Το 2003 κυκλοφόρησε, από τον Πολιτιστικό και Αθλητικό Οργανισμό του Δήμου Ζαγοράς του Πηλίου, μια παραγωγή, για την οποία, κάνοντας μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο, δυστυχώς, δεν βρήκα, σχεδόν, καμία καταγραφή… Υπεύθυνος ο σπουδαίος λαϊκός συνθέτης Θεόδωρος Δερβενιώτης (γεννημένος στη Ζαγορά το 1922), συγγραφέας ενός κατατοπιστικού βιβλίου-λευκώματος με τίτλο «Οργανοπαίχτες & Κομπανίες του Πηλίου», αλλά και ενορχηστρωτής και επιμελητής ενός cd με «Τραγούδια του γάμου και των πανηγυριών στο Πήλιο», που χωρίζεται σε δυο ενότητες.
Ενότητα Α’: Τραγούδια του γάμου
1)Πατινάδα ΡΕ (Πατινάδα γάμου)
2)Μάνα μου τα λουλούδια μου (Τραγούδι του γάμου)
3)Πατινάδα ΛΑ (Πατινάδα γάμου)
4)Αυγερινός (Συρτός γάμου)
Μπαρμπούνι (Συρτός)
Τα μαύρα σου τα μάτια – Έλα έλα (Συρτός)
Θέλω να ταξιδέψω (Συρτός)
Ενότητα Β’: Τραγούδια των πανηγυριών
5)Τσανακαλέ (Συρτός-Οργανικό)
6)Αχ μελαχρινό μου (Συρτός) Διασκευή: Θ.Δερβενιώτης
7)Βολιώτικος συρτός (Οργανικό)
8)Τα κανάρια (Παραδοσιακός πηλιορείτικος συρτός, στίχοι Θεοχάρης Παντίδης)
9)Δίμιτος (Παραδοσιακό σε ρυθμό 7/8)
Όπως έγραψα παραπάνω, η μουσική επιμέλεια, η ενορχήστρωση και η επιλογή των τραγουδιών έγιναν από τον Θεόδωρο Δερβενιώτη. Τραγούδησε ο Απόστολος Γλαφυριώτης και έπαιξαν κλαρίνο ο Κωνσταντίνος Ζαχαράς, βιολί ο Χρήστος Πουρνάρας και λαούτο ο Κωνσταντίνος Καραδέμητρος. Δεύτερη φωνή στα τραγούδια «Μπαρμπούνι» και «Θέλω να ταξιδέψω» έκανε ο ίδιος ο Δερβενιώτης. Η ηχοληψία έγινε από τον Γιώργο Ζαγόρη στο studio A440. Η επιμέλεια παραγωγής έγινε από τον Αλέξανδρο Καπανιάρη.
Η ιδέα για την καταγραφή της μουσικής παράδοσης του Πηλίου ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1999 από τον Δερβενιώτη. Στο πρώτο μέρος από το εκτενές σημείωμά του, ο συνθέτης εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν στην παραγωγή των εκδόσεων αυτών: «Ακούγοντας τα τελευταία χρόνια την κατάσταση των γάμων και των πανηγυριών στη Ζαγορά, ως αναφορά την μουσική παράδοση και το παίξιμο των μουσικών οργάνων, όπως και την παράλειψη των μουσικών οργάνων, καθώς και την εξαφάνιση ορισμένων τραγουδιών του γάμου και των πανηγυριών, μου ήρθε η ιδέα να γίνει ένα μουσικό CD με ορισμένα τραγούδια που θεωρούνται παραδοσιακά και ορισμένα του γάμου όπως πατινάδες, Αυγερινός και τα άλλα συρτά που παιζόταν μέχρι το 1950.
Από τότε και μετά καθώς άρχισαν να αλλοιώνονται οι κομπανίες και να αλλάζουν χαρακτήρα σε συνδυασμό με την είσοδο του ακορντεόν και της ντραμς, τα παραδοσιακά τραγούδια του γάμου και τα άλλα συρτά οριστικά αλλάζουν όψη και διαφοροποιούνται.
Τα τελευταία χρόνια με την έλλειψη Πηλιορείτικων κλαρίνων χάθηκαν ορισμένα τραγούδια γιατί τα κλαρίνα που έφερναν και φέρνουν εδώ τώρα για δουλειές είναι από άλλες περιοχές και δεν τα γνωρίζουν. Ορισμένα, όπως η πατινάδα ΡΕ παίζεται παραποιημένη, ο δε Αυγερινός, το παραδοσιακό τραγούδι του γάμου, καταργήθηκε πέρα για πέρα.
Για όλα αυτά σκέφτηκα να γίνει μια τέτοια δουλειά με αυθεντικό τρόπο παιγμένα από μουσικής της εποχής μου και με επιλογή τραγουδιών που παιζόταν στους γάμους και στα πανηγύρια. Η αξία αυτής της δουλειάς έγκειται στο γεγονός ότι θα αποτελέσει ένα μουσικό ντοκουμέντο της μουσικής παράδοσης του Πηλίου.
Σε λίγα χρόνια οι μουσικοί που έπαιξαν σ’αυτό το cd δεν θα υπάρχουν πια και μαζί τους και το αυθεντικό Πηλιορείτικο παίξιμο με την μοναδική αυτή χροιά.
Σκοπός μας δεν ήταν να πραγματοποιήσουμε το μουσικό παίξιμο των κομματιών από αριστοτέχνες μουσικούς, αλλά να δώσουμε την πραγματική εικόνα του γάμου και των πανηγυριών όπως την έζησαν οι παλαιότεροι. Η σύνθεση των οργάνων που παίζουν σ’αυτή τη δουλειά , είναι ακριβώς όπως τότε, δηλαδή, κλαρίνο, βιολί, λαούτο. Και φυσικά οι ήχοι που βγαίνουν φυσικά και όχι ηλεκτρικά.
Οι κομπανίες αυτές που έπαιζαν τα τραγούδια του Πηλίου είχαν ζωή τουλάχιστον 150 ετών και πάνω, όπως φαίνεται από φωτογραφίες και προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων και μουσικών. Η κάθε κομπανία και γενιά μουσικών (π.χ. Οικ. Ζαχαρά από Μούρεσι) μετέδιδε η μια στην άλλη το μουσικό ύφος και το χρώμα αυτών των τραγουδιών. Επίσης η ιεροτελεστία του γάμου δεν επέτρεπε αλλαγές στις μουσικές και τα τραγούδια του Πηλίου».
Εξαιρετική έκδοση αποτελεί και το βιβλίο-λεύκωμα με τους Οργανοπαίχτες και τις Κομπανίες του Πηλίου από τα χωριά Zαγορά, Μακρυράχη, Ανήλιο, Άγιο Δημήτριο, Μούρεσι, Τσαγκαράδα, Πουρί, Λαύκο, Αργαλαστή, Ξουρίχτι, Προμύρι, Συκή, Πινακάτες, Κάπουρνα, Κανάλια και Κεραμίδι. Στο λεύκωμα εμπεριέχεται επίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τους γάμους, τα γλέντια και τα πανηγύρια, τους οργανοπαίχτες και τις κομπανίες, αλλά και ένα βιογραφικό του Θεόδωρου Δερβενιώτη.
Οι εκδόσεις αυτού του είδους δεν ήταν ποτέ στην «ημερήσια διάταξη» των μεγάλων εκδοτικών οίκων και οργανισμών, ενώ σήμερα σπανίζουν πολύ περισσότερο. Γι’αυτό ακριβώς θα έλεγα, πως αξίζει τον κόπο να τις αναζητήσει κάποιος, ανεξαρτήτως καταγωγής…
Ο Θεόδωρος Δερβενιώτης έφυγε από τη ζωή το Δεκέμβρη του 2004, ένα χρόνο μετά τις εκδόσεις αυτές…..
Πατινάδα ΡΕ (Πατινάδα γάμου). Από το cd: «Τραγούδια του γάμου & των πανηγυριών στο Πήλιο» (2003)
Ενότητα Α’: Τραγούδια του γάμου
1)Πατινάδα ΡΕ (Πατινάδα γάμου)
2)Μάνα μου τα λουλούδια μου (Τραγούδι του γάμου)
3)Πατινάδα ΛΑ (Πατινάδα γάμου)
4)Αυγερινός (Συρτός γάμου)
Μπαρμπούνι (Συρτός)
Τα μαύρα σου τα μάτια – Έλα έλα (Συρτός)
Θέλω να ταξιδέψω (Συρτός)
Ενότητα Β’: Τραγούδια των πανηγυριών
5)Τσανακαλέ (Συρτός-Οργανικό)
6)Αχ μελαχρινό μου (Συρτός) Διασκευή: Θ.Δερβενιώτης
7)Βολιώτικος συρτός (Οργανικό)
8)Τα κανάρια (Παραδοσιακός πηλιορείτικος συρτός, στίχοι Θεοχάρης Παντίδης)
9)Δίμιτος (Παραδοσιακό σε ρυθμό 7/8)
Όπως έγραψα παραπάνω, η μουσική επιμέλεια, η ενορχήστρωση και η επιλογή των τραγουδιών έγιναν από τον Θεόδωρο Δερβενιώτη. Τραγούδησε ο Απόστολος Γλαφυριώτης και έπαιξαν κλαρίνο ο Κωνσταντίνος Ζαχαράς, βιολί ο Χρήστος Πουρνάρας και λαούτο ο Κωνσταντίνος Καραδέμητρος. Δεύτερη φωνή στα τραγούδια «Μπαρμπούνι» και «Θέλω να ταξιδέψω» έκανε ο ίδιος ο Δερβενιώτης. Η ηχοληψία έγινε από τον Γιώργο Ζαγόρη στο studio A440. Η επιμέλεια παραγωγής έγινε από τον Αλέξανδρο Καπανιάρη.
Η ιδέα για την καταγραφή της μουσικής παράδοσης του Πηλίου ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1999 από τον Δερβενιώτη. Στο πρώτο μέρος από το εκτενές σημείωμά του, ο συνθέτης εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν στην παραγωγή των εκδόσεων αυτών: «Ακούγοντας τα τελευταία χρόνια την κατάσταση των γάμων και των πανηγυριών στη Ζαγορά, ως αναφορά την μουσική παράδοση και το παίξιμο των μουσικών οργάνων, όπως και την παράλειψη των μουσικών οργάνων, καθώς και την εξαφάνιση ορισμένων τραγουδιών του γάμου και των πανηγυριών, μου ήρθε η ιδέα να γίνει ένα μουσικό CD με ορισμένα τραγούδια που θεωρούνται παραδοσιακά και ορισμένα του γάμου όπως πατινάδες, Αυγερινός και τα άλλα συρτά που παιζόταν μέχρι το 1950.
Από τότε και μετά καθώς άρχισαν να αλλοιώνονται οι κομπανίες και να αλλάζουν χαρακτήρα σε συνδυασμό με την είσοδο του ακορντεόν και της ντραμς, τα παραδοσιακά τραγούδια του γάμου και τα άλλα συρτά οριστικά αλλάζουν όψη και διαφοροποιούνται.
Τα τελευταία χρόνια με την έλλειψη Πηλιορείτικων κλαρίνων χάθηκαν ορισμένα τραγούδια γιατί τα κλαρίνα που έφερναν και φέρνουν εδώ τώρα για δουλειές είναι από άλλες περιοχές και δεν τα γνωρίζουν. Ορισμένα, όπως η πατινάδα ΡΕ παίζεται παραποιημένη, ο δε Αυγερινός, το παραδοσιακό τραγούδι του γάμου, καταργήθηκε πέρα για πέρα.
Για όλα αυτά σκέφτηκα να γίνει μια τέτοια δουλειά με αυθεντικό τρόπο παιγμένα από μουσικής της εποχής μου και με επιλογή τραγουδιών που παιζόταν στους γάμους και στα πανηγύρια. Η αξία αυτής της δουλειάς έγκειται στο γεγονός ότι θα αποτελέσει ένα μουσικό ντοκουμέντο της μουσικής παράδοσης του Πηλίου.
Σε λίγα χρόνια οι μουσικοί που έπαιξαν σ’αυτό το cd δεν θα υπάρχουν πια και μαζί τους και το αυθεντικό Πηλιορείτικο παίξιμο με την μοναδική αυτή χροιά.
Σκοπός μας δεν ήταν να πραγματοποιήσουμε το μουσικό παίξιμο των κομματιών από αριστοτέχνες μουσικούς, αλλά να δώσουμε την πραγματική εικόνα του γάμου και των πανηγυριών όπως την έζησαν οι παλαιότεροι. Η σύνθεση των οργάνων που παίζουν σ’αυτή τη δουλειά , είναι ακριβώς όπως τότε, δηλαδή, κλαρίνο, βιολί, λαούτο. Και φυσικά οι ήχοι που βγαίνουν φυσικά και όχι ηλεκτρικά.
Οι κομπανίες αυτές που έπαιζαν τα τραγούδια του Πηλίου είχαν ζωή τουλάχιστον 150 ετών και πάνω, όπως φαίνεται από φωτογραφίες και προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων και μουσικών. Η κάθε κομπανία και γενιά μουσικών (π.χ. Οικ. Ζαχαρά από Μούρεσι) μετέδιδε η μια στην άλλη το μουσικό ύφος και το χρώμα αυτών των τραγουδιών. Επίσης η ιεροτελεστία του γάμου δεν επέτρεπε αλλαγές στις μουσικές και τα τραγούδια του Πηλίου».
Εξαιρετική έκδοση αποτελεί και το βιβλίο-λεύκωμα με τους Οργανοπαίχτες και τις Κομπανίες του Πηλίου από τα χωριά Zαγορά, Μακρυράχη, Ανήλιο, Άγιο Δημήτριο, Μούρεσι, Τσαγκαράδα, Πουρί, Λαύκο, Αργαλαστή, Ξουρίχτι, Προμύρι, Συκή, Πινακάτες, Κάπουρνα, Κανάλια και Κεραμίδι. Στο λεύκωμα εμπεριέχεται επίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τους γάμους, τα γλέντια και τα πανηγύρια, τους οργανοπαίχτες και τις κομπανίες, αλλά και ένα βιογραφικό του Θεόδωρου Δερβενιώτη.
Οι εκδόσεις αυτού του είδους δεν ήταν ποτέ στην «ημερήσια διάταξη» των μεγάλων εκδοτικών οίκων και οργανισμών, ενώ σήμερα σπανίζουν πολύ περισσότερο. Γι’αυτό ακριβώς θα έλεγα, πως αξίζει τον κόπο να τις αναζητήσει κάποιος, ανεξαρτήτως καταγωγής…
Ο Θεόδωρος Δερβενιώτης έφυγε από τη ζωή το Δεκέμβρη του 2004, ένα χρόνο μετά τις εκδόσεις αυτές…..
Πατινάδα ΡΕ (Πατινάδα γάμου). Από το cd: «Τραγούδια του γάμου & των πανηγυριών στο Πήλιο» (2003)
