Στις 29 Αυγούστου 1931 γεννήθηκε στη Νέα Ιωνία ο Στέλιος Καζαντζίδης…
«Το αχ που με λυτρώνει…»*
Για τη φωνή και τις ερμηνείες του Καζαντζίδη έχουν γραφτεί χιλιάδες λέξεις και σελίδες, έντυπες και διαδικτυακές. Οπότε νομίζω πως άλλη μια ανάλυση των δυνατοτήτων και γενικότερα της καλλιτεχνικής του οντότητας, θα ήταν εντελώς περιττή.
Σκέφτηκα λοιπόν σήμερα, να εστιάσω στη σχέση του Καζαντζίδη με την τέχνη και την τεχνική του αμανέ και να συγκεντρώσω τις ηχογραφήσεις από τη δισκογραφία του, που έχουν μέσα τους τέτοια στοιχεία.
Ένας σύντομος ορισμός του αμανέ δίνεται πολύ εύστοχα στην ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Wikipedia: «Ο αμανές αποτελεί ιδιόρρυθμο είδος μονωδικού, μακρόσυρτου και παθητικού τραγουδιού με κύριο χαρακτηριστικό την επανάληψη του τουρκικού επιφωνήματος αμάν (= έλεος, οίκτος)».
Αν και σε πολλά από τα τραγούδια του Καζαντζίδη είναι ευδιάκριτα τα στοιχεία από τις μουσικές της ανατολής και δεν ήταν λίγες οι φορές που κρίθηκε ως «αμανετζής», είναι ελάχιστα, σε σχέση με το σύνολο της δισκογραφίας του, αυτά που περιέχουν στοιχεία από τους αμανέδες, που τραγούδησε με το δικό του πάντα, απολαυστικό τρόπο. Καταρχάς, μόνο ένα τούρκικο παραδοσιακό τραγούδι αποτελεί καθαρό αμανέ («Ερ γερ καρανλίκ»). Από κει και πέρα – χωρίς να είμαι μουσικολόγος ή μουσικός αναλυτής - στοιχεία από τους αμανέδες εντόπισα σε δεκατέσσερα τραγούδια, από τα οποία δύο έχουν ηχογραφηθεί τρεις φορές («Δεν σε λησμονώ», «Αυτή η νύχτα μένει»), ενώ άλλο ένα έχει γνωρίσει δυο εκτελέσεις («Σαν συννεφιασμένη μέρα»).
Παραθέτουμε όλα τα τραγούδια, εκτός από δυο τρίτες εκτελέσεις, που δεν βρέθηκαν αναρτημένες στο youtube.
Οι απόψεις σας επί του θέματος θα μας ενδιέφεραν ιδιαίτερα…
Μες στον οντά σου (Γιάννης Πολίτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης)
Κυκλοφόρησε το 1958 σε δίσκο 78 στροφών και το 1960 σε δίσκο 45 στροφών His master’s voice.
Δεν σε λησμονώ (Στέλιος Καζαντζίδης – Χρήστος Κολοκοτρώνης)
Α’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1958 σε δίσκο 78 στροφών Columbia και αργότερα σε δίσκο 45 στροφών extended play.
B’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1958 ή 1959 σε δίσκο γραμμοφώνου ΝΙΝΑ και αργότερα σε 45άρι.
Γ’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών Apollo.
Μες στον οντά σου (Γιάννης Πολίτης – Χρήστος Κολοκοτρώνης)
Κυκλοφόρησε το 1958 σε δίσκο 78 στροφών και το 1960 σε δίσκο 45 στροφών His master’s voice.
Δεν σε λησμονώ (Στέλιος Καζαντζίδης – Χρήστος Κολοκοτρώνης)
Α’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1958 σε δίσκο 78 στροφών Columbia και αργότερα σε δίσκο 45 στροφών extended play.
B’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1958 ή 1959 σε δίσκο γραμμοφώνου ΝΙΝΑ και αργότερα σε 45άρι.
Γ’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών Apollo.
Σαν συννεφιασμένη μέρα (Μπάμπης Μπακάλης – Χαράλαμπος Βασιλειάδης)
Α’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών His master’s voice.
Β’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών ΝΙΝΑ.
Αυτή η νύχτα μένει (Στέλιος Καζαντζίδης)
Α’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών Columbia.
B’ εκτέλεση: Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών ΝΙΝΑ και αργότερα σε 45άρι με την ετικέτα της RECOR.
Γ’ εκτέλεση: Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών Apollo.
Α’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών His master’s voice.
Β’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών ΝΙΝΑ.
Αυτή η νύχτα μένει (Στέλιος Καζαντζίδης)
Α’ εκτέλεση: Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών Columbia.
B’ εκτέλεση: Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών ΝΙΝΑ και αργότερα σε 45άρι με την ετικέτα της RECOR.
Γ’ εκτέλεση: Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 45 στροφών Apollo.
Ξαφνικά θα ξεψυχήσω (Μπάμπης Μπακάλης)
Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών His master’s voice.
Μέσα στον κόσμο ορφανός (Στέλιος Καζαντζίδης)
Κυκλοφόρησε το 1960 σε δίσκο 78 και 45 στροφών His master’s voice.
Her yer karanlik (Ερ γερ καρανλίκ) (Παραδοσιακό Tουρκίας)
Κυκλοφόρησε το 1960 σε δίσκο 78 και 45 στροφών Columbia.
Μ’ άναψες φωτιά (Στέλιος Καζαντζίδης – Κώστας Δελαγραμμάτης)
Κυκλοφόρησε το 1960 σε δίσκο 45 στροφών RCA Victor και το 1970 σε 45άρι Olympic.
Απ’ τον πόνο θα πεθάνω (Στέλιος Καζαντζίδης – Κώστας Βίρβος)
Κυκλοφόρησε το 1961 σε δίσκο 45 στροφών His master’s voice.
Κλάψε καρδιά μου ορφανή (Στέλιος Καζαντζίδης – Χρήστος Κολοκοτρώνης)
Κυκλοφόρησε το 1963 σε δίσκο 45 στροφών Columbia και Odeon Αγγλίας.
Αν μου φύγεις τώρα (Στέλιος Καζαντζίδης – Στέφανος Βαρτάνης)
Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε το 1965 σε δίσκο 45 στροφών Odeon.
Μάνα μου (Τάκης Σούκας – Νίκος Λουκάς)
Κυκλοφόρησε το 1988 στο δίσκο της Polygram «Ελεύθερος».
Νομίζω πως σε αυτή την κατηγορία θα μπορούσαμε να εντάξουμε κάποια τραγούδια διαφορετικά από τα προηγούμενα, με χαρακτηριστικά από τους αμανέδες, τα δυο πρώτα στην εισαγωγή τους, αλλά και ένα ακόμα, που ουσιαστικά είναι ένας ύμνος στον αμανέ. Θα έλεγα πως είναι ένας σύγχρονος αμανές…
Αναστενάζω βγαίνει φωτιά (Στέλιος Καζαντζίδης – Στέφανος Βαρτάνης)
Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε (σε δυο εκτελέσεις), το 1965 σε δίσκο 45 στροφών Parlophone και το 1968 στο lp της Margophone «Καζαντζίδης».
Ας ήτανε ο πόνος ένα τσιγάρο δρόμος (Τάκης Σούκας – Σμαρούλα Μαραγκουδάκη)
Κυκλοφόρησε το 1988 στο δίσκο της Polygram «Ελεύθερος».
Αμάν (Χρήστος Νικολόπουλος – Σώτια Τσώτου)
Κυκλοφόρησε το 1992 στο δίσκο της ΜΒΙ «Βραδιάζει».
*«Το αχ που με λυτρώνει»: Από το ομώνυμο τραγούδι του Νίκου Ζιώγαλα.
Κυκλοφόρησε το 1959 σε δίσκο 78 και 45 στροφών His master’s voice.
Μέσα στον κόσμο ορφανός (Στέλιος Καζαντζίδης)
Κυκλοφόρησε το 1960 σε δίσκο 78 και 45 στροφών His master’s voice.
Her yer karanlik (Ερ γερ καρανλίκ) (Παραδοσιακό Tουρκίας)
Κυκλοφόρησε το 1960 σε δίσκο 78 και 45 στροφών Columbia.
Μ’ άναψες φωτιά (Στέλιος Καζαντζίδης – Κώστας Δελαγραμμάτης)
Κυκλοφόρησε το 1960 σε δίσκο 45 στροφών RCA Victor και το 1970 σε 45άρι Olympic.
Απ’ τον πόνο θα πεθάνω (Στέλιος Καζαντζίδης – Κώστας Βίρβος)
Κυκλοφόρησε το 1961 σε δίσκο 45 στροφών His master’s voice.
Κλάψε καρδιά μου ορφανή (Στέλιος Καζαντζίδης – Χρήστος Κολοκοτρώνης)
Κυκλοφόρησε το 1963 σε δίσκο 45 στροφών Columbia και Odeon Αγγλίας.
Αν μου φύγεις τώρα (Στέλιος Καζαντζίδης – Στέφανος Βαρτάνης)
Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε το 1965 σε δίσκο 45 στροφών Odeon.
Μάνα μου (Τάκης Σούκας – Νίκος Λουκάς)
Κυκλοφόρησε το 1988 στο δίσκο της Polygram «Ελεύθερος».
Νομίζω πως σε αυτή την κατηγορία θα μπορούσαμε να εντάξουμε κάποια τραγούδια διαφορετικά από τα προηγούμενα, με χαρακτηριστικά από τους αμανέδες, τα δυο πρώτα στην εισαγωγή τους, αλλά και ένα ακόμα, που ουσιαστικά είναι ένας ύμνος στον αμανέ. Θα έλεγα πως είναι ένας σύγχρονος αμανές…
Αναστενάζω βγαίνει φωτιά (Στέλιος Καζαντζίδης – Στέφανος Βαρτάνης)
Συμμετέχει η Μαρινέλλα. Κυκλοφόρησε (σε δυο εκτελέσεις), το 1965 σε δίσκο 45 στροφών Parlophone και το 1968 στο lp της Margophone «Καζαντζίδης».
Ας ήτανε ο πόνος ένα τσιγάρο δρόμος (Τάκης Σούκας – Σμαρούλα Μαραγκουδάκη)
Κυκλοφόρησε το 1988 στο δίσκο της Polygram «Ελεύθερος».
Αμάν (Χρήστος Νικολόπουλος – Σώτια Τσώτου)
Κυκλοφόρησε το 1992 στο δίσκο της ΜΒΙ «Βραδιάζει».
*«Το αχ που με λυτρώνει»: Από το ομώνυμο τραγούδι του Νίκου Ζιώγαλα.
