«Το χέρι του Θεού» είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Φίλιπ Κερ με πρωταγωνιστή τον Σκότ Μάνσον, προπονητή της Λόντον Σίτυ, που, εκ των πραγμάτων, παίρνει τον ρόλο του ντετέκτιβ. Ο σκληρός, αλλά υπέρογκα αμειβόμενος, κόσμος του επαγγελματικού ποδοσφαίρου είναι ο ουσιαστικός πρωταγωνιστής και ο συγγραφέας καταφέρνει, για άλλη μια φορά, να μας δείξει τι γίνεται πίσω από την λαμπερή βιτρίνα του. Βέβαια, για εμάς τους Έλληνες, η εικόνα που δίνει ο Κέρ δεν είναι καθόλου κολακευτική.
Για να μπούμε καλύτερα στην ουσία του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο: «Η Λόντον Σίτυ ετοιμάζεται να αγωνιστεί εναντίον του Ολυμπιακού για το Τσάμπιον Λιγκ. Η θερμοκρασία είναι υψηλή. Καθώς η Ελλάδα φλέγεται, ο προπονητής Σκοτ Μάνσον είναι αναγκασμένος να τραβήξει τα λουριά στους παίκτες της ομάδας του. Οι εντολές του σαφείς: απαγορεύονται το ποτό, το ξενύχτι και η επαφή με γυναίκες. Η ομάδα πρέπει πάση θυσία να μείνει συγκεντρωμένη, να παίξει καλά στο ματς του Πειραιά και να γυρίσει στο Λονδίνο ανανεωμένη προκειμένου να ετοιμαστεί για τον κρίσιμο επόμενο αγώνα στην έδρα της, το Σιλβερτάουν Ντοκ. Το πλάνο όμως του Σκοτ Μάνσον δεν θα μπορούσε να προβλέψει ένα μοιραίο γεγονός.
Όταν τα αστέρι τα Σίτυ καταρρέει στη διάρκεια του αγώνα με τον Ολυμπιακό, οι θεατές κι οι ποδοσφαιριστές των ομάδων παθαίνουν σοκ. Άραγε ο παίχτης πέθανε από καρδιακή προσβολή; Ή μήπως έχει συμβεί κάτι άλλο και ο θάνατός του θα πρέπει να αποδοθεί σε σκευωρία; Καθώς οι ελληνικές αρχές ξεκινούν έρευα για δολοφονία, ο Σκότ Μανσον καλείται να λύσει το μυστήριο, να ανακαλύψει γρήγορα την αλήθεια και να επαναφέρει την ομάδα στους κανονικούς της ρυθμούς».
Ο Φίλιπ Κερ έγραψε ένα ακόμα αστυνομικό μυθιστόρημα του επιπέδου που μας έχει συνηθίσει. Ο πρόωρος θάνατός του το 2018 σίγουρα στέρησε πολλά από τον κόσμο της αστυνομικής φιλολογίας. Ο χαρακτήρας του Σκοτ Μάνσον δεν θα έχει άλλη περιπέτεια, για αυτόν το παιχνίδι σταμάτησε εδώ. Γρήγορος ρυθμός, κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα αλλά και κατάδυση στον, πολλές φορές, σκοτεινό χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο μυθιστόρημα του συγγραφέα. Βέβαια, για εμάς τους Έλληνες αναγνώστες του Κερ, τα πράγματα μπλέκονται λίγο. Για τον απλό λόγο ότι σχεδόν όλη η πλοκή του βιβλίου γίνεται στην Ελλάδα της κρίσης και των μνημονίων. Αναρωτιέμαι, αν στα μάτια ενός ξένου βγάζαμε αυτή την εικόνα προς τα έξω: «Το ελληνικό σύνταγμα και το δυσλειτουργικό νομικό του σύστημα ήταν αποκαρδιωτικό.
«Οι αστυνομικοι σας», ρώτησε ο Βικ την τροφαντή δικηγόρο μας, «τι κουμάσια είναι;»
«Αυτό που θέλει να πει είναι, μπορούμε να τους δωροδοκήσουμε;» ρώτησε ο Φιλ.
«Άκριβώς», είπε ο Βικ. «Και γιατί όχι; Η χώρα αυτή έχει τεράστιο χρέος και βρίσκεται στον έβδομο χρόνο ύφεσης. Σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά, η συγκεκριμένη χώρα είναι η πλέον διεφθαρμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Αυτή ήταν η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό κάπου εκεί ανάμεσα στο 2010 με 2015, εποχή που περιγράφει ο Κερ στο «Χέρι του Θεού». Περιγράφει, επίσης, με κάποια υπερβολή, κατά την γνώμη μου, τις σχέσεις Ολυμπιακών- Παναθηναϊκών. Και εμείς τους ονομάζουμε «αιώνιους αντίπαλους», αλλά αυτό που περιγράφει ο συγγραφέας στο βιβλίο του για τον κόσμο των δυο ομάδων, το θεωρώ υπερβολικό. Μπορεί, βέβαια, όλη αυτή η αρνητική εικόνα της Ελλάδας την συγκεκριμένη περίοδο να είναι η εικόνα που πρόβαλαν προς τα έξω τα διεθνή ΜΜΕ.
«Κοιτάξτε σε τι κατάσταση είναι η χώρα. Τα μαγαζιά είναι κλειστά με σανίδες. Οι δρόμοι γεμάτοι λακκούβες. Παιδιά των φαναριών παντού. Οι άνθρωποι λένε πως πρόκειται για κρίση χρέους, ότι κι αν σημαίνει αυτό. Στο δωμάτιό μου παρακολουθώ το κανάλι Bloomberg κάθε μέρα από τότε που φτάσαμε, με σκοπό να ανακαλύψω τι στο διάβολο συνέβη στον τόπο». Λέει κάποια στιγμή ένας από τους ήρωες του μυθιστορήματος.
Βέβαια, η Ελλάδα της κρίσης είναι το ντεκόρ. Η ουσία του βιβλίου του Κερ είναι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο και ο αδηφάγος επιχειρηματικός κόσμος που κρύβεται πίσω από την βιτρίνα του αθλητισμού. Ένας κόσμος σκοτεινός, με τεράστια οικονομικά συμφέροντα, που πολύ εύκολα φτάνουν στο έγκλημα. Καμία σχέση με αυτό που πιστεύουν οι φίλαθλοι που σπεύδουν να υποστηρίξουν την ομάδα τους.
«Το ποδόσφαιρο είναι επιχείρηση όπως όλες οι άλλες, ειδικά έξω από το γήπεδο. Και στην αίθουσα συνεδριάσεων δεν υπάρχει τίποτα υπέροχο σε αυτό. Είναι ένα παιχνίδι, αλλά παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, με αγοραστές και πωλητές, προσφορά και ζήτηση, κέρδη και απώλειες».
Ο Φίλιπ Κερ γνωρίζει πολλά από τον κόσμο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, ο ίδιος υπήρξε οπαδός της Άρσεναλ από μικρό παιδί, και στιγματίζει αυτά που θεωρεί κακώς κείμενα. Έτσι κι αλλιώς, ο ίδιος υπήρξε ένας συγγραφέας που σε όλα του τα μυθιστορήματα δεν περιγράφει την βιτρίνα.
Προχωράει και περιγράφει τι υπάρχει πίσω από αυτήν. Και στο «Χέρι του Θεού» κατάφερε να αποτυπώσει όλα αυτά που κάνουν τα βιβλία του ξεχωριστά. Γρήγορος ρυθμός αφήγησης, πιστότητα στις λεπτομέρειες, ανατροπές, ένας πρωταγωνιστής, ο Σκοτ Μάνσον, που δεν είναι επαγγελματίας ντετέκτιβ, προπονητής ποδοσφαίρου είναι, αλλά λύνει ένα ακόμα μυστήριο βασιζόμενος στην κοινή λογική. Διαβάζεται εύκολα και ευχάριστα, όπως όλα τα βιβλία του συγγραφέα, ακόμα κι αν δεν είναι ένα κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα με την παραδοσιακή έννοια του όρου.
Η μετάφραση είναι του Γιώργου Μαραγκού.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Γράφει …και σκοράρει» - Mail on Sunday.
«Η στενή σχέση του σημερινού, πλήρως εμπορευματοποιημένου, ποδοσφαίρου με διάφορες μορφές εγκληματικότητας, παραδοσιακές και καινοτόμες, είναι ασφαλώς κοινό μυστικό. Παρ’ όλα αυτά η αστυνομική λογοτεχνία δεν φαίνεται, τουλάχιστον προς το παρόν, να έχει αξιοποιήσει σε επαρκή βαθμό αυτό το λαμπρό πεδίο δόξας. Αν εξαιρέσω τον μεγάλο Καταλανό Μανουέλ Βάθκεθ Μονταμπλάν («Ο σέντερ φορ δολοφονήθηκε το σούρουπο») και τον Τούρκο Τζελίλ Οκέρ («Το πτώμα με τα ποδοσφαιρικά παπούτσια»), δεν θυμάμαι να έχω διαβάσει άλλα δείγματα αυτού του υπο-είδους, που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «αθλητικό» αστυνομικό μυθιστόρημα». Γιάννης Παπαδημητρίου-Typos-i.gr.
Για να μπούμε καλύτερα στην ουσία του βιβλίου, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο: «Η Λόντον Σίτυ ετοιμάζεται να αγωνιστεί εναντίον του Ολυμπιακού για το Τσάμπιον Λιγκ. Η θερμοκρασία είναι υψηλή. Καθώς η Ελλάδα φλέγεται, ο προπονητής Σκοτ Μάνσον είναι αναγκασμένος να τραβήξει τα λουριά στους παίκτες της ομάδας του. Οι εντολές του σαφείς: απαγορεύονται το ποτό, το ξενύχτι και η επαφή με γυναίκες. Η ομάδα πρέπει πάση θυσία να μείνει συγκεντρωμένη, να παίξει καλά στο ματς του Πειραιά και να γυρίσει στο Λονδίνο ανανεωμένη προκειμένου να ετοιμαστεί για τον κρίσιμο επόμενο αγώνα στην έδρα της, το Σιλβερτάουν Ντοκ. Το πλάνο όμως του Σκοτ Μάνσον δεν θα μπορούσε να προβλέψει ένα μοιραίο γεγονός.
Όταν τα αστέρι τα Σίτυ καταρρέει στη διάρκεια του αγώνα με τον Ολυμπιακό, οι θεατές κι οι ποδοσφαιριστές των ομάδων παθαίνουν σοκ. Άραγε ο παίχτης πέθανε από καρδιακή προσβολή; Ή μήπως έχει συμβεί κάτι άλλο και ο θάνατός του θα πρέπει να αποδοθεί σε σκευωρία; Καθώς οι ελληνικές αρχές ξεκινούν έρευα για δολοφονία, ο Σκότ Μανσον καλείται να λύσει το μυστήριο, να ανακαλύψει γρήγορα την αλήθεια και να επαναφέρει την ομάδα στους κανονικούς της ρυθμούς».
Ο Φίλιπ Κερ έγραψε ένα ακόμα αστυνομικό μυθιστόρημα του επιπέδου που μας έχει συνηθίσει. Ο πρόωρος θάνατός του το 2018 σίγουρα στέρησε πολλά από τον κόσμο της αστυνομικής φιλολογίας. Ο χαρακτήρας του Σκοτ Μάνσον δεν θα έχει άλλη περιπέτεια, για αυτόν το παιχνίδι σταμάτησε εδώ. Γρήγορος ρυθμός, κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα αλλά και κατάδυση στον, πολλές φορές, σκοτεινό χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου είναι τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο μυθιστόρημα του συγγραφέα. Βέβαια, για εμάς τους Έλληνες αναγνώστες του Κερ, τα πράγματα μπλέκονται λίγο. Για τον απλό λόγο ότι σχεδόν όλη η πλοκή του βιβλίου γίνεται στην Ελλάδα της κρίσης και των μνημονίων. Αναρωτιέμαι, αν στα μάτια ενός ξένου βγάζαμε αυτή την εικόνα προς τα έξω: «Το ελληνικό σύνταγμα και το δυσλειτουργικό νομικό του σύστημα ήταν αποκαρδιωτικό.
«Οι αστυνομικοι σας», ρώτησε ο Βικ την τροφαντή δικηγόρο μας, «τι κουμάσια είναι;»
«Αυτό που θέλει να πει είναι, μπορούμε να τους δωροδοκήσουμε;» ρώτησε ο Φιλ.
«Άκριβώς», είπε ο Βικ. «Και γιατί όχι; Η χώρα αυτή έχει τεράστιο χρέος και βρίσκεται στον έβδομο χρόνο ύφεσης. Σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά, η συγκεκριμένη χώρα είναι η πλέον διεφθαρμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Αυτή ήταν η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό κάπου εκεί ανάμεσα στο 2010 με 2015, εποχή που περιγράφει ο Κερ στο «Χέρι του Θεού». Περιγράφει, επίσης, με κάποια υπερβολή, κατά την γνώμη μου, τις σχέσεις Ολυμπιακών- Παναθηναϊκών. Και εμείς τους ονομάζουμε «αιώνιους αντίπαλους», αλλά αυτό που περιγράφει ο συγγραφέας στο βιβλίο του για τον κόσμο των δυο ομάδων, το θεωρώ υπερβολικό. Μπορεί, βέβαια, όλη αυτή η αρνητική εικόνα της Ελλάδας την συγκεκριμένη περίοδο να είναι η εικόνα που πρόβαλαν προς τα έξω τα διεθνή ΜΜΕ.
«Κοιτάξτε σε τι κατάσταση είναι η χώρα. Τα μαγαζιά είναι κλειστά με σανίδες. Οι δρόμοι γεμάτοι λακκούβες. Παιδιά των φαναριών παντού. Οι άνθρωποι λένε πως πρόκειται για κρίση χρέους, ότι κι αν σημαίνει αυτό. Στο δωμάτιό μου παρακολουθώ το κανάλι Bloomberg κάθε μέρα από τότε που φτάσαμε, με σκοπό να ανακαλύψω τι στο διάβολο συνέβη στον τόπο». Λέει κάποια στιγμή ένας από τους ήρωες του μυθιστορήματος.
Βέβαια, η Ελλάδα της κρίσης είναι το ντεκόρ. Η ουσία του βιβλίου του Κερ είναι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο και ο αδηφάγος επιχειρηματικός κόσμος που κρύβεται πίσω από την βιτρίνα του αθλητισμού. Ένας κόσμος σκοτεινός, με τεράστια οικονομικά συμφέροντα, που πολύ εύκολα φτάνουν στο έγκλημα. Καμία σχέση με αυτό που πιστεύουν οι φίλαθλοι που σπεύδουν να υποστηρίξουν την ομάδα τους.
«Το ποδόσφαιρο είναι επιχείρηση όπως όλες οι άλλες, ειδικά έξω από το γήπεδο. Και στην αίθουσα συνεδριάσεων δεν υπάρχει τίποτα υπέροχο σε αυτό. Είναι ένα παιχνίδι, αλλά παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, με αγοραστές και πωλητές, προσφορά και ζήτηση, κέρδη και απώλειες».
Ο Φίλιπ Κερ γνωρίζει πολλά από τον κόσμο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, ο ίδιος υπήρξε οπαδός της Άρσεναλ από μικρό παιδί, και στιγματίζει αυτά που θεωρεί κακώς κείμενα. Έτσι κι αλλιώς, ο ίδιος υπήρξε ένας συγγραφέας που σε όλα του τα μυθιστορήματα δεν περιγράφει την βιτρίνα.
Προχωράει και περιγράφει τι υπάρχει πίσω από αυτήν. Και στο «Χέρι του Θεού» κατάφερε να αποτυπώσει όλα αυτά που κάνουν τα βιβλία του ξεχωριστά. Γρήγορος ρυθμός αφήγησης, πιστότητα στις λεπτομέρειες, ανατροπές, ένας πρωταγωνιστής, ο Σκοτ Μάνσον, που δεν είναι επαγγελματίας ντετέκτιβ, προπονητής ποδοσφαίρου είναι, αλλά λύνει ένα ακόμα μυστήριο βασιζόμενος στην κοινή λογική. Διαβάζεται εύκολα και ευχάριστα, όπως όλα τα βιβλία του συγγραφέα, ακόμα κι αν δεν είναι ένα κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα με την παραδοσιακή έννοια του όρου.
Η μετάφραση είναι του Γιώργου Μαραγκού.
Για το βιβλίο έγραψαν:
«Γράφει …και σκοράρει» - Mail on Sunday.
«Η στενή σχέση του σημερινού, πλήρως εμπορευματοποιημένου, ποδοσφαίρου με διάφορες μορφές εγκληματικότητας, παραδοσιακές και καινοτόμες, είναι ασφαλώς κοινό μυστικό. Παρ’ όλα αυτά η αστυνομική λογοτεχνία δεν φαίνεται, τουλάχιστον προς το παρόν, να έχει αξιοποιήσει σε επαρκή βαθμό αυτό το λαμπρό πεδίο δόξας. Αν εξαιρέσω τον μεγάλο Καταλανό Μανουέλ Βάθκεθ Μονταμπλάν («Ο σέντερ φορ δολοφονήθηκε το σούρουπο») και τον Τούρκο Τζελίλ Οκέρ («Το πτώμα με τα ποδοσφαιρικά παπούτσια»), δεν θυμάμαι να έχω διαβάσει άλλα δείγματα αυτού του υπο-είδους, που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε «αθλητικό» αστυνομικό μυθιστόρημα». Γιάννης Παπαδημητρίου-Typos-i.gr.
