Ο Χαρούκι Μουρακάμι ανήκει στους συγγραφείς που δημιουργούν σε κάθε μυθιστόρημά του έναν καινούργιο κόσμο κι ο αναγνώστης καλείται να μπει σε αυτόν τον κόσμο και να παρακολουθήσει τον συγγραφέα στην περιπλάνησή του.
Στο «Κουρδιστό πουλί» παρακολουθούμε την περιπλάνηση του τριαντάχρονου Τόρου Οκάντα σε μια σημερινή κοινωνία που όμως καθορίζεται από το παρελθόν και όσα έχουν συμβεί παλαιότερα.
Μια περιπλάνηση στον τόπο και στον χρόνο που αρχίζει όταν χάνεται από την μονοκατοικία που μένει με την γυναίκα του Κουμίκο, ο γάτος τους.
Αρχίζει να τον ψάχνει στη γειτονιά και σύντομα καταλαβαίνει ότι η εξαφάνιση του γάτου έχει σηματοδοτήσει κάποιες αλλαγές στη ζωή του που αρχίζουν να εμφανίζονται σιγά σιγά.
Η κυριότερη αλλαγή είναι ότι ενώ με την γυναίκα του υπήρξαν πάντα ένα αγαπημένο ζευγάρι, κάποιο πρωί εκείνη φεύγει για τη δουλειά της και δεν επιστρέφει ξανά στο σπίτι και σε εκείνον.
Τον εγκαταλείπει, εγκαταλείπει την κοινή ζωή τους. Εκείνος αρχικά δεν πιστεύει ότι έφυγε με την θέλησή της, σχετικά όμως σύντομα η οικογένειά της έρχεται σε επαφή μαζί του πληροφορώντας τον ότι εκείνη θέλει να πάρουν διαζύγιο.
Κάπου εκεί αρχίζει μια δαιδαλώδης περιπλάνηση που περνά μέσα από καινούργια πρόσωπα που εμφανίζονται στη ζωή του, τον μαθαίνουν πράγματα που ούτε είχε φανταστεί ότι υπάρχουν και στο τέλος κλείνει ο κύκλος με την επιστροφή της γυναίκας του.
Κανείς από τους δυο τους, όμως, δεν είναι ίδιος. Η περιπλάνηση αυτή που χρειάστηκε να κάνουν, ουσιαστικά το ταξίδι στον μέσα τους εαυτό, τους έκανε να δουν πράγματα της ζωής τους που πριν δεν έβλεπαν τόσο καθαρά ή και καθόλου. Ένα εσωτερικό ταξίδι πάντα αλλάζει τους ανθρώπους. Μόνο που χρειάζεται πάντα μια αφορμή για να γίνει. Και δεν γίνεται από όλους τους ανθρώπους.
«Αν οι άνθρωποι ζούσαν για πάντα, αν δε γερνούσαν ποτέ, αν μπορούσαν απλώς να συνεχίσουν να ζουν σ' αυτό τον κόσμο, να μην πεθαίνουν, να είναι πάντα υγιείς, νομίζεις ότι θα έμπαιναν στον κόπο να στοχαστούν όπως κάνουμε εμείς τώρα;
Εννοώ ότι εμείς σκεφτόμαστε τα πάντα, σχεδόν τα πάντα-φιλοσοφία, ψυχολογία, λογική. Θρησκεία. Λογοτεχνία. Έχω την εντύπωση ότι αν δεν υπήρχε θάνατος, αυτές οι περίπλοκες σκέψεις και ιδέες δε θα έκαναν ποτέ την εμφάνισή τους.
Οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να σκεφτούν στα σοβαρά τι σημαίνει γι' αυτούς να είναι ζωντανοί εδώ και τώρα, επειδή γνωρίζουν ότι μια μέρα των ημερών θα πεθάνουν. Σωστά;
Ποιος θα σκεφτόταν ποτέ τι σημαίνει να είσαι ζωντανός, αν η ζωή συνεχιζόταν εσαεί; Γιατί να τους απασχολήσει κάτι τέτοιο; Aλλά ακόμα κι αν τους απασχολούσε, το πολύ πολύ να σκέφτονταν: Ε, τώρα έχουμε καιρό γι' αυτό. Θα το σκεφτούμε αργότερα». Αλλά εμείς δεν μπορούμε να περιμένουμε το αργότερα. Πρέπει να το σκεφτούμε αυτή τη στιγμή».
Ο Μουρακάμι βάζει τους ήρωές του να κάνουν μια βαθιά βουτιά στο υποσυνείδητό τους, να ψάξουν τον εαυτό τους, να δουν και να αισθανθούν κατάματα αυτά πού, πιθανόν, να κρύβουν και οι ίδιοι από τον εαυτό τους.
Όπως ο ήρωας του βιβλίου μας, ο Τόρου Οκάντα, όλοι ίσως πρέπει να βρεθούμε στον πάτο ενός ξεραμένου πηγαδιού για να αναδυθούμε σιγά σιγά κοντά στην αλήθεια μας. Μόνο που δεν είναι εύκολη αυτή η διαδικασία. Θέλει χρόνο και κυρίως αφοσίωση.
Και εδώ μπαίνει από τον συγγραφέα το καίριο ερώτημα: Πώς μπορεί κάποιος να φτάσει σε αυτή την κατάσταση, στον πυρήνα των πραγμάτων, από όπου θα δει την αλήθεια της ζωής του, χωρίς να χάσει τους ανθρώπους που αγαπά και χωρίς να χαθεί ο ίδιος;
Ποιες είναι οι μορφές που παίρνει στις μέρες μας η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό και πως μπορεί κανείς να τα ξεχωρίσει στις «ένδοξες» ημέρες μας;
«Όμως, είτε από κάποια τυχαία συγκυρία είτε όχι, το «Κουρδιστό πουλί», ήταν μια ισχυρή παρουσία στην ιστορία μας. Το κρώξιμο του πουλιού το άκουγαν μόνο ορισμένοι ιδιαίτεροι άνθρωποι και εξαιτίας του κατέληγαν σε μιαν αναπόδραστη συμφορά. Συνεπώς, η βούληση των ανθρώπων δε σήμαινε απολύτως τίποτα, όπως φαινόταν να πιστεύει ο κτηνίατρος.
Οι άνθρωποι δεν ήταν παρά κούκλες αφημένες πάνω σε ένα τραπέζι, το ελατήριο στην πλάτη τους κουρδισμένο μέχρι τέρμα, κούκλες που έχουν ρυθμιστεί να κινούνται με τρόπο που δεν είχαν επιλέξει, δηλαδή να κινούνται σε κατευθύνσεις που δεν ήταν της επιλογής τους.
Σχεδόν όσοι άκουγαν το κρώξιμο του κουρδιστού πουλιού κατέληγαν στην καταστροφή και στον χαμό. Οι περισσότεροι πέθαιναν, πέφτοντας από την άκρη του τραπεζιού».
Ο Χαρούκι Μουρακάμι γράφει απλά, για δύσκολα θέματα. Όπως είπαμε και στην αρχή, δημιουργεί ένα δικό του σύμπαν και καλεί τον αναγνώστη να περιπλανηθεί μαζί του εντός του.
Δεν είναι εύκολη αυτή η περιπλάνηση, ειδικά όταν γνωρίζεις ότι όλα αυτά που περιγράφει ουσιαστικά συμβαίνουν στην ψυχή του ήρωα, και στον μέσα του εαυτό καταλήγουν. Στο «Κουρδιστό πουλί» η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό και στην επικράτηση του καλού είναι, κατά την άποψή μου, η κεντρική ιδέα. Βέβαια, μόνο εύκολη δεν είναι αυτή η σύγκρουση.
Καμιά φορά, όμως, όταν έχουμε φτάσει στην άκρη του γκρεμού μια κουβέντα απλή, σαν κι αυτή που λέει ο ήρωας στην αγαπημένη του κοντά στο τέλος του βιβλίου, είναι απλή και καταλυτική: «Σκοπεύω να σε βγάλω από εδώ. Θα σε πάρω πάλι σπίτι, στον κόσμο όπου ανήκεις, εκεί όπου ζουν γάτοι με στραβές ουρές, υπάρχουν μικρές αυλές και χτυπούν ξυπνητήρια το πρωί.
-Και πως σκοπεύεις να το κάνεις; Πώς θα με βγάλεις από εδώ;
-Όπως συμβαίνει στα παραμύθια. Λύνοντας τα μάγια».
Ο Χαρούκι Μουρακάμι θεωρείται ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους συγγραφείς παγκοσμίως.
Γεννήθηκε στο Κιότο το 1949 και παντρεύτηκε πολύ νωρίς, λίγο μετά τα είκοσι. Μαζί με τη γυναίκα του άνοιξαν ένα τζαζ κλάμπ στο Τόκιο με το όνομα Peter Cat.
O Μουρακάμι αποδίδει την απόφασή του να γράψει σε μια παράδοξη στιγμή αιφνίδιας έμπνευσης κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπεϊζμπόλ.
Παράλληλα με τη νυχτερινή του εργασία, εξακολούθησε να γράφει και να μεταφράζει μεγάλους Αμερικανούς συγγραφείς, αλλά στράφηκε αποκλειστικά στη συγγραφή μόνο μετά την τεράστια επιτυχία του μυθιστορήματος «Νορβηγικό Δάσος», που έχει πουλήσει περισσότερα από 10.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έγινε κινηματογραφική ταινία
Έκτοτε ο Μουρακάμι μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στην Ιαπωνία και τη Χαβάη, δουλεύοντας με συνέπεια τα μυθιστορήματά του.
Αγαπάει ιδιαίτερα και έκανε κάποτε, τη διαδρομή του κλασικού μαραθωνίου της Αθήνας. Έχει τιμηθεί μα τα βραβεία Franz Kafka και Hans Christian Andersen, καθώς και το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Ιαπωνίας, το Yomiury, ενώ βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους υποψηφίους για το βραβείο Νόμπελ.
Η μετάφραση από τα αγγλικά είναι της Αργυρώς Μαντόγλου.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Ο Μουρακάμι υφαίνει την πραγματικότητα σαν μεταξωτό ρούχο με άπειρες ανάγλυφες πτυχώσεις απατηλής ομορφιάς».
–The Independent on Sunday
« Ένα χειμαρρώδες μυθιστόρημα κατασκευασμένο σύμφωνα με τους κανόνες του «σασπένς» και του page-turning, μπολιασμένο με ισχυρές δόσεις χιούμορ, ιστορίας και φαντασίας».
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ-BookPress
«Το Κουρδιστό Πουλί είναι ένα ταξίδι σε ένα ατελείωτο όνειρο από αυτά που μιλάνε για τη σύγχρονη μοναξιά αλλά και την εσωτερική αναζήτηση της ταυτότητάς μας…»
Vintage stories.
«To κουρδιστό πουλί δεν είναι μόνο ένα βιβλίο που θα διαβάσεις απλά για να περάσεις την ώρα σου αλλά που τελειώνοντας το θα σε κάνει να αισθανθείς ένας πολύ διαφορετικός ως και ευτυχισμένος άνθρωπος θα έλεγα δεδομένου ότι στην πραγματικότητα περισσότερο από βιβλίο αποτελεί ένα ταξίδι προσωπικής αναζήτησης, ένα παιχνίδι αντοχών, ένα παιχνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων που όλοι λίγο πολύ θα θέλαμε να τολμήσουμε να θέσουμε στους εαυτούς μας».
ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΚΑΚΗ -GoodReads
Στο «Κουρδιστό πουλί» παρακολουθούμε την περιπλάνηση του τριαντάχρονου Τόρου Οκάντα σε μια σημερινή κοινωνία που όμως καθορίζεται από το παρελθόν και όσα έχουν συμβεί παλαιότερα.
Μια περιπλάνηση στον τόπο και στον χρόνο που αρχίζει όταν χάνεται από την μονοκατοικία που μένει με την γυναίκα του Κουμίκο, ο γάτος τους.
Αρχίζει να τον ψάχνει στη γειτονιά και σύντομα καταλαβαίνει ότι η εξαφάνιση του γάτου έχει σηματοδοτήσει κάποιες αλλαγές στη ζωή του που αρχίζουν να εμφανίζονται σιγά σιγά.
Η κυριότερη αλλαγή είναι ότι ενώ με την γυναίκα του υπήρξαν πάντα ένα αγαπημένο ζευγάρι, κάποιο πρωί εκείνη φεύγει για τη δουλειά της και δεν επιστρέφει ξανά στο σπίτι και σε εκείνον.
Τον εγκαταλείπει, εγκαταλείπει την κοινή ζωή τους. Εκείνος αρχικά δεν πιστεύει ότι έφυγε με την θέλησή της, σχετικά όμως σύντομα η οικογένειά της έρχεται σε επαφή μαζί του πληροφορώντας τον ότι εκείνη θέλει να πάρουν διαζύγιο.
Κάπου εκεί αρχίζει μια δαιδαλώδης περιπλάνηση που περνά μέσα από καινούργια πρόσωπα που εμφανίζονται στη ζωή του, τον μαθαίνουν πράγματα που ούτε είχε φανταστεί ότι υπάρχουν και στο τέλος κλείνει ο κύκλος με την επιστροφή της γυναίκας του.
Κανείς από τους δυο τους, όμως, δεν είναι ίδιος. Η περιπλάνηση αυτή που χρειάστηκε να κάνουν, ουσιαστικά το ταξίδι στον μέσα τους εαυτό, τους έκανε να δουν πράγματα της ζωής τους που πριν δεν έβλεπαν τόσο καθαρά ή και καθόλου. Ένα εσωτερικό ταξίδι πάντα αλλάζει τους ανθρώπους. Μόνο που χρειάζεται πάντα μια αφορμή για να γίνει. Και δεν γίνεται από όλους τους ανθρώπους.
«Αν οι άνθρωποι ζούσαν για πάντα, αν δε γερνούσαν ποτέ, αν μπορούσαν απλώς να συνεχίσουν να ζουν σ' αυτό τον κόσμο, να μην πεθαίνουν, να είναι πάντα υγιείς, νομίζεις ότι θα έμπαιναν στον κόπο να στοχαστούν όπως κάνουμε εμείς τώρα;
Εννοώ ότι εμείς σκεφτόμαστε τα πάντα, σχεδόν τα πάντα-φιλοσοφία, ψυχολογία, λογική. Θρησκεία. Λογοτεχνία. Έχω την εντύπωση ότι αν δεν υπήρχε θάνατος, αυτές οι περίπλοκες σκέψεις και ιδέες δε θα έκαναν ποτέ την εμφάνισή τους.
Οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να σκεφτούν στα σοβαρά τι σημαίνει γι' αυτούς να είναι ζωντανοί εδώ και τώρα, επειδή γνωρίζουν ότι μια μέρα των ημερών θα πεθάνουν. Σωστά;
Ποιος θα σκεφτόταν ποτέ τι σημαίνει να είσαι ζωντανός, αν η ζωή συνεχιζόταν εσαεί; Γιατί να τους απασχολήσει κάτι τέτοιο; Aλλά ακόμα κι αν τους απασχολούσε, το πολύ πολύ να σκέφτονταν: Ε, τώρα έχουμε καιρό γι' αυτό. Θα το σκεφτούμε αργότερα». Αλλά εμείς δεν μπορούμε να περιμένουμε το αργότερα. Πρέπει να το σκεφτούμε αυτή τη στιγμή».
Ο Μουρακάμι βάζει τους ήρωές του να κάνουν μια βαθιά βουτιά στο υποσυνείδητό τους, να ψάξουν τον εαυτό τους, να δουν και να αισθανθούν κατάματα αυτά πού, πιθανόν, να κρύβουν και οι ίδιοι από τον εαυτό τους.
Όπως ο ήρωας του βιβλίου μας, ο Τόρου Οκάντα, όλοι ίσως πρέπει να βρεθούμε στον πάτο ενός ξεραμένου πηγαδιού για να αναδυθούμε σιγά σιγά κοντά στην αλήθεια μας. Μόνο που δεν είναι εύκολη αυτή η διαδικασία. Θέλει χρόνο και κυρίως αφοσίωση.
Και εδώ μπαίνει από τον συγγραφέα το καίριο ερώτημα: Πώς μπορεί κάποιος να φτάσει σε αυτή την κατάσταση, στον πυρήνα των πραγμάτων, από όπου θα δει την αλήθεια της ζωής του, χωρίς να χάσει τους ανθρώπους που αγαπά και χωρίς να χαθεί ο ίδιος;
Ποιες είναι οι μορφές που παίρνει στις μέρες μας η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό και πως μπορεί κανείς να τα ξεχωρίσει στις «ένδοξες» ημέρες μας;
«Όμως, είτε από κάποια τυχαία συγκυρία είτε όχι, το «Κουρδιστό πουλί», ήταν μια ισχυρή παρουσία στην ιστορία μας. Το κρώξιμο του πουλιού το άκουγαν μόνο ορισμένοι ιδιαίτεροι άνθρωποι και εξαιτίας του κατέληγαν σε μιαν αναπόδραστη συμφορά. Συνεπώς, η βούληση των ανθρώπων δε σήμαινε απολύτως τίποτα, όπως φαινόταν να πιστεύει ο κτηνίατρος.
Οι άνθρωποι δεν ήταν παρά κούκλες αφημένες πάνω σε ένα τραπέζι, το ελατήριο στην πλάτη τους κουρδισμένο μέχρι τέρμα, κούκλες που έχουν ρυθμιστεί να κινούνται με τρόπο που δεν είχαν επιλέξει, δηλαδή να κινούνται σε κατευθύνσεις που δεν ήταν της επιλογής τους.
Σχεδόν όσοι άκουγαν το κρώξιμο του κουρδιστού πουλιού κατέληγαν στην καταστροφή και στον χαμό. Οι περισσότεροι πέθαιναν, πέφτοντας από την άκρη του τραπεζιού».
Ο Χαρούκι Μουρακάμι γράφει απλά, για δύσκολα θέματα. Όπως είπαμε και στην αρχή, δημιουργεί ένα δικό του σύμπαν και καλεί τον αναγνώστη να περιπλανηθεί μαζί του εντός του.
Δεν είναι εύκολη αυτή η περιπλάνηση, ειδικά όταν γνωρίζεις ότι όλα αυτά που περιγράφει ουσιαστικά συμβαίνουν στην ψυχή του ήρωα, και στον μέσα του εαυτό καταλήγουν. Στο «Κουρδιστό πουλί» η πάλη ανάμεσα στο καλό και στο κακό και στην επικράτηση του καλού είναι, κατά την άποψή μου, η κεντρική ιδέα. Βέβαια, μόνο εύκολη δεν είναι αυτή η σύγκρουση.
Καμιά φορά, όμως, όταν έχουμε φτάσει στην άκρη του γκρεμού μια κουβέντα απλή, σαν κι αυτή που λέει ο ήρωας στην αγαπημένη του κοντά στο τέλος του βιβλίου, είναι απλή και καταλυτική: «Σκοπεύω να σε βγάλω από εδώ. Θα σε πάρω πάλι σπίτι, στον κόσμο όπου ανήκεις, εκεί όπου ζουν γάτοι με στραβές ουρές, υπάρχουν μικρές αυλές και χτυπούν ξυπνητήρια το πρωί.
-Και πως σκοπεύεις να το κάνεις; Πώς θα με βγάλεις από εδώ;
-Όπως συμβαίνει στα παραμύθια. Λύνοντας τα μάγια».
Ο Χαρούκι Μουρακάμι θεωρείται ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους συγγραφείς παγκοσμίως.
Γεννήθηκε στο Κιότο το 1949 και παντρεύτηκε πολύ νωρίς, λίγο μετά τα είκοσι. Μαζί με τη γυναίκα του άνοιξαν ένα τζαζ κλάμπ στο Τόκιο με το όνομα Peter Cat.
O Μουρακάμι αποδίδει την απόφασή του να γράψει σε μια παράδοξη στιγμή αιφνίδιας έμπνευσης κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπεϊζμπόλ.
Παράλληλα με τη νυχτερινή του εργασία, εξακολούθησε να γράφει και να μεταφράζει μεγάλους Αμερικανούς συγγραφείς, αλλά στράφηκε αποκλειστικά στη συγγραφή μόνο μετά την τεράστια επιτυχία του μυθιστορήματος «Νορβηγικό Δάσος», που έχει πουλήσει περισσότερα από 10.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έγινε κινηματογραφική ταινία
Έκτοτε ο Μουρακάμι μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στην Ιαπωνία και τη Χαβάη, δουλεύοντας με συνέπεια τα μυθιστορήματά του.
Αγαπάει ιδιαίτερα και έκανε κάποτε, τη διαδρομή του κλασικού μαραθωνίου της Αθήνας. Έχει τιμηθεί μα τα βραβεία Franz Kafka και Hans Christian Andersen, καθώς και το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Ιαπωνίας, το Yomiury, ενώ βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους υποψηφίους για το βραβείο Νόμπελ.
Η μετάφραση από τα αγγλικά είναι της Αργυρώς Μαντόγλου.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Ο Μουρακάμι υφαίνει την πραγματικότητα σαν μεταξωτό ρούχο με άπειρες ανάγλυφες πτυχώσεις απατηλής ομορφιάς».
–The Independent on Sunday
« Ένα χειμαρρώδες μυθιστόρημα κατασκευασμένο σύμφωνα με τους κανόνες του «σασπένς» και του page-turning, μπολιασμένο με ισχυρές δόσεις χιούμορ, ιστορίας και φαντασίας».
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ-BookPress
«Το Κουρδιστό Πουλί είναι ένα ταξίδι σε ένα ατελείωτο όνειρο από αυτά που μιλάνε για τη σύγχρονη μοναξιά αλλά και την εσωτερική αναζήτηση της ταυτότητάς μας…»
Vintage stories.
«To κουρδιστό πουλί δεν είναι μόνο ένα βιβλίο που θα διαβάσεις απλά για να περάσεις την ώρα σου αλλά που τελειώνοντας το θα σε κάνει να αισθανθείς ένας πολύ διαφορετικός ως και ευτυχισμένος άνθρωπος θα έλεγα δεδομένου ότι στην πραγματικότητα περισσότερο από βιβλίο αποτελεί ένα ταξίδι προσωπικής αναζήτησης, ένα παιχνίδι αντοχών, ένα παιχνίδι ερωτήσεων και απαντήσεων που όλοι λίγο πολύ θα θέλαμε να τολμήσουμε να θέσουμε στους εαυτούς μας».
ΜΑΡΙΑ ΜΠΙΚΑΚΗ -GoodReads
