Μεγάλα ονόματα του παρελθόντος, αν και υπήρξαν στην εποχή τους million sellers καλλιτέχνες, όπως οι Platters, οι Drifters ή ο Fats Domino κι ένα σωρό άλλα ονόματα, είναι ξεχασμένα σήμερα και τείνουν προς εξαφάνιση, ενώ παραμένουν σχεδόν άγνωστα στους σημερινούς νέους. Οι δίσκοι των Fifties είναι πια στριμωγμένοι και σκονισμένοι στα κάτω ράφια των δισκοπωλείων και σπανίως πια ανανεώνονται καθώς έχουν περάσει σχεδόν στα αζήτητα. Μοναδική εξαίρεση οι δίσκοι του «βασιλιά του Rock’n’Roll» που εξακολουθούν να έχουν αναλογικά πωλήσεις.
Είναι αλήθεια ότι ο χρόνος πάει να καταπιεί τη δεκαετία του 50. Την πιο αδικημένη απ’ όλες τις δεκαετίες καθώς εκτός των σημαντικών Rock’n’ Roll Revival στις αρχές της δεκαετίας του 70 την οποία προϋπάντησαν οι Sha Na Na με την εμφάνισή τους στο Woodstock και κορυφώθηκε η αναβίωση με την ταινία «Grease» το 1978 και ένα δεύτερο revival στη δεκαετία του 80, τα Fifties δεν επανήλθαν έως σήμερα στη μόδα. Αντίθετα υπάρχουν συνέχεια αναβιώσεις της δεκαετίας του 60.
Όλη η αναβίωση των Fifties στην Αθήνα της δεκαετίας του 80 σε μια φωτογραφία. Από αριστερά: Μάρκος, Άγγελος ή Τσιτσαίος ή Ζιτσαίος, Ανέστης και ο Πέρης με την μηχανή. (Φωτογραφία αρχείου Γ. Αλεξίου)
O Tom Jones σε μια πολύ πρόσφατη συνέντευξή του στο NME επανέφερε τα Fifties ως κύρια επιρροή του, κατονομάζοντας τα ινδάλματά του, το πρώτο τραγούδι που άκουσε, το πρώτο τραγούδι με το οποίο ερωτεύτηκε, τον πρώτο δίσκο που αγόρασε (Jerry Lee Lewis – Jerry Lee Lewis), το πρώτο τραγούδι που τον έκανε να θέλει να χορέψει (Bill Haley – See You Later Aligator), την πρώτη ταινία που είδε, αλλά και το τραγούδι που θέλει να παίξουν στην κηδεία του (Jerry Lee Lewis – Great Balls Of Fire), όλες τα βιώματά του ήταν από την δεκαετία του 50.
Ο John Lennon είχε πει κάποτε ότι «πριν τον Έλβις δεν υπήρχε τίποτα». Όπως επίσης και «αν δοθεί ένα άλλο όνομα στο Rock’n’Roll» θα είναι αυτό του Chuck Berry». Το Rock’n’Roll ήταν η βάση όχι μόνον του Lennon, αλλά και όλων των «Σκαθαριών» για να ασχοληθούν με την μουσική κάτι που είναι εμφανές στο ρεπερτόριο με το οποίο ξεκίνησαν, αλλά και τα πρώτα τραγούδια τους, ενώ είχαν επίσης αδυναμία σε ένα πολύ σκληρό τύπο, τον Larry Williams, του οποίου διασκεύασαν πετυχημένα κάποια τραγούδια του.
Οι Beatles στα πρώτα του βήματα παίζουν Rock’n’Roll με 50s στυλ.
Το ίδιο αργότερα και οι Led Zeppelin, οι Who και πολλά άλλα ιστορικά συγκροτήματα οφείλουν στα Fifties το ότι έγιναν μουσικοί ή τραγουδιστές πιάνοντας ένα όργανο στα χέρια τους, θαυμάζοντας τον Elvis Presley, όπως και ο Freddie Mercury.
O Elvis φαίνεται να κρατά ζωντανό έστω στην «εντατική» το Rock’n’Roll έως σήμερα, αν και ο ίδιος ως φυσική παρουσία είναι απόντας από το 1977.
Είναι γνωστή και η αδυναμία που είχε στα Fifties ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, τα οποία ήταν κύρια επιρροή κάτι που είναι εμφανές στα τραγούδια του, ο οποίος θαύμαζε ιδιαίτερα τον Elvis και τις ορχήστρες του ’50. Έχει κυκλοφορήσει και το δίσκο «Fifties και Ξερό Ψωμί» τo 1995, όπου στο εξώφυλλο χορεύει Rock’n’Roll με την Αγγελική Μπαζίγου.
Το look του Elvis στα 70s υιοθέτησαν οι Έλληνες ροκαμπιλάδες.
Ο τελευταίος επιζών της μεγάλης εκείνης σχολή του ’50 είναι ο Jerry Lee Lewis, o γνωστός «Killer», ένας ζωντανός θρύλος.
Τα Fifties υπήρξαν η βάση του Rock’n’Roll όπως εξελίχθηκε μέσα στις δεκαετίες. Ας θυμηθούμε ότι ο Keith Richards όταν πρωτοσυνάντησε στις 17 Οκτωβρίου του 1961 τον Mick Jagger στην πλατφόρμα 2 του ηλεκτρικού σταθμού στο Ντάρτφορντ είχε παραμάσχαλα ένα δίσκο του Chuck Berry κι ένα του Muddy Waters.
Clyde McPhatter
Ο Clyde McPhatter από τις ενδοξότερες μορφές των Fifties, ιδρυτής των θρυλικών Drifters, στα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν αλκοολικός και τραγουδούσε κάθε βράδυ για 45 δολάρια τις μεγαλύτερες επιτυχίες του σ’ ένα μικρό κλαμπ. Όταν πήγε να τον συναντήσει η δημοσιογράφος Marcia Vance, εμφανίστηκε ως θαυμάστριά του, αλλά μόλις το άκουσε αυτό ο Clyde της είπε : «Δεν έχω θαυμαστές». Πέθανε ξεχασμένος στις 13 Ιουνίου 1972 στη Νέα Υόρκη.
H ιστορία του Rock’n’Roll αρχίζει όταν στις 12 Απριλίου ο «Πατέρας του Rock’n’Roll» Bill Haley ηχογράφησε το εμβληματικό τραγούδι της εποχής «Rock Around The Clock» για τις ανάγκες της ταινίας «Η Ζούγκλα του Μαυροπίνακα» που προβλήθηκε ένα χρόνο μετά δημιουργώντας θύελλα στους τηνέιτζερς. Έτσι το Rock’n’Roll ξεκίνησε την πορεία του σαν κοινωνικό φαινόμενο πια.
Kay Starr - Rock And Roll Waltz (1954)
H λέξη Rock’n’Roll πρωτοεμφανίστηκε πριν την έκρηξη του στο τραγούδι της Αμερικανίδας Jazz τραγουδίστριας Kay Starr «Rock And Roll Waltz» τo 1954, μια σύνθεση των Shorty Allen –Roy Alfred που έφθασε στο Νο1 του βρετανικού τσαρτ. O boogie woogie ρυθμός του με rock’n’roll riffs ήταν ένα από τα πολλά μουσικά στυλ των Fifties.
Η Jazz, όπως και η Country, το Blues και το Rhythm’n’Blues μπολιάστηκε με τον νέο αυτό ξέφρενο ρυθμό του Rock’n’Roll και υπήρχε ηχητική ποικιλομορφία. Η περίοδος που άκμασε και αφορά το κείμενο αυτό είναι από το 1955 έως το 1962. Στην συνέχεια εξελίχθηκε μέσα από καινούργια μουσικά ρεύματα και αλλάζει συνέχεια ρυθμό, ιδιαίτερα μετά την βρετανική εισβολή και τους Beatles.
O Bobby Darin και οι «Μπόμπηδες»
Η Αμερική, η χώρα απ’ όπου ξεκίνησε η μουσική αυτή, προερχόταν τότε από τον πόλεμο και ο κόσμος είχε ανάγκη να ξεφύγει από την σκοτούρα, να ακούσει κάτι ανάλαφρο, πέρα από τον ήχο των ορχηστρών που κυριαρχούσαν τότε. Έτσι αγκάλιασε τον ρυθμό του Rock’n’Roll και τους στίχους που μιλούσαν σε μεγάλο μέρος της θεματολογίας του για ανούσια πράγματα, όπως καραμέλες, γλειφιτζούρια, παγωτά και διάφορα τέτοια ελαφρά πράγματα, όπως η μεγάλη επιτυχία του Bobby Darin «Slpish Splash» το 1958.
Bobby Darin-Splish Splash
Οι διάφοροι «Μπόμπηδες» που ξεφύτρωσαν μετά τον Bobby Darin, όπως ο Bobby Vee ή ο Bobby Rydell αποτύπωναν την γλυκανάλατη τάση της εποχής. Ο Bobby Darin (Waldo Robert Cassotto), ιταλικής καταγωγής, πέραν της προαναφερθείσας μεγάλης επιτυχίας του ακολούθησε ένα δικό του δρόμο και υπήρξε επίσης σπουδαίος jazz - pop ερμηνευτής στις επόμενες δύο δεκαετίες, ενώ δοκίμασε και σαν ηθοποιός αλλά η βρετανική εισβολή στα μέσα του ’60 τον εξαφάνισε. Βρέθηκε να ζει σ’ ένα τροχόσπιτο μόνος μέχρι να ξεπεράσει την μελαγχολία του. Πέθανε στα τέλη του 1973 από καρδιακή προσβολή. Ο Darin αποτύπωσε όλο το κλίμα του ρομαντισμού του 50s στην μεγαλύτερή του επιτυχία «Dream Lover»…where are you?
Bobby Darin - Sandra Dee
Ο Bobby Darin υπήρξε σύζυγος της ηθοποιού Sandra Dee (1960-67), περσόνα των Fifties, την οποία γνώρισε στην ταινία «Come September» το 1961 όπου πήρε την Χρυσή Σφαίρα του Πρωτοεμφανιζόμενου Ηθοποιού. Ασφαλώς ένα από τα δημοφιλέστερα ζευγάρια της εποχής. Στη δεκαετία του 60 ο Darin πήρε μέρος στην προεκλογική εκστρατεία του Robert F. Kennedy. Την ζωή του υποδύθηκε το 2004 στην ταινία «Beyond The Sea» ο Kevin Spacey, μεγάλος λάτρης του Darin.
Teens Idols και ρομαντισμός
Βrian-Ηyland
Τα πρώτα ινδάλματα της νεολαίας (Teens Idols) έκαναν την εμφάνισή τους. Τραγουδιστές όπως οι Pat Boone, Ricky Nelson, Frankie Avalon, Tommy Roe, Cliff Richard, Bryan Hyland που στα 16 του έγινε εκατομμυριούχος τραγουδώντας "Itsy Bitsy Teenie Weenie Yellow Polkadot Bikini" τον Ιούνιο του 1960 (Νο1 σε Αμερική και Βρετανία), ενώ ακολούθησε το «Sealed With A Kiss». Αυτά είναι μερικά από τα «καλά παιδιά» των Fifties, που ξετρέλαναν με το γλυκό πρόσωπό τους τα κορίτσια της εποχής και γνώρισαν επιτυχία, όπως επίσης το million sellers ντουέτο των Everly Brothers με το πιο ονειροπόλο τραγούδι της εποχής «All I Have To Do Is Dream» του ’58
Gene Vincent - Eddie Cochran
Από την άλλη υπήρχαν κάποιοι πιο «σκληροί» που έπαιζαν Rockabilly όπως οι Gene Vincent, Eddie Cochran, Johnny Burnette, Roy Head, Wanda Jackson, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins, Buddy Knox. Aκόμη και ο ρομαντικός Roy Orbison στα πρώτα του βήματα, όπως και ο Ricky Nelson είχαν ένα πιο «βρώμικο» ήχο που ξεχώριζε και είχε το κοινό του, αλλά και ο πρόωρα χαμένος και τόσο επιδραστικός Buddy Holly στις πρώτες ηχογραφήσεις του στο Νάσβιλ (είναι συγκεντρωμένες στο δίσκο του «The Nashville Sessions» του 1975). Υπήρχαν βέβαια και εξαιρετικές μπαλάντες στο ρεπερτόριοo όλων, ρομαντικά τραγούδια που καθρέπτιζαν τον ψυχισμό τους.
Το Rockabilly ήταν το Rock’n’Roll των λευκών του Νότου. Ένας άγριος ρυθμός με κοφτά σόλο της ηλεκτρικής κιθάρας. Το πρώτο κομμάτι που άνοιξε το δρόμο ήταν το «That’s All Right» με τον Elvis Presley. Ήταν ο ήχος της Sun Records.
Ένας από τους λίγους μαύρους που τραγούδησαν λυπητερές μπαλάντες με τραγικούς στίχους διαθέτοντας τόση δύναμη και αυθεντικότητα ήταν ο Little Wille John, ο συνθέτης και πρώτος ερμηνευτής του «Fever» το 1956, ενός από τα πολυδιασκευασμένα τραγούδια, με πιο γνωστές τις εκτελέσεις των Elvis Presley και Peggy Lee. To τραγούδησε και η Beyonce το 2003.
Little willie John Fever
Ο ρομαντισμός που διέκρινε τα Fifties ήταν ένας σοβαρός λόγος που ξεπεράστηκαν σαν ήχος. Οι εποχές άλλαξαν και δεν χωρούσαν ρομαντισμούς και τραγούδια που μιλάνε για αγνές και αιώνιες αγάπες με αισθήματα. Έτσι παρατηρούμε σήμερα όσοι δεν γαλουχήθηκαν με την μουσική των Fifties να θεωρούν ξεπερασμένο και «γεροντίστικο» τον ήχο αυτό σνομπάροντας τη δεκαετία του 50, αν και μουσικόφιλοι. Ο κόσμος έχασε τον ρομαντισμό του και γι’ αυτό φτάσαμε εδώ που φθάσαμε.
Τα τραγούδια στα Fifties μιλούν για την αγνή αγάπη, την πρώτη αγάπη και παντοτινή, για γάμο, φεγγαρόφωτα, ουράνια τόξα, full moon, χρυσά όνειρα και ξεγνοιασιά. Η θέση της γυναίκας ήταν διαφορετική κι έτσι σήμερα μόνο ρομαντικές γυναίκες μπορούν να νοιώσουν την μουσική αυτή, όπως και άντρες. Κανείς όμως σε μια σκληρή εποχή όπου κυριαρχούν οι αριθμοί και το συμφέρον δεν θέλει να προβάλλει το συναίσθημα.
Johnny Ray
Ένας πολύ πετυχημένος τραγουδιστής υπήρξε ο Johnnie Ray με καταγωγή από την φυλή των ερυθρόδερμών Blackfoot. Τραγουδούσε τόσο συναισθηματικά που έκλαιγε. Έτσι τον ονόμασαν «Cry Guy». Έγινε million seller με την επιτυχία του «Cry» μένοντας επί 11 εβδομάδες στο Νο1 στην Αμερική!
Ένας σπουδαίος και πολύ ρομαντικός μουσικός, ο Del Shannon ξεκίνησε παίζει κιθάρα και να τραγουδά από τα 14 του, γνώρισε μεγάλη επιτυχία από το ξεκίνημα της καριέρας του με το «Runaway» το 1961, αλλά μετά δεν είχε ανάλογη με αυτήν επιτυχία, αν και μερικά τραγούδια του μπήκαν στο Τοπ-10, Αμερικής και Βρετανίας. Κάποια στιγμή αποσύρθηκε και ένοιωσε άβολα στον σημερινό κόσμο και μετά από χρόνια κατάθλιψης «φεύγοντας» στις 8 Φεβρουαρίου του 1990 άφησε ένα γράμμα που εξηγούσε ότι αισθάνεται ξένος σε αυτή τη γη και γι’ αυτό εγκαταλείπει τα εγκόσμια.
Από τους πρωτοπόρους του ρομαντικού στοιχείου υπήρξαν οι Ιταλο-Αμερικανοί τραγουδιστές που όπως και να το κάνεις το έχουν στο αίμα τους. Μεταξύ αυτών καλλιτέχνες όπως οι Paul Anka, Bobby Darin, Dion DiMucci, Perry Como, Frankie Avalon, Frank Sinatra, Frankie Laine, Louis Prima, Vic Damone, Al Martino, Tony Bennett και φυσικά η Connie Francis (Constance Franconero) και η Annette Funicello χάρισαν στην ιστορία μια σειρά από ρομαντικές επιτυχίες κι έγραψαν ιστορία.
Annette Funicello
Η γυναίκεια παρουσία στα Fifties είναι εξίσου σημαντική. Πρώτα απ’ όλες το παιδί – θαύμα η «Little Miss Dynamite» Brenda Lee που ηχογραφούσε από τα 12 της χρόνια όπως και η Annette Funicello, γνωστή ως Annette σκέτο, βγήκε στο τραγούδι από τα 12 της και προωθήθηκε ως τραγουδίστρια για πολύ νεαρό ακροατήριο αγοριών από την Disney, ενώ ήταν επίσης παρούσα στις beach-party ταινίες.
Επίσης η Wanda Jackson που τραγουδούσε με αγριότητα «Let’s Have A Party», η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Rock’n’Roll εποχής Connie Francis και αργότερα μετά την έλευση των Beatles, παγκόσμια τραγουδίστρια, όταν στράφηκε σε ένα άλλο κοινό τραγουδώντας σε διάφορες γλώσσες και γνώρισε επιτυχίες σε πολλές χώρες, όπως και η διεθνής Ιταλό-Γαλλίδα τραγουδίστρια Caterina Valente. Επίσης μεταξύ άλλων οι Doris Day, Eydie Gorme, Lavern Baker, Ann-Margret, Patsy Cline, Peggy Lee, Timi Yuro, Earth Kitt, Shelley Fabares, Sarah Vaughan, Mary Wells, Lesley Gore, Rosemary Clooney, Patti Page, Julie London ήταν στις πετυχημένες ερμηνεύτριες σε ένα μακρύ κατάλογο.
Caterina Vakente
Doo - Wop
Έναν ιδιαίτερο τόνο στα Fifties έδωσαν τα φωνητικά συγκροτήματα στα οποία αποδίδεται ο όρος Doo-Wop και αφορά ένα τραγουδιστικό στυλ των αμερικάνικών συγκροτημάτων R&B της δεκαετίας του 50 στο οποίο η βασική αρμονία των φωνητικών συχνά έβγαινε από απλές φράσεις όπως doo wop. Με επιρροές από την gospel ξεχώριζαν οι θρυλικοί Coasters, οι ανεπανάληπτοι Platters με τον βαρύτονο Tony Williams στην σύνθεσή τους, οι οποίοι άλλαζαν μέλη μέσα στις δεκαετίες και έφθασαν έτσι να δίνουν εμφανίσεις έως το μιλένιουμ.
Επίσης οι Drifters, Dominoes, Crows, Chords με το «Sh-Boom», Del Vikings, Penguins, Moonglows, Cadets, 5 Royales, Flamingos, Contours, Frankie Lymon and The Teenagers, Little Anthony and The Imperials, Hank Ballard and the Midnighters, Danny and The Juniors, Four Aces, Four Freshmen, Righteous Brothers, Velours, Olympics, Inkspots (τους μιμείται ο Elvis στο Are You Lonesome Tonight), οι Marcels με το «Blue Moon», οι Diamonds με μεγάλο χιτ «Little Darlin’» το 1957 αλλά και οι Mystics που για ήταν από τα αγαπημένα των Ελλήνων ροκαμπιλάδων.
The Marcels - Blue Moon (HD)
Τα γκρουπ αυτά συνήθως αποτελούνταν από τενόρο ή βαρύτονο lead τραγουδιστή με δεύτερο τενόρο ή βαρύτονο και μπάσες φωνές. Το στυλ αυτό ήταν γνωστό και σαν street-corner music καθώς μερικά συγκροτήματα τραγουδούσαν στους δρόμους της γειτονιάς τους ή στο υπόγειο σιδηρόδρομο. Το πρώτο γκρουπ που γνώρισε επιτυχία ήταν οι Orioles με το Crying In The Chapel το 1953.
Δυναμική συμμετοχή Doo-Wop σχημάτων δίπλα στους Larry Williams - Chuck Berry.
Από τα φωνητικά σχήματα πάμε στα Instrumentals γκρουπ που ήταν δύο ειδών, χορευτικά και μελωδικά. Από τις ορχήστρες των Percy Faith, Billy Vaughan, Don Costa, Perez Prado, Henry Mancini που είχαν επιτυχίες σε ταινίες της εποχής, το honky tonk στυλ του Bill Doggett ενέπνευσε πολλά γκρουπ να παίξουν boogie όπως οι Johnny and the Hurricanes, οι Astronauts, το ντουέτο (όργανο – κιθάρα) Santo and Johnny με το «Sleepwalk», oι ντράμερ Sandy Nelson και Cozy Cole που έκανε επιτυχία «Topsy Part 2» το 1958. Το κομμάτι αυτό ήταν το μουσικό θέμα της παλιάς αστυνομικής σειράς αυτοτελών επεισοδίων που πρωταγωνιστούσε ο Γιώργος Κωνσταντίνου στην κρατική τηλεόραση στο ρόλο του Μολοχάνθη.
Επίσης o κιθαρίστας Duane Eddy, οι θρυλικοί Ventures που συνέχισαν για αρκετά χρόνια παίζοντας τις επιτυχίες κάθε χρονιάς με ένα δικό τους μοναδικό τρόπο και ο τεράστιος κιθαρίστας (Νο45 στους 100 του καλύτερους κιθαρίστες του Rolling Stone), οι Champs με το «Tequila» και οι Mar-keys με το «Last Night», οι οποίοι ήταν backing band σε πολλές ηχογραφήσεις της Stax και ο ινδιάνικης καταγωγής, Link Wray, που ανακάλυψε τις δυνατότητες της ηλεκτρικής κιθάρας και τις αντοχές των χορδών της. Έγινε δημοφιλής στα τέλη του ’50 με το θρυλικό ινστρουμένταλ «Rumble» (1958), το μόνο οργανικό κομμάτι που απαγορεύτηκε από το αμερικανικό ραδιόφωνο. Το ρεπερτόριό του είχε επίσης και τραγούδια που έγραφε και ερμήνευε ο ίδιος.
Link Wray
Επίσης ο εκπληκτικός οργανίστας Dave «Baby» Cortez, αλλά και ο επιδραστικός κιθαρίστας Chet Atkins με βάση τον ήχο του Νάσβιλ έως τους πιο σκληρούς Rock-A-Teens μέχρι ότου φθάσουμε στο κύμα της Surf μουσικής με τον Dick Dale. Και φυσικά στην Αγγλία οι Shadows (αρχική ονομασία Drifters) από το 1958 έως το 1970 (επακολούθησαν reunions) με τον κιθαρίστα Hank Marvin, οι οποίοι συνέχισαν χωρίς το Cliff Richard παίζοντας instrumental μουσική. Στις αρχές της δεκαετίας του 60 γνώρισαν επιτυχία συγκροτήματα όπως οι Routers με το «Let’s Go» και οι Marketts, όπως και ο ανεπανάληπτος οργανίστας Booker T. Με τους MG’s από τους κυριότερους εκφραστές του Memphis Sound, με την μεγάλη επιτυχία «Green Onions» το 1962.
Άλλες μορφές
Ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια R’n’B του ’50 ήταν ο Huey «Piano» Smith, καταπληκτικός πιανίστας και συνθέτης, ιδρυτής των Clowns. Είχε μεγάλες επιτυχίες όπως τα «Rocking Pneumonia And The Boogie Woogie Flu» το 1957 (το αναβίωσαν οι Flamin’ Groovies τo ’69), «Don’t You Just Know It» (1958), «Pop Eye» (1962). Μετά όμως από οικονομικά προβλήματα παράτησε την μουσική και αφιερώθηκε στη θρησκεία.
Huey «Piano» Smith
Από R’n’B συγκροτήματα ξεκίνησε και ο πιανίστας Larry Williams από τη Νέα Ορλεάνη που έγινε αξιοσέβαστος Rock’n’Roll τραγουδιστής γράφοντας μεγάλες επιτυχίες (Short Fat Fannie, Bony Moronie, Dizzy Miss Lizzy, Lawdy Miss Clawdy, She Said Yeah, Slow Down) οι οποίες είχαν πορεία στο χρόνο από τις διασκευές τους με πρώτους τους Beatles να προσέχουν αυτό το ταλέντο και να διασκευάζουν τραγούδια του στους πρώτους δίσκους τους. Ο L.Williams στη δεκαετία του 70 συνελήφθη για διάφορες αταξίες του και στα τέλη του 1979 βρέθηκε νεκρός με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Larry Williams
Μεγάλη μορφή που όρθωσε το ανάστημά του απέναντι από τους ροκεντρολίστες του ’50 ήταν ο ιδιοφυής Ray Charles που μαζί με τον Sam Cooke θεωρούνται οι «πατέρες της Soul». Στον ήχο του η Jazz και το Blues γινόταν ένα με το R’n’B. Η αξία του ήταν τόσο τρανταχτή που ήταν ο πρώτος μαύρος καλλιτέχνης που εμφανίστηκε σε τηλεοπτικό σόου. Ο πρώτος μεγάλος δίσκος του βγήκε το 1957 και στην συνέχεια είχε μια σειρά επιτυχιών σφραγίζοντας τη δεκαετία του 50 με το «What’d I Say» το 1959 με φωνητικά από τις Raylettes (αργότερα Rayletes) με ενορχήστρωση Ralph Burns. Στις πρώτες του ηχογραφήσεις έχει επιρροές από τον Nat King Cole και τον James Brown. Άλλες μεγάλες επιτυχίες της εποχής ήταν τα, «Lonely Avenue» και «Hallelujah I Love Her So» (1956), «A Fool For You» και «I Got A Woman» (1957). Έμεινε τυφλός στα 6 του χρόνια από γλαύκωμα και σπούδασε μουσική για τυφλούς στη Φλόριδα.
Fats Domino
Η ιστορία των million sellers πιανιστών Fats Domino και Little Richard είναι επίσης λίγο – πολύ γνωστή. Ο πρώτος έπαιζε δημόσια πιάνο από 10 ετών και από το 1955 έως το 1960 έκανε την μία μετά την άλλη επιτυχία ξεκινώντας με το «Ain’t That A Shame» το ’55. O ήρεμος και χαρακτηριστικός ήχος του, ο ήχος της Νέας Ορλεάνης, και κάπως πένθιμος, άρεσε πολύ. Από την άλλη ο «Μικρός Ριχάρδος» είναι από τους πρωτομάστορες του Rock’n’Roll στην ιστορία του Rock’n’Roll. Ξεκίνησε τραγουδώντας Louis Jordan και Blues σε ύφος Ruth Brown. Η «μηχανή επιτυχιών» γνήσιου Rock’n’Roll από τον Little Richard σταμάτησε το 1959 όταν στράφηκε στη θρησκεία. Επανήλθε το 1964, αλλά τότε όλα είχαν αλλάξει στην μουσική.
O Bo Diddley με την κιθαρίστριά του Norma - Jean Wofford
Σημαντικό ρολό στην εξέλιξη του R’n’R έπαιξε ο Bo Diddley με την άγρια, μπλουζίστικη μουσική του σ’ ένα εντελώς δικό του ρυθμό. Ευτυχώς παράτησε το βιολί που καταπιάστηκε αρχικά και με την κιθάρα του έπαιξε το τραγούδι του «Bo Diddley» το παρατσούκλι που του είχε από πιτσιρικάς όταν έπαιζε μποξ. Το ήχο του κόπιαραν πολλοί μουσικοί, ενώ το ομώνυμο τραγούδι του το έπαιξε κι ο Buddy Holly. Είχε μεγάλο σουξέ στα βρετανικά συγκροτήματα στα 60s και ιδιαίτερα στους Rolling Stones που έπαιξαν πολλά κομμάτια του (Mona, Hey Bo Diddley, Diddley Daddy κ.α.). Στην Αμερική επηρεάστηκαν επίσης σημαντικά γκρουπ όπως οι Doors, Quicksilver Messenger Servise, Bob Seger, Juicy Lucy κ.α. Ήταν ο πρώτος Rock’n’Roll σταρ που προσκαλέστηκε στο Ed Sullivan Show το 1955. Ήταν και καλογαφαγάς κι όταν ήρθε στην Ελλάδα για την συναυλία του στον Λυκαβηττό τίμησε με το παραπάνω τα σουβλάκια !
Bill HALEY & His Comets "R.O.C.K."
Φυσικά θα ήταν μεγάλη παράλειψη αν δεν γράφονταν μερικές γραμμές παραπάνω σε αυτό το αφιέρωμα για τον γεννήτορα του Rock’n’Roll και των Fifties τον Bill Haley με το μοναδικό συγκρότημά του Comets. Τα πνευστά τους έδεναν τόσο όμορφα με την κιθάρα του Haley κι έτσι έφτιαξαν ένα ήχο άκρως ψυχαγωγικό και χορευτικό. Ο Bill Haley όταν τραγούδησε το Rock Around The Clock δεν ήταν νεαρός όπως οι ακόλουθοί του, αλλά ένας 30άρης ελαφρώς γεματούλης με το χαρακτηριστικό τσουλούφι του που είχε πίσω του θητεία από το 1945 στην Country και Western. Αφοσιώθηκε στο dance-hall στυλ του και ήταν από τους πρωτοπόρους στην αναβιώση του Rock’n’Roll Revival στις αρχές των 70ς πάντα μαζί με τους Κομήτες του. Ήταν πρώτος που συμπεριέλαβε τον όρο Rock στο τραγούδι του «R-O-C-K» που έπαιξε στην ταινία «Rock Around The Clock» του 1956. Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 1981, στα 55 του πιθανώς από ανακοπή. Ακολούθησε μικρή κηδεία παρουσία 75 ατόμων, το όνομά του όμως γράφτηκε με χρυσά γράμματα στα Fifties.
Sun Records
Το Million Dollar Quartet: Jerry Lee Lewis, Carl Perkins, Johnny Cash, Elvis Presley. Από τη φωτογραφία κόπηκαν μια φίλη του Elvis και ο ντράμερ του Carl Perkins, o WS “Fluke” Holland.
H δισκογραφική εταιρία που θεμελίωσε τον ήχο των Fifties ήταν η Sun Records του Sam Phillips στην οποία πρωτοηχογράφησαν μεταξύ άλλων οι Elvis Presley που προσέλκυσε και άλλους μουσικούς, Johnny Cash, Carl Perkins, Jerry Lee Lewis, που έγιναν γνωστοί ως Million Dollar Quartet. Τα τραγούδια που ηχογράφησε το Million Dollar Quartet στο στούντιο της Sun το 1956 κυκλοφόρησαν το 1981. Επίσης στο δυναμικό της ήταν οι Charlie Rich, Roy Orbison, Bill Justis, Conway Twitty. O ιδιοκτήτης της λάτρευε το Rhythm’n’Blues κι έτσι νοίκιασε ένα μικρό χώρο στην Union Avenue 706 στο Μέμφις του Τενεσί και την βάπτισε μ’ ένα αισιόδοξο όνομα, που συμβόλιζε μια νέα αρχή, μια νέα μέρα. Γρήγορα απέκτησε φήμη καθώς αντιμετώπιζε τους ντόπιους με σεβασμό και ειλικρίνεια και το αφεντικό της ήταν πρόθυμο ν’ ακούσει με υπομονή οποίον ήθελε να ηχογραφήσει στο στούντιό του. Το 1954 ανακάλυψε τον Elvis Presley κι έγινε η συγχώνευση της Country με το Rock’n’Roll και το Rockabilly. Ήταν ο ήχος της Sun Records, o ήχος της αμερικανικής λαϊκής κουλτούρας.
Είναι αλήθεια ότι ο χρόνος πάει να καταπιεί τη δεκαετία του 50. Την πιο αδικημένη απ’ όλες τις δεκαετίες καθώς εκτός των σημαντικών Rock’n’ Roll Revival στις αρχές της δεκαετίας του 70 την οποία προϋπάντησαν οι Sha Na Na με την εμφάνισή τους στο Woodstock και κορυφώθηκε η αναβίωση με την ταινία «Grease» το 1978 και ένα δεύτερο revival στη δεκαετία του 80, τα Fifties δεν επανήλθαν έως σήμερα στη μόδα. Αντίθετα υπάρχουν συνέχεια αναβιώσεις της δεκαετίας του 60.
Όλη η αναβίωση των Fifties στην Αθήνα της δεκαετίας του 80 σε μια φωτογραφία. Από αριστερά: Μάρκος, Άγγελος ή Τσιτσαίος ή Ζιτσαίος, Ανέστης και ο Πέρης με την μηχανή. (Φωτογραφία αρχείου Γ. Αλεξίου)
O Tom Jones σε μια πολύ πρόσφατη συνέντευξή του στο NME επανέφερε τα Fifties ως κύρια επιρροή του, κατονομάζοντας τα ινδάλματά του, το πρώτο τραγούδι που άκουσε, το πρώτο τραγούδι με το οποίο ερωτεύτηκε, τον πρώτο δίσκο που αγόρασε (Jerry Lee Lewis – Jerry Lee Lewis), το πρώτο τραγούδι που τον έκανε να θέλει να χορέψει (Bill Haley – See You Later Aligator), την πρώτη ταινία που είδε, αλλά και το τραγούδι που θέλει να παίξουν στην κηδεία του (Jerry Lee Lewis – Great Balls Of Fire), όλες τα βιώματά του ήταν από την δεκαετία του 50.
Ο John Lennon είχε πει κάποτε ότι «πριν τον Έλβις δεν υπήρχε τίποτα». Όπως επίσης και «αν δοθεί ένα άλλο όνομα στο Rock’n’Roll» θα είναι αυτό του Chuck Berry». Το Rock’n’Roll ήταν η βάση όχι μόνον του Lennon, αλλά και όλων των «Σκαθαριών» για να ασχοληθούν με την μουσική κάτι που είναι εμφανές στο ρεπερτόριο με το οποίο ξεκίνησαν, αλλά και τα πρώτα τραγούδια τους, ενώ είχαν επίσης αδυναμία σε ένα πολύ σκληρό τύπο, τον Larry Williams, του οποίου διασκεύασαν πετυχημένα κάποια τραγούδια του.
Οι Beatles στα πρώτα του βήματα παίζουν Rock’n’Roll με 50s στυλ.
Το ίδιο αργότερα και οι Led Zeppelin, οι Who και πολλά άλλα ιστορικά συγκροτήματα οφείλουν στα Fifties το ότι έγιναν μουσικοί ή τραγουδιστές πιάνοντας ένα όργανο στα χέρια τους, θαυμάζοντας τον Elvis Presley, όπως και ο Freddie Mercury.
O Elvis φαίνεται να κρατά ζωντανό έστω στην «εντατική» το Rock’n’Roll έως σήμερα, αν και ο ίδιος ως φυσική παρουσία είναι απόντας από το 1977.
Είναι γνωστή και η αδυναμία που είχε στα Fifties ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, τα οποία ήταν κύρια επιρροή κάτι που είναι εμφανές στα τραγούδια του, ο οποίος θαύμαζε ιδιαίτερα τον Elvis και τις ορχήστρες του ’50. Έχει κυκλοφορήσει και το δίσκο «Fifties και Ξερό Ψωμί» τo 1995, όπου στο εξώφυλλο χορεύει Rock’n’Roll με την Αγγελική Μπαζίγου.
Το look του Elvis στα 70s υιοθέτησαν οι Έλληνες ροκαμπιλάδες.
Ο τελευταίος επιζών της μεγάλης εκείνης σχολή του ’50 είναι ο Jerry Lee Lewis, o γνωστός «Killer», ένας ζωντανός θρύλος.
Τα Fifties υπήρξαν η βάση του Rock’n’Roll όπως εξελίχθηκε μέσα στις δεκαετίες. Ας θυμηθούμε ότι ο Keith Richards όταν πρωτοσυνάντησε στις 17 Οκτωβρίου του 1961 τον Mick Jagger στην πλατφόρμα 2 του ηλεκτρικού σταθμού στο Ντάρτφορντ είχε παραμάσχαλα ένα δίσκο του Chuck Berry κι ένα του Muddy Waters.
Clyde McPhatter
Ο Clyde McPhatter από τις ενδοξότερες μορφές των Fifties, ιδρυτής των θρυλικών Drifters, στα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν αλκοολικός και τραγουδούσε κάθε βράδυ για 45 δολάρια τις μεγαλύτερες επιτυχίες του σ’ ένα μικρό κλαμπ. Όταν πήγε να τον συναντήσει η δημοσιογράφος Marcia Vance, εμφανίστηκε ως θαυμάστριά του, αλλά μόλις το άκουσε αυτό ο Clyde της είπε : «Δεν έχω θαυμαστές». Πέθανε ξεχασμένος στις 13 Ιουνίου 1972 στη Νέα Υόρκη.
H ιστορία του Rock’n’Roll αρχίζει όταν στις 12 Απριλίου ο «Πατέρας του Rock’n’Roll» Bill Haley ηχογράφησε το εμβληματικό τραγούδι της εποχής «Rock Around The Clock» για τις ανάγκες της ταινίας «Η Ζούγκλα του Μαυροπίνακα» που προβλήθηκε ένα χρόνο μετά δημιουργώντας θύελλα στους τηνέιτζερς. Έτσι το Rock’n’Roll ξεκίνησε την πορεία του σαν κοινωνικό φαινόμενο πια.
Kay Starr - Rock And Roll Waltz (1954)
H λέξη Rock’n’Roll πρωτοεμφανίστηκε πριν την έκρηξη του στο τραγούδι της Αμερικανίδας Jazz τραγουδίστριας Kay Starr «Rock And Roll Waltz» τo 1954, μια σύνθεση των Shorty Allen –Roy Alfred που έφθασε στο Νο1 του βρετανικού τσαρτ. O boogie woogie ρυθμός του με rock’n’roll riffs ήταν ένα από τα πολλά μουσικά στυλ των Fifties.
Η Jazz, όπως και η Country, το Blues και το Rhythm’n’Blues μπολιάστηκε με τον νέο αυτό ξέφρενο ρυθμό του Rock’n’Roll και υπήρχε ηχητική ποικιλομορφία. Η περίοδος που άκμασε και αφορά το κείμενο αυτό είναι από το 1955 έως το 1962. Στην συνέχεια εξελίχθηκε μέσα από καινούργια μουσικά ρεύματα και αλλάζει συνέχεια ρυθμό, ιδιαίτερα μετά την βρετανική εισβολή και τους Beatles.
O Bobby Darin και οι «Μπόμπηδες»
Η Αμερική, η χώρα απ’ όπου ξεκίνησε η μουσική αυτή, προερχόταν τότε από τον πόλεμο και ο κόσμος είχε ανάγκη να ξεφύγει από την σκοτούρα, να ακούσει κάτι ανάλαφρο, πέρα από τον ήχο των ορχηστρών που κυριαρχούσαν τότε. Έτσι αγκάλιασε τον ρυθμό του Rock’n’Roll και τους στίχους που μιλούσαν σε μεγάλο μέρος της θεματολογίας του για ανούσια πράγματα, όπως καραμέλες, γλειφιτζούρια, παγωτά και διάφορα τέτοια ελαφρά πράγματα, όπως η μεγάλη επιτυχία του Bobby Darin «Slpish Splash» το 1958.
Bobby Darin-Splish Splash
Οι διάφοροι «Μπόμπηδες» που ξεφύτρωσαν μετά τον Bobby Darin, όπως ο Bobby Vee ή ο Bobby Rydell αποτύπωναν την γλυκανάλατη τάση της εποχής. Ο Bobby Darin (Waldo Robert Cassotto), ιταλικής καταγωγής, πέραν της προαναφερθείσας μεγάλης επιτυχίας του ακολούθησε ένα δικό του δρόμο και υπήρξε επίσης σπουδαίος jazz - pop ερμηνευτής στις επόμενες δύο δεκαετίες, ενώ δοκίμασε και σαν ηθοποιός αλλά η βρετανική εισβολή στα μέσα του ’60 τον εξαφάνισε. Βρέθηκε να ζει σ’ ένα τροχόσπιτο μόνος μέχρι να ξεπεράσει την μελαγχολία του. Πέθανε στα τέλη του 1973 από καρδιακή προσβολή. Ο Darin αποτύπωσε όλο το κλίμα του ρομαντισμού του 50s στην μεγαλύτερή του επιτυχία «Dream Lover»…where are you?
Bobby Darin - Sandra Dee
Ο Bobby Darin υπήρξε σύζυγος της ηθοποιού Sandra Dee (1960-67), περσόνα των Fifties, την οποία γνώρισε στην ταινία «Come September» το 1961 όπου πήρε την Χρυσή Σφαίρα του Πρωτοεμφανιζόμενου Ηθοποιού. Ασφαλώς ένα από τα δημοφιλέστερα ζευγάρια της εποχής. Στη δεκαετία του 60 ο Darin πήρε μέρος στην προεκλογική εκστρατεία του Robert F. Kennedy. Την ζωή του υποδύθηκε το 2004 στην ταινία «Beyond The Sea» ο Kevin Spacey, μεγάλος λάτρης του Darin.
Teens Idols και ρομαντισμός
Βrian-Ηyland
Τα πρώτα ινδάλματα της νεολαίας (Teens Idols) έκαναν την εμφάνισή τους. Τραγουδιστές όπως οι Pat Boone, Ricky Nelson, Frankie Avalon, Tommy Roe, Cliff Richard, Bryan Hyland που στα 16 του έγινε εκατομμυριούχος τραγουδώντας "Itsy Bitsy Teenie Weenie Yellow Polkadot Bikini" τον Ιούνιο του 1960 (Νο1 σε Αμερική και Βρετανία), ενώ ακολούθησε το «Sealed With A Kiss». Αυτά είναι μερικά από τα «καλά παιδιά» των Fifties, που ξετρέλαναν με το γλυκό πρόσωπό τους τα κορίτσια της εποχής και γνώρισαν επιτυχία, όπως επίσης το million sellers ντουέτο των Everly Brothers με το πιο ονειροπόλο τραγούδι της εποχής «All I Have To Do Is Dream» του ’58
Gene Vincent - Eddie Cochran
Από την άλλη υπήρχαν κάποιοι πιο «σκληροί» που έπαιζαν Rockabilly όπως οι Gene Vincent, Eddie Cochran, Johnny Burnette, Roy Head, Wanda Jackson, Jerry Lee Lewis, Carl Perkins, Buddy Knox. Aκόμη και ο ρομαντικός Roy Orbison στα πρώτα του βήματα, όπως και ο Ricky Nelson είχαν ένα πιο «βρώμικο» ήχο που ξεχώριζε και είχε το κοινό του, αλλά και ο πρόωρα χαμένος και τόσο επιδραστικός Buddy Holly στις πρώτες ηχογραφήσεις του στο Νάσβιλ (είναι συγκεντρωμένες στο δίσκο του «The Nashville Sessions» του 1975). Υπήρχαν βέβαια και εξαιρετικές μπαλάντες στο ρεπερτόριοo όλων, ρομαντικά τραγούδια που καθρέπτιζαν τον ψυχισμό τους.
Το Rockabilly ήταν το Rock’n’Roll των λευκών του Νότου. Ένας άγριος ρυθμός με κοφτά σόλο της ηλεκτρικής κιθάρας. Το πρώτο κομμάτι που άνοιξε το δρόμο ήταν το «That’s All Right» με τον Elvis Presley. Ήταν ο ήχος της Sun Records.
Ένας από τους λίγους μαύρους που τραγούδησαν λυπητερές μπαλάντες με τραγικούς στίχους διαθέτοντας τόση δύναμη και αυθεντικότητα ήταν ο Little Wille John, ο συνθέτης και πρώτος ερμηνευτής του «Fever» το 1956, ενός από τα πολυδιασκευασμένα τραγούδια, με πιο γνωστές τις εκτελέσεις των Elvis Presley και Peggy Lee. To τραγούδησε και η Beyonce το 2003.
Little willie John Fever
Ο ρομαντισμός που διέκρινε τα Fifties ήταν ένας σοβαρός λόγος που ξεπεράστηκαν σαν ήχος. Οι εποχές άλλαξαν και δεν χωρούσαν ρομαντισμούς και τραγούδια που μιλάνε για αγνές και αιώνιες αγάπες με αισθήματα. Έτσι παρατηρούμε σήμερα όσοι δεν γαλουχήθηκαν με την μουσική των Fifties να θεωρούν ξεπερασμένο και «γεροντίστικο» τον ήχο αυτό σνομπάροντας τη δεκαετία του 50, αν και μουσικόφιλοι. Ο κόσμος έχασε τον ρομαντισμό του και γι’ αυτό φτάσαμε εδώ που φθάσαμε.
Τα τραγούδια στα Fifties μιλούν για την αγνή αγάπη, την πρώτη αγάπη και παντοτινή, για γάμο, φεγγαρόφωτα, ουράνια τόξα, full moon, χρυσά όνειρα και ξεγνοιασιά. Η θέση της γυναίκας ήταν διαφορετική κι έτσι σήμερα μόνο ρομαντικές γυναίκες μπορούν να νοιώσουν την μουσική αυτή, όπως και άντρες. Κανείς όμως σε μια σκληρή εποχή όπου κυριαρχούν οι αριθμοί και το συμφέρον δεν θέλει να προβάλλει το συναίσθημα.
Johnny Ray
Ένας πολύ πετυχημένος τραγουδιστής υπήρξε ο Johnnie Ray με καταγωγή από την φυλή των ερυθρόδερμών Blackfoot. Τραγουδούσε τόσο συναισθηματικά που έκλαιγε. Έτσι τον ονόμασαν «Cry Guy». Έγινε million seller με την επιτυχία του «Cry» μένοντας επί 11 εβδομάδες στο Νο1 στην Αμερική!
Ένας σπουδαίος και πολύ ρομαντικός μουσικός, ο Del Shannon ξεκίνησε παίζει κιθάρα και να τραγουδά από τα 14 του, γνώρισε μεγάλη επιτυχία από το ξεκίνημα της καριέρας του με το «Runaway» το 1961, αλλά μετά δεν είχε ανάλογη με αυτήν επιτυχία, αν και μερικά τραγούδια του μπήκαν στο Τοπ-10, Αμερικής και Βρετανίας. Κάποια στιγμή αποσύρθηκε και ένοιωσε άβολα στον σημερινό κόσμο και μετά από χρόνια κατάθλιψης «φεύγοντας» στις 8 Φεβρουαρίου του 1990 άφησε ένα γράμμα που εξηγούσε ότι αισθάνεται ξένος σε αυτή τη γη και γι’ αυτό εγκαταλείπει τα εγκόσμια.
Από τους πρωτοπόρους του ρομαντικού στοιχείου υπήρξαν οι Ιταλο-Αμερικανοί τραγουδιστές που όπως και να το κάνεις το έχουν στο αίμα τους. Μεταξύ αυτών καλλιτέχνες όπως οι Paul Anka, Bobby Darin, Dion DiMucci, Perry Como, Frankie Avalon, Frank Sinatra, Frankie Laine, Louis Prima, Vic Damone, Al Martino, Tony Bennett και φυσικά η Connie Francis (Constance Franconero) και η Annette Funicello χάρισαν στην ιστορία μια σειρά από ρομαντικές επιτυχίες κι έγραψαν ιστορία.
Annette Funicello
Η γυναίκεια παρουσία στα Fifties είναι εξίσου σημαντική. Πρώτα απ’ όλες το παιδί – θαύμα η «Little Miss Dynamite» Brenda Lee που ηχογραφούσε από τα 12 της χρόνια όπως και η Annette Funicello, γνωστή ως Annette σκέτο, βγήκε στο τραγούδι από τα 12 της και προωθήθηκε ως τραγουδίστρια για πολύ νεαρό ακροατήριο αγοριών από την Disney, ενώ ήταν επίσης παρούσα στις beach-party ταινίες.
Επίσης η Wanda Jackson που τραγουδούσε με αγριότητα «Let’s Have A Party», η πρώτη και σημαντικότερη τραγουδίστρια της Rock’n’Roll εποχής Connie Francis και αργότερα μετά την έλευση των Beatles, παγκόσμια τραγουδίστρια, όταν στράφηκε σε ένα άλλο κοινό τραγουδώντας σε διάφορες γλώσσες και γνώρισε επιτυχίες σε πολλές χώρες, όπως και η διεθνής Ιταλό-Γαλλίδα τραγουδίστρια Caterina Valente. Επίσης μεταξύ άλλων οι Doris Day, Eydie Gorme, Lavern Baker, Ann-Margret, Patsy Cline, Peggy Lee, Timi Yuro, Earth Kitt, Shelley Fabares, Sarah Vaughan, Mary Wells, Lesley Gore, Rosemary Clooney, Patti Page, Julie London ήταν στις πετυχημένες ερμηνεύτριες σε ένα μακρύ κατάλογο.
Caterina Vakente
Doo - Wop
Έναν ιδιαίτερο τόνο στα Fifties έδωσαν τα φωνητικά συγκροτήματα στα οποία αποδίδεται ο όρος Doo-Wop και αφορά ένα τραγουδιστικό στυλ των αμερικάνικών συγκροτημάτων R&B της δεκαετίας του 50 στο οποίο η βασική αρμονία των φωνητικών συχνά έβγαινε από απλές φράσεις όπως doo wop. Με επιρροές από την gospel ξεχώριζαν οι θρυλικοί Coasters, οι ανεπανάληπτοι Platters με τον βαρύτονο Tony Williams στην σύνθεσή τους, οι οποίοι άλλαζαν μέλη μέσα στις δεκαετίες και έφθασαν έτσι να δίνουν εμφανίσεις έως το μιλένιουμ.
Επίσης οι Drifters, Dominoes, Crows, Chords με το «Sh-Boom», Del Vikings, Penguins, Moonglows, Cadets, 5 Royales, Flamingos, Contours, Frankie Lymon and The Teenagers, Little Anthony and The Imperials, Hank Ballard and the Midnighters, Danny and The Juniors, Four Aces, Four Freshmen, Righteous Brothers, Velours, Olympics, Inkspots (τους μιμείται ο Elvis στο Are You Lonesome Tonight), οι Marcels με το «Blue Moon», οι Diamonds με μεγάλο χιτ «Little Darlin’» το 1957 αλλά και οι Mystics που για ήταν από τα αγαπημένα των Ελλήνων ροκαμπιλάδων.
The Marcels - Blue Moon (HD)
Τα γκρουπ αυτά συνήθως αποτελούνταν από τενόρο ή βαρύτονο lead τραγουδιστή με δεύτερο τενόρο ή βαρύτονο και μπάσες φωνές. Το στυλ αυτό ήταν γνωστό και σαν street-corner music καθώς μερικά συγκροτήματα τραγουδούσαν στους δρόμους της γειτονιάς τους ή στο υπόγειο σιδηρόδρομο. Το πρώτο γκρουπ που γνώρισε επιτυχία ήταν οι Orioles με το Crying In The Chapel το 1953.
Δυναμική συμμετοχή Doo-Wop σχημάτων δίπλα στους Larry Williams - Chuck Berry.
Από τα φωνητικά σχήματα πάμε στα Instrumentals γκρουπ που ήταν δύο ειδών, χορευτικά και μελωδικά. Από τις ορχήστρες των Percy Faith, Billy Vaughan, Don Costa, Perez Prado, Henry Mancini που είχαν επιτυχίες σε ταινίες της εποχής, το honky tonk στυλ του Bill Doggett ενέπνευσε πολλά γκρουπ να παίξουν boogie όπως οι Johnny and the Hurricanes, οι Astronauts, το ντουέτο (όργανο – κιθάρα) Santo and Johnny με το «Sleepwalk», oι ντράμερ Sandy Nelson και Cozy Cole που έκανε επιτυχία «Topsy Part 2» το 1958. Το κομμάτι αυτό ήταν το μουσικό θέμα της παλιάς αστυνομικής σειράς αυτοτελών επεισοδίων που πρωταγωνιστούσε ο Γιώργος Κωνσταντίνου στην κρατική τηλεόραση στο ρόλο του Μολοχάνθη.
Επίσης o κιθαρίστας Duane Eddy, οι θρυλικοί Ventures που συνέχισαν για αρκετά χρόνια παίζοντας τις επιτυχίες κάθε χρονιάς με ένα δικό τους μοναδικό τρόπο και ο τεράστιος κιθαρίστας (Νο45 στους 100 του καλύτερους κιθαρίστες του Rolling Stone), οι Champs με το «Tequila» και οι Mar-keys με το «Last Night», οι οποίοι ήταν backing band σε πολλές ηχογραφήσεις της Stax και ο ινδιάνικης καταγωγής, Link Wray, που ανακάλυψε τις δυνατότητες της ηλεκτρικής κιθάρας και τις αντοχές των χορδών της. Έγινε δημοφιλής στα τέλη του ’50 με το θρυλικό ινστρουμένταλ «Rumble» (1958), το μόνο οργανικό κομμάτι που απαγορεύτηκε από το αμερικανικό ραδιόφωνο. Το ρεπερτόριό του είχε επίσης και τραγούδια που έγραφε και ερμήνευε ο ίδιος.
Link Wray
Επίσης ο εκπληκτικός οργανίστας Dave «Baby» Cortez, αλλά και ο επιδραστικός κιθαρίστας Chet Atkins με βάση τον ήχο του Νάσβιλ έως τους πιο σκληρούς Rock-A-Teens μέχρι ότου φθάσουμε στο κύμα της Surf μουσικής με τον Dick Dale. Και φυσικά στην Αγγλία οι Shadows (αρχική ονομασία Drifters) από το 1958 έως το 1970 (επακολούθησαν reunions) με τον κιθαρίστα Hank Marvin, οι οποίοι συνέχισαν χωρίς το Cliff Richard παίζοντας instrumental μουσική. Στις αρχές της δεκαετίας του 60 γνώρισαν επιτυχία συγκροτήματα όπως οι Routers με το «Let’s Go» και οι Marketts, όπως και ο ανεπανάληπτος οργανίστας Booker T. Με τους MG’s από τους κυριότερους εκφραστές του Memphis Sound, με την μεγάλη επιτυχία «Green Onions» το 1962.
Άλλες μορφές
Ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια R’n’B του ’50 ήταν ο Huey «Piano» Smith, καταπληκτικός πιανίστας και συνθέτης, ιδρυτής των Clowns. Είχε μεγάλες επιτυχίες όπως τα «Rocking Pneumonia And The Boogie Woogie Flu» το 1957 (το αναβίωσαν οι Flamin’ Groovies τo ’69), «Don’t You Just Know It» (1958), «Pop Eye» (1962). Μετά όμως από οικονομικά προβλήματα παράτησε την μουσική και αφιερώθηκε στη θρησκεία.
Huey «Piano» Smith
Από R’n’B συγκροτήματα ξεκίνησε και ο πιανίστας Larry Williams από τη Νέα Ορλεάνη που έγινε αξιοσέβαστος Rock’n’Roll τραγουδιστής γράφοντας μεγάλες επιτυχίες (Short Fat Fannie, Bony Moronie, Dizzy Miss Lizzy, Lawdy Miss Clawdy, She Said Yeah, Slow Down) οι οποίες είχαν πορεία στο χρόνο από τις διασκευές τους με πρώτους τους Beatles να προσέχουν αυτό το ταλέντο και να διασκευάζουν τραγούδια του στους πρώτους δίσκους τους. Ο L.Williams στη δεκαετία του 70 συνελήφθη για διάφορες αταξίες του και στα τέλη του 1979 βρέθηκε νεκρός με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Larry Williams
Μεγάλη μορφή που όρθωσε το ανάστημά του απέναντι από τους ροκεντρολίστες του ’50 ήταν ο ιδιοφυής Ray Charles που μαζί με τον Sam Cooke θεωρούνται οι «πατέρες της Soul». Στον ήχο του η Jazz και το Blues γινόταν ένα με το R’n’B. Η αξία του ήταν τόσο τρανταχτή που ήταν ο πρώτος μαύρος καλλιτέχνης που εμφανίστηκε σε τηλεοπτικό σόου. Ο πρώτος μεγάλος δίσκος του βγήκε το 1957 και στην συνέχεια είχε μια σειρά επιτυχιών σφραγίζοντας τη δεκαετία του 50 με το «What’d I Say» το 1959 με φωνητικά από τις Raylettes (αργότερα Rayletes) με ενορχήστρωση Ralph Burns. Στις πρώτες του ηχογραφήσεις έχει επιρροές από τον Nat King Cole και τον James Brown. Άλλες μεγάλες επιτυχίες της εποχής ήταν τα, «Lonely Avenue» και «Hallelujah I Love Her So» (1956), «A Fool For You» και «I Got A Woman» (1957). Έμεινε τυφλός στα 6 του χρόνια από γλαύκωμα και σπούδασε μουσική για τυφλούς στη Φλόριδα.
Fats Domino
Η ιστορία των million sellers πιανιστών Fats Domino και Little Richard είναι επίσης λίγο – πολύ γνωστή. Ο πρώτος έπαιζε δημόσια πιάνο από 10 ετών και από το 1955 έως το 1960 έκανε την μία μετά την άλλη επιτυχία ξεκινώντας με το «Ain’t That A Shame» το ’55. O ήρεμος και χαρακτηριστικός ήχος του, ο ήχος της Νέας Ορλεάνης, και κάπως πένθιμος, άρεσε πολύ. Από την άλλη ο «Μικρός Ριχάρδος» είναι από τους πρωτομάστορες του Rock’n’Roll στην ιστορία του Rock’n’Roll. Ξεκίνησε τραγουδώντας Louis Jordan και Blues σε ύφος Ruth Brown. Η «μηχανή επιτυχιών» γνήσιου Rock’n’Roll από τον Little Richard σταμάτησε το 1959 όταν στράφηκε στη θρησκεία. Επανήλθε το 1964, αλλά τότε όλα είχαν αλλάξει στην μουσική.
O Bo Diddley με την κιθαρίστριά του Norma - Jean Wofford
Σημαντικό ρολό στην εξέλιξη του R’n’R έπαιξε ο Bo Diddley με την άγρια, μπλουζίστικη μουσική του σ’ ένα εντελώς δικό του ρυθμό. Ευτυχώς παράτησε το βιολί που καταπιάστηκε αρχικά και με την κιθάρα του έπαιξε το τραγούδι του «Bo Diddley» το παρατσούκλι που του είχε από πιτσιρικάς όταν έπαιζε μποξ. Το ήχο του κόπιαραν πολλοί μουσικοί, ενώ το ομώνυμο τραγούδι του το έπαιξε κι ο Buddy Holly. Είχε μεγάλο σουξέ στα βρετανικά συγκροτήματα στα 60s και ιδιαίτερα στους Rolling Stones που έπαιξαν πολλά κομμάτια του (Mona, Hey Bo Diddley, Diddley Daddy κ.α.). Στην Αμερική επηρεάστηκαν επίσης σημαντικά γκρουπ όπως οι Doors, Quicksilver Messenger Servise, Bob Seger, Juicy Lucy κ.α. Ήταν ο πρώτος Rock’n’Roll σταρ που προσκαλέστηκε στο Ed Sullivan Show το 1955. Ήταν και καλογαφαγάς κι όταν ήρθε στην Ελλάδα για την συναυλία του στον Λυκαβηττό τίμησε με το παραπάνω τα σουβλάκια !
Bill HALEY & His Comets "R.O.C.K."
Φυσικά θα ήταν μεγάλη παράλειψη αν δεν γράφονταν μερικές γραμμές παραπάνω σε αυτό το αφιέρωμα για τον γεννήτορα του Rock’n’Roll και των Fifties τον Bill Haley με το μοναδικό συγκρότημά του Comets. Τα πνευστά τους έδεναν τόσο όμορφα με την κιθάρα του Haley κι έτσι έφτιαξαν ένα ήχο άκρως ψυχαγωγικό και χορευτικό. Ο Bill Haley όταν τραγούδησε το Rock Around The Clock δεν ήταν νεαρός όπως οι ακόλουθοί του, αλλά ένας 30άρης ελαφρώς γεματούλης με το χαρακτηριστικό τσουλούφι του που είχε πίσω του θητεία από το 1945 στην Country και Western. Αφοσιώθηκε στο dance-hall στυλ του και ήταν από τους πρωτοπόρους στην αναβιώση του Rock’n’Roll Revival στις αρχές των 70ς πάντα μαζί με τους Κομήτες του. Ήταν πρώτος που συμπεριέλαβε τον όρο Rock στο τραγούδι του «R-O-C-K» που έπαιξε στην ταινία «Rock Around The Clock» του 1956. Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 1981, στα 55 του πιθανώς από ανακοπή. Ακολούθησε μικρή κηδεία παρουσία 75 ατόμων, το όνομά του όμως γράφτηκε με χρυσά γράμματα στα Fifties.
Sun Records
Το Million Dollar Quartet: Jerry Lee Lewis, Carl Perkins, Johnny Cash, Elvis Presley. Από τη φωτογραφία κόπηκαν μια φίλη του Elvis και ο ντράμερ του Carl Perkins, o WS “Fluke” Holland.
H δισκογραφική εταιρία που θεμελίωσε τον ήχο των Fifties ήταν η Sun Records του Sam Phillips στην οποία πρωτοηχογράφησαν μεταξύ άλλων οι Elvis Presley που προσέλκυσε και άλλους μουσικούς, Johnny Cash, Carl Perkins, Jerry Lee Lewis, που έγιναν γνωστοί ως Million Dollar Quartet. Τα τραγούδια που ηχογράφησε το Million Dollar Quartet στο στούντιο της Sun το 1956 κυκλοφόρησαν το 1981. Επίσης στο δυναμικό της ήταν οι Charlie Rich, Roy Orbison, Bill Justis, Conway Twitty. O ιδιοκτήτης της λάτρευε το Rhythm’n’Blues κι έτσι νοίκιασε ένα μικρό χώρο στην Union Avenue 706 στο Μέμφις του Τενεσί και την βάπτισε μ’ ένα αισιόδοξο όνομα, που συμβόλιζε μια νέα αρχή, μια νέα μέρα. Γρήγορα απέκτησε φήμη καθώς αντιμετώπιζε τους ντόπιους με σεβασμό και ειλικρίνεια και το αφεντικό της ήταν πρόθυμο ν’ ακούσει με υπομονή οποίον ήθελε να ηχογραφήσει στο στούντιό του. Το 1954 ανακάλυψε τον Elvis Presley κι έγινε η συγχώνευση της Country με το Rock’n’Roll και το Rockabilly. Ήταν ο ήχος της Sun Records, o ήχος της αμερικανικής λαϊκής κουλτούρας.
