O Guillaume Musso είχε κλέψει τις εντυπώσεις με το προηγούμενο μυθιστόρημά του, ΄΄Το κoρίτσι και η νύχτα΄΄, αλλά με το καινούργιο, την ΄΄Μυστική ζωή των συγγραφέων΄΄, νομίζω ότι πάει πολλά βήματα παραπάνω.
Κατ΄αρχάς, στήνει έναν ολόκληρο κόσμο από την αρχή. Τι εννοώ; Δημιουργεί ένα κεντρικό πρόσωπο, έναν συγγραφέα,τον Νατάν Φολ, που κάνει τον αναγνώστη να πιστέψει ότι είναι πραγματικός. Αυτός ο συγγραφέας κατοικεί σε ένα νησί της Μεσογείου, το Μπομόν,που, έτσι όπως το περιγράφει ο Musso πιστεύεις ότι είναι πραγματικό. Δεν είναι, δεν υπάρχει στον χάρτη. Οσο για τον άλλο ήρωα του βιβλίου, τον Ραφαέλ Μπατάιγ, είναι επίδοξος νέος συγγραφέας που αναζητώντας το συγγραφικό του ίνδαλμα, τον Νατάν Φολ, έρχεται στο νησί όπου ζεί απομονωμένος ο συγγραφέας. Κάποια στιγμή, εμφανίζεται και ο ίδιος στην υπόθεση, με το κανονικό του όνομα: Guillaume Musso. Ολο αυτό δημιουργεί μία τρομερή αληθοφάνεια, ένα καινούργιο βιβλίο μέσα στο βιβλίο.
΄΄Γιατί η ζωή είναι μυθιστόρημα. Και κανένας συγγραφέας δεν σκοτώνει τον αφηγητή του ογδόντα σελίδες πριν από το τέλος της ιστορίας του΄΄, γράφει ο ίδιος ογδόντα σελίδες πριν από το τέλος της δικής του ιστορίας.
Ο Musso στήνει μιά ιστορία όπου ο αναγνώστης, θέλει δε θέλει, γίνεται μέρος της. Παραθέτει στην αρχή κάθε κεφαλαίου λίγες γραμμές κάποιου άλλου, πασίγνωστου συγγραφέα, για να δείξει πόσο σχετικά είναι τα πράγματα και πόσο επικοινωνούν , μέσα από τα κείμενά τους, κάποιοι συγγραφείς. Για παράδειγμα, στο κεφάλαιο όπου ο επίδοξος νέος συγγραφέας προσπαθεί να πλησιάσει τον καθιερωμένο για να του αποσπάσει μιά γνώμη για το βιβλίο του, πράγμα δύσκολο, ο Μusso παραθέτει τα λόγια του Tζόν Στάινμπεκ: ΄΄Το επάγγελμα του συγγραφέα κάνει το επάγγελμα του αναβάτη να μοιάζει το σταθερότερο του κόσμου΄΄.
Και για να περιγράψει όλο το βιβλίο παραθέτει μία ρήση του Gabriel Garcia Marquez :
΄΄Ολοι έχουν τρείς ζωές: μία δημόσια, μία ιδιωτική και μία μυστική....΄΄
Αυτή τη μυστική ζωή του συγγραφέα ΄΄στήνει΄΄ στο καινούργιο του βιβλίο, χρησιμοποιώντας την φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος. Και καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα με πολλά στοιχεία ΄΄καινούργιου΄΄. Θα τολμούσα να πώ ότι δημιουργεί ένα καινούργιο είδος αστυνομικού μυθιστορήματος.
΄΄-Ο αναγνώστης έχει σημασία, αυτό είναι αλήθεια. Γι΄αυτό γράφεις, σε αυτό συμφωνούμε. Ομως το να προσπαθείς να του αρέσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να μη σε διαβάσει ποτέ. Το απαραίτητο είναι ο χυμός που κυλάει μέσα στην ιστορία σου. Αυτός που πρέπει να κυριαρχεί μέσα σου και να σε διαπερνά σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Ο χυμός που πρέπει να καίει τις φλέβες σου, ώστε να μην μπορείς να κάνεις τίποτα λιγότερο απο το να φτάσεις στο τέλος του μυθιστορήματος σου, σαν να εξαρτάται από αυτό η ίδια σου η ζωή. Αυτό σημαίνει να γράφεις. Αυτό θα κάνει τον αναγνώστη σου να νιώσει αιχμάλωτος της ιστορίας σου, να βυθιστεί σ΄αυτή, να χάσει τα σημεία αναφοράς του και ν΄αφεθεί σ΄αυτή, όπως έκανες κι εσύ που την έγραψες΄΄.
Κάτι τέτοιο κάνει και ο ίδιος στην ΄΄Μυστική ζωή των συγγραφέων΄΄ και δημιουργεί ένα μυθιστόρημα που δεν μπορείς να αφήσεις από τα χέρια σου μέχρι να διαβάσεις και την τελευταία σελίδα. Για να ανακαλύψεις τι είναι αληθινό και τι όχι. Οι τελευταίες γραμμές που γράφει ο Musso είναι οι εξής: ΄΄ Τέλος, ο Νατάν Φόλ, ο ήρωας που διάλεξα να με συντροφεύσει στις σελίδες αυτού του βιβλίου, αποφάσισε να απομονωθεί, να εγκαταλείψει την συγγραφή, να αποσυρθεί από τον μιντιακό κόσμο και να εκφράσει τις απόλυτες απόψεις του χάρη στον Μίλαν Κούντερα, τον Τζ.Ντ. Σάλιντζερ, τον Φίλιπ Ροθ-για άλλη μια φορά- και την Ελενα Φεράντε. Είμαι πεπεισμένος ότι υπάρχει στ΄αλήθεια και, όπως ο φανταστικός Γκιγιόμ Μουσό του επιλόγου, θα χαιρόμουν πολύ αν μάθαινα ότι βρήκε ξανά διάθεση για ζωή σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου΄΄.
Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε δύο μέρη: παρελθόν και παρόν.
Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
1999: Επειτα από την έκδοση τριών εμβληματικών μυθιστορημάτων, ο διάσημος συγγραφέας Νατάν Φολ ανακοινώνει το τέλος της συγγραφικής του καριέρας και αποσύρεται στο Μπομόν, ένα παρθένο και όμορφο νησί της Μεσογείου.
Φθινόπωρο 2018: Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο Φολ δεν έχει δώσει ούτε μία συνέντευξη. Καθώς όμως τα μυθιστορήματά του εξακολουθούν να συναρπάζουν τους αναγνώστες, η νεαρή Ελβετίδα δημοσιογράφος Ματίλντ Μονέ καταφτάνει στο απομονωμένο νησί, αποφασισμένη να ξεκλειδώσει τα μυστικά του μοναχικού συγγραφέα. Την ίδια μέρα, ανακαλύπτεται στην παραλία το πτώμα μιάς γυναίκας και οι Αρχές αποκλείουν το νησί. ΄΄
Ανάμεσα στις δύο αυτές ημερομηνίες, ο Γκιγιόμ Μουσό δημιουργεί ένα αριστοτεχνικά στημένο αστυνομικό μυθιστόρημα, με λεπτές ισορροπίες, αναπάντεχες ανατροπές, καλόγουστο γράψιμο, φωτισμένο από το φως της Μεσογείου που δεν αφήνει τίποτα κρυφό για πολύ. Οδηγεί το αστυνομικό μυθιστόρημα σαν είδος, σε μιά άλλη, καινούργια κατεύθυνση όπου φλερτάρει ανοιχτά με την υψηλή λογοτεχνία. Σε πολλά σημεία τα καταφέρνει, και δεν είναι τυχαίο το τελικό αποτέλεσμα του βιβλίου.
Επίσης δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ΄΄Η μυστική ζωή των συγγραφέων΄΄ πούλησε περισσότερα από 1.000.000 αντίτυπα στη Γαλλία ,αφού ο Μουσό είναι ,ίσως, ο πιο πολυδιαβασμένος συγγραφέας στην πατρίδα του. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 44 γλώσσες και κάποια έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο.
Η πολύ καλή μετάφραση είναι της Εύης Γεροκώστα.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Το αληθινό τσαλαβουτάει στα ίδια νερά με την επινόηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μισό αφιερώνει το βιβλίο στον επινοημένο Νατάν. Μήπως δεν είναι, τελικά, επινοημένος; Ο Γάλλος συγγραφέας φτιάχνει μια λογοτεχνική φάρσα με κάλυμμα μυστηρίου και θρίλερ. Σηκώνει κάτοπτρα που το ένα ρίχνει την αντανάκλασή του στο άλλο δίχως στο τέλος ο αναγνώστης να γνωρίζει τι είναι μέρος της μυθοπλασίας και τι κομμάτι της πραγματικότητας. Ο Φολ, ας πούμε, είναι ένα κράμα Σάλιντζερ, Κούντερα και Ροθ. Ο νεαρός Μπατάιγ είναι ένας… Μπατάιγ. Οι λογοτεχνικές αναφορές μέσα στο βιβλίο είναι πολλές. Καταστατική σκέψη του συγγραφέα είναι η ρήση του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές: «Όλοι έχουν τρεις ζωές: μια δημόσια, μια ιδιωτική και μια μυστική». Το βιβλίο φαίνεται στην αρχή πως γράφεται από τον Μπατάιγ, στη συνέχεια αναλαμβάνει ο Φολ, στο τέλος κάνει cameo εμφάνιση ο μυθιστορηματικός Μισό για να ολοκληρωθεί το όλον με τις εξηγήσεις του πραγματικού Μισό. Ω ναι, ο μεταμοντερνισμός ζει στην καρδιά του Γάλλου συγγραφέα.
Η βιβλιοφιλική διάσταση του βιβλίου είναι πρόδηλη, όπως και το διαρκές ερώτημα για το πώς γράφεται ένα βιβλίο, αν ο συγγραφέας απαντάει κάποια στιγμή στο δίλημμα «ποιότητα ή εμπορικότητα» και αν υπάρχει διαλεκτική σχέση μεταξύ ζωής και μυθοπλασίας΄΄, έγραψε ο Διονύσης Μαρίνος στο Bookpress.
΄΄Ενα μυστήριο υψηλού επιπέδου, ένα συναρπαστικό θρίλερ, ένα έξυπνο παιχνίδι αντικατοπτρισμού ανάμεσα στον συγγραφέα και στον αναγνώστη΄΄.
Bernard Lehut. RTL
΄΄Ενα θρίλερ συνααρπαστικό, που δοξάζει την ουσία της λογοτεχνικής δημιουργίας΄΄.Patrick Simonin, TV5 Monde.
Κατ΄αρχάς, στήνει έναν ολόκληρο κόσμο από την αρχή. Τι εννοώ; Δημιουργεί ένα κεντρικό πρόσωπο, έναν συγγραφέα,τον Νατάν Φολ, που κάνει τον αναγνώστη να πιστέψει ότι είναι πραγματικός. Αυτός ο συγγραφέας κατοικεί σε ένα νησί της Μεσογείου, το Μπομόν,που, έτσι όπως το περιγράφει ο Musso πιστεύεις ότι είναι πραγματικό. Δεν είναι, δεν υπάρχει στον χάρτη. Οσο για τον άλλο ήρωα του βιβλίου, τον Ραφαέλ Μπατάιγ, είναι επίδοξος νέος συγγραφέας που αναζητώντας το συγγραφικό του ίνδαλμα, τον Νατάν Φολ, έρχεται στο νησί όπου ζεί απομονωμένος ο συγγραφέας. Κάποια στιγμή, εμφανίζεται και ο ίδιος στην υπόθεση, με το κανονικό του όνομα: Guillaume Musso. Ολο αυτό δημιουργεί μία τρομερή αληθοφάνεια, ένα καινούργιο βιβλίο μέσα στο βιβλίο.
΄΄Γιατί η ζωή είναι μυθιστόρημα. Και κανένας συγγραφέας δεν σκοτώνει τον αφηγητή του ογδόντα σελίδες πριν από το τέλος της ιστορίας του΄΄, γράφει ο ίδιος ογδόντα σελίδες πριν από το τέλος της δικής του ιστορίας.
Ο Musso στήνει μιά ιστορία όπου ο αναγνώστης, θέλει δε θέλει, γίνεται μέρος της. Παραθέτει στην αρχή κάθε κεφαλαίου λίγες γραμμές κάποιου άλλου, πασίγνωστου συγγραφέα, για να δείξει πόσο σχετικά είναι τα πράγματα και πόσο επικοινωνούν , μέσα από τα κείμενά τους, κάποιοι συγγραφείς. Για παράδειγμα, στο κεφάλαιο όπου ο επίδοξος νέος συγγραφέας προσπαθεί να πλησιάσει τον καθιερωμένο για να του αποσπάσει μιά γνώμη για το βιβλίο του, πράγμα δύσκολο, ο Μusso παραθέτει τα λόγια του Tζόν Στάινμπεκ: ΄΄Το επάγγελμα του συγγραφέα κάνει το επάγγελμα του αναβάτη να μοιάζει το σταθερότερο του κόσμου΄΄.
Και για να περιγράψει όλο το βιβλίο παραθέτει μία ρήση του Gabriel Garcia Marquez :
΄΄Ολοι έχουν τρείς ζωές: μία δημόσια, μία ιδιωτική και μία μυστική....΄΄
Αυτή τη μυστική ζωή του συγγραφέα ΄΄στήνει΄΄ στο καινούργιο του βιβλίο, χρησιμοποιώντας την φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος. Και καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα με πολλά στοιχεία ΄΄καινούργιου΄΄. Θα τολμούσα να πώ ότι δημιουργεί ένα καινούργιο είδος αστυνομικού μυθιστορήματος.
΄΄-Ο αναγνώστης έχει σημασία, αυτό είναι αλήθεια. Γι΄αυτό γράφεις, σε αυτό συμφωνούμε. Ομως το να προσπαθείς να του αρέσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να μη σε διαβάσει ποτέ. Το απαραίτητο είναι ο χυμός που κυλάει μέσα στην ιστορία σου. Αυτός που πρέπει να κυριαρχεί μέσα σου και να σε διαπερνά σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Ο χυμός που πρέπει να καίει τις φλέβες σου, ώστε να μην μπορείς να κάνεις τίποτα λιγότερο απο το να φτάσεις στο τέλος του μυθιστορήματος σου, σαν να εξαρτάται από αυτό η ίδια σου η ζωή. Αυτό σημαίνει να γράφεις. Αυτό θα κάνει τον αναγνώστη σου να νιώσει αιχμάλωτος της ιστορίας σου, να βυθιστεί σ΄αυτή, να χάσει τα σημεία αναφοράς του και ν΄αφεθεί σ΄αυτή, όπως έκανες κι εσύ που την έγραψες΄΄.
Κάτι τέτοιο κάνει και ο ίδιος στην ΄΄Μυστική ζωή των συγγραφέων΄΄ και δημιουργεί ένα μυθιστόρημα που δεν μπορείς να αφήσεις από τα χέρια σου μέχρι να διαβάσεις και την τελευταία σελίδα. Για να ανακαλύψεις τι είναι αληθινό και τι όχι. Οι τελευταίες γραμμές που γράφει ο Musso είναι οι εξής: ΄΄ Τέλος, ο Νατάν Φόλ, ο ήρωας που διάλεξα να με συντροφεύσει στις σελίδες αυτού του βιβλίου, αποφάσισε να απομονωθεί, να εγκαταλείψει την συγγραφή, να αποσυρθεί από τον μιντιακό κόσμο και να εκφράσει τις απόλυτες απόψεις του χάρη στον Μίλαν Κούντερα, τον Τζ.Ντ. Σάλιντζερ, τον Φίλιπ Ροθ-για άλλη μια φορά- και την Ελενα Φεράντε. Είμαι πεπεισμένος ότι υπάρχει στ΄αλήθεια και, όπως ο φανταστικός Γκιγιόμ Μουσό του επιλόγου, θα χαιρόμουν πολύ αν μάθαινα ότι βρήκε ξανά διάθεση για ζωή σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου΄΄.
Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε δύο μέρη: παρελθόν και παρόν.
Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο:
1999: Επειτα από την έκδοση τριών εμβληματικών μυθιστορημάτων, ο διάσημος συγγραφέας Νατάν Φολ ανακοινώνει το τέλος της συγγραφικής του καριέρας και αποσύρεται στο Μπομόν, ένα παρθένο και όμορφο νησί της Μεσογείου.
Φθινόπωρο 2018: Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο Φολ δεν έχει δώσει ούτε μία συνέντευξη. Καθώς όμως τα μυθιστορήματά του εξακολουθούν να συναρπάζουν τους αναγνώστες, η νεαρή Ελβετίδα δημοσιογράφος Ματίλντ Μονέ καταφτάνει στο απομονωμένο νησί, αποφασισμένη να ξεκλειδώσει τα μυστικά του μοναχικού συγγραφέα. Την ίδια μέρα, ανακαλύπτεται στην παραλία το πτώμα μιάς γυναίκας και οι Αρχές αποκλείουν το νησί. ΄΄
Ανάμεσα στις δύο αυτές ημερομηνίες, ο Γκιγιόμ Μουσό δημιουργεί ένα αριστοτεχνικά στημένο αστυνομικό μυθιστόρημα, με λεπτές ισορροπίες, αναπάντεχες ανατροπές, καλόγουστο γράψιμο, φωτισμένο από το φως της Μεσογείου που δεν αφήνει τίποτα κρυφό για πολύ. Οδηγεί το αστυνομικό μυθιστόρημα σαν είδος, σε μιά άλλη, καινούργια κατεύθυνση όπου φλερτάρει ανοιχτά με την υψηλή λογοτεχνία. Σε πολλά σημεία τα καταφέρνει, και δεν είναι τυχαίο το τελικό αποτέλεσμα του βιβλίου.
Επίσης δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ΄΄Η μυστική ζωή των συγγραφέων΄΄ πούλησε περισσότερα από 1.000.000 αντίτυπα στη Γαλλία ,αφού ο Μουσό είναι ,ίσως, ο πιο πολυδιαβασμένος συγγραφέας στην πατρίδα του. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 44 γλώσσες και κάποια έχουν διασκευαστεί για τον κινηματογράφο.
Η πολύ καλή μετάφραση είναι της Εύης Γεροκώστα.
Για το βιβλίο έγραψαν:
΄΄Το αληθινό τσαλαβουτάει στα ίδια νερά με την επινόηση. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μισό αφιερώνει το βιβλίο στον επινοημένο Νατάν. Μήπως δεν είναι, τελικά, επινοημένος; Ο Γάλλος συγγραφέας φτιάχνει μια λογοτεχνική φάρσα με κάλυμμα μυστηρίου και θρίλερ. Σηκώνει κάτοπτρα που το ένα ρίχνει την αντανάκλασή του στο άλλο δίχως στο τέλος ο αναγνώστης να γνωρίζει τι είναι μέρος της μυθοπλασίας και τι κομμάτι της πραγματικότητας. Ο Φολ, ας πούμε, είναι ένα κράμα Σάλιντζερ, Κούντερα και Ροθ. Ο νεαρός Μπατάιγ είναι ένας… Μπατάιγ. Οι λογοτεχνικές αναφορές μέσα στο βιβλίο είναι πολλές. Καταστατική σκέψη του συγγραφέα είναι η ρήση του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές: «Όλοι έχουν τρεις ζωές: μια δημόσια, μια ιδιωτική και μια μυστική». Το βιβλίο φαίνεται στην αρχή πως γράφεται από τον Μπατάιγ, στη συνέχεια αναλαμβάνει ο Φολ, στο τέλος κάνει cameo εμφάνιση ο μυθιστορηματικός Μισό για να ολοκληρωθεί το όλον με τις εξηγήσεις του πραγματικού Μισό. Ω ναι, ο μεταμοντερνισμός ζει στην καρδιά του Γάλλου συγγραφέα.
Η βιβλιοφιλική διάσταση του βιβλίου είναι πρόδηλη, όπως και το διαρκές ερώτημα για το πώς γράφεται ένα βιβλίο, αν ο συγγραφέας απαντάει κάποια στιγμή στο δίλημμα «ποιότητα ή εμπορικότητα» και αν υπάρχει διαλεκτική σχέση μεταξύ ζωής και μυθοπλασίας΄΄, έγραψε ο Διονύσης Μαρίνος στο Bookpress.
΄΄Ενα μυστήριο υψηλού επιπέδου, ένα συναρπαστικό θρίλερ, ένα έξυπνο παιχνίδι αντικατοπτρισμού ανάμεσα στον συγγραφέα και στον αναγνώστη΄΄.
Bernard Lehut. RTL
΄΄Ενα θρίλερ συνααρπαστικό, που δοξάζει την ουσία της λογοτεχνικής δημιουργίας΄΄.Patrick Simonin, TV5 Monde.
