που είχαν εκλείψει. Το “Ρόδον”, όπου στο σπίτι του Στέλιου Κουνελάκη παίχτηκε, ηχογραφήθηκε και βιντεοσκοπήθηκε με μουσικούς τον Μανώλη Καρτσωνάκη και το Μιχάλη Κουνελάκη για πρώτη φορά . Επίσης τον “Σταυρωτό Συρτό” ένα κυκλικό χορό από 5-6 χορευτές στον οποίο όταν δίνει το σήμα ο οργανοπαίκτης, αλλάζουν ντάμες οι άντρες προκειμένου ο κάθε άντρας να πιάσει το χέρι της κοπέλας που τον ενδιαφέρει. Ένας ερωτικός, παλιός χορός που είχε σχεδόν εξαφανιστεί.

Ο προϋπολογισμός του έργου φτάνει τα 2.200.000 ευρώ, ένα σεβαστό ποσό ειδικά για τις μέρες μας;
Σ.Κ.: Ναι φτάνει σε αυτό το ποσό αλλά βέβαια σε ένα διαγωνισμό θα υπάρχουν εκπτώσεις και θα πέσει το κόστος. Όμως δεν θα πρόκειται για άλλο ένα μουσείο. Θα έχει studio ώστε να ηχογραφούν νέοι καλλιτέχνες και να βγάζουν τη δουλειά τους, εργαστήριο κατασκευής μουσικών οργάνων, αίθουσες και χώρους εκδηλώσεων, εκθεσιακούς χώρους, χώρους κατάλληλους για διοργάνωση συνεδρίων, αναψυκτήριο…

Μπορεί όμως να είναι βιώσιμο ένα τέτοιο Μουσείο;
Σ.Κ.: Σίγουρα μπορεί! Ήδη έχουμε τη δέσμευση του δημάρχου Κισάμου ότι θα συνδέσει το Μουσείο με το εισιτήριο του Μπάλου. Πληρώνοντας δηλαδή το εισιτήριο του Μπάλου ο επισκέπτης θα μπορεί να έρχεται και στο Μουσείο. Σημειωτέον ότι στο Μουσείο δεν είναι πάνω από 4-5 χιλιομ. από το Καστέλι Κισάμου, απέχει 6 χλμ. από τα Φαλάσαρνα. Μπορεί να αποτελέσει άλλη μια πολύ καλή διέξοδο για τους επισκέπτες της περιοχής που κάθε καλοκαίρι είναι χιλιάδες. Επίσης ένα εκπαιδευτικό εργαλείο για ερευνητές και φοιτητές. Ένας χώρος για να γνωρίσουν τα σχολεία τη μουσική της Κρήτης.
Μ.Π.: Επίσης στο Γαλουβά Λουσακιών πολύ κοντά στο μουείο υπάρχει ο μεγαλύτερος καταγεγραμμένος ελαιώνας στην Κρήτη τον οποίο ως σύλλογος θα αναλάβουμε να αναδείξουμε ώστε να μπορεί κάποιος να τον περπατήσει. Το Μουσείο της Κισάμου είναι κοντά, το ίδιο και η Πολυρρήνια. Το “Μουσείο Μουσικών” μόνο απομονωμένο δεν είναι.

“Κυνηγάτε” σχεδόν 20 χρόνια αυτό το όνειρο. Πιστεύετε ότι πλέον είστε κοντά;
Σ.Κ.: Το πιστεύουμε από την πρώτη στιγμή για αυτό και το παλεύουμε τόσα χρόνια και είμαστε χαρούμενοι που βλέπουμε να υπάρχει ανταπόκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού, τα Πανεπιστήμια μας, την Περιφέρεια Κρήτης, το Δήμο. Ο πολιτισμός είναι ο βασικός πυλώνας της χώρας μας και τώρα τελευταία φαίνεται να το αποκαλύπτουν οι έχοντες την ευθύνη. Το “Μουσείο Μουσικών” μπορεί να είναι στις Λουσακιές αλλά αφορά όλο τον μουσικό πολιτισμό της Κρήτης, αφορά όλους τους Κρητικούς.
Μ.Π.: Από κάπου ξεκινούν όλοι. Από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Λουσακιών ξεκίνησε η η δημιουργία της “Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Επαρχίας Κισάμου” και έπειτα η “Παγκρήτια Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων”. Αυτό δείχνει τη δυναμική που υπάρχει και τη θέληση να κάνουμε κάτι καλό.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!