«Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι…»
Ήταν 19 Οκτωβρίου 1949, λίγο μετά το τέλος του εμφυλίου στην Ελλάδα και ο Βασίλης Τσιτσάνης έμπαινε στο studio για να ηχογραφήσει ένα συγκλονιστικό ζεϊμπέκικο, που εμπνεύσθηκε στη ζοφερή περίοδο του εμφυλίου, από τους φαντάρους του κυβερνητικού στρατού.
Όπως είχε αφηγηθεί ο ίδιος ο συνθέτης στον Κώστα Χατζηδουλή:
«Θυμάμαι και θα μου μείνει για πάντα αξέχαστο, ένα συγκλονιστικό περιστατικό, που συνέβη το 1948, όταν πήγα με κομπανία στη Θεσσαλονίκη για να παίξουμε στα νοσοκομεία, εκεί που ήταν οι βαριά τραυματισμένοι – οι περισσότεροι χωρίς χέρια και πόδια. Παίξαμε μέσα στα άλλα και τον “Τραυματία” και τότε έγινε κάτι που δεν περιγράφεται με λόγια. Τραγουδούσαν μαζί μας και οι τραυματίες του νοσοκομείου και με απεγνωσμένες προσπάθειες επιχειρούσαν να σηκωθούν όρθιοι.
Τρέξαν αμέσως οι γιατροί και οι νοσοκόμες και φώναζαν: “Μη, κύριε Τσιτσάνη, σας παρακαλούμε, θα πεθάνουν”. Με κομμένα πόδια και χέρια και είχαν γίνει λεοντάρια! Ξεχνιούνται ποτέ αυτά; Και να ξέρετε ότι ήταν η πρώτη φορά που το άκουγαν, γιατί δεν είχε γίνει ακόμα δίσκος».*
Ο «Τραυματίας» κυκλοφόρησε το 1949 σε τρεις διαφορετικές εκτελέσεις. Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου, στις 19 Οκτωβρίου ηχογραφήθηκε από τον Πρόδρομο Τσαουσάκη και τη Μαρίκα Νίνου στα σεγόντα και κυκλοφόρησε σε δίσκο γραμμοφώνου His master’s voice (AO – 2875, κωδικός μήτρας 1492), στις 20 Οκτωβρίου ηχογραφήθηκε μόνο με τη Μαρίκα Νίνου και κυκλοφόρησε στον επόμενο δίσκο της His master’s voice (AO – 2876, κωδικός μήτρας 1494), ενώ στις 21 Οκτωβρίου (μεταφέρω τις ημερομηνίες με μια μικρή επιφύλαξη), το ηχογράφησε και η Στέλλα Χασκίλ. Αυτή η εγγραφή κυκλοφόρησε σε δίσκο Parlophone (B-74161).
Στα κατοπινά χρόνια ο «Τραυματίας» ηχογραφήθηκε από τραγουδιστές όπως Νίκος Γιουλάκης και ο Νίκος Αλιφραγκής, ενώ το 1974 το τραγούδησε και η Σωτηρία Μπέλλου για τις ανάγκες του 6ου δίσκου της με τις επανεκτελέσεις των ρεμπέτικων στη Lyra, ο οποίος ήταν αφιερωμένος αποκλειστικά σε τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη.
Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας μια ερασιτεχνική ηχογράφηση – ντοκουμέντο θα την χαρακτήριζα – με τον Στέλιο Καζαντζίδη να παίζει κιθάρα και να τραγουδά τον «Τραυματία». Μια ηχογράφηση που πραγματοποιήθηκε σε άγνωστο τόπο και χρόνο, όπως άγνωστος είναι και ο μουσικός που συνοδεύει με το μπουζούκι του τον Καζαντζίδη. Από τη χροιά της φωνής του βάρδου, εικάζω πως πραγματοποιήθηκε κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’70, αρχές του ’80…
Υ.Γ.: Οποιαδήποτε ομοιότητα με σημερινές καταστάσεις και πρόσωπα, δυστυχώς, δεν είναι καθόλου συμπτωματική…
*Πηγή: Κώστας Χατζηδουλής «Βασίλης Τσιτσάνης: Η ζωή μου, το έργο μου» (Εκδόσεις «Νεφέλη», 1980).
Ήταν 19 Οκτωβρίου 1949, λίγο μετά το τέλος του εμφυλίου στην Ελλάδα και ο Βασίλης Τσιτσάνης έμπαινε στο studio για να ηχογραφήσει ένα συγκλονιστικό ζεϊμπέκικο, που εμπνεύσθηκε στη ζοφερή περίοδο του εμφυλίου, από τους φαντάρους του κυβερνητικού στρατού.
Όπως είχε αφηγηθεί ο ίδιος ο συνθέτης στον Κώστα Χατζηδουλή:
«Θυμάμαι και θα μου μείνει για πάντα αξέχαστο, ένα συγκλονιστικό περιστατικό, που συνέβη το 1948, όταν πήγα με κομπανία στη Θεσσαλονίκη για να παίξουμε στα νοσοκομεία, εκεί που ήταν οι βαριά τραυματισμένοι – οι περισσότεροι χωρίς χέρια και πόδια. Παίξαμε μέσα στα άλλα και τον “Τραυματία” και τότε έγινε κάτι που δεν περιγράφεται με λόγια. Τραγουδούσαν μαζί μας και οι τραυματίες του νοσοκομείου και με απεγνωσμένες προσπάθειες επιχειρούσαν να σηκωθούν όρθιοι.
Τρέξαν αμέσως οι γιατροί και οι νοσοκόμες και φώναζαν: “Μη, κύριε Τσιτσάνη, σας παρακαλούμε, θα πεθάνουν”. Με κομμένα πόδια και χέρια και είχαν γίνει λεοντάρια! Ξεχνιούνται ποτέ αυτά; Και να ξέρετε ότι ήταν η πρώτη φορά που το άκουγαν, γιατί δεν είχε γίνει ακόμα δίσκος».*
Ο «Τραυματίας» κυκλοφόρησε το 1949 σε τρεις διαφορετικές εκτελέσεις. Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου, στις 19 Οκτωβρίου ηχογραφήθηκε από τον Πρόδρομο Τσαουσάκη και τη Μαρίκα Νίνου στα σεγόντα και κυκλοφόρησε σε δίσκο γραμμοφώνου His master’s voice (AO – 2875, κωδικός μήτρας 1492), στις 20 Οκτωβρίου ηχογραφήθηκε μόνο με τη Μαρίκα Νίνου και κυκλοφόρησε στον επόμενο δίσκο της His master’s voice (AO – 2876, κωδικός μήτρας 1494), ενώ στις 21 Οκτωβρίου (μεταφέρω τις ημερομηνίες με μια μικρή επιφύλαξη), το ηχογράφησε και η Στέλλα Χασκίλ. Αυτή η εγγραφή κυκλοφόρησε σε δίσκο Parlophone (B-74161).
Στα κατοπινά χρόνια ο «Τραυματίας» ηχογραφήθηκε από τραγουδιστές όπως Νίκος Γιουλάκης και ο Νίκος Αλιφραγκής, ενώ το 1974 το τραγούδησε και η Σωτηρία Μπέλλου για τις ανάγκες του 6ου δίσκου της με τις επανεκτελέσεις των ρεμπέτικων στη Lyra, ο οποίος ήταν αφιερωμένος αποκλειστικά σε τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη.
Σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας μια ερασιτεχνική ηχογράφηση – ντοκουμέντο θα την χαρακτήριζα – με τον Στέλιο Καζαντζίδη να παίζει κιθάρα και να τραγουδά τον «Τραυματία». Μια ηχογράφηση που πραγματοποιήθηκε σε άγνωστο τόπο και χρόνο, όπως άγνωστος είναι και ο μουσικός που συνοδεύει με το μπουζούκι του τον Καζαντζίδη. Από τη χροιά της φωνής του βάρδου, εικάζω πως πραγματοποιήθηκε κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’70, αρχές του ’80…
Υ.Γ.: Οποιαδήποτε ομοιότητα με σημερινές καταστάσεις και πρόσωπα, δυστυχώς, δεν είναι καθόλου συμπτωματική…
*Πηγή: Κώστας Χατζηδουλής «Βασίλης Τσιτσάνης: Η ζωή μου, το έργο μου» (Εκδόσεις «Νεφέλη», 1980).
