Το φθινόπωρο του 1985 κυκλοφορεί από τη Minos ο περίφημος «Σαλονικιός» του Χρήστου Νικολόπουλου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου με τον Στράτο Διονυσίου.
Στο οπισθόφυλλο ο Λευτέρης Παπαδόπουλος γράφει για τον Στράτο:
Δε μού χει συμβεί άλλη φορά! Πήγα στο στούντιο, με τον Νικολόπουλο, στις 12 το μεσημέρι. Ο Στράτος ήρθε στις 12.15. «Δεν ξέρω, αν θα μπορέσω να τραγουδήσω- είμαι κουρασμένος» είπε. Ύστερα άναψε τσιγάρο, πήρε θέση μπρος στο μικρόφωνο κι άρχισε να τραγουδάει. Στις 4.30 είχε τελειώσει- 13 τραγούδια- όλο το δίσκο. Κάθε τραγούδι μια κι έξω! Και χωρίς ψεγάδι! Και με το σιγόντο του τέλειο, με την πρώτη! Ο Διονυσίου είναι πολύ μεγάλος τραγουδιστής. Στιβαρός. Άμεσος. Καίριος. Η φωνή του δεν έχει την ανάγκη του ηχολήπτη για να εντυπωσιάσει. Και το ένστικτό του, πάνω στον τρόπο της ερμηνείας, είναι αλάθητο. Και τι να πω για τον επαγγελματία. Δυο μήνες είχε τα τραγούδια σε μια κασέτα και τ’ άκουγε νύχτα-μέρα για να τα κάνει δικά του, και κατόπιν ν’αρχίσει να τα «ψάχνει» για να τα στολίσει με την τέχνη του. Έχω ένα αίσθημα πληρότητας, τώρα που τέλειωσε ο δίσκος. Και θέλω να ευχαριστήσω τόσο τον Διονυσίου όσο και τον Νικολόπουλο, που μ’έκαναν να νοιώθω έτσι. Το λαϊκό τραγούδι, και οι δυο τους, δεν το κατασκευάζουν. Το ‘χουν στο αίμα τους. Και είναι ταπεινοί, ειλικρινείς και αθώοι. Όσο πολύ λίγοι, σ’αυτή την εποχή των τυμπάνων και των κωδωνοκρουσιών. Θα ‘ταν παράλειψη να μην ευχαριστήσω και τον Γιώργο Μακράκη. Η έγνοια του γι’αυτό το δίσκο δεν ήταν επαγγελματική. Ήταν φιλική. Και με συγκίνησε βαθιά.
Αθήνα, 18 Σεπτεμβρίου 1985 – Λευτέρης Παπαδόπουλος
Θυμάμαι πως με το που κυκλοφόρησε ο δίσκος, δεν υπήρχε ραδιόφωνο, τηλεόραση, ταβέρνα κλπ, που να μην ακουγόταν ο «Σαλονικιός» και λίγο μετά το «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα». Στιβαρά λαϊκά τραγούδια, αλλά και λαϊκές μπαλάντες, σε μια από τις οποίες ο Στράτος τραγούδησε ντουέτο με τη Λίτσα Διαμάντη, ενώ σε όλα τ’άλλα σιγοντάριζε η Μαρίνα Βλαχάκη ή ο ίδιος. Μόνο παράταιρο θα έλεγα πως ήταν το «Χωρισμένοι γονείς»… Καυτό βέβαια το θέμα που αναπτύσσεται στο τραγούδι, αλλά, ακούγοντας αρχικά τα «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα», τον «Σαλονικιό» και το ξεχωριστό «Εγώ, δεν έχω αύριο κανέναν», χωρίς να μπορώ να βρω τον κατάλληλο σχολιασμό, μου φάνηκε «κάπως»…. Αυτό βέβαια δε μειώνει σε τίποτα τη συνολική αξία του δίσκου.
1) Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα
2) Ο Σαλονικιός
3) Εγώ δεν έχω αύριο κανένα
4) Χωρισμένοι γονείς
5) Κανείς δεν έχει άδικο
6) Καλημέρα καρδιά μου – Στράτος Διονυσίου/Λίτσα Διαμάντη
7) Ζητώ ακρόαση Θεού
8) Έτσι ήμουνα περαστικός (Φτιάξε μου ένα καφέ)
9) Θα 'ρθεις το ξέρω
10) Γιορτάζω απόψε
11) Μια ζωή συγχωροχάρτι
12) Κι άλλος ένας μάγκας πάει
13) Το Άχ, το Βαχ, τ’ αλίμονο
Η ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας ήταν του λαϊκού συνθέτη, ο οποίος έπαιξε και μπουζούκι μαζί με τον Μάκη Μαυρόπουλο. Έπαιξαν επίσης οι Μάκης Γιαπράκας (μπάσο), Κώστας Γανωσέλης (πιάνο, synth), Κώστας Σταματάκης (ακορντεόν), Λευτέρης Ζέρβας (βιολί), Στέλιος Καρύδας (κιθάρα, μπαγλαμά), Γιώργος Καλάργαρης (κιθάρα), Γιάννης Χατζής (κρουστά). Η ηχογράφηση έγινε στο studio Polysound από τον Γιάννη Σμυρναίο ενώ η παραγωγή ήταν του Γιώργου Μακράκη. Ο δίσκος ξεπέρασε τις 100.000 πωλήσεις και έγινε πλατινένιος.
Στο βιβλίο του «Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους» ο Λευτέρης Παπαδόπουλος γράφει για το «Ζητώ ακρόαση Θεού»:
Αθήνα, 18 Σεπτεμβρίου 1985 – Λευτέρης Παπαδόπουλος
Θυμάμαι πως με το που κυκλοφόρησε ο δίσκος, δεν υπήρχε ραδιόφωνο, τηλεόραση, ταβέρνα κλπ, που να μην ακουγόταν ο «Σαλονικιός» και λίγο μετά το «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα». Στιβαρά λαϊκά τραγούδια, αλλά και λαϊκές μπαλάντες, σε μια από τις οποίες ο Στράτος τραγούδησε ντουέτο με τη Λίτσα Διαμάντη, ενώ σε όλα τ’άλλα σιγοντάριζε η Μαρίνα Βλαχάκη ή ο ίδιος. Μόνο παράταιρο θα έλεγα πως ήταν το «Χωρισμένοι γονείς»… Καυτό βέβαια το θέμα που αναπτύσσεται στο τραγούδι, αλλά, ακούγοντας αρχικά τα «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα», τον «Σαλονικιό» και το ξεχωριστό «Εγώ, δεν έχω αύριο κανέναν», χωρίς να μπορώ να βρω τον κατάλληλο σχολιασμό, μου φάνηκε «κάπως»…. Αυτό βέβαια δε μειώνει σε τίποτα τη συνολική αξία του δίσκου.
1) Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα
2) Ο Σαλονικιός
3) Εγώ δεν έχω αύριο κανένα
4) Χωρισμένοι γονείς
5) Κανείς δεν έχει άδικο
6) Καλημέρα καρδιά μου – Στράτος Διονυσίου/Λίτσα Διαμάντη
7) Ζητώ ακρόαση Θεού
8) Έτσι ήμουνα περαστικός (Φτιάξε μου ένα καφέ)
9) Θα 'ρθεις το ξέρω
10) Γιορτάζω απόψε
11) Μια ζωή συγχωροχάρτι
12) Κι άλλος ένας μάγκας πάει
13) Το Άχ, το Βαχ, τ’ αλίμονο
Στο βιβλίο του «Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους» ο Λευτέρης Παπαδόπουλος γράφει για το «Ζητώ ακρόαση Θεού»:
Η φράση αυτή ήταν γραμμένη στο κελί ενός φυλακισμένου. Το διάβασα σε κάποιο περιοδικό και πάνω σ’ αυτήν, στήριξα ένα τραγούδι- από τα βασικά του δίσκου Ο ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ, με μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου και ερμηνεία του Στράτου Διονυσίου. (1)
Ανατρέχοντας στις αναμνήσεις της η φίλη Ελίνα Κωστελέτου, με πληροφόρησε πως, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Ελληνική ραδιοφωνία ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, λίγο μετά την κυκλοφορία του δίσκου, είπε πως το τραγούδι «Κι άλλος ένας μάγκας πάει» γράφτηκε λίγο μετά το θάνατο του Λουκά Νταράλα και αφιερώθηκε σε εκείνον, προκαλώντας τη συγκίνηση του Γιώργου Νταλάρα, που παραβρέθηκε στο studio την ώρα της ηχογράφησης.
Τα «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα» και «Ο Σαλονικιός» συμπεριλήφθηκαν δυο χρόνια μετά και στο δίσκο με τη Ζωντανή Ηχογράφηση της συναυλίας του Χρήστου Νικολόπουλου στο γήπεδο του Παναθηναϊκού στις 12 Σεπτεμβρίου 1987.
Ο «Σαλονικιός» ήταν και ο πρώτος από μια σειρά εννέα ολοκληρωμένων δίσκων που έκαναν μαζί ο Νικολόπουλος με τον
Λευτέρη Παπαδόπουλο. Είχαν ήδη συνεργαστεί μαζί σε κάποια σκόρπια τραγούδια, αρχής γενομένης με το «Όλες του κόσμου οι Κυριακές» με τη Χάρις Αλεξίου το 1977. Μόλις ένα τραγούδι του Νικολόπουλου είχε πει στη δισκογραφία ο Διονυσίου, που δεν ακούστηκε ιδιαίτερα. Ήταν το «Τρελοκόριτσο» σε στίχους Γιάννη Βασιλόπουλου και Λευτέρη Χαψιάδη, από το δίσκο «Μόνο οι ερωτευμένοι» το 1984.
Αντίθετα ο Διονυσίου είχε έρθει σε επαφή πριν από αρκετά χρόνια με τους στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Το 1978 στα «Ορθόδοξα» του Απόστολου Καλδάρα τραγούδησε «Του γιου σου κλέψε το σπαθί», με στίχους γραμμένους πάνω στην ήδη υπάρχουσα μελωδία από το «Απτάλικο» του «Βυζαντινού Εσπερινού».
Το 1970 ο Διονυσίου τραγούδησε στην Columbia έξι τραγούδια σε μουσικές του Μίμη Πλέσσα και στίχους Παπαδόπουλου. Γνωστότερο όλων βέβαια το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου», το οποίο ακούστηκε- σε διαφορετική εκτέλεση- στην ταινία του Νίκου Φώσκολου «Ορατότης μηδέν», με την περίφημη σκηνή με τον Νίκο Κούρκουλο να βάζει φωτιά στο σπίτι του, υπό τους ήχους του τραγουδιού. Με την αναβίωση του ρεπερτορίου του ελληνικού κινηματογράφου, που ξεκίνησε από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90, η κινηματογραφική εκτέλεση του τραγουδιού βρήκε τη θέση της σε διάφορες συλλογές. Ξεχωριστά όμως ήταν και τα υπόλοιπα πέντε τραγούδια της συνεργασίας των τριών κορυφαίων:
1) Αγαπώ τα παλικάρια
2) Τι σου φταίει το παιδί
3) Αν είσαι φίλος με καρδιά
4) Ένα βράδυ που θα πιω
5) Για μας βρέχει και χιονίζει
Tο «Αγαπώ τα παλικάρια», που αποτελούσε τη δεύτερη πλευρά του μικρού δίσκου με το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» δεν μπήκε σε κανένα μεγάλο δίσκο, τουλάχιστον εκείνη την εποχή. Πολλά χρόνια μετά εντάχθηκε σε συλλογές του ερμηνευτή με τραγούδια από τις 45 στροφές. Τα υπόλοιπα τέσσερα συμπεριλήφθηκαν στο μεγάλο δίσκο «Μαζί με το Στράτο» το 1970, ενώ τα «Τι σου φταίει το παιδί» μαζί με το «Αν είσαι φίλος με καρδιά» κυκλοφόρησαν και σε 45άρι.
Στην αυτοβιογραφία του ο Μίμης Πλέσσας θυμάται την πρώτη φορά που άκουσε ζωντανά τον Στράτο Διονυσίου. Η αφήγησή του είναι ιδιαίτερα περιγραφική:
Τα «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα» και «Ο Σαλονικιός» συμπεριλήφθηκαν δυο χρόνια μετά και στο δίσκο με τη Ζωντανή Ηχογράφηση της συναυλίας του Χρήστου Νικολόπουλου στο γήπεδο του Παναθηναϊκού στις 12 Σεπτεμβρίου 1987.
Ο «Σαλονικιός» ήταν και ο πρώτος από μια σειρά εννέα ολοκληρωμένων δίσκων που έκαναν μαζί ο Νικολόπουλος με τον
Αντίθετα ο Διονυσίου είχε έρθει σε επαφή πριν από αρκετά χρόνια με τους στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Το 1978 στα «Ορθόδοξα» του Απόστολου Καλδάρα τραγούδησε «Του γιου σου κλέψε το σπαθί», με στίχους γραμμένους πάνω στην ήδη υπάρχουσα μελωδία από το «Απτάλικο» του «Βυζαντινού Εσπερινού».
Το 1970 ο Διονυσίου τραγούδησε στην Columbia έξι τραγούδια σε μουσικές του Μίμη Πλέσσα και στίχους Παπαδόπουλου. Γνωστότερο όλων βέβαια το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου», το οποίο ακούστηκε- σε διαφορετική εκτέλεση- στην ταινία του Νίκου Φώσκολου «Ορατότης μηδέν», με την περίφημη σκηνή με τον Νίκο Κούρκουλο να βάζει φωτιά στο σπίτι του, υπό τους ήχους του τραγουδιού. Με την αναβίωση του ρεπερτορίου του ελληνικού κινηματογράφου, που ξεκίνησε από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’90, η κινηματογραφική εκτέλεση του τραγουδιού βρήκε τη θέση της σε διάφορες συλλογές. Ξεχωριστά όμως ήταν και τα υπόλοιπα πέντε τραγούδια της συνεργασίας των τριών κορυφαίων:
1) Αγαπώ τα παλικάρια
2) Τι σου φταίει το παιδί
3) Αν είσαι φίλος με καρδιά
4) Ένα βράδυ που θα πιω
5) Για μας βρέχει και χιονίζει
Ένα βράδυ μου λέει ο Λευτέρης: «Ρε Μήτσο»- εγώ είμαι αυτός- «θα σε πάω σε μεγάλο μαγαζί»! Και με πάει σ’ ένα μαγαζί που έκοβες τον καπνό με τον σουγιά για να μπορέσεις να δεις. Στο σχήμα της Ανθούλας Αλιφραγκή στο πάλκο σε μια καρέκλα με μια κιθάρα στο χέρι ήταν ένας σεμνός νέος, με φωνή που η αλήθεια της με γέμισε. Αυτή η φωνή με αποζημίωνε για τα μαρτύρια που πέρναγα στριμωγμένος ανάμεσα στη λουλουδού και τον λαχειοπώλη και τους υπεράριθμους θαμώνες και το σπρωξίδι από τα φιλότιμα γκαρσόνια που σέρβιραν πάνω από το κεφάλι μου όλο το βράδυ. Κι ευτυχώς δεν την ξέχασα αυτή την φωνή. Γιατί έψαξα και βρήκα τον Στράτο Διονυσίου για να μου τραγουδήσει με την αυθεντική λαϊκή φωνή του το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου». (2)
Υπάρχει βεβαίως και η μαρτυρία του Στράτου Διονυσίου στη Βίκυ Μιχαλονάκου που λέει πως:
Μετά το «ΣΟΥ-ΜΟΥ» πήγα στο «Χρυσό Βαρέλι» στις Τζιτζιφιές με τη Χαρούλα Λαμπράκη. Καινούργιες επιτυχίες, καινούργιες δόξες, άρχισα να’μαι πολύ στα πάνω μου. Απ’εκεί στο «Καν-Καν» το 1970, για πρώτη φορά γιατί δούλεψα πολλές σεζόν σ’αυτό το μαγαζί. Εκείνη την περίοδο τραγουδούσε στο «Καν-Καν» ο Γιάννης Πουλόπουλος, η Ρένα Κουμιώτη και ο Λευτέρης Μυτιληναίος. Ο Πουλόπουλος γνώριζε ιδιαίτερη επιτυχία με το τραγούδι του «ο Δρόμος» του Μίμη Πλέσσα. Κάναμε πρόβες και ο Πλεσσας έμεινε άναυδος από τη φωνή μου και του λέει ο Γιαννάκης ο Μωραΐτης: «Ρε δάσκαλε, γράφεις για τους μοντέρνους, γράψε και για τον Στράτο». Και μου’δωσε το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου». Έγινε μεγάλη επιτυχία, με πέταξε στα ύψη, με πήγε σ’αυτό που λέμε στο καθαρά αρχοντορεμπέτικο κοινό. Ξαφνικά έγινα ο λαϊκός τραγουδιστής, ο ρεμπέτης, όχι ο βαρύς λαϊκός και κατέβηκα στην παραλία στα «Δειλινά»…
Πηγές:
1) Λευτέρης Παπαδόπουλος «Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους» (Ιανός ο μελωδός-2006)
2) Mίμης Πλέσσας (Αυτοβιογραφία) ( «Κάκτος» 1996)
3) Βίκυ Μιχαλονάκου «Στράτος Διονυσίου» («Κάκτος» 2002)
Στο video που ακολουθεί:
1) Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος μιλά για τον Στράτο Διονυσίου σε αφιέρωμα της ΕΡΤ, μετά το θάνατο του τραγουδιστή το 1990.
2) Στην εκπομπή «Πρόβα» της ΕΡΤ, με τη Λιλάντα Λυκιαρδοπούλου, το 1988 ο Στράτος Διονυσίου τραγουδά:
α) Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (Μίμη Πλέσσα-Λευτέρη Παπαδόπουλου)
β) Ο Σαλονικιός (Χρήστου Νικολόπουλου-Λευτέρη Παπαδόπουλου) Συμμετέχει ο Άγγελος Διονυσίου. Μπουζούκι ο Θανάσης Πολυκανδριώτης. (Αρχείο Θανάση Γιώγλου)
α) Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (Μίμη Πλέσσα-Λευτέρη Παπαδόπουλου)
β) Ο Σαλονικιός (Χρήστου Νικολόπουλου-Λευτέρη Παπαδόπουλου) Συμμετέχει ο Άγγελος Διονυσίου. Μπουζούκι ο Θανάσης Πολυκανδριώτης. (Αρχείο Θανάση Γιώγλου)
