Η έκταση της ρύπανσης από τα πλαστικά μίας χρήσης και η ανεξέλεγκτη χρήση τους στην καθημερινότητά των ανθρώπων απαιτούν άμεση κινητοποίηση για να μειωθεί δραστικά ο αντίκτυπος τους στο θαλάσσιο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία. Η Ελλάδα από τον Ιούλιο του 2021 μέσω του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιδιώκει να βάλει ένα οριστικό τέλος στα πλαστικά μιας χρήσης. Θα καταργηθούν αντικείμενα, όπως πλαστικά μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες και κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών κ.ά., τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν από άλλα, εναλλακτικά προϊόντα, όπως μεταλλικά καλαμάκια, βιοδιασπώμενα, επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια, χάρτινα πιάτα.
Ωστόσο, η Δονούσα, το βόρειο νησί των Μικρών Κυκλάδων, είπε όχι στα πλαστικά, εδώ και ένα χρόνο, πρώτη από τα νησιά του Αιγαίου, και έγινε ένα νησί- πρότυπο, ολοκληρωτικά φιλικό προς το περιβάλλον.
Το πρότζεκτ για την κατάργηση όλων των πλαστικών μιας χρήσης στο νησί των 160 μονίμων κατοίκων, έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος SEA CHANGE GREEK ISLANDS, του ιδρύματος Λασκαρίδη, υπό την αιγίδα του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, με την υποστήριξη της Δημοτικής Κοινότητας Δονούσας
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Λογοθέτης Κωβαίος, πρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών στο νησί, οι επαγγελματίες της Δονούσας δεσμεύτηκαν πέρσι ότι στα μαγαζιά τους δεν θα έχουν αυτά τα είδη. «Όπου δεν παρέχουμε πλαστικό ποτήρι θα έχουμε επαναχρησιμοποιούμενο ή θα έχουμε βιοδιασπώμενο, σε όσα έχουμε καλαμάκι θα είναι βιοδιασπώμενο, όπου υπάρχει σακούλα θα είναι βιοδιασπώμενη. Αυτό ήταν το αρχικό πλάνο κι έτσι ξεκίνησε η δράση αυτή», λέει ο κ. Κωβαίος, ο οποίος διαθέτει ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στο πλαίσιο του προγράμματος, έφτιαξαν επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια, 1.500 από τα οποία μάλιστα πουλήθηκαν.
Σύμφωνα με τον κ. Κωβαίο, το 2018, ο Σύλλογος Επαγγελματιών Δονούσας είχε κάνει μια έρευνα όπου διαπίστωσε πως στο νησί είχαν χρησιμοποιηθεί περίπου 45.000 πλαστικά ποτήρια. Ο αριθμός αυτός το 2019 έπεσε στο μισό. Τη θέση των πλαστικών ποτηριών μιας χρήσης πήραν τα βιοδιασπώμενα. «Αν κατά μέσο όρο κάποιος έχει καταναλώσει 5 καφέδες σε επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι έχει γλιτώσει 5 ποτήρια», εξηγεί ενώ προσθέτει ότι η λογική ήταν ότι αγόραζε ο καθένας το ποτήρι του και με το ποτήρι αυτό πήγαινε κάθε μέρα στην καφετέρια και ζητούσε να φτιαχτεί ο καφές του εκεί. «Αυτή η αλλαγή εφαρμόστηκε αναπάντεχα καλά, παρότι δεν ήταν εύκολο καθώς κάποια πράγματα είναι καθαρά μηχανικά. Ήταν κάτι όμως που το 95% των επαγγελματιών το δέχτηκαν, συμφώνησαν και το εφάρμοσαν. Πλαστικό καλαμάκι για παράδειγμα δεν κυκλοφόρησε. Είχε πολύ καλή ανταπόκριση και από τον κόσμο, ακόμα και οι επισκέπτες του νησιού αγόραζαν το ποτήρι αυτό. Τα ποτήρια μοιράστηκαν στους ντόπιους δωρεάν από το ίδρυμα ενώ έγιναν παράλληλες δράσεις από την Ένωση των Νησιωτών Κυκλάδων», λέει ο κ. Κωβαίος.
Η αλλαγή φιλοσοφίας του νησιού σταδιακά φαίνεται όλο και περισσότερο ακόμη και στους κάδους των σκουπιδιών. Η Δονούσα είναι ένα νησί αρκετά ευαισθητοποιημένο στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει και η εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Λασκαρίδη Αγγελική Κοσμοπούλου καθώς όπως αναφέρει, θεώρησαν πως είχε περισσότερες πιθανότητες να ανταποκριθεί σε αυτό το φιλόδοξο πείραμα και να γίνει το πρώτο νησί χωρίς πλαστικά μιας χρήσης. «Καταλήξαμε στη Δονούσα γιατί εκεί ο κόσμος ήταν πιο έτοιμος. Το νησί έχει τρεις τοπικούς συλλόγους που συνεργάζονται σε όλα. Υπήρχε συναίνεση και μια προετοιμασία του κόσμου. Υπάρχουν εξαιρέσεις αλλά είναι μετρημένες. Το νησί προσπάθησε, δεσμεύτηκε και είδε κιόλας τα αποτελέσματα από το περσινό καλοκαίρι», σημειώνει.
Για τον κ. Κωβαίο η υιοθέτηση αυτού του τρόπου ζωής είναι το λιγότερο που μπορούν να κάνουν. «Είναι πολύ μικρό αυτό που κάνουμε αλλά είναι ένα λιθαράκι. Δεν θα σωθεί το περιβάλλον αν η Δονούσα κόψει το πλαστικό καλαμάκι ωστόσο αν αυτό γίνει ένα παράδειγμα προς όλους σίγουρα η διαφορά θα είναι εμφανής σε λίγο καιρό. Αυτά που βρίσκουμε μέσα στη θάλασσα είναι απίστευτα, οπότε είναι πολύ σημαντικό να περιοριστεί η χρήση οτιδήποτε πλαστικού. Από την δική μου την πλευρά στα ενοικιαζόμενα δωμάτια που διαθέτω, είχα πάρει επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια και τα έδινα στους πελάτες μου», επισημαίνει.
Ο Μιχάλης Πράσινος είναι ιδιοκτήτης beach bar στη Δονούσα και είναι από εκείνους που έπρεπε γρήγορα να αλλάξει τις συνήθειες μέσα στο κατάστημά του. «Η μεγάλη η αλλαγή ήταν στο καλαμάκι καθώς δίναμε τον καφέ στο ποτήρι χωρίς καλαμάκι, ωστόσο σιγά- σιγά αρχίσαμε να προσαρμοζόμαστε και να αντικαθιστούμε τα προϊόντα με βιοδιασπώμενα ή με επαναχρησιμοποιούμενα. Η διαφορά είναι στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Έχεις το βιοδιασπώμενο το οποίο είναι πιο φιλικό στο περιβάλλον από το καθ’ αυτού πλαστικό και υπάρχει το επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι που οδηγεί σε περαιτέρω μείωση του πλαστικού και δημιουργείται μία άλλη κουλτούρα στον κόσμο», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο αντιδήμαρχος Δονούσας, Δημήτρης Πράσινος, ζει μόνιμα στο νησί από το 1985. Για εκείνον αυτή η αλλαγή νοοτροπίας ήταν δύσκολη στην αρχή, ωστόσο ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει. «Είχαμε προβληματιστεί διότι τα προηγούμενα χρόνια είχαμε χωματερές και ήταν γεμάτο από πλαστικές σακούλες. Η μια πλαγιά του βουνού ήταν γεμάτη πολύχρωμες σακούλες», υπογραμμίζει ο κ. Πράσινος.
Οι κάτοικοι της Δονούσας είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που το νησί τους αποτελεί πρότυπο για την υπόλοιπη χώρα με την ελπίδα μέχρι το 2021 όλη η Ελλάδα να έχει γίνει Δονούσα λέγοντας όχι στα πλαστικά μιας χρήσης.
Ωστόσο, η Δονούσα, το βόρειο νησί των Μικρών Κυκλάδων, είπε όχι στα πλαστικά, εδώ και ένα χρόνο, πρώτη από τα νησιά του Αιγαίου, και έγινε ένα νησί- πρότυπο, ολοκληρωτικά φιλικό προς το περιβάλλον.
Το πρότζεκτ για την κατάργηση όλων των πλαστικών μιας χρήσης στο νησί των 160 μονίμων κατοίκων, έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος SEA CHANGE GREEK ISLANDS, του ιδρύματος Λασκαρίδη, υπό την αιγίδα του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, με την υποστήριξη της Δημοτικής Κοινότητας Δονούσας
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Λογοθέτης Κωβαίος, πρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών στο νησί, οι επαγγελματίες της Δονούσας δεσμεύτηκαν πέρσι ότι στα μαγαζιά τους δεν θα έχουν αυτά τα είδη. «Όπου δεν παρέχουμε πλαστικό ποτήρι θα έχουμε επαναχρησιμοποιούμενο ή θα έχουμε βιοδιασπώμενο, σε όσα έχουμε καλαμάκι θα είναι βιοδιασπώμενο, όπου υπάρχει σακούλα θα είναι βιοδιασπώμενη. Αυτό ήταν το αρχικό πλάνο κι έτσι ξεκίνησε η δράση αυτή», λέει ο κ. Κωβαίος, ο οποίος διαθέτει ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στο πλαίσιο του προγράμματος, έφτιαξαν επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια, 1.500 από τα οποία μάλιστα πουλήθηκαν.
Σύμφωνα με τον κ. Κωβαίο, το 2018, ο Σύλλογος Επαγγελματιών Δονούσας είχε κάνει μια έρευνα όπου διαπίστωσε πως στο νησί είχαν χρησιμοποιηθεί περίπου 45.000 πλαστικά ποτήρια. Ο αριθμός αυτός το 2019 έπεσε στο μισό. Τη θέση των πλαστικών ποτηριών μιας χρήσης πήραν τα βιοδιασπώμενα. «Αν κατά μέσο όρο κάποιος έχει καταναλώσει 5 καφέδες σε επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι έχει γλιτώσει 5 ποτήρια», εξηγεί ενώ προσθέτει ότι η λογική ήταν ότι αγόραζε ο καθένας το ποτήρι του και με το ποτήρι αυτό πήγαινε κάθε μέρα στην καφετέρια και ζητούσε να φτιαχτεί ο καφές του εκεί. «Αυτή η αλλαγή εφαρμόστηκε αναπάντεχα καλά, παρότι δεν ήταν εύκολο καθώς κάποια πράγματα είναι καθαρά μηχανικά. Ήταν κάτι όμως που το 95% των επαγγελματιών το δέχτηκαν, συμφώνησαν και το εφάρμοσαν. Πλαστικό καλαμάκι για παράδειγμα δεν κυκλοφόρησε. Είχε πολύ καλή ανταπόκριση και από τον κόσμο, ακόμα και οι επισκέπτες του νησιού αγόραζαν το ποτήρι αυτό. Τα ποτήρια μοιράστηκαν στους ντόπιους δωρεάν από το ίδρυμα ενώ έγιναν παράλληλες δράσεις από την Ένωση των Νησιωτών Κυκλάδων», λέει ο κ. Κωβαίος.
Η αλλαγή φιλοσοφίας του νησιού σταδιακά φαίνεται όλο και περισσότερο ακόμη και στους κάδους των σκουπιδιών. Η Δονούσα είναι ένα νησί αρκετά ευαισθητοποιημένο στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει και η εκτελεστική διευθύντρια του Ιδρύματος Λασκαρίδη Αγγελική Κοσμοπούλου καθώς όπως αναφέρει, θεώρησαν πως είχε περισσότερες πιθανότητες να ανταποκριθεί σε αυτό το φιλόδοξο πείραμα και να γίνει το πρώτο νησί χωρίς πλαστικά μιας χρήσης. «Καταλήξαμε στη Δονούσα γιατί εκεί ο κόσμος ήταν πιο έτοιμος. Το νησί έχει τρεις τοπικούς συλλόγους που συνεργάζονται σε όλα. Υπήρχε συναίνεση και μια προετοιμασία του κόσμου. Υπάρχουν εξαιρέσεις αλλά είναι μετρημένες. Το νησί προσπάθησε, δεσμεύτηκε και είδε κιόλας τα αποτελέσματα από το περσινό καλοκαίρι», σημειώνει.
Για τον κ. Κωβαίο η υιοθέτηση αυτού του τρόπου ζωής είναι το λιγότερο που μπορούν να κάνουν. «Είναι πολύ μικρό αυτό που κάνουμε αλλά είναι ένα λιθαράκι. Δεν θα σωθεί το περιβάλλον αν η Δονούσα κόψει το πλαστικό καλαμάκι ωστόσο αν αυτό γίνει ένα παράδειγμα προς όλους σίγουρα η διαφορά θα είναι εμφανής σε λίγο καιρό. Αυτά που βρίσκουμε μέσα στη θάλασσα είναι απίστευτα, οπότε είναι πολύ σημαντικό να περιοριστεί η χρήση οτιδήποτε πλαστικού. Από την δική μου την πλευρά στα ενοικιαζόμενα δωμάτια που διαθέτω, είχα πάρει επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια και τα έδινα στους πελάτες μου», επισημαίνει.
Ο Μιχάλης Πράσινος είναι ιδιοκτήτης beach bar στη Δονούσα και είναι από εκείνους που έπρεπε γρήγορα να αλλάξει τις συνήθειες μέσα στο κατάστημά του. «Η μεγάλη η αλλαγή ήταν στο καλαμάκι καθώς δίναμε τον καφέ στο ποτήρι χωρίς καλαμάκι, ωστόσο σιγά- σιγά αρχίσαμε να προσαρμοζόμαστε και να αντικαθιστούμε τα προϊόντα με βιοδιασπώμενα ή με επαναχρησιμοποιούμενα. Η διαφορά είναι στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Έχεις το βιοδιασπώμενο το οποίο είναι πιο φιλικό στο περιβάλλον από το καθ’ αυτού πλαστικό και υπάρχει το επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι που οδηγεί σε περαιτέρω μείωση του πλαστικού και δημιουργείται μία άλλη κουλτούρα στον κόσμο», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο αντιδήμαρχος Δονούσας, Δημήτρης Πράσινος, ζει μόνιμα στο νησί από το 1985. Για εκείνον αυτή η αλλαγή νοοτροπίας ήταν δύσκολη στην αρχή, ωστόσο ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει. «Είχαμε προβληματιστεί διότι τα προηγούμενα χρόνια είχαμε χωματερές και ήταν γεμάτο από πλαστικές σακούλες. Η μια πλαγιά του βουνού ήταν γεμάτη πολύχρωμες σακούλες», υπογραμμίζει ο κ. Πράσινος.
Οι κάτοικοι της Δονούσας είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι που το νησί τους αποτελεί πρότυπο για την υπόλοιπη χώρα με την ελπίδα μέχρι το 2021 όλη η Ελλάδα να έχει γίνει Δονούσα λέγοντας όχι στα πλαστικά μιας χρήσης.
