Πέθανε την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου, σε ηλικία 83 ετών, στη λομβαρδική πόλη Λουίνο, που βρίσκεται δίπλα στη λίμνη Ματζόρε.
Το βασικό επιχείρημα της μεθοδολογίας του υπήρξε η σκέψη ότι η αρχαία ελληνική φιλοσοφία, με όλες τις κατηγορίες και τους κλάδους της, τροφοδότησε την ίδρυση, τη συγκρότηση και την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στη Δύση.
Δεν τον άφηνε αδιάφορο ούτε η παγανιστική ούτε η ελληνορωμαϊκή ούτε η χριστιανική οπτική, γι' αυτό τα ενδιαφέροντά του κινήθηκαν σε μεγάλο πλάτος χρονικού ορίζοντα. Από τους προσωκρατικούς, κατέβαινε στον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη, και έφθανε μ' ένα νοητικό άλμα στον Αυγουστίνο, τον Πλωτίνο και τον Σενέκα.
Δίδαξε επί έτη πολλά αρχαία φιλοσοφία στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, απ' όπου και τύποις συνταξιοδοτήθηκε με το βαθμό του ομότιμου καθηγητή. Παράλληλα είχε ιδρύσει το Κέντρο Έρευνας της Μεταφυσικής (Centro di Ricerche di Metafisica), όπου ακολούθησε την κλίση του στο μεταφυσικό κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το εγχειρίδιο φιλοσοφίας, το οποίο διδασκόταν στα ιταλικά λύκεια, είχε την υπογραφή του. Συγκρότησε το μνημειώδες δεκάτομο έργο του «Ιστορία της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Φιλοσοφίας» (Bompiani, 2004), ένα εκτενές πανόραμα του ελληνορωμαϊκού φιλοσοφικού σκέπτεσθαι, το οποίο δύσκολα μπορεί να αντικατασταθεί από νεότερους μελετητές.
Η ελληνική βιβλιογραφία του Τζοβάνι Ρεάλε είναι πενιχρή. Κυκλοφορεί από την Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας η μελέτη του «Σωκράτης - Προς ανακάλυψιν της αρχαίας σοφίας» (Socrate. Alla Umana scoperta della Sapienza, Rizzoli), σε μετάφραση Μαρίας Οικονομίδου. Ο Ιταλός καθηγητής Φιλοσοφίας σ' αυτό το έργο προσπάθησε να αποτινάξει τη «σκόνη» των δευτερογενών πηγών για τον Σωκράτη και να ανασυνθέσει τον πραγματικό Σωκράτη.
Ο Τζοβάνι Ρεάλε θεωρεί απαραίτητο φιλοσοφικό όρο της σωκρατικής φιλοσοφίας το δελφικό απόφθεγμα «γνώθι σαυτόν», γιατί, κατά την ερμηνεία του, ταυτίζει την ουσία του ανθρώπου με το αθάνατο στοιχείο του, την ψυχή. Την οποία αντιμετωπίζει ως κάτι ζωντανό, αφού επιδρά στη νοητική και ηθική προσωπικότητα του ατόμου. Η φθορά ή η απώλειά της κάνουν κακό στον άνθρωπο; Η πρώτη αποφαίνεται, γι' αυτό καθήκον μας είναι να τη φροντίζουμε. Η φροντίδα που επιδεικνύουμε μας οδηγεί στην απόκτηση γνώσης και στα συνακόλουθά της, που είναι η αρετή και η ευδαιμονία.
Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ
Πηγή: www.enet.gr
Το βασικό επιχείρημα της μεθοδολογίας του υπήρξε η σκέψη ότι η αρχαία ελληνική φιλοσοφία, με όλες τις κατηγορίες και τους κλάδους της, τροφοδότησε την ίδρυση, τη συγκρότηση και την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στη Δύση.
Δεν τον άφηνε αδιάφορο ούτε η παγανιστική ούτε η ελληνορωμαϊκή ούτε η χριστιανική οπτική, γι' αυτό τα ενδιαφέροντά του κινήθηκαν σε μεγάλο πλάτος χρονικού ορίζοντα. Από τους προσωκρατικούς, κατέβαινε στον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη, και έφθανε μ' ένα νοητικό άλμα στον Αυγουστίνο, τον Πλωτίνο και τον Σενέκα.
Δίδαξε επί έτη πολλά αρχαία φιλοσοφία στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, απ' όπου και τύποις συνταξιοδοτήθηκε με το βαθμό του ομότιμου καθηγητή. Παράλληλα είχε ιδρύσει το Κέντρο Έρευνας της Μεταφυσικής (Centro di Ricerche di Metafisica), όπου ακολούθησε την κλίση του στο μεταφυσικό κόσμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το εγχειρίδιο φιλοσοφίας, το οποίο διδασκόταν στα ιταλικά λύκεια, είχε την υπογραφή του. Συγκρότησε το μνημειώδες δεκάτομο έργο του «Ιστορία της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Φιλοσοφίας» (Bompiani, 2004), ένα εκτενές πανόραμα του ελληνορωμαϊκού φιλοσοφικού σκέπτεσθαι, το οποίο δύσκολα μπορεί να αντικατασταθεί από νεότερους μελετητές.
Η ελληνική βιβλιογραφία του Τζοβάνι Ρεάλε είναι πενιχρή. Κυκλοφορεί από την Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας η μελέτη του «Σωκράτης - Προς ανακάλυψιν της αρχαίας σοφίας» (Socrate. Alla Umana scoperta della Sapienza, Rizzoli), σε μετάφραση Μαρίας Οικονομίδου. Ο Ιταλός καθηγητής Φιλοσοφίας σ' αυτό το έργο προσπάθησε να αποτινάξει τη «σκόνη» των δευτερογενών πηγών για τον Σωκράτη και να ανασυνθέσει τον πραγματικό Σωκράτη.
Ο Τζοβάνι Ρεάλε θεωρεί απαραίτητο φιλοσοφικό όρο της σωκρατικής φιλοσοφίας το δελφικό απόφθεγμα «γνώθι σαυτόν», γιατί, κατά την ερμηνεία του, ταυτίζει την ουσία του ανθρώπου με το αθάνατο στοιχείο του, την ψυχή. Την οποία αντιμετωπίζει ως κάτι ζωντανό, αφού επιδρά στη νοητική και ηθική προσωπικότητα του ατόμου. Η φθορά ή η απώλειά της κάνουν κακό στον άνθρωπο; Η πρώτη αποφαίνεται, γι' αυτό καθήκον μας είναι να τη φροντίζουμε. Η φροντίδα που επιδεικνύουμε μας οδηγεί στην απόκτηση γνώσης και στα συνακόλουθά της, που είναι η αρετή και η ευδαιμονία.
Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ
Πηγή: www.enet.gr
