Ένα μυθιστόρημα που ακροβατεί ανάμεσα στη μυθοπλασία και στην ιστορική πραγματικότητα. Την αφορμή του την έδωσε ένα ιστορικό γεγονός, από αυτά που, συνήθως, χάνονται στα βάθη της ιστορίας.
Ο Adrien Bosc έγραψε ένα πολύ ιδιαίτερο μυθιστόρημα. Ενα ιστορικό γεγονός, το ταξίδι του πλοίου ΄΄Capitaine Paul Lemerle, που απέπλευσε από την Μασσαλία στις 24 Μαρτίου 1941, με προορισμό την Αμερική και πρώτο σταθμό τη Μαρτινίκα. Επιβάτες είναι κάθε λογής και εθνικότητας αποσυνάγωγοι: Γερμανοί κομμουνιστές, Εβραίοι υπό διωγμόν, ΄΄απάτριδες΄΄Ισπανοί που πολέμησαν κατά του Φράνκο. Επίσης, επιχειρηματίες με αδιαφανείς δραστηριότητες, αλλά και λόγιοι και καλλιτέχνες που εγκαταλείπουν τη Γαλλία του Βισύ, όπως ο Κλωντ Λέβι-Στρώς, ο Αντρέ Μπρετόν, ο ζωγράφος Βιφρέντο Λαμ, ο Βίκτορ Σερζ, η Αννα Ζέγκερς και άλλοι. Με λίγα λόγια, άνθρωποι, που για να γλυτώσουν τη ζωή τους από τον Χιτλερισμό που έχει επικρατήσει στην Ευρώπη και ειδικά στη Γαλλία, πρέπει να φύγουν μακριά, να περάσουν τον Ατλαντικό και να βρεθούν στην απέναντι όχθη, στην Αμερική δηλαδή.
΄΄Από τη μιά άκρη του καραβιού στην άλλη,διέσχιζες την Ευρώπη, διασταυρωνόσουν με ξεπεσμένους αστούς, παρακμιακούς διανοούμενους, έκφυλους καλλιτέχνες, όλους αυτούς τους άγνωστους φορείς της ιστορίας ενός λαού. Μια ανεπανάληπτη συγκέντρωση, σε περιορισμένο χώρο, των δυνάμεων της αγωνίας, αυτού που αποκαλείται η δύναμη της απελπισίας. Η Ζερμαίν Κρούλ φιλοδοξούσε να πετύχει ένα καλό ρεπορτάζ, σαν αυτά του φίλου της, του Τζεφ Κέσελ. Στο ΄΄Paul-Lemerle΄΄, θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του, αυτή θα έγραφε την ιστορία του. Εδώ και δέκα χρόνια τουλάχιστον, φοβούνταν ότι όλο αυτό θα τελείωνε άσχημα. Πως είναι δυνατόν να διανοηθεί κάποιος ότι μιά μέρα θα το έσκαγε σαν κυνηγημένο ζώο; Μιά δημοκρατία παρδαλή και μιά σειρά από γραφικούς τύπους, ένα συμπαγές και απίστευτο συνονθύλευμα, η ασπρόμαυρη περίληψη μιάς εποχής, σαν έναν από αυτούς τους πίνακες που αναπαριστούν τη Βαβέλ πριν από την πτώση της, ένας πύργος σε συντρίμμια, με μπόλικες λεπτομέρειες.....Δεν κουράζονταν να διηγούνται για τότε που είχαν φτάσει στο αμήν, αποβλακωμένοι, χωρίς να μπορούν να σκεφτούν το παραμικρό, και παρ’ όλα αυτά σώθηκαν, και σώθηκαν χωρίς κάν να το καταλάβουν. Οι πρόσφυγες, φυλακισμένοι στο καράβι, καταδικασμένοι να κάνουν παρέα μεταξύ τους, απολάμβαναν να διηγούνται τον κίδυνο, να τον δραματοποιούν, να τον εξευγενίζουν, να ηρωοποιούν τη σωτηρία τους, να μοιράζονται το αίσθημα ότι σώθηκαν από το χειρότερο, ότι είχαν επιζήσει, ότι είχαν γλυτώσει από πολύ μεγαλύτερο ναυάγιο. Εξάλλού, γνώριζαν πολύ καλά, ότι ζούσαν με αναστολή, ότι θα μπορούσαν να τους ξεφορτώσουν όπου τύχει, να τους κάνουν έλεγχο, να τους τορπιλίσουν, να πέσουν θύματα πειρατών, να τους γυρίσουν πίσω, και άντε πάλι από την αρχή.Οχι πια ποιός είστε, αλλά πως σωθήκατε; Αυτά σκέφτονταν στο ΄΄Paul Lemerle΄΄.
Το ταξίδι θα διαρκέσει σχδόν ένα μήνα. Κατά τη διάρκειά του , η καθημερινότητα περιλαμβάνει μικροαντιπαλότητες και αμοιβαίες υποψίες, αλλά και στιγμές ευφρόσυνης διάθεσης και γιορτής, όπως όταν το πλοίο περνά τη γραμμή του Ισημερινού. Η άφιξη στη Μαρτινίκα, πολύ γρήγορα καταλαβαίνουν οι επιβάτες, ότι δεν έλυσε τα προβλήματά τους.Το επίσημο Γαλλικό κράτος στις Αντίλλες και στη Γαλλική Γουιάνα, τους αντιμετωπίζει σαν αποδιοπομπαίους τράγους που δραπέτευσαν από τη μητρόπολη,τους στιβάζει σε ένα παλιό κάτεργο, παίρνει τα χρήματα που έχουν πάνω τους, και βέβαια, μέχρι να φτάσει ο καθένας τους στον τελικό προορισμό του, υπήρχε πολύς δρόμος και καμία σιγουριά.
Ο συγγραφέας, από ένα σημείο και μετά επικεντρώνει στον Κλώντ Λεβί –Στρώς,τον κορυφαίο Γάλλο ανθρωπολόγο και έναν από τους πιό σημαντικούς διανοητές του 20ου αιώνα, και τον Αντρέ Μπρετόν, τον θεμελιωτή και κύριο θεωρητικό του υπερρεαλιστικού κινήματος. Οι προσπάθειές τους να φύγουν από τη Μαρτινίκα,μετά από πολλές περιπέτειες , για να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους, που είναι η Νέα Υόρκη, στέφονται με επιτυχία.
΄΄Για πείτε μου, αν ζητούσαμε από κάθε επιβάτη να γράψει ταξιδιωτικό ημερολόγιο, τι νομίζετε ότι θα διαβάζαμε;΄΄ ρωτούσε η Αννα τα δυό της παιδιά. ΄΄Τι είναι το ημερολόγιο καταστρώματος αν όχι μιά κατάθεση; Ζούμε τα ίδια γεγονότα , η υπόθεση είναι η ίδια, αλλά διαφέρουν η πρόσληψή τους και η ερμηνεία τους. Οπότε τι μένει, αν όχι ο καμβάς, ένας σκελετός από ημερομηνίες και σημειώσεις. Τα υπόλοιπα, που είναι ο πλούτος μας, διαφέρουν ριζικά κατά περίπτωση. Πολλαπλότητα βλεμμάτων, αποσπασματική, διαθλασμένη, στρεβλωμένη, τυφλή ως προς τη σύλληψη του όλου. Τι νομίζετε ότι θα βρίσκαμε σε αυτό το ημερολόγιο, αν όχι τα θραύσματα ενός κατακερματισμένου συνόλου; Πάντα βλέπουμε μία μόνο πλευρά των πραγμάτων. Το ταξίδι μας φτάνει στο τέλος του. Τι θα πούμε γι’ αυτό όταν το διηγηθούμε; Τι θα ξεχάσουμε και τι θα συγκρατήσουμε, οδυνηρό ή πολύτιμο; Η διαδρομή μας,παιδιά μου, μοιάζει με την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη, με την Οδύσσεια, που σας διάβαζα πέρυσι: απρόβλεπτα εμπόδια και νέες δοκιμασίες, σε κάθε στάδιο της εξόδου μας΄΄.
Ο Adrien Bosc έγραψε ένα στιβαρό, συναρπαστικό μυθιστόρημα που ακροβατεί ανάμεσα στην ιστορία και την μυθοπλασία. Εψαξε να βρεί πηγές που αναφέρονται στο συγκεκριμμένο ταξίδι. Τις μελέτησε. Εψαξε στα γραπτά που άφησαν πίσω τους οι ταξιδεύοντες. Και κατάφερε να συγκεντρώσει ένα πολύ ενδιαφέρον υλικό, που με πολύ ταλέντο το μετέτρεψε σε μυθιστόρημα. Καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο, από την αρχή μέχρι το τέλος. Η γραφή του είναι έντονη καί κάθε πρόταση που γράφει έχει νόημα που τη γράφει. Καταφέρνει να κάνει τους αναγνώστες του να συμμετέχουν όχι μόνο στο ταξίδι, αλλά και στην κατάσταση από την οποία δραπέτευαν οι ταξιδιώτες.
΄΄Ακολούθησα ΄΄, γράφει στο τέλος του βιβλίου ο ίδιος, ΄΄ένα άλλο ίχνος, τις φωτογραφίες της Ζερμαίν Κρούλ και το ρεπορτάζ της στο κάτεργο του Σαιν-Λωράν –ντυ-Μαρονί. Στο βιβλίο της ΄΄Η ζωή σέρνει τον χορό΄΄, σε αυτούς που είναι πάντα σιγουροι ότι θα έχει σωθεί ένα φίλμ, κάποιο αντίγραφο, έλεγε εμπιστευτικά: ΄΄Εβγαλα φωτογραφίες, αλλά τις κατέστρεψα όλες, γιατί δεν πρέπει να επιβιώσει μια τέτοια ντροπή για τη χώρα΄΄. Ισως το ταξίδι να έπρεπε να μείνει χωρίς εικόνες, τυφλό, μια στιγμή εκτός πραγματικότητας, που θα τη διηγούνταν οι ταξιδιώτες χωρίς καμιά ελπίδα να γίνουν πιστευτοί΄΄.
Ο Αdrien Bosc γεννήθηκε το 1986 στην Αβινιόν. Το 2014 το μυθιστόρημά του ΄΄Constellation΄΄ τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας, καθώς και με το Prix de la Vocation. Ιδρυτής των Editions du Sous-sol, εργάζεται παράλληλα στις εκδόσεις Seuil ως αναπληρωτής διευθυντής.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Το μυθιστόρημα του Μποσκ προσπαθεί να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα που κατατρύχει τον ανθρώπινο νού μετά τον Οδυσσέα, τον Αινεία και τον Αβραάμ: προσωπική αναζήτηση, εξορία, περιπέτεια; Γιατί και από ποιά εσωτερική παρόρμηση κινούμενος ο άνθρωπος εγκαταλείπει τη γή του; Και κυρίως: Τι γίνεται μετά;΄΄΄LE FIGARO –Litteraire.
΄΄Ο Μπόσκ ξέρει να χειρίζεται τον λόγο όπως ο Μπαλζάκ στις περιγραφές του. Το ΄΄Καπιτέν΄΄ μετατρέπεται σε μιά ΄΄Ανθρώπινη Κωμωδία΄΄.Ταυτόχρονα είναι μια πραγματεία γεμάτη σοφία: ΄΄Ο θησαυρός δεν είναι ποτέ στο τέλος του κόσμου΄΄ καταλήγει, ΄΄αλλά στο τέλος του δρόμου΄΄΄-TELERAMA
΄΄Στο πλοίο ΄΄Καπιτέν Πολ Λεμέρλ καταφεύγουν το 1941 οι απόκληροι της Γαλλίας του Βισύ: Ισπανοί δημοκρατικοί, Εβραίοι, απάτριδες. Το βιβλίο διηγείται την περιπέτεια αυτών των εξόριστων που βρίσκονται ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Ζωές σε αναστολή-οι ζωές του Βικτόρ Σέρζ, του Βιφρέντο Λαμ, του Κλωντ Λεβί-Στρώς και πολλών άλλων. Κοινά πεπρωμένα, αλληλέγγυα το ένα προς το άλλο, παρά τις διαφορές ως προς την κοινωνική τάξη, τη γλώσσα, τις αξίες. Αντί της συναισθηματικής εμπλοκής που θα μπορούσε να προκαλέσει η κατάσταση που περιγράφει, ο Μποσκ προκρίνει την ακρίβεια, τη διακριτικότητα, τη λεπτότητα, εν τέλει, που πάντοτε δείχνουμε σε όσους θαυμάζουμε΄΄. Les Introckuptibles
Ο Adrien Bosc έγραψε ένα πολύ ιδιαίτερο μυθιστόρημα. Ενα ιστορικό γεγονός, το ταξίδι του πλοίου ΄΄Capitaine Paul Lemerle, που απέπλευσε από την Μασσαλία στις 24 Μαρτίου 1941, με προορισμό την Αμερική και πρώτο σταθμό τη Μαρτινίκα. Επιβάτες είναι κάθε λογής και εθνικότητας αποσυνάγωγοι: Γερμανοί κομμουνιστές, Εβραίοι υπό διωγμόν, ΄΄απάτριδες΄΄Ισπανοί που πολέμησαν κατά του Φράνκο. Επίσης, επιχειρηματίες με αδιαφανείς δραστηριότητες, αλλά και λόγιοι και καλλιτέχνες που εγκαταλείπουν τη Γαλλία του Βισύ, όπως ο Κλωντ Λέβι-Στρώς, ο Αντρέ Μπρετόν, ο ζωγράφος Βιφρέντο Λαμ, ο Βίκτορ Σερζ, η Αννα Ζέγκερς και άλλοι. Με λίγα λόγια, άνθρωποι, που για να γλυτώσουν τη ζωή τους από τον Χιτλερισμό που έχει επικρατήσει στην Ευρώπη και ειδικά στη Γαλλία, πρέπει να φύγουν μακριά, να περάσουν τον Ατλαντικό και να βρεθούν στην απέναντι όχθη, στην Αμερική δηλαδή.
΄΄Από τη μιά άκρη του καραβιού στην άλλη,διέσχιζες την Ευρώπη, διασταυρωνόσουν με ξεπεσμένους αστούς, παρακμιακούς διανοούμενους, έκφυλους καλλιτέχνες, όλους αυτούς τους άγνωστους φορείς της ιστορίας ενός λαού. Μια ανεπανάληπτη συγκέντρωση, σε περιορισμένο χώρο, των δυνάμεων της αγωνίας, αυτού που αποκαλείται η δύναμη της απελπισίας. Η Ζερμαίν Κρούλ φιλοδοξούσε να πετύχει ένα καλό ρεπορτάζ, σαν αυτά του φίλου της, του Τζεφ Κέσελ. Στο ΄΄Paul-Lemerle΄΄, θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του, αυτή θα έγραφε την ιστορία του. Εδώ και δέκα χρόνια τουλάχιστον, φοβούνταν ότι όλο αυτό θα τελείωνε άσχημα. Πως είναι δυνατόν να διανοηθεί κάποιος ότι μιά μέρα θα το έσκαγε σαν κυνηγημένο ζώο; Μιά δημοκρατία παρδαλή και μιά σειρά από γραφικούς τύπους, ένα συμπαγές και απίστευτο συνονθύλευμα, η ασπρόμαυρη περίληψη μιάς εποχής, σαν έναν από αυτούς τους πίνακες που αναπαριστούν τη Βαβέλ πριν από την πτώση της, ένας πύργος σε συντρίμμια, με μπόλικες λεπτομέρειες.....Δεν κουράζονταν να διηγούνται για τότε που είχαν φτάσει στο αμήν, αποβλακωμένοι, χωρίς να μπορούν να σκεφτούν το παραμικρό, και παρ’ όλα αυτά σώθηκαν, και σώθηκαν χωρίς κάν να το καταλάβουν. Οι πρόσφυγες, φυλακισμένοι στο καράβι, καταδικασμένοι να κάνουν παρέα μεταξύ τους, απολάμβαναν να διηγούνται τον κίδυνο, να τον δραματοποιούν, να τον εξευγενίζουν, να ηρωοποιούν τη σωτηρία τους, να μοιράζονται το αίσθημα ότι σώθηκαν από το χειρότερο, ότι είχαν επιζήσει, ότι είχαν γλυτώσει από πολύ μεγαλύτερο ναυάγιο. Εξάλλού, γνώριζαν πολύ καλά, ότι ζούσαν με αναστολή, ότι θα μπορούσαν να τους ξεφορτώσουν όπου τύχει, να τους κάνουν έλεγχο, να τους τορπιλίσουν, να πέσουν θύματα πειρατών, να τους γυρίσουν πίσω, και άντε πάλι από την αρχή.Οχι πια ποιός είστε, αλλά πως σωθήκατε; Αυτά σκέφτονταν στο ΄΄Paul Lemerle΄΄.
Το ταξίδι θα διαρκέσει σχδόν ένα μήνα. Κατά τη διάρκειά του , η καθημερινότητα περιλαμβάνει μικροαντιπαλότητες και αμοιβαίες υποψίες, αλλά και στιγμές ευφρόσυνης διάθεσης και γιορτής, όπως όταν το πλοίο περνά τη γραμμή του Ισημερινού. Η άφιξη στη Μαρτινίκα, πολύ γρήγορα καταλαβαίνουν οι επιβάτες, ότι δεν έλυσε τα προβλήματά τους.Το επίσημο Γαλλικό κράτος στις Αντίλλες και στη Γαλλική Γουιάνα, τους αντιμετωπίζει σαν αποδιοπομπαίους τράγους που δραπέτευσαν από τη μητρόπολη,τους στιβάζει σε ένα παλιό κάτεργο, παίρνει τα χρήματα που έχουν πάνω τους, και βέβαια, μέχρι να φτάσει ο καθένας τους στον τελικό προορισμό του, υπήρχε πολύς δρόμος και καμία σιγουριά.
Ο συγγραφέας, από ένα σημείο και μετά επικεντρώνει στον Κλώντ Λεβί –Στρώς,τον κορυφαίο Γάλλο ανθρωπολόγο και έναν από τους πιό σημαντικούς διανοητές του 20ου αιώνα, και τον Αντρέ Μπρετόν, τον θεμελιωτή και κύριο θεωρητικό του υπερρεαλιστικού κινήματος. Οι προσπάθειές τους να φύγουν από τη Μαρτινίκα,μετά από πολλές περιπέτειες , για να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους, που είναι η Νέα Υόρκη, στέφονται με επιτυχία.
΄΄Για πείτε μου, αν ζητούσαμε από κάθε επιβάτη να γράψει ταξιδιωτικό ημερολόγιο, τι νομίζετε ότι θα διαβάζαμε;΄΄ ρωτούσε η Αννα τα δυό της παιδιά. ΄΄Τι είναι το ημερολόγιο καταστρώματος αν όχι μιά κατάθεση; Ζούμε τα ίδια γεγονότα , η υπόθεση είναι η ίδια, αλλά διαφέρουν η πρόσληψή τους και η ερμηνεία τους. Οπότε τι μένει, αν όχι ο καμβάς, ένας σκελετός από ημερομηνίες και σημειώσεις. Τα υπόλοιπα, που είναι ο πλούτος μας, διαφέρουν ριζικά κατά περίπτωση. Πολλαπλότητα βλεμμάτων, αποσπασματική, διαθλασμένη, στρεβλωμένη, τυφλή ως προς τη σύλληψη του όλου. Τι νομίζετε ότι θα βρίσκαμε σε αυτό το ημερολόγιο, αν όχι τα θραύσματα ενός κατακερματισμένου συνόλου; Πάντα βλέπουμε μία μόνο πλευρά των πραγμάτων. Το ταξίδι μας φτάνει στο τέλος του. Τι θα πούμε γι’ αυτό όταν το διηγηθούμε; Τι θα ξεχάσουμε και τι θα συγκρατήσουμε, οδυνηρό ή πολύτιμο; Η διαδρομή μας,παιδιά μου, μοιάζει με την επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη, με την Οδύσσεια, που σας διάβαζα πέρυσι: απρόβλεπτα εμπόδια και νέες δοκιμασίες, σε κάθε στάδιο της εξόδου μας΄΄.
Ο Adrien Bosc έγραψε ένα στιβαρό, συναρπαστικό μυθιστόρημα που ακροβατεί ανάμεσα στην ιστορία και την μυθοπλασία. Εψαξε να βρεί πηγές που αναφέρονται στο συγκεκριμμένο ταξίδι. Τις μελέτησε. Εψαξε στα γραπτά που άφησαν πίσω τους οι ταξιδεύοντες. Και κατάφερε να συγκεντρώσει ένα πολύ ενδιαφέρον υλικό, που με πολύ ταλέντο το μετέτρεψε σε μυθιστόρημα. Καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο, από την αρχή μέχρι το τέλος. Η γραφή του είναι έντονη καί κάθε πρόταση που γράφει έχει νόημα που τη γράφει. Καταφέρνει να κάνει τους αναγνώστες του να συμμετέχουν όχι μόνο στο ταξίδι, αλλά και στην κατάσταση από την οποία δραπέτευαν οι ταξιδιώτες.
΄΄Ακολούθησα ΄΄, γράφει στο τέλος του βιβλίου ο ίδιος, ΄΄ένα άλλο ίχνος, τις φωτογραφίες της Ζερμαίν Κρούλ και το ρεπορτάζ της στο κάτεργο του Σαιν-Λωράν –ντυ-Μαρονί. Στο βιβλίο της ΄΄Η ζωή σέρνει τον χορό΄΄, σε αυτούς που είναι πάντα σιγουροι ότι θα έχει σωθεί ένα φίλμ, κάποιο αντίγραφο, έλεγε εμπιστευτικά: ΄΄Εβγαλα φωτογραφίες, αλλά τις κατέστρεψα όλες, γιατί δεν πρέπει να επιβιώσει μια τέτοια ντροπή για τη χώρα΄΄. Ισως το ταξίδι να έπρεπε να μείνει χωρίς εικόνες, τυφλό, μια στιγμή εκτός πραγματικότητας, που θα τη διηγούνταν οι ταξιδιώτες χωρίς καμιά ελπίδα να γίνουν πιστευτοί΄΄.
Ο Αdrien Bosc γεννήθηκε το 1986 στην Αβινιόν. Το 2014 το μυθιστόρημά του ΄΄Constellation΄΄ τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας, καθώς και με το Prix de la Vocation. Ιδρυτής των Editions du Sous-sol, εργάζεται παράλληλα στις εκδόσεις Seuil ως αναπληρωτής διευθυντής.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Το μυθιστόρημα του Μποσκ προσπαθεί να απαντήσει στο θεμελιώδες ερώτημα που κατατρύχει τον ανθρώπινο νού μετά τον Οδυσσέα, τον Αινεία και τον Αβραάμ: προσωπική αναζήτηση, εξορία, περιπέτεια; Γιατί και από ποιά εσωτερική παρόρμηση κινούμενος ο άνθρωπος εγκαταλείπει τη γή του; Και κυρίως: Τι γίνεται μετά;΄΄΄LE FIGARO –Litteraire.
΄΄Ο Μπόσκ ξέρει να χειρίζεται τον λόγο όπως ο Μπαλζάκ στις περιγραφές του. Το ΄΄Καπιτέν΄΄ μετατρέπεται σε μιά ΄΄Ανθρώπινη Κωμωδία΄΄.Ταυτόχρονα είναι μια πραγματεία γεμάτη σοφία: ΄΄Ο θησαυρός δεν είναι ποτέ στο τέλος του κόσμου΄΄ καταλήγει, ΄΄αλλά στο τέλος του δρόμου΄΄΄-TELERAMA
΄΄Στο πλοίο ΄΄Καπιτέν Πολ Λεμέρλ καταφεύγουν το 1941 οι απόκληροι της Γαλλίας του Βισύ: Ισπανοί δημοκρατικοί, Εβραίοι, απάτριδες. Το βιβλίο διηγείται την περιπέτεια αυτών των εξόριστων που βρίσκονται ανάμεσα στην Ευρώπη και στην Αμερική. Ζωές σε αναστολή-οι ζωές του Βικτόρ Σέρζ, του Βιφρέντο Λαμ, του Κλωντ Λεβί-Στρώς και πολλών άλλων. Κοινά πεπρωμένα, αλληλέγγυα το ένα προς το άλλο, παρά τις διαφορές ως προς την κοινωνική τάξη, τη γλώσσα, τις αξίες. Αντί της συναισθηματικής εμπλοκής που θα μπορούσε να προκαλέσει η κατάσταση που περιγράφει, ο Μποσκ προκρίνει την ακρίβεια, τη διακριτικότητα, τη λεπτότητα, εν τέλει, που πάντοτε δείχνουμε σε όσους θαυμάζουμε΄΄. Les Introckuptibles
