΄Ο μάγειρας του ΄΄Αλκυόνη΄΄ είναι το κύκνειο άσμα ενός σπουδαίου συγγραφέα, διανοούμενου και ανθρώπου. Πολυβραβευμένος σαν συγγραφέας, στρατευμένος πολιτικά, διέσχισε τον 20ο αιώνα ζώντας από κοντά τα γεγονότα που σημάδεψαν την πατρίδα του την Ιταλία, αλλά και την Ευρώπη γενικότερα.
O Aντρέα Καμιλλέρι γεννήθηκε στο Πόρτο Εμπέντοκλε, στη Σικελία, το 1925 . Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου φοίτησε για μικρό χρονικό διάστημα σε επισκοπικό κολέγιο απ’ όπου αποβλήθηκε επειδή πέταξε ένα αυγό σε έναν σταυρό. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο κλασικό λύκειο Empedocle στο Αγκριτζέντο, από όπου πήρε απολυτήριο το 1943 χωρίς να δώσει εξετάσεις, λόγω της επέμβασης των συμμάχων στη Σικελία. Το 1944 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Λογοτεχνίας, αλλά δεν πήρε ποτέ πτυχίο. Την ίδια περίοδο έγινε μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και άρχισε να δημοσιεύει διηγήματα και ποιήματα.
Από το 1948 μέχρι το 1950 σπούδασε σκηνοθεσία στην Ακαδημία Δραματικής τέχνης και ξεκίνησε να εργάζεται ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Το 1954 συμμετείχε σε ένα διαγωνισμό για την πρόσληψη υπαλλήλων στη RAI αλλά δεν προσελήφθη επειδή ήταν κομμουνιστής. Το 1957 παντρεύτηκε την Rosetta Dello Siesto και απέκτησε τρία παιδιά. Ο Καμιλλέρι ήταν ο πρώτος που έφερε στην Ιταλία το θέατρο του παραλόγου του Σάμουελ Μπέκετ, ανεβάζοντας, το 1958, το έργο Το τέλος του παιχνιδιού στο Θέατρο dei Satiri στην Ρώμη και μετά (1970) στην τηλεόραση. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του εξήντα κατάφερε τελικά να εργαστεί στη RAI και συμμετείχε σε πολλές παραγωγές της ιταλικής τηλεόρασης.
Ο Αντρέα Καμιλλέρι ξεκίνησε τη συγγραφική του καριέρα το 1978 με την έκδοση του μυθιστορήματος Η ροή των πραγμάτων. Το 1980, εξέδωσε το μυθιστόρημα Καπνός στον ορίζοντα που είναι το πρώτο από τα μυθιστορήματά του στα οποία η υπόθεση τοποθετείται σε μια φανταστική πόλη στη Σικελία, τη Βιγκάτα, η οποία μοιάζει πολύ με την γενέτειρα του Καμιλέρι, το Πόρτο Εμπέντοκλε, ένα λιμάνι στη νότια Σικελία. Ο τρόπος ζωής των Σικελών και η κουζίνα τους αλλά και η διάλεκτός τους είναι παρόντα σε όλα τα βιβλία με ήρωα τον Μονταλμπάνο.
Έγραψε περισσότερα από 100 βιβλία, αλλά αυτά με ήρωα τον Μονταλμπάνο έχουν πολλές φορές βρεθεί στην λίστα των μπεστ σέλερ στην Ιταλία, έχουν μεταφραστεί σε 32 γλώσσες και έχουν εμπνεύσει την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά.
Η δημοφιλία τόσο του μανιώδους καπνιστή ιταλού συγγραφέα όσο και του λάτρη του φαγητού Μονταλμπάνο εκτοξεύτηκε μετά το 1999, η δημόσια ραδιοτηλέοραση της Ιταλίας RAI ξεκίνησε να προβάλλει τις περιπέτειες του σικελού επιθεωρητή και στη συνέχεια πούλησε τη σειρά σε όλο τον κόσμο.
Το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα το έγραψε όταν ήταν 60 χρονών και ΄΄Ο μάγειρας του ΄΄Αλκυόνη΄΄κυκλοφόρησε το 2019, λίγο πρίν πεθάνει. Οπως γράφει ο ίδιος στο τέλος του βιβλίου ΄΄Αυτό το διήγημα γράφτηκε πριν από δέκα χρόνια όχι ως μυθιστόρημα αλλά ως θέμα για μιά ιταλοαμερικανική ταινία. Οταν ναυάγισε η συμπαραγωγή , χρησιμοποίησα το σενάριο, με κάποιες αλλαγές, για μιά καινούργια ιστορία του Μονταλμπάνο που, αναπόφευκτα, υφίσταται τις συνέπειες , ίσως για καλό, ίσως για κακό, της μη λογοτεχνικής του προέλευσης. Προτού δώσω στην κυκλοφορία αυτό το βιβλίο, θέλησα να το ξαναδιαβάσω. Μολονότι τα κεφάλαια δεν αντιστοιχούν τελεια στις δέκα σελίδες του κομπιούτερ μου, και μολονότι ο Μονταλμπάνο έχει μιά ενεργητικότητα που σήμερα μόνο να την ονειρευτεί μπορεί, και μολονότι οι διάφοροι μπος δεν έχουν ανάγκη να μαζευτούν σε μιά γολέτα, αλλά τους αρκεί ένα ΄΄κλίκ΄΄, θέλω να πώ ότι η γλώσσα είναι εντελώς σύγχρονη, το επεξεργάστηκα ξανά όλο και μου φαίνεται ένα εξαιρετικό βιβλίο του Μονταλμπάνο. Ορίστε, ήθελα να προσθέσω μόνο αυτό.΄΄
Και με ένα κλείσιμο του ματιού χαιρετά οριστικά τον αναγνώστη. Ο Καμιλλέρι μας άφησε ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα, που εμπεριέχει όλα τα στοιχεία που έκαναν διάσημο και τον ίδιο και τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο. Για άλλη μιά φορά το φόντο είναι η Σικελία, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την σικελιάνικη διάλεκτο με τους ιδιωματισμούς, το φαγητό του Ιταλικού νότου παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, και οι κοινωνικές ευαισθησίες του Καμιλλέρι παρούσες. Η ιστορία αρχίζει δραματικά, με απολύσεις υπαλλήλων και εργατών ενός τοπικού ναυπηγείου που διευθύνει ένα διεφθαρμένο και αδίστακτο αφεντικό, ο επονομαζόμενος Τζότζο. Ενας απελπισμένος εργάτης κρεμιέται μέσα σε μιά αποθήκη, απελπισμένος που έμεινε χωρίς δουλειά, και όταν το αφεντικό ρωτάει τον Μονταλμπάνο ΄΄Τα καταφέρατε τελικά να μας αδειάσει τον τόπο;΄΄εκείνος ρωτάει ΄΄Ποιός;΄΄ και όταν η απάντηση που παίρνει είναι ΄΄Ο μαλάκας που κρεμάστηκε΄΄, ΄΄αστραπιαία, το χέρι του Μονταλμπάνο τραβήχτηκε, σηκώθηκε και χτύπησε με δύναμη το πρόσωπο που στεκόταν μπροστά του, κατέβηκε και έπιασε πάλι το χέρι του άλλου και το έσφιξε σα να μη το είχε αφήσει ποτέ. Τα μάτια του Μιμί δεν πρόλαβαν να μεταφέρουν καθαρά στον εγκέφαλο αυτό που είχαν δεί. Τα αυτιά του, όμως, ναί, αυτά είχαν καταγράψει τον ήχο ενός κλασικού, δυνατού χαστουκιού. Ο Τρινκανάτο στεκόταν σαστισμένος, ακίνητος, δύσπιστος, με το χέρι ακόμα απλωμένο. Αν δεν ένοιωθε το μισό του πρόσωπο να καίει, δε θα έλεγε με βεβαιότητα ότι είχε δεχτεί χαστούκι. Κοίταξε τον Αουτζέλλο σαν να ζητούσε μιά εξήγηση γι΄αυτό που συνέβη. Τον είχαν χαστουκίσει ναί ή όχι; Ο Μιμί Αουτζέλιο όμως τον κοίταξε με βλέμμα αγγελικό. Τότε ο Τρινκανάτο αποφάσισε ότι ίσως τον είχε πιάσει πονόδοντος΄΄.
Κλασικός επιθεωρητής Μονταλμπάνο. Και η περιπέτεια που ακολουθεί και μας βρίσκει να συναντάμε τον αστυνόμο μάγειρα στο ιστιοπλοικό ΄΄Αλκυόνη΄΄ είναι μιά από τις καλύτερες που έχει γράψει ο Αντρέα Καμιλλέρι. Η ανάμειξη του FBI είναι βέβαια, καινούργιο στοιχείο, αλλά τελικά την λύση θα την δώσει η εμπειρία του επιθεωρητή.
Διαβάζοντας τον ΄΄Μάγειρα του Αλκυόνη΄΄ καταλαβαίνεις πολύ εύκολα την διαφορά ενός αστυνομικού μυθιστορήματος που είναι γραμμένο από έναν συγγραφέα του ευρωπαικού νότου, ιδιαίτερα αν αυτός είναι ο Καμιλλέρι, σε σχέση με τα αστυνομικά που μας έρχονται από την βόρεια Ευρώπη. Εδώ τα πράγματα είναι εντελώς ανθρώπινα, ο ήλιος της Μεσογείου κρύβει τις σκιές, κυκλοφορεί παντού καθαρός αέρας, μυρωδιές, γεύσεις , αισθήσεις. Τα πράγματα είναι λιγότερο εγκεφαλικά, τα σκοτάδια λιγότερα, η μεταφυσική απούσα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Αντρέα Καμιλλέρι είναι λαική, απλή, ρέουσα, πραγματική. Οι ιδιωματισμοί της Σικελίας παρόντες, και οι ήρωές του άνθρωποι του ευρωπαικού νότου είναι άνθρωποι με σάρκα και οστά, με αισθήματα, με αδυναμίες. Πραγματικοί. Ισως γι΄αυτό ο συγγραφέας κατάφερε να διαβάζουν τα μυθιστορήματά του τόσα εκατομμύρια αναγνώστες. Το σίγουρο είναι ένα: Είτε είστε φάν του επιθεωρητή Μονταλμπάνο είτε όχι, ΄΄Ο μάγειρας του Αλκυόνη΄΄ θα σας κρατήσει συντροφιά, όπως όταν συναντιόμαστε με έναν παλιό φίλο και έχουμε πολλά να πούμε.
Και η αυλαία που πέφτει και για τον συγγραφέα και για τον ήρωά του είναι πραγματικά εντυπωσιακή.
Η πολύ καλή μετάφραση είναι της Φωτεινής Ζερβού.
Για το βιβλίο έγραψε:
΄΄Όλη αυτήν την ώρα ο Καμιλέρι δείχνει να απολαμβάνει την αργή εξέλιξη της ίντριγκας κρατώντας, τρόπον τινά, σε εγρήγορση το αναγνωστικό κοινό, ενώ διευθύνει τους χαρακτήρες του με προεξάρχοντα τον επιθεωρητή σε φαινομενικά ατέρμονες συζητήσεις και πράξεις που δεν οδηγούν πουθενά, μέχρι να κορυφώσει το δράμα στις τελευταίες πενήντα σελίδες!
Ύστερα από 30 βιβλία για τον Σάλβο του και δέκα εκατομμύρια πωλήσεις, ο Καμιλέρι δεν έχει να αποδείξει τίποτα. Έχει πληρώσει και με το παραπάνω το χρέος του. Γι’ αυτό και εμείς απολαμβάνουμε οποιαδήποτε ιδέα ρίχνει στο χαρτί.΄΄ Αντώνης Ν. Φράγκος-Αυγή.
O Aντρέα Καμιλλέρι γεννήθηκε στο Πόρτο Εμπέντοκλε, στη Σικελία, το 1925 . Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου φοίτησε για μικρό χρονικό διάστημα σε επισκοπικό κολέγιο απ’ όπου αποβλήθηκε επειδή πέταξε ένα αυγό σε έναν σταυρό. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο κλασικό λύκειο Empedocle στο Αγκριτζέντο, από όπου πήρε απολυτήριο το 1943 χωρίς να δώσει εξετάσεις, λόγω της επέμβασης των συμμάχων στη Σικελία. Το 1944 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Λογοτεχνίας, αλλά δεν πήρε ποτέ πτυχίο. Την ίδια περίοδο έγινε μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και άρχισε να δημοσιεύει διηγήματα και ποιήματα.
Από το 1948 μέχρι το 1950 σπούδασε σκηνοθεσία στην Ακαδημία Δραματικής τέχνης και ξεκίνησε να εργάζεται ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Το 1954 συμμετείχε σε ένα διαγωνισμό για την πρόσληψη υπαλλήλων στη RAI αλλά δεν προσελήφθη επειδή ήταν κομμουνιστής. Το 1957 παντρεύτηκε την Rosetta Dello Siesto και απέκτησε τρία παιδιά. Ο Καμιλλέρι ήταν ο πρώτος που έφερε στην Ιταλία το θέατρο του παραλόγου του Σάμουελ Μπέκετ, ανεβάζοντας, το 1958, το έργο Το τέλος του παιχνιδιού στο Θέατρο dei Satiri στην Ρώμη και μετά (1970) στην τηλεόραση. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του εξήντα κατάφερε τελικά να εργαστεί στη RAI και συμμετείχε σε πολλές παραγωγές της ιταλικής τηλεόρασης.
Ο Αντρέα Καμιλλέρι ξεκίνησε τη συγγραφική του καριέρα το 1978 με την έκδοση του μυθιστορήματος Η ροή των πραγμάτων. Το 1980, εξέδωσε το μυθιστόρημα Καπνός στον ορίζοντα που είναι το πρώτο από τα μυθιστορήματά του στα οποία η υπόθεση τοποθετείται σε μια φανταστική πόλη στη Σικελία, τη Βιγκάτα, η οποία μοιάζει πολύ με την γενέτειρα του Καμιλέρι, το Πόρτο Εμπέντοκλε, ένα λιμάνι στη νότια Σικελία. Ο τρόπος ζωής των Σικελών και η κουζίνα τους αλλά και η διάλεκτός τους είναι παρόντα σε όλα τα βιβλία με ήρωα τον Μονταλμπάνο.
Έγραψε περισσότερα από 100 βιβλία, αλλά αυτά με ήρωα τον Μονταλμπάνο έχουν πολλές φορές βρεθεί στην λίστα των μπεστ σέλερ στην Ιταλία, έχουν μεταφραστεί σε 32 γλώσσες και έχουν εμπνεύσει την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά.
Η δημοφιλία τόσο του μανιώδους καπνιστή ιταλού συγγραφέα όσο και του λάτρη του φαγητού Μονταλμπάνο εκτοξεύτηκε μετά το 1999, η δημόσια ραδιοτηλέοραση της Ιταλίας RAI ξεκίνησε να προβάλλει τις περιπέτειες του σικελού επιθεωρητή και στη συνέχεια πούλησε τη σειρά σε όλο τον κόσμο.
Το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα το έγραψε όταν ήταν 60 χρονών και ΄΄Ο μάγειρας του ΄΄Αλκυόνη΄΄κυκλοφόρησε το 2019, λίγο πρίν πεθάνει. Οπως γράφει ο ίδιος στο τέλος του βιβλίου ΄΄Αυτό το διήγημα γράφτηκε πριν από δέκα χρόνια όχι ως μυθιστόρημα αλλά ως θέμα για μιά ιταλοαμερικανική ταινία. Οταν ναυάγισε η συμπαραγωγή , χρησιμοποίησα το σενάριο, με κάποιες αλλαγές, για μιά καινούργια ιστορία του Μονταλμπάνο που, αναπόφευκτα, υφίσταται τις συνέπειες , ίσως για καλό, ίσως για κακό, της μη λογοτεχνικής του προέλευσης. Προτού δώσω στην κυκλοφορία αυτό το βιβλίο, θέλησα να το ξαναδιαβάσω. Μολονότι τα κεφάλαια δεν αντιστοιχούν τελεια στις δέκα σελίδες του κομπιούτερ μου, και μολονότι ο Μονταλμπάνο έχει μιά ενεργητικότητα που σήμερα μόνο να την ονειρευτεί μπορεί, και μολονότι οι διάφοροι μπος δεν έχουν ανάγκη να μαζευτούν σε μιά γολέτα, αλλά τους αρκεί ένα ΄΄κλίκ΄΄, θέλω να πώ ότι η γλώσσα είναι εντελώς σύγχρονη, το επεξεργάστηκα ξανά όλο και μου φαίνεται ένα εξαιρετικό βιβλίο του Μονταλμπάνο. Ορίστε, ήθελα να προσθέσω μόνο αυτό.΄΄
Και με ένα κλείσιμο του ματιού χαιρετά οριστικά τον αναγνώστη. Ο Καμιλλέρι μας άφησε ένα εξαιρετικό αστυνομικό μυθιστόρημα, που εμπεριέχει όλα τα στοιχεία που έκαναν διάσημο και τον ίδιο και τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο. Για άλλη μιά φορά το φόντο είναι η Σικελία, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την σικελιάνικη διάλεκτο με τους ιδιωματισμούς, το φαγητό του Ιταλικού νότου παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, και οι κοινωνικές ευαισθησίες του Καμιλλέρι παρούσες. Η ιστορία αρχίζει δραματικά, με απολύσεις υπαλλήλων και εργατών ενός τοπικού ναυπηγείου που διευθύνει ένα διεφθαρμένο και αδίστακτο αφεντικό, ο επονομαζόμενος Τζότζο. Ενας απελπισμένος εργάτης κρεμιέται μέσα σε μιά αποθήκη, απελπισμένος που έμεινε χωρίς δουλειά, και όταν το αφεντικό ρωτάει τον Μονταλμπάνο ΄΄Τα καταφέρατε τελικά να μας αδειάσει τον τόπο;΄΄εκείνος ρωτάει ΄΄Ποιός;΄΄ και όταν η απάντηση που παίρνει είναι ΄΄Ο μαλάκας που κρεμάστηκε΄΄, ΄΄αστραπιαία, το χέρι του Μονταλμπάνο τραβήχτηκε, σηκώθηκε και χτύπησε με δύναμη το πρόσωπο που στεκόταν μπροστά του, κατέβηκε και έπιασε πάλι το χέρι του άλλου και το έσφιξε σα να μη το είχε αφήσει ποτέ. Τα μάτια του Μιμί δεν πρόλαβαν να μεταφέρουν καθαρά στον εγκέφαλο αυτό που είχαν δεί. Τα αυτιά του, όμως, ναί, αυτά είχαν καταγράψει τον ήχο ενός κλασικού, δυνατού χαστουκιού. Ο Τρινκανάτο στεκόταν σαστισμένος, ακίνητος, δύσπιστος, με το χέρι ακόμα απλωμένο. Αν δεν ένοιωθε το μισό του πρόσωπο να καίει, δε θα έλεγε με βεβαιότητα ότι είχε δεχτεί χαστούκι. Κοίταξε τον Αουτζέλλο σαν να ζητούσε μιά εξήγηση γι΄αυτό που συνέβη. Τον είχαν χαστουκίσει ναί ή όχι; Ο Μιμί Αουτζέλιο όμως τον κοίταξε με βλέμμα αγγελικό. Τότε ο Τρινκανάτο αποφάσισε ότι ίσως τον είχε πιάσει πονόδοντος΄΄.
Κλασικός επιθεωρητής Μονταλμπάνο. Και η περιπέτεια που ακολουθεί και μας βρίσκει να συναντάμε τον αστυνόμο μάγειρα στο ιστιοπλοικό ΄΄Αλκυόνη΄΄ είναι μιά από τις καλύτερες που έχει γράψει ο Αντρέα Καμιλλέρι. Η ανάμειξη του FBI είναι βέβαια, καινούργιο στοιχείο, αλλά τελικά την λύση θα την δώσει η εμπειρία του επιθεωρητή.
Διαβάζοντας τον ΄΄Μάγειρα του Αλκυόνη΄΄ καταλαβαίνεις πολύ εύκολα την διαφορά ενός αστυνομικού μυθιστορήματος που είναι γραμμένο από έναν συγγραφέα του ευρωπαικού νότου, ιδιαίτερα αν αυτός είναι ο Καμιλλέρι, σε σχέση με τα αστυνομικά που μας έρχονται από την βόρεια Ευρώπη. Εδώ τα πράγματα είναι εντελώς ανθρώπινα, ο ήλιος της Μεσογείου κρύβει τις σκιές, κυκλοφορεί παντού καθαρός αέρας, μυρωδιές, γεύσεις , αισθήσεις. Τα πράγματα είναι λιγότερο εγκεφαλικά, τα σκοτάδια λιγότερα, η μεταφυσική απούσα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Αντρέα Καμιλλέρι είναι λαική, απλή, ρέουσα, πραγματική. Οι ιδιωματισμοί της Σικελίας παρόντες, και οι ήρωές του άνθρωποι του ευρωπαικού νότου είναι άνθρωποι με σάρκα και οστά, με αισθήματα, με αδυναμίες. Πραγματικοί. Ισως γι΄αυτό ο συγγραφέας κατάφερε να διαβάζουν τα μυθιστορήματά του τόσα εκατομμύρια αναγνώστες. Το σίγουρο είναι ένα: Είτε είστε φάν του επιθεωρητή Μονταλμπάνο είτε όχι, ΄΄Ο μάγειρας του Αλκυόνη΄΄ θα σας κρατήσει συντροφιά, όπως όταν συναντιόμαστε με έναν παλιό φίλο και έχουμε πολλά να πούμε.
Και η αυλαία που πέφτει και για τον συγγραφέα και για τον ήρωά του είναι πραγματικά εντυπωσιακή.
Η πολύ καλή μετάφραση είναι της Φωτεινής Ζερβού.
Για το βιβλίο έγραψε:
΄΄Όλη αυτήν την ώρα ο Καμιλέρι δείχνει να απολαμβάνει την αργή εξέλιξη της ίντριγκας κρατώντας, τρόπον τινά, σε εγρήγορση το αναγνωστικό κοινό, ενώ διευθύνει τους χαρακτήρες του με προεξάρχοντα τον επιθεωρητή σε φαινομενικά ατέρμονες συζητήσεις και πράξεις που δεν οδηγούν πουθενά, μέχρι να κορυφώσει το δράμα στις τελευταίες πενήντα σελίδες!
Ύστερα από 30 βιβλία για τον Σάλβο του και δέκα εκατομμύρια πωλήσεις, ο Καμιλέρι δεν έχει να αποδείξει τίποτα. Έχει πληρώσει και με το παραπάνω το χρέος του. Γι’ αυτό και εμείς απολαμβάνουμε οποιαδήποτε ιδέα ρίχνει στο χαρτί.΄΄ Αντώνης Ν. Φράγκος-Αυγή.
