Διαβάσαμε: Κώστας Ακρίβος «Ανδρωμάχη» (Μεταίχμιο)

Θα έλεγε κανείς πως η Ανδρομάχη έζησε έναν πλήρη κύκλο της ζωής
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Στον πόλεμο υπάρχουν οι νικητές και οι νικημένοι.

Και η ιστορία, συνήθως, ασχολείται με τους νικητές. Με τους νικημένους ασχολούνται οι ποιητές. Και ο Κώστας Ακρίβος, από αυτήν ακριβώς την πλευρά, έγραψε την ιστορία της Ανδρομάχης. Της Ανδρομάχης που υπήρξε γυναίκα του Έκτορα και μητέρα του Αστυάνακτα. Που οι νικητές Έλληνες, μικρό παιδί, τον πέταξαν από τα τείχη της κατακτημένης Τροίας, για να μη συνεχιστεί η γενιά των βασιλιάδων της Τροίας. Τον Έκτορα. Τον άντρα της, είχε προλάβει να σκοτώσει ο Αχιλλέας, ενώ η Ανδρομάχη παρακολουθούσε την μονομαχία τους από τα τείχη της Τροίας.

Η Ανδρομάχη ακολούθησε την μοίρα των Τρωάδων. Των γυναικών της Τροίας που μοιράστηκαν σαν λάφυρα οι αρχηγοί των Αχαιών. Η Ανδρομάχη έτυχε στον κλήρο του Νεοπτόλεμου, του γιου του νεκρού πια Αχιλλέα. Μεταφέρθηκε στην Ελλάδα και έζησε σαν σκλάβα στην αυλή του. Έκανε μαζί του τέσσερις γιους: τον Μολοσσό, τον Αμφίαλο, τον Πίελο και τον Πέργαμο. Μετά τον θάνατο του Νεοπτόλεμου, η Ανδρομάχη έφυγε από την Φθία με τον Έλενο, τον αδελφό του Έκτορα, για την Ήπειρο, όπου ίδρυσαν την Νέα Τροία. Αργότερα, μετά τον θάνατο του Έλενου, η Ανδρομάχη με τον γιό της τον Πέργαμο, ήρθαν στην Μικρά Ασία όπου ο γιός της ίδρυσε την πόλη που έδωσε το όνομά του: την Πέργαμο.

Θα έλεγε κανείς πως η Ανδρομάχη έζησε έναν πλήρη κύκλο της ζωής. Εξαρτάται βέβαια, πώς μετράει κανείς την ζωή. Η ανάμνηση του Έκτορα και του μικρού Αστυάνακτα δεν την άφησε ποτέ, όσα χρόνια κι αν πέρασαν. Πρώτος έρωτας, πρώτο παιδί. Το τέλος του βιβλίου βρίσκει την Ανδρομάχη πάνω στα τείχη της Περγάμου, αποφασισμένη να πέσει και να σκοτωθεί. Τα χρόνια που πέρασαν δεν στάθηκαν ικανά να σβήσουν από μέσα της τον πόνο που ένιωσε.

«Ένα βήμα με χώριζε από το σκοτεινό τίποτα του γκρεμού. Αν άργησα να του απαντήσω, δεν ήταν από φόβο ή δειλία. Από τον πειρασμό της αλαζονείας ήταν: για να δει και ο ίδιος, ο Πέργαμος, πως η μητέρα του δεν είχε χάσει την τόλμη της αυτοτιμωρίας. Πλάνη. Γιατί ο δισταγμός στάθηκε αρκετός σ' εκείνον να αρθρώσει και τον επόμενο λόγο του. Την αγγελία πως είχε αποφασίσει να χαρίσει στο νεογέννητο παιδί του το όνομα που τόσα χρόνια δαύλιζε τις στάχτες της μνήμης μου. Τι γενναιοδωρία προς έναν αδερφό, που στην απώλειά του, χρωστάει αυτός τη δική του ύπαρξη!».

Κάπως έτσι, έρχεται η κάθαρση. Ηλικιωμένη πια, η Ανδρομάχη γίνεται γιαγιά και ο γιος της δίνει στον γιο του το όνομα του Αστυάνακτα. Και μπορεί ο θάνατος να έχει κυβερνήσει την ζωή της, αλλά η ζωή στο τέλος έχει τον τελευταίο λόγο.

Ο Κώστας Ακρίβος έγραψε ένα βιβλίο για τους νικημένους. Με τόλμη, λυρισμό, τρυφερότητα, με γνώση των πηγών, με αυτοσυγκράτηση έτσι ώστε να μην γίνει κραυγαλέο, κάποιες φορές σκληρό, όσο σκληρή είναι η ζωή, αλλά που αφήνει στο τέλος μια αχτίδα φωτός να νικήσει τα σκοτάδια.

Έγραψε ένα βιβλίο για τους χαμένους αυτής της ζωής, που όμως, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επιβιώνουν, πολλές φορές ερήμην τους. Ένα βιβλίο που μιλάει για την γυναίκα, την γυναίκα που σε καιρούς πολέμου γίνεται λάφυρο των νικητών, που, εξουσιάζουν το σώμα τους, όμως, δεν μπορούν να εξουσιάσουν την ψυχή της. Η «Άνδρ ω μάχη» του γίνεται ένα γυναικείο σύμβολο που ξεπερνά τους αιώνες και φτάνει στις μέρες μας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο Κώστας Ακρίβος έγραψε την λογοτεχνική απόδοση μιας τραγωδίας.

Αυτή η Ανδρομάχη, με το ωμέγα αντί για όμικρον, που έδωσε «πολλών ανδρών μάχες», γίνεται ένα σύμβολο που μιλάει για την οδύνη των ξεριζωμένων, για την οδύνη αυτών που βρίσκονται από τη μεριά των νικημένων. Και ο συγγραφέας καταφέρνει να ζωντανέψει την ιστορία της σχεδόν ψιθυριστά. Μας δείχνει, ότι η ζωή μπορεί να συνεχιστεί, ακόμα κι αν ο πόνος δεν ξεπερνιέται ποτέ.

«Δεν υπολόγισες σωστά τις βουλές των θεών, Ανδρομάχη. Νόμισες ότι μπορούν οι θνητοί να έχουν στα χέρια τους την απόφαση για έξοδο από τη ζωή, όμως τώρα καταλαβαίνεις πως ούτε αυτό το κατέχουν.
Όλα των θεών. Και της ζωής και του θανάτου. Εκείνοι φυτεύουν στην καρδιά τον φόβο, αυτόν που τώρα σε εμποδίζει να κάνεις το βήμα πάνω και πέρα από τα τείχη για να συναντήσεις τη μοίρα του μονάκριβου παιδιού σου και να αναβιώσεις τον οικτρό του θανάτου. Για κανέναν δεν υπήρξες. Άνθρωπος δεν θα βρεθεί στο μέλλον να μνημονεύσει εσένα, τη γενιά, τα παθήματά σου. Αυτή είναι η μοίρα των ανθρώπων: η λησμονιά. Φως μονάχα η ζωή και όλα τα άλλα έρεβο
ς».

Ο Κώστας Ακρίβος έγραψε ένα βιβλίο σκληρό, τρυφερό, λυρικό, σημερινό. Χωρίς ακαδημαϊσμό, με υπέροχα ελληνικά, με μόνη του έγνοια την ανθρώπινη προσέγγιση. Γιατί, πάνω απ' όλα, αυτό για το οποίο μιλάμε είναι η ανθρώπινη υπόσταση. Όλα τα άλλα, τίτλοι, ηλικίες, ομορφιά, περνούν και χάνονται. Αυτό που μένει είναι ο άνθρωπος και όσα έχει ζήσει. Και όπως γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Το χαμόγελο το βρήκε ξανά, όταν πήγε να την κερδίσει η απελπισία».

Ο Κώστας Ακρίβος γεννήθηκε στις Γλαφυρές του Βόλου το 1958.Δίδαξε φιλολογικά μαθήματα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο από το 1983 ως το 2017. Εκτός από αφηγηματικά βιβλία έχει γράψει το θεατρικό έργο «Ο γηραιός πατήρ μου», ενώ επιμελήθηκε τρείς ανθολογίες και πήρε μέρος σε συλλογικές εκδόσεις καθώς και στη συγγραφή σχολικών εγχειριδίων. Διηύθυνε τη σειρά «Μια πόλη στη Λογοτεχνία» των εκδόσεων Μεταίχμιο και ήταν ο συντονιστής της διαδικτυακής λέσχης ανάγνωσης «Με ανοιχτά βιβλία». Το μυθιστόρημά του «Γάλα Μαγνησίας», βραβεύτηκε με το The Athens Prize for Literature του περιοδικού δέκατα. Βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαικές γλώσσες.

Για το βιβλίο έγραψαν:

«Ο Ακρίβος έχει δείξει έως τώρα σε όλες τους τις γραφές πως γνωρίζει καλά την τέχνη της αφήγησης, και μάλιστα με τη χρήση της πρωτοπρόσωπης φωνής. Άρα δεν εκπλήσσει και εδώ το άρτιο από κάθε άποψη αποτέλεσμα. Ωστόσο, θαρρώ πως με την Ανδρωμάχη του προχώρησε την τέχνη του ακόμη πιο πέρα. Πήρε, ως συγγραφική επινόηση, τη θέση και τη φωνή μιας γυναικείας μορφής και κατόρθωσε να δώσει πλήρη τη μορφή της».
Διώνη Δημητριάδου-BookPress.

«Ο πεζογράφος Ακρίβος έχει τη μοναδική ικανότητα να απευθύνεται με τα βιβλία του στο σύνολο του αναγνωστικού φάσματος, από τους περιστασιακούς αναγνώστες έως τους λάτρεις της απαιτητικής λογοτεχνίας, από τις λατρεμένες γυναίκες που έζησαν μια ζωή μέσα στα βάσανα έχοντας στο κομοδίνο ένα βιβλίο έως τους πιο μορφωμένους συμπολίτες μας, που αναζητούν το κάτι παραπάνω, το πιο σημαντικό, από ανθρώπους που λόγω ταλέντου αλλά και σκληρής δουλειάς έχουν αναλάβει αυτό το καθήκον. Ο πεζογράφος Ακρίβος γράφει έτσι ώστε το σύνολο των δεκτών του να βρίσκει στα έργα του μια ή και περισσότερες πτυχές της ανθρώπινης συνείδησης, της συλλογικής ενσωμάτωσης, της απόλυτης ωριμότητας, της μοιραίας κατάληξης, τέλος, της αφύσικης συνθηκολόγησης των παθών με την ευτυχία.

Η Ανδρομάχη του (σπάνια ενδοσκόπηση της γυναικείας προσωπικότητας) είναι ένα παράδειγμα όσων ισχυριζόμαστε, καθώς αποτελεί το πρότυπο –παρέα με πολλές άλλες γυναικείες φιγούρες και όχι μόνο των ομηρικών επών– συμπόρευσης ακόμη και σήμερα, που το γυναικείο φύλο αναζητεί μετ' επιτάσεως την πραγματική του ταυτότητα και παράλληλα τη θέση του στον σύγχρονο κόσμο, στις σύγχρονες κοινωνίες, στις σύγχρονες συνθήκες βίωσης και δημιουργίας.

Και επιτυγχάνει να κατασκευάσει ένα έργο του ύψους του Αλφόνς (το καλύτερο μυθιστόρημά του, που ποιος δεν το έχει διαβάσει) από την αντίθετη όμως πλευρά, από εκείνη της κόρης, της αδερφής, της συζύγου, της μητέρας, της γιαγιάς, που δρομολογεί τον δικό της πόλεμο με άνδρες που αντιπάθησε γιατί της στέρησαν τον αγαπημένο της σύντροφο και άφησαν ορφανό τον γιο της, από ένα πείσμα ερωτικό, από μια αφηγηματική αρπαγή της ωραίας Ελένης από τον Πάρη, που είχε ως συνέχεια τον Τρωικό πόλεμο και την άλωση της πόλης με το εφεύρημα του Οδυσσέα και τον Δούρειο Ίππο.

Άρα, η ανάδειξη της Ανδρομάχης σε πρωταγωνιστικό ρόλο, με πρωταρχικό λόγο, πυροδοτεί τη γυναικεία αξία και ηθική, αυτές δηλαδή είναι οι αιτίες, ενώ παράλληλα πριμοδοτεί και τη γυναικεία φύση και εξυφαίνει τη γυναικεία υπομονή».
Χρίστος Παπαγεωργίου- Diastiho.

«Το νέο πεζογράφημα του Κώστα Ακρίβου ξεχειλίζει από τον πόνο, το πένθος, τον φόβο, τους βιασμούς και την κακοποίηση της Ανδρομάχης και γενικότερα το έρεβος, αλλά στο τέλος επικρατεί το φως, η ανθρωπιά, αισιοδοξία και η ζωή. Αξίζει να το διαβάσετε...!».
Στέργιος Πουρνάρας

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!