Λίγη Ιστορία είναι απαραίτητη σε αυτή την περίπτωση. Tangerine Dream, ουσιαστικά είναι το όνομα του οράματος ενός ανθρώπου, του Edgar Froese. Ο Edgar Froese, γεννήθηκε σε μια πόλη της ανατολικής Πρωσίας (που σήμερα είναι έδαφος της Ρωσίας) και στην εφηβική ηλικία του άρχισε να σπουδάζει πιάνο και στη συνέχεια κλασική κιθάρα, αλλά για τις πανεπιστημιακές σπουδές του στο Βερολίνο προτίμησε να ακολουθήσει την κλίση του στα εικαστικά. Αποφοιτώντας με πτυχίο καλών τεχνών και σχεδίου εργάστηκε ως επιτυχημένος γραφίστας και με την αμοιβή από αυτή την εργασία χρηματοδότησε τις σπουδές του στην ψυχολογία και την φιλοσοφία. Απογοητευμένος όμως από την αποδοχή που είχε η πτυχιακή εργασία του στη φιλοσοφία απομακρύνθηκε από το πανεπιστήμιο και πιθανόν μια ακαδημαϊκή καριέρα που είχε κατά νου.
Διαθέτοντας μια πλήρη και στέρεη διανοητική και φιλολογική συγκρότηση θυμήθηκε τότε την εφηβική αγάπη του, την μουσική και αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτήν. Ο Edgar Froese, ήταν μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση ανθρώπου και σίγουρα πολύ διαφορετικός από τους περισσότερους μουσικούς της εποχής του, χορτοφάγος όταν αυτό ήταν πάρα πολύ σπάνιο και επίσης δεν έπινε αλκοόλ, δεν κάπνιζε και δεν έκανε χρήση ουσιών.Επίκεντρο της σκέψης και της φιλοσοφίας του ήταν η αναζήτηση της αλήθειας σε όλα τα επίπεδα. Δεν είναι παράξενο λοιπόν ότι έδωσε στο συγκρότημα που σχημάτισε το 1967 και αρχικά μοναδικό μέλος του ήταν ο ίδιος, το όνομα Tangerine Dream.
Επαιξε μόνος του όλα τα όργανα, πιάνο, ακουστική και ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς, μπάσο και φυσαρμόνικα αλλά και κάποια πρωτόλεια ακόμα modular (αρθρωτά) synthesizers, για τον πρώτο δίσκο του γκρουπ που κυκλοφόρησε το 1970. Λίγο πριν είχε προστεθεί ο κιμπορντίσας και ντράμερ Christopher Franke και ένα χρόνο αργότερα ο επίσης κιμπορντίστας Peter Baumann. Καθώς ήδη είχαν εμφανιστεί τα πρώτα synthesizers με keyboard το τρίο σχεδόν αμέσως τα έκανε το όχι απλά βασικό όργανο αλλά και εκφραστικό μέσο του.
Την μουσική των Tangerine Dream αποτελούσαν συνήθως πολύ μεγάλης διάρκειας οργανικές συνθέσεις με μακροσκελείς αναπτύξεις. Χαρακτηρίστηκε ψυχεδελικό και progressive rock αλλά ο πιο κατάλληλος όρος θα ήταν μάλλον space rock. Μόνους ίσως άλλους που θα περιέγραφε αυτός ήταν οι Pink Floyd, κυρίως όμως λόγω «The Dark Side Of The Moon» και των synthesizers που χρησιμοποιούσαν εκείνη την περίοδο στο στούντιο και τα υπόλοιπα τρία μέλη τους εκτός του Rick Wright. Για τον Edgar Froese και τους Tangerine Dream το διάστημα, το σύμπαν δεν ήταν απλά θέμα ήχου ή ακόμα και συνολικής αισθητικής αλλά και πηγή σταθερής και ατέρμονης έμπνευσης. Αυτό φαινόταν ακόμα και στους τίτλους των πρώτων albums τους και βέβαια τους/(τον) έκανε πολύ συγγενή πνεύματα του αείμνηστου κορυφαίου Βαγγέλη Παπαθανασίου.
Η αποχώρηση του Peter Baumann το ’77 σηματοδότησε μια σειρά αλλαγών για τους T. D. χωρίς βέβαια ποτέ να αλλάξει η ηλεκτρονική βάση και εκφραστικό μέσο τους. Πριν από όλα υπήρξε μια σειρά διαδοχικών αντικαταστατών του Baumann, ανάμεσα τους και από τον γιο του Edgar Froese, τον Jerome, κιμπορντίσα αλλά και κιθαρίστα, από το ’90 μέχρι το ’06, για ένα μικρό διάστημα μάλιστα το γκρουπ ήταν οικογενειακή υπόθεση καθώς το αποτελούσαν πατέρας και για γιος. Στην προσωπική διαδρομή του ο Jerome Froese στράφηκε οριστικά στην χορευτική μουσική με την οποία είχε αρχίσει να ασχολείται ήδη ως μέλος των T. D. Επίσης συμμετείχαν σε ηχογραφήσεις και συναυλίες μουσικοί που έπαιζαν όργανα όπως ντραμς, μπάσο, σαξόφωνο, φλάουτο, βιολί και βιολοντσέλο. Αλλαγές όμως υπήρξαν κα στη δομή της μουσικής τους, αρχικά με την σταδιακή προσθήκη φωνής, τραγουδιού ή vocalizing, από κάποιους/ες ερμηνευτές/ιες ενώ για αρκετά χρόνια είχαν σχεδόν αφοσιωθεί στα soundtracks κινηματογραφικών ταινιών.
Για οποιοδήποτε άλλο συγκρότημα όλα αυτά θα είχαν τελειώσει όταν ο ιδρυτής, ηγέτης και «ψυχή» του, ο Edgar Froese, πέθανε το ’15, ξαφνικά και τόσο πρόωρα, μόλις στα εβδομήντα του, από πνευμονική εμβολή. Όχι όμως και για τους Tangerine Dream καθώς ο Froese είχε προβλέψει και ορίσει ήδη τον κυριολεκτικά διάδοχο του. Αυτός είναι ο Thorsten Quaeschning που ξεκινώντας ως ηχολήπτης του γκρουπ το ’03 από την επόμενη χρονιά έγινε μέλος του παίζοντας, εκτός φυσικά από keyboards, ντραμς και κιθάρα ενώ παράλληλα η δεύτερη (η πρώτη είχε πεθάνει το 2000) σύζυγος του Froese, η Γερμανογκανέζα ζωγράφος Bianca Froese - Acquaye ανέλαβε τον ρόλο του «θεματοφύλακα» της παράδοσης και κληρονομιάς των Tangerine Dream αλλά και της μάνατζερ τους. Δίπλα στον Thorsten Quaeschning η Ιαπωνίδα αλλά μόνιμη κάτοικος Γερμανίας εδώ και πολλά χρόνια Hoshiko Yamane, σολίστ του βιολιού η οποία, εκτός από την ακουστική και ηλεκτρική εκδοχή του οργάνου, παίζει επίσης βιόλα και βιολοντσέλο, χειρίζεται ζωντανά ηλεκτρονικά και ενίοτε παίζει synthesizer και είναι μέλος του γκρουπ από το ’11 ενώ τέλος το ’20 προστέθηκε ο κιμπορντίστας και πιανίστας Paul Frick.
Με ηγετική φυσιογνωμία πλέον τον Thorsten Quaeschning το γκρουπ έχει κυκλοφορήσει μετά τον θάνατο του Edgar Froese τέσσερα albums και είναι το προαναφερθέν τρίο που εμφανίστηκε στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος του ΚΠΙΣΝ, η δεύτερη μόλις συναυλία των T. D. στη χώρα μας μετά την ιστορική στο Θέατρο Λυκαβηττού το 1983.
Μουσική που εξελίσσεται διαρκώς, όπως η ενέργεια.
Όπως ήταν φυσικό το περιεχόμενο της συναυλίας ήταν περισσότερο ή λιγότερο καινούριο υλικό και σίγουρα πάντως τίποτα από τα κλασικά πλέον albums των T. D. της δεκαετίας του ’70. Θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο κατηγορίες με την πρώτη να ακολουθεί την τυπική – ή και αυθεντική – φόρμα της μουσικής του γκρουπ. Μεγάλης διάρκειας συνθέσεις με τον Thorsten Quaeschning να παραθέτει το βασικό θέμα για να ακολουθήσουν μία ή περισσότερες αναπτύξεις του προς τις πιο απρόβλεπτες κατευθύνσεις από τον ίδιο με τον Paul Frick (που εμφανισιακά θα μπορούσε πολύ ωραία να είναι μέλος ψυχεδελικού συγκροτήματος της δεκαετίας του ’60!) να συμπληρώνει και την (συμπαθέστατη και δείχνοντας πολύ μικρότερη από την ηλικία της, σχεδόν έφηβη) Hoshiko Yamane να προσθέτει ατμοσφαιρικές γραμμές στο ηλεκτρικό βιολί με άφθονο βιμπράτο.
Η δεύτερη κατηγορία όμως ήταν εντελώς διαφορετική. Σε αυτήν ο Quaeschning στρεφόταν πρώτα στο sequencer του και πάνω σε μια σειρά από arpeggios άρχισε να παίζει σύντομες, επαναληπτικές κα κοφτές φράσεις με τον Frick να συμπληρώνει τον καμβά με πιο πλούσιους χρωματικά και μελωδικά ήχους και το βιολί της Yamane εκτοξευόταν προς όλο και υψηλότερες συχνότητες παίζοντας επίμονους ισοκράτες. Σε κάποιες στιγμές όμως το άφηνε και (σε μια - δυο μάλιστα με χαρακτηριστική κίνηση του σώματος που έδειχνε ότι λόγω ηλικίας έχει γνωρίσει και ζήσει την άνθηση του dance και της club culture) και έπιανε τα ηλεκτρονικά της, τις περισσότερες φορές για να προσθέσει – ή να διαμορφώσει τις χαμηλές συχνότητες των άλλων δύο – σε άκρως αποτελεσματικές basslines.
Ηταν τότε που σκεφτόσουν, αρχικά με έκπληξη, «μα αυτό είναι trance!». Ωσπου συνειδητοποιούσες ότι ο Edgar Froese θα μποορύσε πολύ ωραία να έχει…ανακαλύψει την trance καθώς η φόρμα των πρώτων albums των T. D. ήταν η ίδια, απλά λιγότερο επαναληπτική και με πιο αργά τέμπι.
Είχα την τύχη να κάθομαι στην πρώτη σειρά, σε ελάχιστη απόσταση από τη σκηνή. Ετσι, ειδικά στα κομμάτια της δεύτερης κατηγορίας, μπορούσα να νιώσω, ακόμα και σωματικά, τις «στερεοσκοπικές» basslines και τα κρυστάλλινης διαύγειας beats που μετά από λίγο συνειδητοποιούσες ότι άρθρωναν έναν ατέρμονα ρυθμό ο οποίος δεν ήταν παρά ο συμπαντικός ο οποίος εντέλει ήταν ο ίδιος με αυτόν της ανθρώπινης καρδιάς – ή μήπως ο δεύτερος συντονιζόταν με τον πρώτο; Σε συνδυασμό με τα fractals στο video wall, αναλυτικά και συνθετικά ταυτόχρονα και τις δέσμες των φωτισμών σε μετέφερε «κάπου αλλού», σε ένα ηχητικό τοπίο και στη συνέχεια σε τοποθετούσε στο επίκεντρο του, εντός του ΚΠΙΣΝ και την ίδια στιγμή έτη φωτός μακριά από αυτό.
Σε μια πολύ γενναιόδωρη σε διάρκεια συναυλία, περίπου δυόμισυ ώρες, τα τρία σημερινά μέλη των Tangerine Dream έκαναν πράξη κάτι πολύ πιο δύσκολο από όσο φαίνεται. Τίμησαν την παράδοση του συγκροτήματος με απεριόριστο σεβασμό και ταυτόχρονα, με βάση και εφαλτήριο αυτή, παρουσίασαν κάτι εντελώς διαφορετικό, νέο, απόλυτα σύγχρονο και συναρπαστικό.
Στο τέλος υποκλίθηκαν και οι τρεις σεμνά, χωρίς υπερβολές και με πολύ πλατιά χαμόγελα στα πρόσωπα τους. Χαμόγελα για το πόσο χαίρονται και τους γεμίζει η μουσική που παίζουν αλλά και για την τόσο θερμή ανταπόκριση του κοινού σε αυτήν. Και είμαι σίγουρος ότι σε μια άλλη διάσταση ο Edgar Froese χαμογελούσε και εκείνος για το ότι το ταξίδι διαμέσου του χώρου και του χρόνου προς το κέντρο της συμπαντικής ενέργειας που είχε ξεκινήσει εκείνος πριν πενήντα επτά χρόνια συνεχίζεται από άξιους/α ομοτέχνους του. Γιατί, αν και ο προορισμός θα παραμείνει για πάντα ανέφικτος, η αλήθεια και η ουσία βρίσκονται – περισσότερο ίσως από οποιοδήποτε άλλο – σε αυτό το ατέρμονο ταξίδι και στο τι έχει να προσφέρει τόσο στους στους/στις «οδηγούς» όσο και στους/στις «επιβάτες/ιες» του.
Διαθέτοντας μια πλήρη και στέρεη διανοητική και φιλολογική συγκρότηση θυμήθηκε τότε την εφηβική αγάπη του, την μουσική και αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτήν. Ο Edgar Froese, ήταν μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση ανθρώπου και σίγουρα πολύ διαφορετικός από τους περισσότερους μουσικούς της εποχής του, χορτοφάγος όταν αυτό ήταν πάρα πολύ σπάνιο και επίσης δεν έπινε αλκοόλ, δεν κάπνιζε και δεν έκανε χρήση ουσιών.Επίκεντρο της σκέψης και της φιλοσοφίας του ήταν η αναζήτηση της αλήθειας σε όλα τα επίπεδα. Δεν είναι παράξενο λοιπόν ότι έδωσε στο συγκρότημα που σχημάτισε το 1967 και αρχικά μοναδικό μέλος του ήταν ο ίδιος, το όνομα Tangerine Dream.
Επαιξε μόνος του όλα τα όργανα, πιάνο, ακουστική και ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς, μπάσο και φυσαρμόνικα αλλά και κάποια πρωτόλεια ακόμα modular (αρθρωτά) synthesizers, για τον πρώτο δίσκο του γκρουπ που κυκλοφόρησε το 1970. Λίγο πριν είχε προστεθεί ο κιμπορντίσας και ντράμερ Christopher Franke και ένα χρόνο αργότερα ο επίσης κιμπορντίστας Peter Baumann. Καθώς ήδη είχαν εμφανιστεί τα πρώτα synthesizers με keyboard το τρίο σχεδόν αμέσως τα έκανε το όχι απλά βασικό όργανο αλλά και εκφραστικό μέσο του.
Την μουσική των Tangerine Dream αποτελούσαν συνήθως πολύ μεγάλης διάρκειας οργανικές συνθέσεις με μακροσκελείς αναπτύξεις. Χαρακτηρίστηκε ψυχεδελικό και progressive rock αλλά ο πιο κατάλληλος όρος θα ήταν μάλλον space rock. Μόνους ίσως άλλους που θα περιέγραφε αυτός ήταν οι Pink Floyd, κυρίως όμως λόγω «The Dark Side Of The Moon» και των synthesizers που χρησιμοποιούσαν εκείνη την περίοδο στο στούντιο και τα υπόλοιπα τρία μέλη τους εκτός του Rick Wright. Για τον Edgar Froese και τους Tangerine Dream το διάστημα, το σύμπαν δεν ήταν απλά θέμα ήχου ή ακόμα και συνολικής αισθητικής αλλά και πηγή σταθερής και ατέρμονης έμπνευσης. Αυτό φαινόταν ακόμα και στους τίτλους των πρώτων albums τους και βέβαια τους/(τον) έκανε πολύ συγγενή πνεύματα του αείμνηστου κορυφαίου Βαγγέλη Παπαθανασίου.
Η αποχώρηση του Peter Baumann το ’77 σηματοδότησε μια σειρά αλλαγών για τους T. D. χωρίς βέβαια ποτέ να αλλάξει η ηλεκτρονική βάση και εκφραστικό μέσο τους. Πριν από όλα υπήρξε μια σειρά διαδοχικών αντικαταστατών του Baumann, ανάμεσα τους και από τον γιο του Edgar Froese, τον Jerome, κιμπορντίσα αλλά και κιθαρίστα, από το ’90 μέχρι το ’06, για ένα μικρό διάστημα μάλιστα το γκρουπ ήταν οικογενειακή υπόθεση καθώς το αποτελούσαν πατέρας και για γιος. Στην προσωπική διαδρομή του ο Jerome Froese στράφηκε οριστικά στην χορευτική μουσική με την οποία είχε αρχίσει να ασχολείται ήδη ως μέλος των T. D. Επίσης συμμετείχαν σε ηχογραφήσεις και συναυλίες μουσικοί που έπαιζαν όργανα όπως ντραμς, μπάσο, σαξόφωνο, φλάουτο, βιολί και βιολοντσέλο. Αλλαγές όμως υπήρξαν κα στη δομή της μουσικής τους, αρχικά με την σταδιακή προσθήκη φωνής, τραγουδιού ή vocalizing, από κάποιους/ες ερμηνευτές/ιες ενώ για αρκετά χρόνια είχαν σχεδόν αφοσιωθεί στα soundtracks κινηματογραφικών ταινιών.
Για οποιοδήποτε άλλο συγκρότημα όλα αυτά θα είχαν τελειώσει όταν ο ιδρυτής, ηγέτης και «ψυχή» του, ο Edgar Froese, πέθανε το ’15, ξαφνικά και τόσο πρόωρα, μόλις στα εβδομήντα του, από πνευμονική εμβολή. Όχι όμως και για τους Tangerine Dream καθώς ο Froese είχε προβλέψει και ορίσει ήδη τον κυριολεκτικά διάδοχο του. Αυτός είναι ο Thorsten Quaeschning που ξεκινώντας ως ηχολήπτης του γκρουπ το ’03 από την επόμενη χρονιά έγινε μέλος του παίζοντας, εκτός φυσικά από keyboards, ντραμς και κιθάρα ενώ παράλληλα η δεύτερη (η πρώτη είχε πεθάνει το 2000) σύζυγος του Froese, η Γερμανογκανέζα ζωγράφος Bianca Froese - Acquaye ανέλαβε τον ρόλο του «θεματοφύλακα» της παράδοσης και κληρονομιάς των Tangerine Dream αλλά και της μάνατζερ τους. Δίπλα στον Thorsten Quaeschning η Ιαπωνίδα αλλά μόνιμη κάτοικος Γερμανίας εδώ και πολλά χρόνια Hoshiko Yamane, σολίστ του βιολιού η οποία, εκτός από την ακουστική και ηλεκτρική εκδοχή του οργάνου, παίζει επίσης βιόλα και βιολοντσέλο, χειρίζεται ζωντανά ηλεκτρονικά και ενίοτε παίζει synthesizer και είναι μέλος του γκρουπ από το ’11 ενώ τέλος το ’20 προστέθηκε ο κιμπορντίστας και πιανίστας Paul Frick.
Με ηγετική φυσιογνωμία πλέον τον Thorsten Quaeschning το γκρουπ έχει κυκλοφορήσει μετά τον θάνατο του Edgar Froese τέσσερα albums και είναι το προαναφερθέν τρίο που εμφανίστηκε στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος του ΚΠΙΣΝ, η δεύτερη μόλις συναυλία των T. D. στη χώρα μας μετά την ιστορική στο Θέατρο Λυκαβηττού το 1983.
Μουσική που εξελίσσεται διαρκώς, όπως η ενέργεια.
Όπως ήταν φυσικό το περιεχόμενο της συναυλίας ήταν περισσότερο ή λιγότερο καινούριο υλικό και σίγουρα πάντως τίποτα από τα κλασικά πλέον albums των T. D. της δεκαετίας του ’70. Θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο κατηγορίες με την πρώτη να ακολουθεί την τυπική – ή και αυθεντική – φόρμα της μουσικής του γκρουπ. Μεγάλης διάρκειας συνθέσεις με τον Thorsten Quaeschning να παραθέτει το βασικό θέμα για να ακολουθήσουν μία ή περισσότερες αναπτύξεις του προς τις πιο απρόβλεπτες κατευθύνσεις από τον ίδιο με τον Paul Frick (που εμφανισιακά θα μπορούσε πολύ ωραία να είναι μέλος ψυχεδελικού συγκροτήματος της δεκαετίας του ’60!) να συμπληρώνει και την (συμπαθέστατη και δείχνοντας πολύ μικρότερη από την ηλικία της, σχεδόν έφηβη) Hoshiko Yamane να προσθέτει ατμοσφαιρικές γραμμές στο ηλεκτρικό βιολί με άφθονο βιμπράτο.
Η δεύτερη κατηγορία όμως ήταν εντελώς διαφορετική. Σε αυτήν ο Quaeschning στρεφόταν πρώτα στο sequencer του και πάνω σε μια σειρά από arpeggios άρχισε να παίζει σύντομες, επαναληπτικές κα κοφτές φράσεις με τον Frick να συμπληρώνει τον καμβά με πιο πλούσιους χρωματικά και μελωδικά ήχους και το βιολί της Yamane εκτοξευόταν προς όλο και υψηλότερες συχνότητες παίζοντας επίμονους ισοκράτες. Σε κάποιες στιγμές όμως το άφηνε και (σε μια - δυο μάλιστα με χαρακτηριστική κίνηση του σώματος που έδειχνε ότι λόγω ηλικίας έχει γνωρίσει και ζήσει την άνθηση του dance και της club culture) και έπιανε τα ηλεκτρονικά της, τις περισσότερες φορές για να προσθέσει – ή να διαμορφώσει τις χαμηλές συχνότητες των άλλων δύο – σε άκρως αποτελεσματικές basslines.
Ηταν τότε που σκεφτόσουν, αρχικά με έκπληξη, «μα αυτό είναι trance!». Ωσπου συνειδητοποιούσες ότι ο Edgar Froese θα μποορύσε πολύ ωραία να έχει…ανακαλύψει την trance καθώς η φόρμα των πρώτων albums των T. D. ήταν η ίδια, απλά λιγότερο επαναληπτική και με πιο αργά τέμπι.
Είχα την τύχη να κάθομαι στην πρώτη σειρά, σε ελάχιστη απόσταση από τη σκηνή. Ετσι, ειδικά στα κομμάτια της δεύτερης κατηγορίας, μπορούσα να νιώσω, ακόμα και σωματικά, τις «στερεοσκοπικές» basslines και τα κρυστάλλινης διαύγειας beats που μετά από λίγο συνειδητοποιούσες ότι άρθρωναν έναν ατέρμονα ρυθμό ο οποίος δεν ήταν παρά ο συμπαντικός ο οποίος εντέλει ήταν ο ίδιος με αυτόν της ανθρώπινης καρδιάς – ή μήπως ο δεύτερος συντονιζόταν με τον πρώτο; Σε συνδυασμό με τα fractals στο video wall, αναλυτικά και συνθετικά ταυτόχρονα και τις δέσμες των φωτισμών σε μετέφερε «κάπου αλλού», σε ένα ηχητικό τοπίο και στη συνέχεια σε τοποθετούσε στο επίκεντρο του, εντός του ΚΠΙΣΝ και την ίδια στιγμή έτη φωτός μακριά από αυτό.
Σε μια πολύ γενναιόδωρη σε διάρκεια συναυλία, περίπου δυόμισυ ώρες, τα τρία σημερινά μέλη των Tangerine Dream έκαναν πράξη κάτι πολύ πιο δύσκολο από όσο φαίνεται. Τίμησαν την παράδοση του συγκροτήματος με απεριόριστο σεβασμό και ταυτόχρονα, με βάση και εφαλτήριο αυτή, παρουσίασαν κάτι εντελώς διαφορετικό, νέο, απόλυτα σύγχρονο και συναρπαστικό.
Στο τέλος υποκλίθηκαν και οι τρεις σεμνά, χωρίς υπερβολές και με πολύ πλατιά χαμόγελα στα πρόσωπα τους. Χαμόγελα για το πόσο χαίρονται και τους γεμίζει η μουσική που παίζουν αλλά και για την τόσο θερμή ανταπόκριση του κοινού σε αυτήν. Και είμαι σίγουρος ότι σε μια άλλη διάσταση ο Edgar Froese χαμογελούσε και εκείνος για το ότι το ταξίδι διαμέσου του χώρου και του χρόνου προς το κέντρο της συμπαντικής ενέργειας που είχε ξεκινήσει εκείνος πριν πενήντα επτά χρόνια συνεχίζεται από άξιους/α ομοτέχνους του. Γιατί, αν και ο προορισμός θα παραμείνει για πάντα ανέφικτος, η αλήθεια και η ουσία βρίσκονται – περισσότερο ίσως από οποιοδήποτε άλλο – σε αυτό το ατέρμονο ταξίδι και στο τι έχει να προσφέρει τόσο στους στους/στις «οδηγούς» όσο και στους/στις «επιβάτες/ιες» του.
