Διαβάσαμε: «Ο επαναστάτης της αβύσσου» του Μηνά Στραβοπόδη (Αρμός)

Ένα μυθιστόρημα που μιλάει για την περίοδο της καραντίνας
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Ζώντας στην εποχή που ζούμε, με τα τύμπανα του πολέμου να χτυπούν, τις κοινωνικές αναταραχές να υποβόσκουν, τον κόσμο να αλλάζει και να θυμίζει ελάχιστα πια τον κόσμο στον οποίο μεγαλώσαμε, μυθιστορήματα σαν αυτό που έγραψε ο Μηνάς Στραβοπόδης είναι καλοδεχούμενα. Νεαρός στην ηλικία-γεννημένος το 1997- είναι απόφοιτος Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, ενώ είναι και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στις Σπουδές Πολέμου του Kings College London. Eίναι διεθνολόγος και πολυτικός αναλυτής. Εχει εργασθεί σε ερευνητικά κέντρα και ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, καθώς επίσης και ως ασκούμενος στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο. Ο ΄΄Επαναστάτης της Αβύσσου΄΄, αποτελεί το πρώτο του μυθιστόρημα. Και ως πρώτο μυθιστόρημα έχει όλο τον ενθουσιασμό του καινούργιου, αλλά και κάποιες αδυναμίες που συχνότατα συναντάμε σε ένα πρώτο βιβλίο.

Η απόφαση, βέβαια, του να γράψει ένα μυθιστόρημα που μιλάει για την περίοδο της καραντίνας και όλων όσων συνέβησαν και θα μπορούσαν να είχαν συμβεί , είναι από μόνη της θαραλλέα. Το βιβλίο του μιλάει για ΄΄ολα όσα θα γίνουν για μένα, χωρίς εμένα΄΄. Για μιά σκοτεινή εποχή που έχει απλωθεί πάνω από την Ευρώπη, μιά εποχή που τα ανθρώπινα δικαιώματα καταστρατηγούνται ή και καταργούνται, για τα κέντρα λήψης αποφάσεων που είναι πιά έξω από τα σύνορα της κάθε χώρας, για όλα όσα βλέπουμε να έρχονται και να καταργούν κάθε έννοια δημοκρατίας όπως την γνωρίσαμε.

Ο ίδιος ο συγγραφέας γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του:

΄΄Μέσα στους δρόμους των Βρυξελλών, της Φλωρεντίας, της Βουδαπέστης, της Αθήνας και του Πειραιά και με φόντο μιά πανδημία, την έξαρση της ακροδεξιάς βίας και ένα φλεγόμενο Δυτικό Πολιτισμό, η τραγική φιγούρα του πρωταγωνιστή αγωνίζεται διαρκώς να εκπληρώσει δύο αιτήματα: μιά όμορφη, απλή και ευτυχισμένη καθημερινότητα και μιά δίκαιη κοινωνία απαλλαγμένη από το μίσος για το διαφορετικό, τη μισαλλοδοξία και την αδικία΄΄.


Δύο αιτήματα που θα έλεγε κανείς ότι είναι αυτονόητα. Στην εποχή μας όμως δεν είναι. Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου αγωνίζεται για αυτά, εν μέσω ενός Δυτικού Πολιτισμού που μοιάζει να καταρρέει, μιάς Δημοκρατίας που έχει στην πράξη καταργηθεί και εν μέσω κοινωνικών συγκρούσεων στους δρόμους των μεγαλουπόλεων της Ευρώπης.

Η αφήγηση ξεκινάει με την περιγραφή της καθημερινότητας εν μέσω πανδημίας, κατάσταση που ζήσαμε κι εμείς βεβαίως, δυο χρόνια πριν:

΄΄΄Σηκώθηκα από το κρεβάτι, με την υφιστάμενη κατάσταση είχα χάσει τις ημέρες, δεν ήξερα αν ήταν Δευτέρα, Τρίτη ή Σαββατοκύριακο. Ολα πλέον είχαν αυτοματοποιηθεί, οι μέρες δεν είχαν καμία διαφορά η μία με την άλλη. Ολη την ημέρα ήμουν σπίτι, εγώ και ο μισός πλανήτης μαζί με εμένα. Απίστευτο! Δεν το χωράει ο νούς πως στον 21ο αιώνα είμαι μάρτυρας μιας τέτοιας κατάστασης, πραγματικά δεν μπορώ να το πιστέψω.

Το είχα αποφασίσει, σήμερα θα έσπαγα τους νόμους, θα παρανομούσα! Θα έβγαινα έξω από το σπίτι, χωρίς να έχω λόγο, θα έκανα αυτό που η κυβέρνηση αποκαλεί, και όλοι πλέον το δέχονται και το υπηρετούν πιστά, ΄΄μιά άσκοπη μετακίνηση΄΄. Ασκοπη μετακίνηση, δηλαδή απλά θα έβγαινα από το σπίτι και δεν θα πήγαινα στο σούπερ μάρκετ. Μόνο αυτή θεωρείται στις μέρες μας σκόπιμη μετακίνηση.΄΄

Το ζήσαμε όλοι αυτό στο πρόσφατο παρελθόν, το θυμόμαστε. Βέβαια, ο ήρωας μας ζεί στις Βρυξέλλες και όλα, σε σχέση με την Ελλάδα, του φαίνονται πιό σκοτεινά. Αν και ,λίγο-πολύ, η ίδια εικόνα επικρατούσε στις μεγαλουπόλης της Ευρώπης στην διάρκεια της πρώτης καραντίνας.

΄΄Συνέχισα την πορεία μου στον δρόμο. Εστριψα δεξιά και βγήκα σε έναν πολύ κεντρικό δρόμο, που φυσιολογικά έπρεπε να σφύζει από ζωή, ωστόσο η ησυχία που επικρατούσε ήταν εκκωφαντική.. Δεν υπήρχε άνθρωπος να περπατάει στα τεράστια πεζοδρόμια αυτής της μεγαλούπολης, δεν υπήρχε αυτοκίνητο, λεωφορείο ή τραμ να διασχίζει τους τεράστιους αυτούς δρόμους που απλώνονταν άδειοι και έρημοι μπροστά μου. Σκέτη κατάθλιψη πραγματικά. Το μόνο που υπήρχε σε όλη την πόλη ήταν ένα πέπλο μελαγχολίας και φόβου, το οποίο δεν είχε απλώς αγκαλιάσει την πόλη, είχε γίνει πλέον ένα με την πόλη. Τίποτα στην όλη δεν ήταν ανοιχτό, κανένα μαγαζί, κανένας φούρνος, καμία μπυραρία, κανένα μουσείο, ούτε καν οι δημόσιες υπηρεσίες. Είχε μπεί λουκέτο στα πάντα. Αν ήθελες να δείς άνθρωπο τότε έπρεπε να κάνεις την μοναδική ΄΄σκόπιμη΄΄ μετακίνηση που επιτρεπόταν. Η κοινωνικοποίηση πλέον είχε γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του σούπερ μάρκετ΄΄.

Η πανδημία είναι το πλαίσιο, η αφορμή, και ο Μηνάς Στραβοπόδης ξεκινάει από αυτό για να θίξει τα προβλήματα που πέρασε η ελληνική κοινωνία τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Νομίζω ότι φυσικά τίποτα δεν είναι αναπόσπαστο, αλλά , ίσως, αυτό θα έπρεπε να είναι το θέμα του επόμενου βιβλίου του.

΄΄Την τελευταία δεκαετία τα πράγματα στην Ελλάδα ήταν πέρα και πάνω από τραγικά. Τα μέτρα λιτότητας συντάραξαν την κοινωνία και τους ανθρώπους, η οικονομική κρίση του 2008, μετατράπηκε σε πολιτική κρίση στην Ελλάδα το 2012. Ωστόσο, τα δεινά της Ελλάδας δεν σταμάτησαν εκεί, τόσο η οικονομική, όσο και η πολιτική κρίση είχαν απίστευτο αντίκτυπο στην ελληνική κοινωνία, μετατρέποντας τις κρίσεις αυτές σε ανθρωπιστική κρίση. Φοιτητής εγώ τότε,έζησα σε αυτές τις δύσκολες-τραγικές θα έλεγα για χώρα του δυτικού κόσμου-συνθήκες, οι οποίες είχαν αντίκτυπο σε όλη την Ελλάδα, μα αυτό που συνέβη στην Αθήνα ήταν ακόμα χειρότερο. Ακόμη πιο έντονο. Ανθρωποι που μέχρι χθές είχαν το σπίτι τους και τη δουλειά τους, να βρίσκονται ξαφνικά στο δρόμο. Ξεχείλησαν οι δρόμοι της Αθήνας και του Πειραιά με άστεγους ανθρώπους, με ανθρώπους δίχως ελπίδα που έψαχναν την επιβίωσή τους στους κάδους σκουπιδιών της ελληνικής πρωτεύουσας. Μέσα στη φτώχεια, την βρωμιά και την απελπισία έψαχναν ψήγματα επιβίωσης, ψήγματα ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο, για ένα αύριο που θα τους εξασφάλιζε την ανθρώπινη αξιοπρέοεια, ένα αύριο που θα γεμίζε την ματιά των ανθρώπων αυτών ζωή και όχι θάνατο΄΄.

Με αυτές τις συνθήκες ξεκινά ο ήρωας του βιβλίου τον αγώνα του για ένα καλύτερο μέλλον. Θα συναντήσει πολλούς στον δρόμο του, άλλοτε καλούς κι άλλοτε κακούς. Η αναφορά του στην ΄΄Θεία Κωμωδία ΄΄ του Δάντη είναι σημειολογική. Οι αναφορές του στην Ελλάδα και σε ό,τι άφησε πίσω του ο ήρωας, σηματοδοτούν και την επιστροφή του. Και το περιθώριο στο οποίο τελικά θα βρεθεί, ίσως είναι η μοίρα όλων των επαναστατών που ακολουθούν τις ιδέες τους δια βίου.

Ο Μηνάς Στραβοπόδης έγραψε ένα έντιμο βιβλίο με κοινωνικές και πολιτικές αναφορές που αφορούν όλους μας. Κατά την γνώμη μου, χρειαζόμαστε τέτοιες φωνές. Δεν είναι και πολλά τα μυθιστορήματα που αναφέρονται στην οικονομική κρίση και στα συνεπακόλουθά της. Μόνο που τα έβαλε όλα σε αυτό το πρώτο του βιβλίο. Θέλησε να τα πεί όλα και υπερφόρτωσε το βιβλίο του με πληροφορίες σε βάρος της λογοτεχνίας. Κατανοητό είναι. Στις μέρες μας που η παγκόσμια πραγματικότητα διαμορφώνεται λεπτό με το λεπτό, χρειάζεται η καταγραφή της από το βλέμμα νέων ανθρώπων. Είμαι σίγουρος ότι σαν συγγραφέα θα τον βρούμε μπροστά μας στο μέλλον. Εχει πολλά να πεί.

Και όπως είπε ο ίδιος σε μιά πρόσφατη συνέντευξή του:

Το να συστήσω σε κάποιον άγνωστο το βιβλίο μου είναι σίγουρα μια διαδικασία-πρόκληση. Οπωσδήποτε δεν θα έλεγα πολλά για την πλοκή. Για εμένα η πλοκή είναι το μέσο και όχι ο αυτοσκοπός σε ένα βιβλίο. Νομίζω πως θα σύστηνα το βιβλίο επιλέγοντας να απαντήσω στο ερώτημα «γιατί» το έγραψα. Πιο συγκεκριμένα, το μυθιστόρημα «Ο Επαναστάτης της Αβύσσου», το ξεκίνησα σε μια ανεπανάληπτη συνθήκη. Μόλις είχα φύγει στο εξωτερικό για να εργαστώ, ήταν η πρώτη φορά που θα έμενα εκτός Ελλάδας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν είχαν περάσει, λοιπόν, παρά δύο εβδομάδες και στην κυριολεξία κατέρρευσε ο κόσμος - ήταν η στιγμή που όλα τα κράτη άρχιζαν να εφαρμόζουν το καθολικό lockdown για πρώτη φορά. Βρέθηκα, λοιπόν, σε μια ξένη πόλη που είχε μετατραπεί, εν μία νυκτί, σε πόλη-φάντασμα. Εκείνη, λοιπόν, τη στιγμή, μπόρεσα και διέκρινα μια ιστορική συνθήκη, διέκρινα μια ιστορική στιγμή, και σε αυτή τη στιγμή διέκρινα μια αξία - μια υπεραξία καλύτερα. Παράλληλα με αυτή τη συνθήκη αισθάνθηκα ένα έντονο συναίσθημα - δεν ξέρω αν ήταν πάντα θετικό ή αρνητικό το συναίσθημα αυτό, μα νομίζω πως εν τέλει ήταν και τα δύο ανάμικτα. Τότε ήταν η στιγμή που αποφάσισα με μεγάλη σιγουριά πως αυτή η συγκεκριμένη συνθήκη -συνδυασμένη εννοείται με μυθοπλασία- έπρεπε να αποτυπωθεί στο χαρτί. Έτσι και έγινε. Κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown τελείωσα το πρώτο μέρος του βιβλίου, που πολύ αργότερα το ονόμασα: «Προσωπική Κόλαση», δανειζόμενος -περίπου- το σχήμα του ποιητή Δάντη από τη Θεία Κωμωδία.΄΄

Για το βιβλίο έγραψαν:

΄΄ Ο ανώνυμος ήρωας αφήνει μέσα από την ιστορία του την παρακαταθήκη του, ένα είδος «μανιφέστου», στο οποίο μας εξηγεί την «Ιδέα» του. Προσωπική ευτυχία και κοινωνική δικαιοσύνη, τι πιο απλό; Τι πιο αναγκαίο για κάθε άνθρωπο και κάθε κοινωνία; Σε ένα παράλληλο σύμπαν, στο οποίο η Ευρώπη συνταράσσεται από εμφύλιες διαμάχες και οι ακραίες ιδέες έχουν μετουσιωθεί σε ακόμη πιο βίαιες συμπεριφορές, οι ιδέες του Επαναστάτη μας μπορεί να τον κατατάσσουν στους τρελούς. Και στο δικό μας σύμπαν, τι γίνεται; Ποια είναι η δική μας «Ιδέα», για να μην οδηγηθούμε σε αυτό το ζοφερό μέλλον; Μπορεί ο «Επαναστάτης της Αβύσσου» να μην έχει όλες τις απαντήσεις, αλλά είναι βέβαιο ότι μας θέτει πολλές και καίριες ερωτήσεις για τον κόσμο στον οποίο ζούμε και τον κόσμο στον οποίο θέλουμε μια μέρα να ζήσουμε.΄΄ Αριάδνη-Παναγιώτα Φατσή-OFF LINE POST

΄΄ Ο Μηνάς Στραβοπόδης κοιτάζει κατάματα την φρικτή σημερινή πραγματικότητα στις Βρυξέλες, στην Ελλάδα και σε όλο τον Κόσμο και την περιγράφει με ζωντάνια και γλαφυρότητα, με ακρίβεια, διορατικότητα και διεισδυτικότητα.

Οι περιγραφές του είναι τόσο ζωντανές που όταν τις διαβάζεις έχεις την αίσθηση πως βλέπεις κάποιο κινηματογραφικό θρίλερ. Οι αναλύσεις του, κοινωνικές, ιδεολογικές και πολιτικές, περιέχουν πλήθος πληροφοριών, αλλά και φανερώνουν έναν καλλιεργημένο άνθρωπο, κριτική σκέψη, πολέμιο της κοινωνικής αδικίας, που ξέρει να αξιολογεί και να πηγαίνει σε βάθος αναδεικνύοντας κάθε φορά το κύριο.

Ώρες ατελείωτες θα μπορούσες να στέκεσαι απέναντί του και απλώς να τον ακούς να αφηγείται ή να τον διαβάζεις. Ιστορίες; Ναι, ιστορίες. Από αυτές που δεν έχεις απλώς ακούσει. Από αυτές που έχεις φτιάξει ο ίδιος, που έχεις βιώσει, δημιουργήσει. Ιστορικές στιγμές που ήσουν εκεί και εν μέρει καθόρισες.΄΄Κώστας Τραχανάς-FRACTAL

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!