Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ υπήρξε μια προσωπικότητα που διαφέρει από τα στερεότυπα ενός καλλιτέχνη, καθώς υπήρξε ιεροκήρυκας, αλλά και ένας ζωγράφος γεμάτος ανασφάλειες και βουτηγμένος στην κατάθλιψη, που τελικά τον λύγισαν.
Και η 7η Τέχνη δεν θα μπορούσε αυτό τον βίο να τον αφήσει στην άκρη. Δεν θα μπορούε να μην εντρυφήσει στην ψυχοσύνθεσή του, που επηρέασε καταλυτικά το έργο του. Ένα έργο που σχεδόν χλευάστηκε, όσο ήταν στη ζωή, αποθεώθηκε μετά θάνατον. Εκτός από τους σπουδαίους πίνακές του, η μεγάλη οθόνη ήταν ένα ακόμη μέσο να γνωρίσουμε τον Βίνσεντ, τη ζωή του, το βίωμά του.
Με πιο πρόσφατα την «Πύλη της αιωνιότητας» (2018) και το "Loving Vincent" (2017) αξίζει να θυμηθούμε τις φορές που ο κινηματογράφος ξεδίπλωσε τη ζωή αυτού του τεράστιου ταλέντου, που επηρέασε μετέπειτα καλλιτεχνικά ρεύματα και κινήματα.
"Loving Vincent"
Μία ταινία πραγματική ζωγραφιά. Πρόκειται για το πρώτο φιλμ στην ιστορία του σινεμά ζωγραφισμένο εξ’ ολοκλήρου στο χέρι για τη ζωή και τον μυστηριώδη θάνατο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ
Η Dorota Kobiela και ο Hugh Welchman υπογράφουν τη σκηνοθεσία και το σενάριο, ενώ την παραγωγή ανέλαβαν οι βραβευμένες με Όσκαρ εταιρίες BreakThru Films και Trademark Films.
Μέσα σε 90 λεπτά, τα γνώριμα τοπία των έργων του, τα πρόσωπα, αλλά και τα μοναδικής ζωηρότητας χρώματα του Ολλανδού ζωγράφου ξεπηδούν από τους πίνακές του σε μια πλοκή με γνώριμους χαρακτήρες, όπως ο Γκασέ και η κόρη του, η κόρη του πανδοχέα, οι αγρότες και οι κάτοικοι του Βαλ-σιρ-Ουάζ, με πρωταγωνιστή τον Αρμάν Ρουλέν και, φυσικά, ο ίδιος ο Βαν Γκογκ.
Η πλοκή του σεναρίου βασίζεται σε τουλάχιστον 800 επιστολές του βαν Γκογκ μέσα από δραματικές αναπαραστάσεις των γεγονότων που οδήγησαν στον θάνατό του. Στην τελευταία επιστολή του, ο καλλιτέχνης είχε γράψει: «Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να μιλάμε παρά μόνο μέσα από τα έργα μας.» Και η φράση αυτή υπήρξε ως η καθοδηγητήρια γραμμή των δημιουργών της ταινίας. Την αφήγηση, αναλαμβάνουν 120 πίνακες του κορυφαίου ζωγράφου που εμφανίζονται στην ταινία καθώς και οι χαρακτήρες που αποτύπωσε πάνω στον καμβά. Οι συγκεκριμένοι χαρακτήρες μιλούν για τον Βίνσεντ σε μια αφήγηση που κλιμακώνεται έως τον θάνατό του.
Κάθε ένα από τα 65.000 καρέ της ταινίας είναι μια ελαιογραφία που ζωγραφίστηκε στο χέρι από 125 επαγγελματίες ζωγράφους που ταξίδεψαν από όλο τον κόσμο στα τρία στούντιο του «Loving Vincent» στην Πολωνία και την Ελλάδα, για να πάρουν μέρος στην παραγωγή.
Το «Loving Vincent» γυρίστηκε πρώτα ως ταινία δράσης με ηθοποιούς κι έπειτα ζωγραφίστηκε καρέ-καρέ στο χέρι με λαδομπογιά. Πρωταγωνιστούν γνωστοί ηθοποιοί που τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους μοιάζουν με τα διάσημα πορτρέτα του Βαν Γκογκ. Το καστ αποτελείται από τους: Douglas Booth, Eleanor Tomlinson, Jerome Flynn, την υποψήφια για Όσκαρ Saoirse Ronan, Chris O’Dowd, John Sessions, Aidan Turner, Helen McCrory, ενώ ο θεατρικός ηθοποιός Robert Gulaczyk μας συστήνεται στον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο ως Βίνσεντ Βαν Γκογκ.
Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ταινιών Animation του Ανσί, όπου έκανε παγκόσμια πρεμιέρα, και Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Animation στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σαγκάης.
Στην παραγωγή της ταινίας συμμετείχαν 20 Έλληνες επαγγελματίες ζωγράφοι που εργάστηκαν στα 3 στούντιο του “Loving Vincent” στην Ελλάδα και στην Πολωνία.
«Η Πύλη της Αιωνιότητας»
Με το κοκκινο γένι του, το ψάθινο καπέλο και μία βαθιά θλιμμένη έκφραση στο πρόσωπό του, ο Γουίλεμ Νταφόε δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα τέλειο ζωντανό πορτρέτο του εμβληματικού ζωγράφου.
Το όνομα της ταινίας έχει σαφέστατη αναφορά στην ομώνυμη ελαιογραφία του Βαν Γκόγκ (Μάιος 1890) «Γέρος άνδρας σε θλίψη (στο κατώφλι της αιωνιότητας), ο οποίος φιλοξενείται και ανήκει στο Μουσείο Kröller-Müller του Otterlo της Ολλανδίας.
Λίγο μετά το ανεπανάληπτο "Loving Vincent", ο καταξιωμένος σκηνοθέτης και υποψήφιος για Όσκαρ με την ταινία «Το Σκάφανδρο και η Πεταλούδα», Τζούλιαν Σνάμπελ («Πριν Πέσει η Νύχτα», "Basquiat") , «ντύνει» τον Γουίλεμ Νταφόε, Βαν Γκογκ, τον μαθαίνει να ζωγραφίζει, τόσο στο χαρτί, όσο και στην ψυχοσύνθεση του Ολλανδού μετα-ιμπρεσιονιστή.
Η ταινία ξεκινά παρουσιάζοντας τον Βαν Γκογκ στο Παρίσι τη δεκαετία του 1880, όταν τα έργσ του περνούσαν απαρατήρητα ή χαρακτηρίζονταν ακόμη και κακότεχνα. Τον ακολουθεί στον γαλλικό νότο, όπου μπαινοβγαίνει στα ψυχιατρικά άσυλα, και τελειώνει με το θάνατό του, λίγα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 37 ετών με μία σφαίρα στην κοιλιά του, αν και στην ταινία δεν φαίνεται να αποδίδεται στην αυτοκτονία η αιτία θανάτου του.
Όπως είχε πει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, Τζούλιαν Σνάμπελ, «δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για κάτι τέτοιο.Εκείνο που με ενδιέφερε ήταν να μεταφέρω την αίσθηση, του πώς είναι να περπατάς μέσα στα παπούτσια του Βίνσεντ. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για βιογραφία. Κάτι τέτοιο θα ήταν παράλογο, αφού δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τη ζωή του και όσα υπάρχουν, είναι αντικρουόμενα»
Και πραγματικά στα πρώτα πλάνα της ταινίας περπατάς μέσα στα παπούτσια του Βίνσεντ. Ο Σνάμπελ δεν θέλει απλά να δώσει μία επιδερμική περιγραφή ενός ζωγράφου που με τα πινέλα και τους καμβάδες του στα χέρια αναζητά το ερέθισμα χαμένος σε δρόμους ή μονοπάτια. Βάζει τον θεατή στην ψυχή του καλλιτέχνη, τον ωθεί να νιώσει ακριβώς αυτό που ένιωθε και ο ίδιος, την ψυχοσύνθεσή του, ό,τι τον οδηγούσε στην «μανία» του πινέλου του, στην «δίνη» των πινελιών του. Μέχρι να φτάσει στο αποκορύφωμά του, όταν σε 80 ημέρες δημιουργεί 75 έργα. Στην Αρλ...
«Έμαθε να ζωγραφίζει για το ρόλο»
Ο σκηνοθέτης, και εικαστικός και ο ίδιος, αναδημιούργησε ορισμένα από τα έργα του σπουδαίου ζωγράφου για τις ανάγκες της ταινίας, ενώ βοήθησε και τον Νταφόε να μάθει πώς να πιάνει το πινέλο.
«Υπάρχει πολλή ζωγραφική στην ταινία. Έπρεπε να γνωρίζω πώς να ζωγραφίσω. Ο Τζούλιαν (Σνάμπελ) είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και δάσκαλος και η ευκαιρία να με διδάξει πώς να βλέπω με ένα διαφορετικό τρόπο ήταν κάτι το συναρπαστικό», δήλωσε με τη σειρά του ο Γουίλεμ Νταφόε.Από την ιστορία δεν θα μπορούσε να λείπει ένας ακόμη σπουδαίος ζωγράφος, ο Πωλ Γκωγκέν, με τον οποίο συναντήθηκαν στην Αρλ. Αν και έχουν ειπωθεί πολλά για τη σχέση των δύο ζωγράφψν, αυτό που κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον του σκηνοθέτη ήταν ο τρόπος που τους διαμόρφωσε ως ζωγράφους, οι συζητήσεις που μπορεί να είχαν μεταξύ τους για τεχνικές και φιλοσοφία που κανείς δεν άκουσε ποτέ.
Για τις ανάγκες τις ταινίες ετοιμάστηκαν πάνω από 130 πίνακες, ορισμένους από τους οποίους ζωγράφισε ο ίδιος ο Σνάμπελ. Ο διευθυντής φωτογραφίας της ταινίας, Μπενουά Ντελόμ, εμπνεύστηκε πολύ από τα γράμματα του Βαν Γκογκ στον αδελφό του Τέο.
«Πέρασα τρεις μέρες σε ένα λιβάδι με στάχυα γιατί θέλαμε τη σκιά του Βανκ Γκογκ σε κάποιες σκηνές προς το τέλος της ταινίας. Ντύθηκα με τα ρούχα και το καπέλο του και περιπλανιόμουν στα χωράφια. Ένα μεγάλο μέρος της ταινίας έχει γυριστεί με την κάμερα στο χέρι. Ήθελα να μπορώ να τρέξω μαζί με τον Γουίλεμ, να μπορεί η κάμερα να είναι στο έδαφος και ξαφνικά να σηκώνεται στον ουρανό», είχε δηλώσει.
Η ερμηνεία του Νταφόε τού χάρισε μία υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου, το οποίο «έχασε» από τον εξίσου μοναδικό Ράμι Μάλεκ ως Φρέντι Μέρκιουρι στο "Bohemian Rhapsody", καθώς και για Χρυσή Σφαίρα Α' Ανδρικού.
Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, αλλά και για Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας.
Άλλες 7 ταινίες που μας έβαλαν στην ψυχή του Βίνσεντ
Van Gogh (1948)
Ο Αλέν Ρενέ δημιουργεί ένα 20λεπτο μοναδικό θέαμα που παρουσιάζει τους σημαντικότερους πίνακες του καλλιτέχνη με τη συνοδεία μουσικής αλλά και αφήγησης του Κλοντ Ντοφέν. Βραβεύτηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους την επόμενη χρονιά.
Lust for Life (1956)
Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Ίρβινγκ Στόουν, ο Βινσέντε Μινέλι υπογράφει μία πρωτοκλασάτη ταινία για το έργο του Βαν Γκογκ, με δύο ιερά τέρατα του σινεμά, Κερκ Ντάγκλας και Άντονι Κουίν στους ρόλους του Βίνσεντ και του Γκωγκέν αντιστοίχως.
Dreams (1990)
Ένα από τα οκτώ "Όνειρα" του Ακίρα Κουροσάβα, την ταινία μαγικού ρεαλισμού του Ιάπωνα σκηνοθέτη, με έμπνευση από τα πραγματικά του όενιρα. Πέντε χρόνια μετά το "Ραν" ο Κουροσάβα γυρίζει την ταινία με τη βοήθεια των Λούκας και Σπίλμπεργκ.
Κάπου μέσα σε αυτά τα όνειρα έρχεται ο Βαν Γκογκ. Στο επεισόδιο με τίτλο «Κοράκια» ένας φοιτητής τέχνης βρίσκεται μέσα στον κόσμο των έργων τέχνης του Βαν Γκογκ, όπου συναντά τον καλλιτέχνη σε ένα χωράφι και συνομιλεί μαζί του.
Ο Βαν Γκογκ λέει ότι το αριστερό του αυτί του δημιούργησε προβλήματα κατά τη διάρκεια μιας αυτοπροσωπογραφίας, οπότε το έκοψε. Ο μαθητής χάνει τα ίχνη του καλλιτέχνη και ταξιδεύει μέσα από μια σειρά έρων του Βαν Γκογκ προσπαθώντας να τον βρει και καταλήγοντας στο Σιταροχώραφο με κοράκια του Ολλανδού ζωγράφου.Σε μία ερμηνεία έκπληξη ο Μάρτιν Σκορσέζε.
Vincent & Theo (1990)
Η ταινία του Ρόμπερτ Άλτμαν επικεντρώνεται αποκλειστικά στην σχέση του Βίνσεντ με τον αδελφό του Τέο. Οι ανασφάλειες του ζωγράφου από την μη αποδοχή του στον χώρο της Τέχνης, πρωτίστως από τον ίδιο του τον αδερφό που εργάζεται ως έμπορος. Τιμ Ροθ και Πολ Ρις πρωταγωνιστούν στους αντίστοιχους ρόλους.
Vincent and Me (1990)
Η ταινία του 1990 σε σκηνοθεσία Μίχαελ Ρούμπο ακολουθεί το ταξίδι μιας 13χρονης στην προσπάθειά της να ανακαλύψει μια μυστηριώδη αγορά έργων του Ολλανδού ζωγράφου που περιέργως μοιάζουν με τα δικά της.
Απόδραση, περιπέτεια και ταξίδι στο χρόνο κρατούν το ενδιαφέρον των μικρών και ο Τσέκι Καριό στο ρόλο του Βίνσεντ.
Van Gogh (1991)
Η ταινία του Μορίς Πιαλά διηγείται τις τελευταίες εβδομάδες από τη ζωή του κορυφαίου ζωγράφου Βαν Γκογκ στο Οβέρ-Σιρ-Ουάζ. Ακολουθεί τον ζωγράφο στην καθημερινή του ζωή, ανάμεσα στις ερωτοτροπίες του με την κόρη του γιατρού Γκασέ, τη σχέση του με μια ιερόδουλη, τους καβγάδες με τον αδελφό του Τεό, τις τελευταίες του κινήσεις ως ζωγράφου, την κατάθλιψή του, τη μοναξιά του.
Διεκδίκησε 12 Σεζάρ κερδίζοντας τελικά μόνο αυτό της ερμηνείας του Ζακ Ντιτρόν, ενώ ήταν υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.
Painted with Words (2010)
Μπορεί να μην ήταν κινηματογραφική ταινία, ωστόσο η τηλεταινία του BBC έδωσε για μία ακόμη φορά την ευκαιρία στον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς να δώσει άλλη μία κορυφαία ερμηνεία.
Κινείται ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και το δράμα, ενώ τα γράμματα του ζωγράφου, όχι μόνο προς τον Τεό, διηγούνται τη ζωή του μέσα από τις δικές του λέξεις.
Η σπαρακτική ζωή ενός τεράστιου ταλέντου
Γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου 1853 στην πόλη Ζούντερτ της Ολλανδίας κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο. Ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Τεόντορους Βαν Γκογκ, πάστορα στο επάγγελμα, και της Άννα Κορνέλια Καρμπέντους.
Το μοναχικό παιδί – αντικαταστάτης με τα παράξενα ρούχα
Ο Βίνσεντ ήρθε στη ζωή μετά το θάνατο του πρώτου «Βίνσεντ» πάνω στη γέννα, ακριβώς ένα χρόνο πριν, στις 30 Μαρτίου 1852.
Δεν είναι γνωστό αν ο Βίνσεντ γνώριζε την ύπαρξη του μεγαλύτερου αδελφού του, όμως ορισμένοι ψυχοαναλυτικοί βιογράφοι που έχουν εργαστεί πάνω σε αυτήν την σύμπτωση επισημαίνουν, ότι η βασανιστική ψυχολογική μάχη του Βαν Γκογκ είχε μία βάση στο γεγονός ότι για τους γονείς του ήταν «το παιδί αντικαταστάτης»
Είχε πέντε ακόμη αδέλφια, δύο αγόρια τον Τέο, ο οποίος ήταν το αγαπημένο του πρόσωπο, ο φίλος, ο ατζέντης του, τον Κορνήλιους Βίνσεντ και τρεις αδελφές την Άννα Κορνέλια, την Ελίζαμπεθ και την Βιλεμίνα.
Επειδή τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του τα γνωρίζουμε μέσα από τα γράμματά του στον αδελφό του Τέο, λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Στα απομνημονεύματά της, η αδελφή του Ελίζαμπεθ θυμάται τον Βίνσεντ ως ένα σοβαρό, ευαίσθητο αγόρι που προτιμούσε να απομονώνεται από την οικογένεια και τους φίλους, ενώ αγαπούσε πολύ τα λουλούδια , τα πουλιά και τα έντομα.
Ήταν πολύ καλός μαθητής, όμως η επιλογή των ρούχων του, καθώς και ό,τι έτρωγε τον έκαναν να μοιάζει παράξενος και ιδιόρρυθμος στα υπόλοιπα παιδιά.
Από το 1864 έως 1866 φοίτησε σε ένα σχολείο στο Zevenbergen, όπου έμαθε αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά, προτού μεταφερθεί σε ένα νέο λύκειο στο Τίλμπουργκ. Από εκεί έφυγε στα μέσα του δεύτερου χρόνου πιθανώς λόγω υψηλών εξόδων για τα δίδακτρα. Εκεί δίδασκε ένας σπουδαίος καθηγητής καλλιτεχνικών, όμως ο Βίνσεντ από μικρός δεν είχε δείξει κάποια κλίση στις τέχνες και η εκκεντρικότητά του δεν έδειχνε καλλιτεχνική τάση.
Σε ηλικία 16 ετών βρήκε δουλειά ως έμπορος τέχνης, αλλά η καριέρα του ως πωλητής ήταν πολύ σύντομη. Η ειλικρίνειά του δεν του επέτρεπε να πει ανακρίβειες ή ψέματα για να κάνει μια πώληση και συνήθως κατέληγε να δίνει την αφιλτράριστη άποψή του για το έργο. Έγραψε στην αδερφή του, Βιλελμίνα: «Οι γκαλερί είναι υποχείρια όσων έχουν τα χρήματα. Μόλις το ένα δέκατο όλων των αγοραπωλησιών έχουν σχέση με την πραγματική τέχνη», έλεγε.
Ο έρωτας για την πρώτη του ξαδέλφη
Απέτυχε σε όλες τις δουλειές που προσπάθησε να κάνει και σε ηλικία 24 ετών, αναγκάστηκε να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να σπουδάσει θεολογία σε μια κατώτερη σχολή που τον δέχθηκε, ώστε να γίνει κληρικός.
Την ίδια περίοδο, οι γονείς του φιλοξενούσαν την πρώτη ξαδέρφη του Κι Βος, που δεν είχε γνωρίσει ξανά ο Βαν Γκογκ. Ο ζωγράφος την ερωτεύτηκε και με τη συνηθισμένη ειλικρίνειά του, της εξέφρασε τα συναισθήματά του. Η κοπέλα όχι μόνο δεν τα ανταποκρίθηκε, αλλά σοκαρίστηκε από την ανηθικότητα του ξαδέρφου της, που τόλμησε να έχει ερωτικά συναισθήματα για μία τόσο κοντινή συγγενή του.
Το κομμένο αυτί
Σε ηλικία 27 ετών παρακολούθησε μαθήματα τα οποία σύντομα έληξαν αφού ή τσακώνονταν με τους καθηγητές ή τον απέβαλλαν. Το 1888, ο Βαν Γκογκ μετακόμισε στην πόλη Αρλ της Νότιας Γαλλίας και αφιερώθηκε στη ζωγραφική. Συγκατοικούσε με έναν άλλο ζωγράφο, τον Πολ Γκογκέν, με τον οποίο ο Βαν Γκογκ ανέπτυξε πολύ στενή φιλία.
Οι δύο άντρες περνούσαν κάθε μέρα μαζί και η περίοδος ήταν μία από τις ευτυχέστερες της ζωής του Βαν Γκογκ. Όμως ο Γκογκέν δεν συμμεριζόταν τη χαρά του φίλου του. Το Δεκέμβριο του 1888 αποφάσισε να μετακομίσει, γιατί δεν άντεχε άλλο τις παραξενιές του.
Στις 23 Δεκεμβρίου, ανακοίνωσε την απόφασή του στον Βαν Γκογκ και έφυγε απ’ το σπίτι για τη βραδινή του βόλτα. Ο Βαν Γκογκ τον ακολούθησε μες στο σκοτάδι, κουβαλώντας ένα ξυράφι. Ο Γκογκέν τον είδε, αλλά δεν αντέδρασε και ο Βαν Γκογκ επέστρεψε στο σπίτι. Ο Βαν Γκογκ ήταν μόνος στο σπίτι γιατί ο Γκογκέν αποφάσισε να περάσει τη νύχτα σε ξενοδοχείο, μέχρι να ηρεμήσει ο φίλος του. Όμως όσο περνούσαν οι ώρες, η οργή του ζωγράφου φούντωνε. Ξαφνικά άρπαξε το ξυράφι και έκοψε ένα κομμάτι απ’ το αριστερό του αυτί.
Το 1889 εισάγεται στο ψυχιατρικό κέντρο του μοναστηριού του Αγίου Παύλου στον Σαιν Ρεμύ, όπου και παραμένει συνολικά για ένα περίπου χρόνο πάσχοντας από κατάθλιψη. Κατά την παραμονή του εκεί, συνεχίζει να ζωγραφίζει.
Τον Μάιο του 1890 εγκαταλείπει την ψυχιατρική κλινική και ζει για ένα διάστημα σε μία περιοχή κοντά στο Παρίσι, όπου παρακολουθείται από τον γιατρό Πωλ Γκασέ, στον οποίο είχε συστήσει τον βαν Γκογκ ο ζωγράφος Καμίλ Πισαρό. Στο διάστημα που παρακολουθείται ιατρικά, ο βαν Γκογκ παράγει ένα μόνο έργο, που αποτελεί προσωπογραφία του Γκασέ.
Το τέλος «μαζί» με τον αδελφό του
Στις αρχές Ιουλίου του 1890, έστειλε γράμμα στον αδερφό του: «Νιώθω αποτυχημένος. Αυτό είναι όλο. Νιώθω ότι αυτό είναι το πεπρωμένο μου και το αποδέχομαι. Δεν θα αλλάξει ποτέ».
Στις 27 του μήνα, ο Βαν Γκογκ αυτοπυροβολήθηκε, αλλά δεν πέθανε ακαριαία.Περπάτησε μέχρι το σπίτι του, όπου τον περιποιήθηκαν δύο γιατροί, οι οποίοι δεν κατάφεραν να του προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια.
Ο Βαν Γκογκ αργοπέθαινε, όμως πρόλαβε να έρθει να τον δει ο αδελφός του Τέο, που ήταν βαριά άρρωστος με πνευμονία.
Άφησε την τελευταία του πνοή στης 29 Ιουλίου του 1890 και έξι μήνες μετά πέθανε και ο αδερφός του, ο οποίος ήταν πια ένας καταξιωμένος έμπορος τέχνης.
Η καταξίωση μετά θάνατον
Είναι μία από τις περιπτώσεις καλλιτεχνών που αναγνωρίστηκαν μετά το θάνατό τους.
Το 1901 έγινε έκθεση στο Παρίσι και μέχρι το 1915 τα έργα του ήταν περιζήτητα. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες στην ιστορία της τέχνης.
Τα τοπία που ζωγράφισε με την ιδιαίτερη τεχνική και τα ζωντανά χρώματα είναι σημείο αναφοράς. Συνολικά ζωγράφισε πάνω από 800 πίνακες, που η σημερινή τους αξία είναι μυθική .
Και η 7η Τέχνη δεν θα μπορούσε αυτό τον βίο να τον αφήσει στην άκρη. Δεν θα μπορούε να μην εντρυφήσει στην ψυχοσύνθεσή του, που επηρέασε καταλυτικά το έργο του. Ένα έργο που σχεδόν χλευάστηκε, όσο ήταν στη ζωή, αποθεώθηκε μετά θάνατον. Εκτός από τους σπουδαίους πίνακές του, η μεγάλη οθόνη ήταν ένα ακόμη μέσο να γνωρίσουμε τον Βίνσεντ, τη ζωή του, το βίωμά του.
Με πιο πρόσφατα την «Πύλη της αιωνιότητας» (2018) και το "Loving Vincent" (2017) αξίζει να θυμηθούμε τις φορές που ο κινηματογράφος ξεδίπλωσε τη ζωή αυτού του τεράστιου ταλέντου, που επηρέασε μετέπειτα καλλιτεχνικά ρεύματα και κινήματα.
"Loving Vincent"
Μία ταινία πραγματική ζωγραφιά. Πρόκειται για το πρώτο φιλμ στην ιστορία του σινεμά ζωγραφισμένο εξ’ ολοκλήρου στο χέρι για τη ζωή και τον μυστηριώδη θάνατο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ
Η Dorota Kobiela και ο Hugh Welchman υπογράφουν τη σκηνοθεσία και το σενάριο, ενώ την παραγωγή ανέλαβαν οι βραβευμένες με Όσκαρ εταιρίες BreakThru Films και Trademark Films.
Μέσα σε 90 λεπτά, τα γνώριμα τοπία των έργων του, τα πρόσωπα, αλλά και τα μοναδικής ζωηρότητας χρώματα του Ολλανδού ζωγράφου ξεπηδούν από τους πίνακές του σε μια πλοκή με γνώριμους χαρακτήρες, όπως ο Γκασέ και η κόρη του, η κόρη του πανδοχέα, οι αγρότες και οι κάτοικοι του Βαλ-σιρ-Ουάζ, με πρωταγωνιστή τον Αρμάν Ρουλέν και, φυσικά, ο ίδιος ο Βαν Γκογκ.
Η πλοκή του σεναρίου βασίζεται σε τουλάχιστον 800 επιστολές του βαν Γκογκ μέσα από δραματικές αναπαραστάσεις των γεγονότων που οδήγησαν στον θάνατό του. Στην τελευταία επιστολή του, ο καλλιτέχνης είχε γράψει: «Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να μιλάμε παρά μόνο μέσα από τα έργα μας.» Και η φράση αυτή υπήρξε ως η καθοδηγητήρια γραμμή των δημιουργών της ταινίας. Την αφήγηση, αναλαμβάνουν 120 πίνακες του κορυφαίου ζωγράφου που εμφανίζονται στην ταινία καθώς και οι χαρακτήρες που αποτύπωσε πάνω στον καμβά. Οι συγκεκριμένοι χαρακτήρες μιλούν για τον Βίνσεντ σε μια αφήγηση που κλιμακώνεται έως τον θάνατό του.
Κάθε ένα από τα 65.000 καρέ της ταινίας είναι μια ελαιογραφία που ζωγραφίστηκε στο χέρι από 125 επαγγελματίες ζωγράφους που ταξίδεψαν από όλο τον κόσμο στα τρία στούντιο του «Loving Vincent» στην Πολωνία και την Ελλάδα, για να πάρουν μέρος στην παραγωγή.
Το «Loving Vincent» γυρίστηκε πρώτα ως ταινία δράσης με ηθοποιούς κι έπειτα ζωγραφίστηκε καρέ-καρέ στο χέρι με λαδομπογιά. Πρωταγωνιστούν γνωστοί ηθοποιοί που τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τους μοιάζουν με τα διάσημα πορτρέτα του Βαν Γκογκ. Το καστ αποτελείται από τους: Douglas Booth, Eleanor Tomlinson, Jerome Flynn, την υποψήφια για Όσκαρ Saoirse Ronan, Chris O’Dowd, John Sessions, Aidan Turner, Helen McCrory, ενώ ο θεατρικός ηθοποιός Robert Gulaczyk μας συστήνεται στον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο ως Βίνσεντ Βαν Γκογκ.
Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ταινιών Animation του Ανσί, όπου έκανε παγκόσμια πρεμιέρα, και Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Animation στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σαγκάης.
Στην παραγωγή της ταινίας συμμετείχαν 20 Έλληνες επαγγελματίες ζωγράφοι που εργάστηκαν στα 3 στούντιο του “Loving Vincent” στην Ελλάδα και στην Πολωνία.
«Η Πύλη της Αιωνιότητας»
Με το κοκκινο γένι του, το ψάθινο καπέλο και μία βαθιά θλιμμένη έκφραση στο πρόσωπό του, ο Γουίλεμ Νταφόε δεν θα μπορούσε παρά να είναι ένα τέλειο ζωντανό πορτρέτο του εμβληματικού ζωγράφου.
Το όνομα της ταινίας έχει σαφέστατη αναφορά στην ομώνυμη ελαιογραφία του Βαν Γκόγκ (Μάιος 1890) «Γέρος άνδρας σε θλίψη (στο κατώφλι της αιωνιότητας), ο οποίος φιλοξενείται και ανήκει στο Μουσείο Kröller-Müller του Otterlo της Ολλανδίας.
Λίγο μετά το ανεπανάληπτο "Loving Vincent", ο καταξιωμένος σκηνοθέτης και υποψήφιος για Όσκαρ με την ταινία «Το Σκάφανδρο και η Πεταλούδα», Τζούλιαν Σνάμπελ («Πριν Πέσει η Νύχτα», "Basquiat") , «ντύνει» τον Γουίλεμ Νταφόε, Βαν Γκογκ, τον μαθαίνει να ζωγραφίζει, τόσο στο χαρτί, όσο και στην ψυχοσύνθεση του Ολλανδού μετα-ιμπρεσιονιστή.
Η ταινία ξεκινά παρουσιάζοντας τον Βαν Γκογκ στο Παρίσι τη δεκαετία του 1880, όταν τα έργσ του περνούσαν απαρατήρητα ή χαρακτηρίζονταν ακόμη και κακότεχνα. Τον ακολουθεί στον γαλλικό νότο, όπου μπαινοβγαίνει στα ψυχιατρικά άσυλα, και τελειώνει με το θάνατό του, λίγα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 37 ετών με μία σφαίρα στην κοιλιά του, αν και στην ταινία δεν φαίνεται να αποδίδεται στην αυτοκτονία η αιτία θανάτου του.
Όπως είχε πει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, Τζούλιαν Σνάμπελ, «δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για κάτι τέτοιο.Εκείνο που με ενδιέφερε ήταν να μεταφέρω την αίσθηση, του πώς είναι να περπατάς μέσα στα παπούτσια του Βίνσεντ. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για βιογραφία. Κάτι τέτοιο θα ήταν παράλογο, αφού δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τη ζωή του και όσα υπάρχουν, είναι αντικρουόμενα»
Και πραγματικά στα πρώτα πλάνα της ταινίας περπατάς μέσα στα παπούτσια του Βίνσεντ. Ο Σνάμπελ δεν θέλει απλά να δώσει μία επιδερμική περιγραφή ενός ζωγράφου που με τα πινέλα και τους καμβάδες του στα χέρια αναζητά το ερέθισμα χαμένος σε δρόμους ή μονοπάτια. Βάζει τον θεατή στην ψυχή του καλλιτέχνη, τον ωθεί να νιώσει ακριβώς αυτό που ένιωθε και ο ίδιος, την ψυχοσύνθεσή του, ό,τι τον οδηγούσε στην «μανία» του πινέλου του, στην «δίνη» των πινελιών του. Μέχρι να φτάσει στο αποκορύφωμά του, όταν σε 80 ημέρες δημιουργεί 75 έργα. Στην Αρλ...
«Έμαθε να ζωγραφίζει για το ρόλο»
Ο σκηνοθέτης, και εικαστικός και ο ίδιος, αναδημιούργησε ορισμένα από τα έργα του σπουδαίου ζωγράφου για τις ανάγκες της ταινίας, ενώ βοήθησε και τον Νταφόε να μάθει πώς να πιάνει το πινέλο.
«Υπάρχει πολλή ζωγραφική στην ταινία. Έπρεπε να γνωρίζω πώς να ζωγραφίσω. Ο Τζούλιαν (Σνάμπελ) είναι σπουδαίος καλλιτέχνης και δάσκαλος και η ευκαιρία να με διδάξει πώς να βλέπω με ένα διαφορετικό τρόπο ήταν κάτι το συναρπαστικό», δήλωσε με τη σειρά του ο Γουίλεμ Νταφόε.Από την ιστορία δεν θα μπορούσε να λείπει ένας ακόμη σπουδαίος ζωγράφος, ο Πωλ Γκωγκέν, με τον οποίο συναντήθηκαν στην Αρλ. Αν και έχουν ειπωθεί πολλά για τη σχέση των δύο ζωγράφψν, αυτό που κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον του σκηνοθέτη ήταν ο τρόπος που τους διαμόρφωσε ως ζωγράφους, οι συζητήσεις που μπορεί να είχαν μεταξύ τους για τεχνικές και φιλοσοφία που κανείς δεν άκουσε ποτέ.
Για τις ανάγκες τις ταινίες ετοιμάστηκαν πάνω από 130 πίνακες, ορισμένους από τους οποίους ζωγράφισε ο ίδιος ο Σνάμπελ. Ο διευθυντής φωτογραφίας της ταινίας, Μπενουά Ντελόμ, εμπνεύστηκε πολύ από τα γράμματα του Βαν Γκογκ στον αδελφό του Τέο.
«Πέρασα τρεις μέρες σε ένα λιβάδι με στάχυα γιατί θέλαμε τη σκιά του Βανκ Γκογκ σε κάποιες σκηνές προς το τέλος της ταινίας. Ντύθηκα με τα ρούχα και το καπέλο του και περιπλανιόμουν στα χωράφια. Ένα μεγάλο μέρος της ταινίας έχει γυριστεί με την κάμερα στο χέρι. Ήθελα να μπορώ να τρέξω μαζί με τον Γουίλεμ, να μπορεί η κάμερα να είναι στο έδαφος και ξαφνικά να σηκώνεται στον ουρανό», είχε δηλώσει.
Η ερμηνεία του Νταφόε τού χάρισε μία υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου, το οποίο «έχασε» από τον εξίσου μοναδικό Ράμι Μάλεκ ως Φρέντι Μέρκιουρι στο "Bohemian Rhapsody", καθώς και για Χρυσή Σφαίρα Α' Ανδρικού.
Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, αλλά και για Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας.
Άλλες 7 ταινίες που μας έβαλαν στην ψυχή του Βίνσεντ
Van Gogh (1948)
Ο Αλέν Ρενέ δημιουργεί ένα 20λεπτο μοναδικό θέαμα που παρουσιάζει τους σημαντικότερους πίνακες του καλλιτέχνη με τη συνοδεία μουσικής αλλά και αφήγησης του Κλοντ Ντοφέν. Βραβεύτηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους την επόμενη χρονιά.
Lust for Life (1956)
Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Ίρβινγκ Στόουν, ο Βινσέντε Μινέλι υπογράφει μία πρωτοκλασάτη ταινία για το έργο του Βαν Γκογκ, με δύο ιερά τέρατα του σινεμά, Κερκ Ντάγκλας και Άντονι Κουίν στους ρόλους του Βίνσεντ και του Γκωγκέν αντιστοίχως.
Dreams (1990)
Ένα από τα οκτώ "Όνειρα" του Ακίρα Κουροσάβα, την ταινία μαγικού ρεαλισμού του Ιάπωνα σκηνοθέτη, με έμπνευση από τα πραγματικά του όενιρα. Πέντε χρόνια μετά το "Ραν" ο Κουροσάβα γυρίζει την ταινία με τη βοήθεια των Λούκας και Σπίλμπεργκ.
Κάπου μέσα σε αυτά τα όνειρα έρχεται ο Βαν Γκογκ. Στο επεισόδιο με τίτλο «Κοράκια» ένας φοιτητής τέχνης βρίσκεται μέσα στον κόσμο των έργων τέχνης του Βαν Γκογκ, όπου συναντά τον καλλιτέχνη σε ένα χωράφι και συνομιλεί μαζί του.
Ο Βαν Γκογκ λέει ότι το αριστερό του αυτί του δημιούργησε προβλήματα κατά τη διάρκεια μιας αυτοπροσωπογραφίας, οπότε το έκοψε. Ο μαθητής χάνει τα ίχνη του καλλιτέχνη και ταξιδεύει μέσα από μια σειρά έρων του Βαν Γκογκ προσπαθώντας να τον βρει και καταλήγοντας στο Σιταροχώραφο με κοράκια του Ολλανδού ζωγράφου.Σε μία ερμηνεία έκπληξη ο Μάρτιν Σκορσέζε.
Vincent & Theo (1990)
Η ταινία του Ρόμπερτ Άλτμαν επικεντρώνεται αποκλειστικά στην σχέση του Βίνσεντ με τον αδελφό του Τέο. Οι ανασφάλειες του ζωγράφου από την μη αποδοχή του στον χώρο της Τέχνης, πρωτίστως από τον ίδιο του τον αδερφό που εργάζεται ως έμπορος. Τιμ Ροθ και Πολ Ρις πρωταγωνιστούν στους αντίστοιχους ρόλους.
Vincent and Me (1990)
Η ταινία του 1990 σε σκηνοθεσία Μίχαελ Ρούμπο ακολουθεί το ταξίδι μιας 13χρονης στην προσπάθειά της να ανακαλύψει μια μυστηριώδη αγορά έργων του Ολλανδού ζωγράφου που περιέργως μοιάζουν με τα δικά της.
Απόδραση, περιπέτεια και ταξίδι στο χρόνο κρατούν το ενδιαφέρον των μικρών και ο Τσέκι Καριό στο ρόλο του Βίνσεντ.
Van Gogh (1991)
Η ταινία του Μορίς Πιαλά διηγείται τις τελευταίες εβδομάδες από τη ζωή του κορυφαίου ζωγράφου Βαν Γκογκ στο Οβέρ-Σιρ-Ουάζ. Ακολουθεί τον ζωγράφο στην καθημερινή του ζωή, ανάμεσα στις ερωτοτροπίες του με την κόρη του γιατρού Γκασέ, τη σχέση του με μια ιερόδουλη, τους καβγάδες με τον αδελφό του Τεό, τις τελευταίες του κινήσεις ως ζωγράφου, την κατάθλιψή του, τη μοναξιά του.
Διεκδίκησε 12 Σεζάρ κερδίζοντας τελικά μόνο αυτό της ερμηνείας του Ζακ Ντιτρόν, ενώ ήταν υποψήφια για Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών.
Painted with Words (2010)
Μπορεί να μην ήταν κινηματογραφική ταινία, ωστόσο η τηλεταινία του BBC έδωσε για μία ακόμη φορά την ευκαιρία στον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς να δώσει άλλη μία κορυφαία ερμηνεία.
Κινείται ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και το δράμα, ενώ τα γράμματα του ζωγράφου, όχι μόνο προς τον Τεό, διηγούνται τη ζωή του μέσα από τις δικές του λέξεις.
Η σπαρακτική ζωή ενός τεράστιου ταλέντου
Γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου 1853 στην πόλη Ζούντερτ της Ολλανδίας κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο. Ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Τεόντορους Βαν Γκογκ, πάστορα στο επάγγελμα, και της Άννα Κορνέλια Καρμπέντους.
Το μοναχικό παιδί – αντικαταστάτης με τα παράξενα ρούχα
Ο Βίνσεντ ήρθε στη ζωή μετά το θάνατο του πρώτου «Βίνσεντ» πάνω στη γέννα, ακριβώς ένα χρόνο πριν, στις 30 Μαρτίου 1852.
Δεν είναι γνωστό αν ο Βίνσεντ γνώριζε την ύπαρξη του μεγαλύτερου αδελφού του, όμως ορισμένοι ψυχοαναλυτικοί βιογράφοι που έχουν εργαστεί πάνω σε αυτήν την σύμπτωση επισημαίνουν, ότι η βασανιστική ψυχολογική μάχη του Βαν Γκογκ είχε μία βάση στο γεγονός ότι για τους γονείς του ήταν «το παιδί αντικαταστάτης»
Είχε πέντε ακόμη αδέλφια, δύο αγόρια τον Τέο, ο οποίος ήταν το αγαπημένο του πρόσωπο, ο φίλος, ο ατζέντης του, τον Κορνήλιους Βίνσεντ και τρεις αδελφές την Άννα Κορνέλια, την Ελίζαμπεθ και την Βιλεμίνα.
Επειδή τα περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του τα γνωρίζουμε μέσα από τα γράμματά του στον αδελφό του Τέο, λίγα είναι γνωστά για τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Στα απομνημονεύματά της, η αδελφή του Ελίζαμπεθ θυμάται τον Βίνσεντ ως ένα σοβαρό, ευαίσθητο αγόρι που προτιμούσε να απομονώνεται από την οικογένεια και τους φίλους, ενώ αγαπούσε πολύ τα λουλούδια , τα πουλιά και τα έντομα.
Ήταν πολύ καλός μαθητής, όμως η επιλογή των ρούχων του, καθώς και ό,τι έτρωγε τον έκαναν να μοιάζει παράξενος και ιδιόρρυθμος στα υπόλοιπα παιδιά.
Από το 1864 έως 1866 φοίτησε σε ένα σχολείο στο Zevenbergen, όπου έμαθε αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά, προτού μεταφερθεί σε ένα νέο λύκειο στο Τίλμπουργκ. Από εκεί έφυγε στα μέσα του δεύτερου χρόνου πιθανώς λόγω υψηλών εξόδων για τα δίδακτρα. Εκεί δίδασκε ένας σπουδαίος καθηγητής καλλιτεχνικών, όμως ο Βίνσεντ από μικρός δεν είχε δείξει κάποια κλίση στις τέχνες και η εκκεντρικότητά του δεν έδειχνε καλλιτεχνική τάση.
Σε ηλικία 16 ετών βρήκε δουλειά ως έμπορος τέχνης, αλλά η καριέρα του ως πωλητής ήταν πολύ σύντομη. Η ειλικρίνειά του δεν του επέτρεπε να πει ανακρίβειες ή ψέματα για να κάνει μια πώληση και συνήθως κατέληγε να δίνει την αφιλτράριστη άποψή του για το έργο. Έγραψε στην αδερφή του, Βιλελμίνα: «Οι γκαλερί είναι υποχείρια όσων έχουν τα χρήματα. Μόλις το ένα δέκατο όλων των αγοραπωλησιών έχουν σχέση με την πραγματική τέχνη», έλεγε.
Ο έρωτας για την πρώτη του ξαδέλφη
Απέτυχε σε όλες τις δουλειές που προσπάθησε να κάνει και σε ηλικία 24 ετών, αναγκάστηκε να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να σπουδάσει θεολογία σε μια κατώτερη σχολή που τον δέχθηκε, ώστε να γίνει κληρικός.
Την ίδια περίοδο, οι γονείς του φιλοξενούσαν την πρώτη ξαδέρφη του Κι Βος, που δεν είχε γνωρίσει ξανά ο Βαν Γκογκ. Ο ζωγράφος την ερωτεύτηκε και με τη συνηθισμένη ειλικρίνειά του, της εξέφρασε τα συναισθήματά του. Η κοπέλα όχι μόνο δεν τα ανταποκρίθηκε, αλλά σοκαρίστηκε από την ανηθικότητα του ξαδέρφου της, που τόλμησε να έχει ερωτικά συναισθήματα για μία τόσο κοντινή συγγενή του.
Το κομμένο αυτί
Σε ηλικία 27 ετών παρακολούθησε μαθήματα τα οποία σύντομα έληξαν αφού ή τσακώνονταν με τους καθηγητές ή τον απέβαλλαν. Το 1888, ο Βαν Γκογκ μετακόμισε στην πόλη Αρλ της Νότιας Γαλλίας και αφιερώθηκε στη ζωγραφική. Συγκατοικούσε με έναν άλλο ζωγράφο, τον Πολ Γκογκέν, με τον οποίο ο Βαν Γκογκ ανέπτυξε πολύ στενή φιλία.
Οι δύο άντρες περνούσαν κάθε μέρα μαζί και η περίοδος ήταν μία από τις ευτυχέστερες της ζωής του Βαν Γκογκ. Όμως ο Γκογκέν δεν συμμεριζόταν τη χαρά του φίλου του. Το Δεκέμβριο του 1888 αποφάσισε να μετακομίσει, γιατί δεν άντεχε άλλο τις παραξενιές του.
Στις 23 Δεκεμβρίου, ανακοίνωσε την απόφασή του στον Βαν Γκογκ και έφυγε απ’ το σπίτι για τη βραδινή του βόλτα. Ο Βαν Γκογκ τον ακολούθησε μες στο σκοτάδι, κουβαλώντας ένα ξυράφι. Ο Γκογκέν τον είδε, αλλά δεν αντέδρασε και ο Βαν Γκογκ επέστρεψε στο σπίτι. Ο Βαν Γκογκ ήταν μόνος στο σπίτι γιατί ο Γκογκέν αποφάσισε να περάσει τη νύχτα σε ξενοδοχείο, μέχρι να ηρεμήσει ο φίλος του. Όμως όσο περνούσαν οι ώρες, η οργή του ζωγράφου φούντωνε. Ξαφνικά άρπαξε το ξυράφι και έκοψε ένα κομμάτι απ’ το αριστερό του αυτί.
Το 1889 εισάγεται στο ψυχιατρικό κέντρο του μοναστηριού του Αγίου Παύλου στον Σαιν Ρεμύ, όπου και παραμένει συνολικά για ένα περίπου χρόνο πάσχοντας από κατάθλιψη. Κατά την παραμονή του εκεί, συνεχίζει να ζωγραφίζει.
Τον Μάιο του 1890 εγκαταλείπει την ψυχιατρική κλινική και ζει για ένα διάστημα σε μία περιοχή κοντά στο Παρίσι, όπου παρακολουθείται από τον γιατρό Πωλ Γκασέ, στον οποίο είχε συστήσει τον βαν Γκογκ ο ζωγράφος Καμίλ Πισαρό. Στο διάστημα που παρακολουθείται ιατρικά, ο βαν Γκογκ παράγει ένα μόνο έργο, που αποτελεί προσωπογραφία του Γκασέ.
Το τέλος «μαζί» με τον αδελφό του
Στις αρχές Ιουλίου του 1890, έστειλε γράμμα στον αδερφό του: «Νιώθω αποτυχημένος. Αυτό είναι όλο. Νιώθω ότι αυτό είναι το πεπρωμένο μου και το αποδέχομαι. Δεν θα αλλάξει ποτέ».
Στις 27 του μήνα, ο Βαν Γκογκ αυτοπυροβολήθηκε, αλλά δεν πέθανε ακαριαία.Περπάτησε μέχρι το σπίτι του, όπου τον περιποιήθηκαν δύο γιατροί, οι οποίοι δεν κατάφεραν να του προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια.
Ο Βαν Γκογκ αργοπέθαινε, όμως πρόλαβε να έρθει να τον δει ο αδελφός του Τέο, που ήταν βαριά άρρωστος με πνευμονία.
Άφησε την τελευταία του πνοή στης 29 Ιουλίου του 1890 και έξι μήνες μετά πέθανε και ο αδερφός του, ο οποίος ήταν πια ένας καταξιωμένος έμπορος τέχνης.
Η καταξίωση μετά θάνατον
Είναι μία από τις περιπτώσεις καλλιτεχνών που αναγνωρίστηκαν μετά το θάνατό τους.
Το 1901 έγινε έκθεση στο Παρίσι και μέχρι το 1915 τα έργα του ήταν περιζήτητα. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες στην ιστορία της τέχνης.
Τα τοπία που ζωγράφισε με την ιδιαίτερη τεχνική και τα ζωντανά χρώματα είναι σημείο αναφοράς. Συνολικά ζωγράφισε πάνω από 800 πίνακες, που η σημερινή τους αξία είναι μυθική .
