Μια βόλτα στα «Λαδάδικα… παρέα μ’έναν ήλιο»
Το 1994, δυο χρόνια μετά την έκδοση του δίσκου «Η εθνική μας μοναξιά», κυκλοφόρησε από τη Minos – Emi, ο δεύτερος και πιο ολοκληρωμένος, κατά τη γνώμη μου, δίσκος της συνεργασίας του Μάριου Τόκα με τον Δημήτρη Μητροπάνο, με δώδεκα τραγούδια σε στίχους του Φίλιππου Γράψα και τίτλο «Παρέα μ’έναν ήλιο». Ο δίσκος ξεπέρασε τις 100.000 πωλήσεις κι αυτή ήταν μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες, ένας συνθέτης και ένας τραγουδιστής ξανασυνεργάστηκαν, μετά από μια τεράστια επιτυχία, και η δεύτερη συνεργασία κατάφερε να αγγίξει τα επίπεδα της πρώτης τόσο καλλιτεχνικά, όσο και εμπορικά. Συμμετείχαν τραγουδώντας ο Κώστας Χατζηχριστοδούλου, η Δέσποινα Ολυμπίου και η Μαρία Αλεξίου.
Η ενορχήστρωση έγινε από το Νίκο Κούρο, που έπαιξε πιάνο και συνθεσάιζερ. Έπαιξαν επίσης ο Γιάννης Μπιθικώτσης (μπουζούκι, μπαγλαμά, τζουρά), ο Γιώργος Κώστογλου (μπάσο), ο Στέφανος Στεφανόπουλος (φλάουτο, κλαρίνο), ο Αντώνης Κουλούρης και ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος (ντραμς), ο Σταύρος Αραπίδης (κιθάρα), ο Γιώργος Ροϊλός (κρουστά) και ο Χρήστος Νικολόπουλος, που έπαιξε, σε κάποια τραγούδια, μπουζούκι. Η ηχογράφηση έγινε στο studio «Polysound» από το Γιάννη Σμυρναίο, οι φωτογραφίες ήταν του Τάσου Βρεττού και η παραγωγή έγινε από τον Ηλία Μπενέτο.
«Επιτυχίες γίνονται τα τραγούδια που είναι αληθινά τραγούδια»
Την Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2016 ο Φίλιππος Γράψας ήταν καλεσμένος στην εκπομπή μου «Εγώ δεν έχω βγάλει το… ωδείο», στο Εθελοντικό Ραδιόφωνο του Δήμου Θεσσαλονίκης. Μαζί του ακούσαμε κάποια από τα διαχρονικά αλλά και λιγότερο γνωστά τραγούδια του, ενώ συζητήσαμε σχετικά με γνωστές και άγνωστες πτυχές της καλλιτεχνικής του πορείας. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ακούσαμε κάποιες από τις ξεχωριστές ιστορίες που κρύβονται πίσω από τα τραγούδια του, όπως αυτή που αφορά το μεγάλο σουξέ του δίσκου «Παρέα μ’έναν ήλιο», που δεν ήταν άλλο από τα περίφημα «Λαδάδικα».
-Δυο χρόνια μετά, ήρθε ο επόμενος δίσκος με τον Μάριο Τόκα, ολοκληρωμένος πλέον. Στην «Εθνική μας μοναξιά» είχες τέσσερα τραγούδια, ενώ το άλλο ήταν ολόκληρο. «Παρέα μ’έναν ήλιο»… Εξίσου επιτυχημένο και αυτό…
-Ναι, είχε αυτός ο δίσκος, που ήμουν εγώ ο κεντρικός στιχουργός, πήγε πάρα πολύ καλά, είχε μέσα πολύ όμορφα τραγούδια, η αλήθεια είναι ότι άλλο τραγούδι περιμέναμε να γίνει επιτυχία κι άλλο έγινε. Είχε ένα τραγούδι που λέγεται «Ο άσωτος» κι όλοι στην εταιρεία περίμεναν ότι «Ο άσωτος» θα ξεχώριζε. Αλλά τα «Λαδάδικα» «πήραν κεφάλι» κι έγιναν αυτά το σουξέ του δίσκου.
-Στα «Λαδάδικα» υπάρχει ένας στίχος στο τέλος, που δεν είχε μπει στον δίσκο.
-Τα «Λαδάδικα» ήταν ένα τραγούδι, που το’χα γράψει πριν από αρκετά χρόνια. Γίνονται επιτυχίες τα τραγούδια που είναι αληθινά τραγούδια. Τα Λαδάδικα, όταν ήμουν νεαρός, όταν ήμουν πολύ μικρός, μου’χανε γεμίσει ένα συναίσθημα περίεργο. Μου ‘κανε εντύπωση, τι γίνεται εκεί που πάνε οι άντρες και τι κάνουν οι άντρες που πάνε εκεί και ξέφευγα απ’το σπίτι μου στην Άνω Πόλη και πήγαινα δειλά, δειλά. Έβλεπα τι γινότανε μέσα, άκουγα φωνές, άκουγα γέλια, άκουγα βήματα γρήγορα που φεύγαν από τα σπίτια που πηγαίνανε κι ύστερα γύριζα τροχάδην στο σπίτι μου. Όλα αυτά μου δημιούργησαν μία ιστορία, ότι αυτός ο χώρος ήταν κάτι πολύ ιδιαίτερο. Και φαίνεται ότι αυτά μένουν μέσα μας κι όταν μεγάλωσα, μου βγήκε αυτό το τραγούδι…
-Υπάρχουν κάποιοι στίχοι, όπως το έλεγε ο Μητροπάνος στις συναυλίες, που δεν μπήκαν στην αρχική έκδοση.
-Εγώ το είχα κάνει λίγο πιο τολμηρό το τραγούδι. Το τραγούδι ήταν να τραγουδηθεί από δύο άτομα. Από τον πελάτη των σπιτιών και από την κοπέλα, που ήταν στο σπίτι. Ο πελάτης έλεγε «Τόσα δίνω, πόσα θες;» και στο τέλος η κοπέλα έλεγε «Τόσα παίρνω κι ότι θες, στην τιμή περιλαμβάνεται ο καφές». Αυτό βέβαια, η εταιρεία βρήκε ότι ήταν λίγο τολμηρό κι από την άλλη είπε ότι αν έμπαινε έτσι το τραγούδι, θα πρέπει να υπάρχει πάντα μία κοπέλα να συνοδεύει τον Μητροπάνο στις συναυλίες, οπότε το κόψανε. Αλλά, επειδή ο Δημήτρης αγάπησε πολύ αυτό τον στίχο, δεν άφησε συναυλία για συναυλία που να μην το λέει: «Στην τιμή περιλαμβάνεται ο καφές».
-Έτσι θα το ακούσουμε κι εμείς, από την τελευταία συναυλία του Δημήτρη Μητροπάνου στο Ηρώδειο τον Σεπτέμβρη του 2009.
Στο video που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε το απόσπασμα της συνέντευξης του Φίλιππου Γράψα, μαζί με τα «Λαδάδικα» με τον Δημήτρη Μητροπάνο, από το cd «Τα τραγούδια της ζωής μου», με τη ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας του στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού τον Σεπτέμβρη του 2009. Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Παπαζαχαριάκης.
Στο δεύτερο video μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη την εκπομπή. Οι φωτογραφίες του Φίλιππου Γράψα είναι του Μάκη Ιωακειμίδη.
Το 1994, δυο χρόνια μετά την έκδοση του δίσκου «Η εθνική μας μοναξιά», κυκλοφόρησε από τη Minos – Emi, ο δεύτερος και πιο ολοκληρωμένος, κατά τη γνώμη μου, δίσκος της συνεργασίας του Μάριου Τόκα με τον Δημήτρη Μητροπάνο, με δώδεκα τραγούδια σε στίχους του Φίλιππου Γράψα και τίτλο «Παρέα μ’έναν ήλιο». Ο δίσκος ξεπέρασε τις 100.000 πωλήσεις κι αυτή ήταν μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες, ένας συνθέτης και ένας τραγουδιστής ξανασυνεργάστηκαν, μετά από μια τεράστια επιτυχία, και η δεύτερη συνεργασία κατάφερε να αγγίξει τα επίπεδα της πρώτης τόσο καλλιτεχνικά, όσο και εμπορικά. Συμμετείχαν τραγουδώντας ο Κώστας Χατζηχριστοδούλου, η Δέσποινα Ολυμπίου και η Μαρία Αλεξίου.
Η ενορχήστρωση έγινε από το Νίκο Κούρο, που έπαιξε πιάνο και συνθεσάιζερ. Έπαιξαν επίσης ο Γιάννης Μπιθικώτσης (μπουζούκι, μπαγλαμά, τζουρά), ο Γιώργος Κώστογλου (μπάσο), ο Στέφανος Στεφανόπουλος (φλάουτο, κλαρίνο), ο Αντώνης Κουλούρης και ο Σπύρος Παναγιωτόπουλος (ντραμς), ο Σταύρος Αραπίδης (κιθάρα), ο Γιώργος Ροϊλός (κρουστά) και ο Χρήστος Νικολόπουλος, που έπαιξε, σε κάποια τραγούδια, μπουζούκι. Η ηχογράφηση έγινε στο studio «Polysound» από το Γιάννη Σμυρναίο, οι φωτογραφίες ήταν του Τάσου Βρεττού και η παραγωγή έγινε από τον Ηλία Μπενέτο.
«Επιτυχίες γίνονται τα τραγούδια που είναι αληθινά τραγούδια»
Την Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2016 ο Φίλιππος Γράψας ήταν καλεσμένος στην εκπομπή μου «Εγώ δεν έχω βγάλει το… ωδείο», στο Εθελοντικό Ραδιόφωνο του Δήμου Θεσσαλονίκης. Μαζί του ακούσαμε κάποια από τα διαχρονικά αλλά και λιγότερο γνωστά τραγούδια του, ενώ συζητήσαμε σχετικά με γνωστές και άγνωστες πτυχές της καλλιτεχνικής του πορείας. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ακούσαμε κάποιες από τις ξεχωριστές ιστορίες που κρύβονται πίσω από τα τραγούδια του, όπως αυτή που αφορά το μεγάλο σουξέ του δίσκου «Παρέα μ’έναν ήλιο», που δεν ήταν άλλο από τα περίφημα «Λαδάδικα».
-Δυο χρόνια μετά, ήρθε ο επόμενος δίσκος με τον Μάριο Τόκα, ολοκληρωμένος πλέον. Στην «Εθνική μας μοναξιά» είχες τέσσερα τραγούδια, ενώ το άλλο ήταν ολόκληρο. «Παρέα μ’έναν ήλιο»… Εξίσου επιτυχημένο και αυτό…
-Ναι, είχε αυτός ο δίσκος, που ήμουν εγώ ο κεντρικός στιχουργός, πήγε πάρα πολύ καλά, είχε μέσα πολύ όμορφα τραγούδια, η αλήθεια είναι ότι άλλο τραγούδι περιμέναμε να γίνει επιτυχία κι άλλο έγινε. Είχε ένα τραγούδι που λέγεται «Ο άσωτος» κι όλοι στην εταιρεία περίμεναν ότι «Ο άσωτος» θα ξεχώριζε. Αλλά τα «Λαδάδικα» «πήραν κεφάλι» κι έγιναν αυτά το σουξέ του δίσκου.
-Στα «Λαδάδικα» υπάρχει ένας στίχος στο τέλος, που δεν είχε μπει στον δίσκο.
-Τα «Λαδάδικα» ήταν ένα τραγούδι, που το’χα γράψει πριν από αρκετά χρόνια. Γίνονται επιτυχίες τα τραγούδια που είναι αληθινά τραγούδια. Τα Λαδάδικα, όταν ήμουν νεαρός, όταν ήμουν πολύ μικρός, μου’χανε γεμίσει ένα συναίσθημα περίεργο. Μου ‘κανε εντύπωση, τι γίνεται εκεί που πάνε οι άντρες και τι κάνουν οι άντρες που πάνε εκεί και ξέφευγα απ’το σπίτι μου στην Άνω Πόλη και πήγαινα δειλά, δειλά. Έβλεπα τι γινότανε μέσα, άκουγα φωνές, άκουγα γέλια, άκουγα βήματα γρήγορα που φεύγαν από τα σπίτια που πηγαίνανε κι ύστερα γύριζα τροχάδην στο σπίτι μου. Όλα αυτά μου δημιούργησαν μία ιστορία, ότι αυτός ο χώρος ήταν κάτι πολύ ιδιαίτερο. Και φαίνεται ότι αυτά μένουν μέσα μας κι όταν μεγάλωσα, μου βγήκε αυτό το τραγούδι…
-Υπάρχουν κάποιοι στίχοι, όπως το έλεγε ο Μητροπάνος στις συναυλίες, που δεν μπήκαν στην αρχική έκδοση.
-Εγώ το είχα κάνει λίγο πιο τολμηρό το τραγούδι. Το τραγούδι ήταν να τραγουδηθεί από δύο άτομα. Από τον πελάτη των σπιτιών και από την κοπέλα, που ήταν στο σπίτι. Ο πελάτης έλεγε «Τόσα δίνω, πόσα θες;» και στο τέλος η κοπέλα έλεγε «Τόσα παίρνω κι ότι θες, στην τιμή περιλαμβάνεται ο καφές». Αυτό βέβαια, η εταιρεία βρήκε ότι ήταν λίγο τολμηρό κι από την άλλη είπε ότι αν έμπαινε έτσι το τραγούδι, θα πρέπει να υπάρχει πάντα μία κοπέλα να συνοδεύει τον Μητροπάνο στις συναυλίες, οπότε το κόψανε. Αλλά, επειδή ο Δημήτρης αγάπησε πολύ αυτό τον στίχο, δεν άφησε συναυλία για συναυλία που να μην το λέει: «Στην τιμή περιλαμβάνεται ο καφές».
-Έτσι θα το ακούσουμε κι εμείς, από την τελευταία συναυλία του Δημήτρη Μητροπάνου στο Ηρώδειο τον Σεπτέμβρη του 2009.
Στο video που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε το απόσπασμα της συνέντευξης του Φίλιππου Γράψα, μαζί με τα «Λαδάδικα» με τον Δημήτρη Μητροπάνο, από το cd «Τα τραγούδια της ζωής μου», με τη ζωντανή ηχογράφηση της συναυλίας του στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού τον Σεπτέμβρη του 2009. Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας: Γιάννης Παπαζαχαριάκης.
Στο δεύτερο video μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη την εκπομπή. Οι φωτογραφίες του Φίλιππου Γράψα είναι του Μάκη Ιωακειμίδη.
