Υπάρχουν κάποια σημεία του κόσμου, γεωγραφικά μιλώντας, που έχουν ταυτιστεί με τα ιστορικά γεγονότα που έγιναν εκεί. Ένα τέτοιο σημείο είναι το Μπέργκοφ, σημείο που υπήρχε η θερινή έπαυλη του Χίτλερ.
Χτισμένη σε ένα μαγευτικό τοπίο, έγινε το σημείο που η ηγεσία των Ναζί έλαβε αποφάσεις που πλήρωσαν με τη ζωή τους εκατομμύρια αθώοι άνθρωποι.
Αυτή η έπαυλη δεν υπάρχει πια. Βομβαρδίστηκε από τα συμμαχικά αεροπλάνα κοντά στο τέλος του πολέμου. Υπάρχει όμως όλη αυτή η μαγευτικά όμορφη περιοχή.
Ας αφήσουμε τον συγγραφέα, όμως, να τα πει καλύτερα: «Διασχίζοντας τα σύνορα της Αυστρίας με τη Γερμανία, στις Βαυαρικές Άλπεις, μέσα στο πράσινο και τις λίμνες και σε υψόμετρο 1000 μέτρων βρίσκεται το Μπερχτεσγκάντεν.
Εκεί ο Χίτλερ, μαγεμένος από την ομορφιά του τοπίου, από τα πρώτα μόλις χρόνια της πορείας του προς την κατάληψη της εξουσίας, κατέστρωσε τα σκοτεινά του σχέδια, τα οποία στηρίχθηκαν στον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.
Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες επισκέπτονται την τοποθεσία για τις διακοπές τους και παράλληλα ανακαλύπτουν έκπληκτοι την ιστορία για το βουνό των Ναζί. Το Μπέργκχοφ δεν υπάρχει πια.
Στο Μπερχτεσγκάντεν ανάμεσα στα γραφικά χωριά, δεσπόζει το Dokumentation Obersalzberg, ένας τόπος μάθησης και ανάμνησης, στο οποίο πάντα θα υπάρχουν εκθέσεις για την ιστορία της περιοχής.
Η «αετοφωλιά» είναι στη θέση της ως εστιατόριο πλέον, και είναι το μοναδικό κτίριο που σώζεται σήμερα από εκείνη την εποχή.
Σε ένα ειδυλλιακό μέρος, όπου ήταν ένα φυσιολογικό βουνό, ο Χίτλερ, ο Μπόρμαν και η υπόλοιπη ηγεσία θα αποφασίσουν για το μέλλον της ανθρωπότητας».
Όπως γράφει στην εισαγωγή αυτού του βιβλίου ο Ιωάννης Θεοδωράτος, δημοσιογράφος και αμυντικός αναλυτής: «Η ειδυλλιακή τοποθεσία Μπερχτεσγκάντεν επί της οποίας δεσπόζει η “φωλιά του αετού” δεν είναι ευκόλως προσβάσιμη με αυτοκίνητο, αλλά υπόκειται σε συγκεκριμένους περιορισμούς – επίσκεψη μόνον πεζή ή με λεωφορεία - καθώς αποτελεί ένα από τα σημεία σύμβολα του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος.
Ο συγγραφέας επισκέφθηκε την περιοχή και εκεί συνέλαβε την ιδέα ενασχολήσεως του με τον τόπο, την ιστορία του και κατ' επέκταση με ιστορικές αναφορές οι οποίες συνδέουν τον πλέον διάσημο κάτοικό του με το Ολοκαύτωμα και τον αντισημιτισμό.
Ο Αδόλφος Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε το Μπερχτεσγκάντεν για λόγους πρακτικούς αλλά και προπαγάνδας προσκαλώντας σημαντικές πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές προσωπικότητες της εποχής. Στο ησυχαστήριο του έλαβαν χώρα σχεδιασμοί και συζητήσεις και ελήφθησαν αποφάσεις που επηρέασαν τη ζωή δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, αφήνοντας ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ευρωπαϊκή και στην παγκόσμια ιστορία».
Ο Αριέλ Λεκαδίτης με αφορμή τον «τόπο» αφήνει την ιστορία να διεισδύσει στο κείμενο του και επιχειρεί να περιγράψει κάποιες από τις συνθήκες που επέτρεψαν στον ναζισμό να κυριαρχήσει πρώτα στη Γερμανία και μετά στην υπόλοιπη Ευρώπη. Περιγράφει περιστατικά από τη ζωή του Χίτλερ που «αιτιολογούν» τον αντισημιτισμό του.
«Ένα ακόμα περιστατικό που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων ήταν η υπόθεση του καθηγητή της ιατρικής Theodor Billroth, ο οποίος είχε ασκήσει έντονη κριτική για την αναλογία των Εβραίων φοιτητών στα πανεπιστήμια και πως οι Εβραίοι όσο κι αν αφομοιωνόντουσαν δεν θα μπορούσαν να αισθανθούν ούτε Γερμανοί ούτε Αυστριακοί και απλά θα παρέμεναν απλά Εβραίοι. Στη Βιέννη ο αντισημιτισμός ήταν διαφορετικός σε σχέση με τη Γερμανία. Στη Βιέννη ο αντισημιτισμός είχε υπόβαθρο το θρησκευτικό κομμάτι παρά το πολιτικό.
Στη Γερμανία ήταν ακριβώς το αντίθετο. Ίσως φανεί παράξενο αλλά το μποϋκοτάζ που εφάρμοσαν οι ναζί στις εβραϊκές επιχειρήσεις την 1η Απριλίου 1933 ήταν ετεροχρονισμένο σε σχέση με την Αυστροουγγαρία. Ήδη από το 1904 υπήρχε το σλόγκαν στην αυτοκρατορία των Αψβούργων «Μην αγοράζετε από τους Εβραίους!»
Δυστυχώς μερίδα της κοινωνίας στη σημερινή Ευρώπη θεωρούσαν τους Γερμανούς της εποχής εκείνης τους ύψιστους αντισημίτες ενώ στην πράξη οι Αυστριακοί τους ξεπερνούσαν. Πολλοί Εβραίοι τόσο στη Βιέννη όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεωρούσαν πως ένας τρόπος αντιμετώπισης του αντισημιτισμού ήταν και το να αλλάξουν θρήσκευμα και να γίνουν χριστιανοί ή απλά να απομακρυνθούν τελείως από την εβραϊκή θρησκεία. Γι' αυτό και τότε υπήρχε ένα μεγάλο ποσοστό μικτών γάμων.
Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρξε μαζική μετανάστευση Εβραίων από την ανατολική Ευρώπη λόγω των διώξεων στη Ρωσία. Οι Εβραίοι της ανατολικής Ευρώπης τους προσφωνούσαν υποτιμητικά Ostjunden οι οποίοι ήταν κατά κύριο λόγο φτωχοί θρησκευόμενοι Εβραίοι. Η ενδυματολογία τους στα μάτια των Βιεννέζων φάνταζε άκρως περίεργη. Μαύρα ρούχα, μακριές γενειάδες, μπουκλάκια και μια γλώσσα που έμοιαζε μεταξύ εβραϊκών και γερμανικών, τα γνωστά σε όλους μας γίντις.
Η παρουσία αυτών των Εβραίων, δημιουργούσε για κάποιο ανεξήγητο λόγο, υπέρμετρο φόβο που μετατρεπόταν σε αύξηση του αντισημιτισμού. Πιθανόν να ήταν το διαφορετικό που ξένιζε τους Βιεννέζους που είχαν συνηθίσει σε μια άλλη κουλτούρα και σε έναν άλλο τρόπο ζωής. Ίσως να ήταν απλά μια αφορμή για μια πιο ελεύθερη έκφραση και δίχως ηθικές αναστολές του αντισημιτισμού και των διώξεων εναντίων των Εβραίων».
Ο συγγραφέας, όπως καταλαβαίνουμε, ερευνά τις ρίζες του αντισημιτισμού στη Ευρώπη, ερευνά τους λόγους και τις αιτίες που οδήγησαν στο Ολοκαύτωμα.
Έχει ερευνήσει τις ιστορικές πηγές, έχει επισκεφτεί τα μέρη που περιγράφει, έχει κάνει το μεταπτυχιακό του στο Πανεπιστήμιο της Χάϊφα, στο τμήμα Holocaust Studies,έκανε την πρακτική του άσκηση στο μουσείο Ολοκαυτώματος του Yad Vashem, στο τμήμα Δικαίων των Εθνών. Είναι απόλυτα σχετικός με το θέμα που επέλεξε να περιγράψει. Και έγραψε αυτό το μικρό βιβλίο των 130 σελίδων, για να υπενθυμίσει σε όλους μας από τι ατραπούς πέρασε η ανθρωπότητα για να φτάσει εδώ που έφτασε. Η ιστορική μνήμη είναι πολύτιμη, γιατί μας επιτρέπει να μην κάνουμε τα ίδια λάθη.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Το νέο βιβλίο του Αριελ Λεκαδίτη «Το βουνό των Ναζί» δεν είναι τόπος. Είναι μνήμη». The Daily Post.gr
Χτισμένη σε ένα μαγευτικό τοπίο, έγινε το σημείο που η ηγεσία των Ναζί έλαβε αποφάσεις που πλήρωσαν με τη ζωή τους εκατομμύρια αθώοι άνθρωποι.
Αυτή η έπαυλη δεν υπάρχει πια. Βομβαρδίστηκε από τα συμμαχικά αεροπλάνα κοντά στο τέλος του πολέμου. Υπάρχει όμως όλη αυτή η μαγευτικά όμορφη περιοχή.
Ας αφήσουμε τον συγγραφέα, όμως, να τα πει καλύτερα: «Διασχίζοντας τα σύνορα της Αυστρίας με τη Γερμανία, στις Βαυαρικές Άλπεις, μέσα στο πράσινο και τις λίμνες και σε υψόμετρο 1000 μέτρων βρίσκεται το Μπερχτεσγκάντεν.
Εκεί ο Χίτλερ, μαγεμένος από την ομορφιά του τοπίου, από τα πρώτα μόλις χρόνια της πορείας του προς την κατάληψη της εξουσίας, κατέστρωσε τα σκοτεινά του σχέδια, τα οποία στηρίχθηκαν στον ρατσισμό και τη μισαλλοδοξία.
Κάθε χρόνο χιλιάδες τουρίστες επισκέπτονται την τοποθεσία για τις διακοπές τους και παράλληλα ανακαλύπτουν έκπληκτοι την ιστορία για το βουνό των Ναζί. Το Μπέργκχοφ δεν υπάρχει πια.
Στο Μπερχτεσγκάντεν ανάμεσα στα γραφικά χωριά, δεσπόζει το Dokumentation Obersalzberg, ένας τόπος μάθησης και ανάμνησης, στο οποίο πάντα θα υπάρχουν εκθέσεις για την ιστορία της περιοχής.
Η «αετοφωλιά» είναι στη θέση της ως εστιατόριο πλέον, και είναι το μοναδικό κτίριο που σώζεται σήμερα από εκείνη την εποχή.
Σε ένα ειδυλλιακό μέρος, όπου ήταν ένα φυσιολογικό βουνό, ο Χίτλερ, ο Μπόρμαν και η υπόλοιπη ηγεσία θα αποφασίσουν για το μέλλον της ανθρωπότητας».
Όπως γράφει στην εισαγωγή αυτού του βιβλίου ο Ιωάννης Θεοδωράτος, δημοσιογράφος και αμυντικός αναλυτής: «Η ειδυλλιακή τοποθεσία Μπερχτεσγκάντεν επί της οποίας δεσπόζει η “φωλιά του αετού” δεν είναι ευκόλως προσβάσιμη με αυτοκίνητο, αλλά υπόκειται σε συγκεκριμένους περιορισμούς – επίσκεψη μόνον πεζή ή με λεωφορεία - καθώς αποτελεί ένα από τα σημεία σύμβολα του γερμανικού εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος.
Ο συγγραφέας επισκέφθηκε την περιοχή και εκεί συνέλαβε την ιδέα ενασχολήσεως του με τον τόπο, την ιστορία του και κατ' επέκταση με ιστορικές αναφορές οι οποίες συνδέουν τον πλέον διάσημο κάτοικό του με το Ολοκαύτωμα και τον αντισημιτισμό.
Ο Αδόλφος Χίτλερ εκμεταλλεύτηκε το Μπερχτεσγκάντεν για λόγους πρακτικούς αλλά και προπαγάνδας προσκαλώντας σημαντικές πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές προσωπικότητες της εποχής. Στο ησυχαστήριο του έλαβαν χώρα σχεδιασμοί και συζητήσεις και ελήφθησαν αποφάσεις που επηρέασαν τη ζωή δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, αφήνοντας ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ευρωπαϊκή και στην παγκόσμια ιστορία».
Ο Αριέλ Λεκαδίτης με αφορμή τον «τόπο» αφήνει την ιστορία να διεισδύσει στο κείμενο του και επιχειρεί να περιγράψει κάποιες από τις συνθήκες που επέτρεψαν στον ναζισμό να κυριαρχήσει πρώτα στη Γερμανία και μετά στην υπόλοιπη Ευρώπη. Περιγράφει περιστατικά από τη ζωή του Χίτλερ που «αιτιολογούν» τον αντισημιτισμό του.
«Ένα ακόμα περιστατικό που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων ήταν η υπόθεση του καθηγητή της ιατρικής Theodor Billroth, ο οποίος είχε ασκήσει έντονη κριτική για την αναλογία των Εβραίων φοιτητών στα πανεπιστήμια και πως οι Εβραίοι όσο κι αν αφομοιωνόντουσαν δεν θα μπορούσαν να αισθανθούν ούτε Γερμανοί ούτε Αυστριακοί και απλά θα παρέμεναν απλά Εβραίοι. Στη Βιέννη ο αντισημιτισμός ήταν διαφορετικός σε σχέση με τη Γερμανία. Στη Βιέννη ο αντισημιτισμός είχε υπόβαθρο το θρησκευτικό κομμάτι παρά το πολιτικό.
Στη Γερμανία ήταν ακριβώς το αντίθετο. Ίσως φανεί παράξενο αλλά το μποϋκοτάζ που εφάρμοσαν οι ναζί στις εβραϊκές επιχειρήσεις την 1η Απριλίου 1933 ήταν ετεροχρονισμένο σε σχέση με την Αυστροουγγαρία. Ήδη από το 1904 υπήρχε το σλόγκαν στην αυτοκρατορία των Αψβούργων «Μην αγοράζετε από τους Εβραίους!»
Δυστυχώς μερίδα της κοινωνίας στη σημερινή Ευρώπη θεωρούσαν τους Γερμανούς της εποχής εκείνης τους ύψιστους αντισημίτες ενώ στην πράξη οι Αυστριακοί τους ξεπερνούσαν. Πολλοί Εβραίοι τόσο στη Βιέννη όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεωρούσαν πως ένας τρόπος αντιμετώπισης του αντισημιτισμού ήταν και το να αλλάξουν θρήσκευμα και να γίνουν χριστιανοί ή απλά να απομακρυνθούν τελείως από την εβραϊκή θρησκεία. Γι' αυτό και τότε υπήρχε ένα μεγάλο ποσοστό μικτών γάμων.
Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρξε μαζική μετανάστευση Εβραίων από την ανατολική Ευρώπη λόγω των διώξεων στη Ρωσία. Οι Εβραίοι της ανατολικής Ευρώπης τους προσφωνούσαν υποτιμητικά Ostjunden οι οποίοι ήταν κατά κύριο λόγο φτωχοί θρησκευόμενοι Εβραίοι. Η ενδυματολογία τους στα μάτια των Βιεννέζων φάνταζε άκρως περίεργη. Μαύρα ρούχα, μακριές γενειάδες, μπουκλάκια και μια γλώσσα που έμοιαζε μεταξύ εβραϊκών και γερμανικών, τα γνωστά σε όλους μας γίντις.
Η παρουσία αυτών των Εβραίων, δημιουργούσε για κάποιο ανεξήγητο λόγο, υπέρμετρο φόβο που μετατρεπόταν σε αύξηση του αντισημιτισμού. Πιθανόν να ήταν το διαφορετικό που ξένιζε τους Βιεννέζους που είχαν συνηθίσει σε μια άλλη κουλτούρα και σε έναν άλλο τρόπο ζωής. Ίσως να ήταν απλά μια αφορμή για μια πιο ελεύθερη έκφραση και δίχως ηθικές αναστολές του αντισημιτισμού και των διώξεων εναντίων των Εβραίων».
Ο συγγραφέας, όπως καταλαβαίνουμε, ερευνά τις ρίζες του αντισημιτισμού στη Ευρώπη, ερευνά τους λόγους και τις αιτίες που οδήγησαν στο Ολοκαύτωμα.
Έχει ερευνήσει τις ιστορικές πηγές, έχει επισκεφτεί τα μέρη που περιγράφει, έχει κάνει το μεταπτυχιακό του στο Πανεπιστήμιο της Χάϊφα, στο τμήμα Holocaust Studies,έκανε την πρακτική του άσκηση στο μουσείο Ολοκαυτώματος του Yad Vashem, στο τμήμα Δικαίων των Εθνών. Είναι απόλυτα σχετικός με το θέμα που επέλεξε να περιγράψει. Και έγραψε αυτό το μικρό βιβλίο των 130 σελίδων, για να υπενθυμίσει σε όλους μας από τι ατραπούς πέρασε η ανθρωπότητα για να φτάσει εδώ που έφτασε. Η ιστορική μνήμη είναι πολύτιμη, γιατί μας επιτρέπει να μην κάνουμε τα ίδια λάθη.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Το νέο βιβλίο του Αριελ Λεκαδίτη «Το βουνό των Ναζί» δεν είναι τόπος. Είναι μνήμη». The Daily Post.gr
