Ο Κάρλος Ρουίθ Θαφόν είναι από τους συγγραφείς που με το γράψιμό του δημιουργεί ένα δικό του σύμπαν και καλεί τον αναγνώστη να το επισκεφθεί.
Αυτό το απέδειξε στην τριλογία του «Το Κοιμητήριο των λησμονημένων βιβλίων», που έγινε διεθνές εκδοτικό φαινόμενο, που θεωρείται ,μετά τον Δον Κιχώτη, το πιο πετυχημένο μυθιστόρημα στην εκδοτική ιστορία της Ισπανίας.
Δυστυχώς, ο πρόωρος θάνατός του το 2020, στην πιο ώριμη στιγμή του, μας στέρησε έναν λογοτέχνη που γνώριζε πώς να γράφει ιστορίες που μας αφορούσαν άμεσα, και ας μην ήμασταν Ισπανοί.
Ξεκίνησε την λογοτεχνική καριέρα του το 1993 γράφοντας το μυθιστόρημα «Ο πρίγκιπας της ομίχλης» και ακολούθησαν «Το Παλάτι του Μεσονυκτίου» και «Τα φώτα του Σεπτέμβρη», που συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο με τίτλο «Η τριλογία της ομίχλης».
Φέτος, κυκλοφόρησε στα ελληνικά αυτή η πρώτη τριλογία του και διαβάζοντας το πρώτο του βιβλίο καταλαβαίνεις πως ο σπουδαίος συγγραφέας φαίνεται με την πρώτη ματιά.
Ο ίδιος ο συγγραφέας μιλώντας γι' αυτή την τριλογία έγραψε: «Πολλές φορές οι αναγνώστες θυμούνται πιο πολύ ένα έργο απ' ότι ο δημιουργός του. Θυμούνται τους χαρακτήρες, τις συγκρούσεις, τη γλώσσα και τις εικόνες του με μια επιείκεια που αφοπλίζει τον συγγραφέα, ο οποίος έχει αρχίσει να ξεχνάει κάπως την πλοκή και τις σκηνές που έγραψε κάποτε, καθώς έχουν περάσει μάλλον από τότε περισσότερα χρόνια απ' όσα θα επιθυμούσε. Αυτό μου συμβαίνει ενίοτε με τα πρώτα τρία «νεανικά» μυθιστορήματα που έγραψα και εξέδωσα τη δεκαετία του '90: «Ο Πρίγκιπας της ομίχλης», «Το Παλάτι του μεσονυκτίου» και «Τα φώτα του Σεπτέμβρη».
Πάντα είχα την εντύπωση ότι τα τρία αυτά βιβλία αποτελούσαν έναν κύκλο ιστοριών με πολλά κοινά και ότι, κατά κάποιον τρόπο, επιδίωκαν να μοιάσουν στα βιβλία που θα μου άρεσε να έχω διαβάσει όταν ήμουν έφηβος».
Τι έχουμε λοιπόν; Ένα γοτθικό μυθιστόρημα που αφορά μια παρέα νέων παιδιών. Η οικογένεια Κάρβερ αφήνει το Λονδίνο όπου μαίνονται οι βομβαρδισμοί του πολέμου και μετακομίζουν σε ένα πολύ όμορφο παραθαλάσσιο χωριό. Έχουν αγοράσει ένα παλιό σπίτι που όμως, έχει την δική του ιστορία. Εκεί έμενε ο γιατρός Φλάισμαν με τη γυναίκα του. Εκεί γεννήθηκε το μοναχοπαίδι τους, ο Τζέικομπ.
Όπως γράφει ο Θαφόν: «Ο Τζέικομπ ήταν η ουράνια ευλογία που άλλαξε τον πικρό και μοναχικό βίο των Φλάισμαν. Σύντομα ο γιατρός και η συμβία του άρχισαν να τα πηγαίνουν πολύ καλά με τους κατοίκους του χωριού μέχρι που έγιναν δημοφιλείς και αξιαγάπητοι κατά τη διάρκεια των ευτυχισμένων χρόνων που πέρασαν στο παραλιακό σπίτι, ως την τραγωδία του 1936.
Ένα αυγουστιάτικο απόγευμα εκείνης της χρονιάς ο μικρός Τζέϊκομπ πνίγηκε καθώς έπαιζε στην παραλία μπροστά από το σπίτι. Όλη η χαρά και το φως που είχε φέρει στο ζευγάρι ο πολυπόθητος γιός εκείνη τη μέρα έσβησαν για πάντα. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του '36 η επιδείνωση της υγείας του Φλάισμαν ήταν καλπάζουσα και οι γιατροί δεν άργησαν να καταλάβουν πως δε θα προλάβαινε να δει το καλοκαίρι του 1938. Ένα χρόνο μετά την τραγωδία, οι δικηγόροι της χήρας έβαλαν το σπίτι προς πώληση. Παρέμεινε άδειο και χωρίς αγοραστή για χρόνια, ξεχασμένο στην άκρη της παραλίας».
Αυτό το σπίτι αγοράζει ο Μαξιμίλιαμ Κάρβερ, ο πατέρας της οικογένειας και έρχεται να εγκατασταθεί με την οικογένειά του για να γλυτώσουν από τους βομβαρδισμούς του Λονδίνου. Ο Μαξ και η Αλίσια, τα δύο από τα τρία παιδιά του, είναι ήδη έφηβοι, ενώ η Ιρίνα η μικρή κόρη της οικογένειας είναι μόλις οκτώ ετών. Ο Μαξ και η Αλίσια γνωρίζουν τον Ρόλαντ, τον εγγονό του φαροφύλακα, και αρχίζουν να κάνουν παρέα, αφού τα τρία παιδιά είναι πολύ κοντά στην ηλικία. Ο Ρόλαντ τους μυεί στα μυστικά του χωριού, όπως ας πούμε, στο κουφάρι ενός ναυαγισμένου πλοίου που βρίσκεται βυθισμένο στην θάλασσα κοντά στο χωριό. Ή σε έναν κήπο με περίεργα αγάλματα.
Κάπου εκεί, μπαίνουμε στις αγαπημένες ατμόσφαιρες του Θαφόν, όπου η πραγματικότητα εναλλάσσεται με στοιχεία από το παρελθόν, με πράγματα που θα μπορούσαν να είναι ξεχασμένα, αλλά δεν είναι. Μέσα σε αυτές τις αλλόκοτες συνθήκες, εμφανίζεται και ο Πρίγκιπας της Ομίχλης, ένας διαβολικός χαρακτήρας ικανός να εκπληρώσει οποιαδήποτε επιθυμία, με τίμημα όμως ιδιαίτερα υψηλό. Το παρελθόν επιστρέφει, ο Πρίγκιπας της Ομίχλης απαιτεί αυτά που πιστεύει ότι του χρωστάνε και η ήρεμη ζωή του μικρού παραθαλάσσιου χωριού αλλάζει δραματικά, τουλάχιστον για τους τρείς εφήβους.
«Είναι λάθος να πιστεύει κανείς πως τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα χωρίς να προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα», γράφει σε κάποιο σημείο ο συγγραφέας, και η αλήθεια είναι ότι ο Θαφόν σε αυτά τα πρώτα λογοτεχνικά του βήματα κατάφερε να γράψει ένα μυθιστόρημα φαντασίας με εκπληκτικές περιγραφές και με όλη αυτή τη «βαρύτητα» που απαιτείται για να γίνει ένα τέτοιο μυθιστόρημα διαχρονικό.
Οι απειλητικές ατμόσφαιρες, οι καταιγίδες που ξεσπούν στο παραθαλάσσιο χωριό, το ναυαγισμένο πλοίο, η εμφάνιση του Πρίγκιπα της Ομίχλης και οι σκοποί του συνθέτουν ένα σχεδόν μαγικό πρώτο μυθιστόρημα για τον συγγραφέα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τόσα χρόνια μετά την κυκλοφορία του, και με αφορμή τον άδικο θάνατο του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν, σε τόσο νέα ηλικία, το ενδιαφέρον του παγκόσμιου αναγνωστικού κοινού για το έργο του αναζωπυρώνεται συνεχώς.
Και όπως λέει στους τρείς εφήβους ο γέρο φαροφύλακας: «Φέτος το φθινόπωρο κλείνω τα εβδομήντα και παρόλο που μου μένει η παρηγοριά ότι δε μετανιώνω γι' αυτό, ο κάθε χρόνος βαραίνει σν ταφόπλακα στην πλάτη μου. Η ηλικία σε κάνει να βλέπεις κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, τώρα ξέρω πως η ζωή ενός ανθρώπου χωρίζεται σε τρείς περιόδους. Στη πρώτη, δε σκέφτεται καν ότι θα γεράσει, ούτε ότι χρόνος περνάει, ούτε πως από την πρώτη μέρα, όταν γεννιόμαστε, βαδίζουμε προς το μοναδικό τέρμα. Μετά την πρώτη νεότητα, αρχίζει η δεύτερη περίοδος, κατά την οποία κατανοεί το εύθραυστο της ύπαρξής του, και αυτό που στην αρχή είναι μια απλή ανησυχία μεγαλώνει μέσα του σαν θάλασσα αμφιβολιών αι αβεβαιότητας, που τον συνοδεύει γα το υπόλοιπο των ημερών του. Τέλος, προς το τέλος της ζωής, ανοίγεται η τρίτη περίοδος, αυτή της αποδοχής της πραγματικότητας και κατά συνέπεια, της παραίτησης και της αναμονής.
Κατά τη διάρκεια της μακράς ζωής μου έχω γνωρίσει αρκετά άτομα που μένουν γαντζωμένα σε κάποιο από αυτά τα στάδια και δεν καταφέρνουν ποτέ να το ξεπεράσουν. Αυτό είναι ένα μονοπάτι που ο καθένας από εμάς πρέπει να μάθει να διασχίζει μόνος του, παρακαλώντας τον Θεό να τον βοηθήσει να μην ξεστρατίσει προτού φτάσει στο τέλος. Αν όλοι ήμασταν ικανοί να κατανοήσουμε στην αρχή της ζωής μας αυτό που μοιάζει τόσο απλό, μεγάλο κομμάτι της δυστυχίας και του πόνου του κόσμου τούτου δε θα συνέβαινε ποτέ. Όμως και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα παράδοξα του σύμπαντος, η χάρη αυτή μας χορηγείται μόνο όταν είναι πια πολύ αργά».
«Ο Πρίγκιπας της Ομίχλης», το πρώτο από τα τρία βιβλία της «Τριλογίας της Ομίχλης», είναι ένα γοητευτικό μυθιστόρημα, που διαβάζεται εύκολα και σε κάνει να αδημονείς να πιάσεις στα χέρια σου τον επόμενο τόμο.
Ίσως γιατί, όπως γράφει στην εισαγωγή ο συγγραφέας του: Αποφάσισα να γράψω ένα μυθιστόρημα που θα μου άρεσε να διαβάσω όταν ήμουν δεκατριών-δεκατεσσάρων, αλλά και που θα συνέχιζε να με ενδιαφέρει στα είκοσι τρία, στα σαράντα τρία ή στα ογδόντα τρία μου».
Η μετάφραση είναι της Δέσποινας Δρακάκη.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Αυτή η τριλογία αποκαλύπτει το τεράστιο ταλέντο του Θαφόν σε γοτθικές ιστορίες που δεν μπορείς να αφήσεις από τα χέρια σου». NEWSPAPER.
«Ο Θαφόν είναι μετρ των αριστοτεχνικών ιστοριών και σε αυτή την τριλογία ξεπερνάει τον εαυτό του». GOOD BOOK GUIDE.
«Πρόκειται για ένα άρτιο, καλογραμμένο και συναρπαστικό μυθιστόρημα τρόμου και φαντασίας, όπου αναμιγνύεται ο ρεαλισμός με το υπερφυσικό στοιχείο». Πάνος Τουρλής-Vivliokritikes.com
«Γιατί ο Θαφόν καταφέρνει πάντα να αρπάζει τον αναγνώστη και να τον εγκλωβίζει στην καλογραμμένη ιστορία του και κρατώντας τον εκεί, σχεδόν ασφυκτικά, να του αποκαλύπτει τον μαγικό κόσμο της ανάγνωσης από την αρχή». Βιργινία Αυγερινού-Vivlio-life.gr
Αυτό το απέδειξε στην τριλογία του «Το Κοιμητήριο των λησμονημένων βιβλίων», που έγινε διεθνές εκδοτικό φαινόμενο, που θεωρείται ,μετά τον Δον Κιχώτη, το πιο πετυχημένο μυθιστόρημα στην εκδοτική ιστορία της Ισπανίας.
Δυστυχώς, ο πρόωρος θάνατός του το 2020, στην πιο ώριμη στιγμή του, μας στέρησε έναν λογοτέχνη που γνώριζε πώς να γράφει ιστορίες που μας αφορούσαν άμεσα, και ας μην ήμασταν Ισπανοί.
Ξεκίνησε την λογοτεχνική καριέρα του το 1993 γράφοντας το μυθιστόρημα «Ο πρίγκιπας της ομίχλης» και ακολούθησαν «Το Παλάτι του Μεσονυκτίου» και «Τα φώτα του Σεπτέμβρη», που συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο με τίτλο «Η τριλογία της ομίχλης».
Φέτος, κυκλοφόρησε στα ελληνικά αυτή η πρώτη τριλογία του και διαβάζοντας το πρώτο του βιβλίο καταλαβαίνεις πως ο σπουδαίος συγγραφέας φαίνεται με την πρώτη ματιά.
Ο ίδιος ο συγγραφέας μιλώντας γι' αυτή την τριλογία έγραψε: «Πολλές φορές οι αναγνώστες θυμούνται πιο πολύ ένα έργο απ' ότι ο δημιουργός του. Θυμούνται τους χαρακτήρες, τις συγκρούσεις, τη γλώσσα και τις εικόνες του με μια επιείκεια που αφοπλίζει τον συγγραφέα, ο οποίος έχει αρχίσει να ξεχνάει κάπως την πλοκή και τις σκηνές που έγραψε κάποτε, καθώς έχουν περάσει μάλλον από τότε περισσότερα χρόνια απ' όσα θα επιθυμούσε. Αυτό μου συμβαίνει ενίοτε με τα πρώτα τρία «νεανικά» μυθιστορήματα που έγραψα και εξέδωσα τη δεκαετία του '90: «Ο Πρίγκιπας της ομίχλης», «Το Παλάτι του μεσονυκτίου» και «Τα φώτα του Σεπτέμβρη».
Πάντα είχα την εντύπωση ότι τα τρία αυτά βιβλία αποτελούσαν έναν κύκλο ιστοριών με πολλά κοινά και ότι, κατά κάποιον τρόπο, επιδίωκαν να μοιάσουν στα βιβλία που θα μου άρεσε να έχω διαβάσει όταν ήμουν έφηβος».
Τι έχουμε λοιπόν; Ένα γοτθικό μυθιστόρημα που αφορά μια παρέα νέων παιδιών. Η οικογένεια Κάρβερ αφήνει το Λονδίνο όπου μαίνονται οι βομβαρδισμοί του πολέμου και μετακομίζουν σε ένα πολύ όμορφο παραθαλάσσιο χωριό. Έχουν αγοράσει ένα παλιό σπίτι που όμως, έχει την δική του ιστορία. Εκεί έμενε ο γιατρός Φλάισμαν με τη γυναίκα του. Εκεί γεννήθηκε το μοναχοπαίδι τους, ο Τζέικομπ.
Όπως γράφει ο Θαφόν: «Ο Τζέικομπ ήταν η ουράνια ευλογία που άλλαξε τον πικρό και μοναχικό βίο των Φλάισμαν. Σύντομα ο γιατρός και η συμβία του άρχισαν να τα πηγαίνουν πολύ καλά με τους κατοίκους του χωριού μέχρι που έγιναν δημοφιλείς και αξιαγάπητοι κατά τη διάρκεια των ευτυχισμένων χρόνων που πέρασαν στο παραλιακό σπίτι, ως την τραγωδία του 1936.
Ένα αυγουστιάτικο απόγευμα εκείνης της χρονιάς ο μικρός Τζέϊκομπ πνίγηκε καθώς έπαιζε στην παραλία μπροστά από το σπίτι. Όλη η χαρά και το φως που είχε φέρει στο ζευγάρι ο πολυπόθητος γιός εκείνη τη μέρα έσβησαν για πάντα. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του '36 η επιδείνωση της υγείας του Φλάισμαν ήταν καλπάζουσα και οι γιατροί δεν άργησαν να καταλάβουν πως δε θα προλάβαινε να δει το καλοκαίρι του 1938. Ένα χρόνο μετά την τραγωδία, οι δικηγόροι της χήρας έβαλαν το σπίτι προς πώληση. Παρέμεινε άδειο και χωρίς αγοραστή για χρόνια, ξεχασμένο στην άκρη της παραλίας».
Αυτό το σπίτι αγοράζει ο Μαξιμίλιαμ Κάρβερ, ο πατέρας της οικογένειας και έρχεται να εγκατασταθεί με την οικογένειά του για να γλυτώσουν από τους βομβαρδισμούς του Λονδίνου. Ο Μαξ και η Αλίσια, τα δύο από τα τρία παιδιά του, είναι ήδη έφηβοι, ενώ η Ιρίνα η μικρή κόρη της οικογένειας είναι μόλις οκτώ ετών. Ο Μαξ και η Αλίσια γνωρίζουν τον Ρόλαντ, τον εγγονό του φαροφύλακα, και αρχίζουν να κάνουν παρέα, αφού τα τρία παιδιά είναι πολύ κοντά στην ηλικία. Ο Ρόλαντ τους μυεί στα μυστικά του χωριού, όπως ας πούμε, στο κουφάρι ενός ναυαγισμένου πλοίου που βρίσκεται βυθισμένο στην θάλασσα κοντά στο χωριό. Ή σε έναν κήπο με περίεργα αγάλματα.
Κάπου εκεί, μπαίνουμε στις αγαπημένες ατμόσφαιρες του Θαφόν, όπου η πραγματικότητα εναλλάσσεται με στοιχεία από το παρελθόν, με πράγματα που θα μπορούσαν να είναι ξεχασμένα, αλλά δεν είναι. Μέσα σε αυτές τις αλλόκοτες συνθήκες, εμφανίζεται και ο Πρίγκιπας της Ομίχλης, ένας διαβολικός χαρακτήρας ικανός να εκπληρώσει οποιαδήποτε επιθυμία, με τίμημα όμως ιδιαίτερα υψηλό. Το παρελθόν επιστρέφει, ο Πρίγκιπας της Ομίχλης απαιτεί αυτά που πιστεύει ότι του χρωστάνε και η ήρεμη ζωή του μικρού παραθαλάσσιου χωριού αλλάζει δραματικά, τουλάχιστον για τους τρείς εφήβους.
«Είναι λάθος να πιστεύει κανείς πως τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα χωρίς να προσφέρει κάτι σε αντάλλαγμα», γράφει σε κάποιο σημείο ο συγγραφέας, και η αλήθεια είναι ότι ο Θαφόν σε αυτά τα πρώτα λογοτεχνικά του βήματα κατάφερε να γράψει ένα μυθιστόρημα φαντασίας με εκπληκτικές περιγραφές και με όλη αυτή τη «βαρύτητα» που απαιτείται για να γίνει ένα τέτοιο μυθιστόρημα διαχρονικό.
Οι απειλητικές ατμόσφαιρες, οι καταιγίδες που ξεσπούν στο παραθαλάσσιο χωριό, το ναυαγισμένο πλοίο, η εμφάνιση του Πρίγκιπα της Ομίχλης και οι σκοποί του συνθέτουν ένα σχεδόν μαγικό πρώτο μυθιστόρημα για τον συγγραφέα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τόσα χρόνια μετά την κυκλοφορία του, και με αφορμή τον άδικο θάνατο του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν, σε τόσο νέα ηλικία, το ενδιαφέρον του παγκόσμιου αναγνωστικού κοινού για το έργο του αναζωπυρώνεται συνεχώς.
Και όπως λέει στους τρείς εφήβους ο γέρο φαροφύλακας: «Φέτος το φθινόπωρο κλείνω τα εβδομήντα και παρόλο που μου μένει η παρηγοριά ότι δε μετανιώνω γι' αυτό, ο κάθε χρόνος βαραίνει σν ταφόπλακα στην πλάτη μου. Η ηλικία σε κάνει να βλέπεις κάποια πράγματα. Για παράδειγμα, τώρα ξέρω πως η ζωή ενός ανθρώπου χωρίζεται σε τρείς περιόδους. Στη πρώτη, δε σκέφτεται καν ότι θα γεράσει, ούτε ότι χρόνος περνάει, ούτε πως από την πρώτη μέρα, όταν γεννιόμαστε, βαδίζουμε προς το μοναδικό τέρμα. Μετά την πρώτη νεότητα, αρχίζει η δεύτερη περίοδος, κατά την οποία κατανοεί το εύθραυστο της ύπαρξής του, και αυτό που στην αρχή είναι μια απλή ανησυχία μεγαλώνει μέσα του σαν θάλασσα αμφιβολιών αι αβεβαιότητας, που τον συνοδεύει γα το υπόλοιπο των ημερών του. Τέλος, προς το τέλος της ζωής, ανοίγεται η τρίτη περίοδος, αυτή της αποδοχής της πραγματικότητας και κατά συνέπεια, της παραίτησης και της αναμονής.
Κατά τη διάρκεια της μακράς ζωής μου έχω γνωρίσει αρκετά άτομα που μένουν γαντζωμένα σε κάποιο από αυτά τα στάδια και δεν καταφέρνουν ποτέ να το ξεπεράσουν. Αυτό είναι ένα μονοπάτι που ο καθένας από εμάς πρέπει να μάθει να διασχίζει μόνος του, παρακαλώντας τον Θεό να τον βοηθήσει να μην ξεστρατίσει προτού φτάσει στο τέλος. Αν όλοι ήμασταν ικανοί να κατανοήσουμε στην αρχή της ζωής μας αυτό που μοιάζει τόσο απλό, μεγάλο κομμάτι της δυστυχίας και του πόνου του κόσμου τούτου δε θα συνέβαινε ποτέ. Όμως και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα παράδοξα του σύμπαντος, η χάρη αυτή μας χορηγείται μόνο όταν είναι πια πολύ αργά».
«Ο Πρίγκιπας της Ομίχλης», το πρώτο από τα τρία βιβλία της «Τριλογίας της Ομίχλης», είναι ένα γοητευτικό μυθιστόρημα, που διαβάζεται εύκολα και σε κάνει να αδημονείς να πιάσεις στα χέρια σου τον επόμενο τόμο.
Ίσως γιατί, όπως γράφει στην εισαγωγή ο συγγραφέας του: Αποφάσισα να γράψω ένα μυθιστόρημα που θα μου άρεσε να διαβάσω όταν ήμουν δεκατριών-δεκατεσσάρων, αλλά και που θα συνέχιζε να με ενδιαφέρει στα είκοσι τρία, στα σαράντα τρία ή στα ογδόντα τρία μου».
Η μετάφραση είναι της Δέσποινας Δρακάκη.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Αυτή η τριλογία αποκαλύπτει το τεράστιο ταλέντο του Θαφόν σε γοτθικές ιστορίες που δεν μπορείς να αφήσεις από τα χέρια σου». NEWSPAPER.
«Ο Θαφόν είναι μετρ των αριστοτεχνικών ιστοριών και σε αυτή την τριλογία ξεπερνάει τον εαυτό του». GOOD BOOK GUIDE.
«Πρόκειται για ένα άρτιο, καλογραμμένο και συναρπαστικό μυθιστόρημα τρόμου και φαντασίας, όπου αναμιγνύεται ο ρεαλισμός με το υπερφυσικό στοιχείο». Πάνος Τουρλής-Vivliokritikes.com
«Γιατί ο Θαφόν καταφέρνει πάντα να αρπάζει τον αναγνώστη και να τον εγκλωβίζει στην καλογραμμένη ιστορία του και κρατώντας τον εκεί, σχεδόν ασφυκτικά, να του αποκαλύπτει τον μαγικό κόσμο της ανάγνωσης από την αρχή». Βιργινία Αυγερινού-Vivlio-life.gr
