Η «δικιά μου» Λιζέτα…
Με τη Λιζέτα Νικολάου δεν είχαμε μια απλή, «δημοσιογραφική» γνωριμία. Εκτός από τα τραγούδια της, που, ούτως ή άλλως, ακούγονταν πάντα στο σπίτι μας (ειδικά αυτά του «Χαμόγελου της Λιζέτας»), η Λιζέτα είχε παλιά φιλία με τη μάνα μου, αφού συμφοίτησαν στο Γυμνάσιο και το Λύκειο της Καλαμαριάς. Την θυμάμαι, κάπου εκεί στα τέλη της δεκαετίας του ’70, να τραγουδά στις «Μουσικές βραδιές» του Γιώργου Παπαστεφάνου και τη μάνα μου να αναφωνεί: «Αχ! Η Λιζέτα!!! Ανεβάστε τη φωνή!!!» Εκείνη την εποχή την καμαρώσαμε και στον γάμο της με τον Γιώργο Λιάνη στην κατάμεστη Μητρόπολη της Καλαμαριάς. (Ουσιαστικά, η Λιζέτα δεν έφυγε ποτέ από την Καλαμαριά. Ακόμα και τα εκλογικά της δικαιώματα τα κράτησε εδώ μέχρι το τέλος).
Τα χρόνια περνούσαν και, κατά ένα περίεργο τρόπο, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 και μετά, η Λιζέτα παρουσίαζε «αμήχανους» δίσκους, με τραγούδια, πάντα κατά την ταπεινή μου γνώμη, πολύ κατώτερα των αριστουργημάτων της δεκαετίας του ’70 και, κυρίως, της ξεχωριστής φωνής της. Κι αυτό μας στεναχωρούσε πολύ…
Το 1993 προσελήφθην στον Δήμο Καλαμαριάς. Εκεί γνώρισα και τον αδελφό της, τον αείμνηστο αντιδήμαρχο Καλαμαριάς Αλέκο Κατικαρίδη, με τον οποίο γίναμε φίλοι (δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει αλλιώς). Εκτός από τη Λιζέτα, ο Αλέκος λάτρευε και τον Στράτο Διονυσίου. «Έξω καρδιά» άνθρωπος, καταλάβαινες πως ήρθε στο δημαρχείο, ακούγοντας τον, από την κεντρική είσοδο, να τραγουδά πάντα ένα του Στράτου: «Καρδιά μου είχες αγαπήσει», «Αργά, είναι πια αργά», «Γυναίκες, γυναίκες περάσανε κι όμως», «Υποκρίνεσαι το ξέρω υποκρίνεσαι», «Άιντε κάντε όλοι στη μπάντα…» κι άλλα πολλά. Ο Αλέκος με διοχέτευσε από πολύ νωρίς με πλούσιο φωτογραφικό υλικό της Λιζέτας, που, έτσι κι αλλιώς, ήθελε κι εκείνος να ψηφιοποιήσει, αλλά δεν είχε τα τεχνικά μέσα. Κάθε φωτογραφία έδινε και αφορμή για μεγάλη κουβέντα, με πληροφορίες δημοσιεύσιμες και μη…
Τον Ιούνιο του 2008, σε μια από τις επισκέψεις της στην Καλαμαριά, η Λιζέτα με προσκάλεσε στο πατρικό της και μου παραχώρησε μια μεγάλη, βιογραφική συνέντευξη, που δημοσιεύθηκε λίγο καιρό μετά στο «Όασις» και τον Ιούνιο του 2013 στο Ogdoo.gr. Θυμάμαι πως είχε χαρεί πολύ (όπως κι εγώ βέβαια) τόσο με την κουβέντα μας, όσο και με τη δημοσίευση της συνέντευξης στο περιοδικό.
Τρεις μήνες μετά, στις 30 Αυγούστου 2008, την άκουσα να τραγουδά στο πλευρό του Γιώργου Νταλάρα, σε μια συναυλία – αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη, που πραγματοποιήθηκε στην κεντρική πλατεία της Φλώρινας στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Πρέσπεια». Ο ενθουσιασμός της που θα ξανατραγουδούσε μαζί του, μετά από τριάντα χρόνια, ήταν απερίγραπτος… «Ήρθες να τον ακούσεις κι εδώ γιαβρί μου;» με ρώτησε μόλις με είδε στην πρόβα. «Ήρθα για να σας ακούσω να τραγουδάτε μαζί» της απάντησα.
Άλλη μια φορά που συναντηθήκαμε σε συναυλία του Γιώργου Νταλάρα, ήταν στις 16 Μαρτίου 2013 στο «Antart» της Γλυφάδας, κοντά στο σπίτι της, όπου είχε πάει σαν θεατής. «Ήρθες κι εδώ βρε παλαλέ;» με ρώτησε ξαφνιασμένη… (Παλαλός στα ποντιακά είναι ο τρελός).
Από τη συνέντευξη και μετά διατηρήσαμε στενή επαφή. Όποτε ήταν προγραμματισμένο να εμφανιστεί στην τηλεόραση, μου τηλεφωνούσε και μου έλεγε: «Το Σάββατο θα τραγουδήσω στον Σπύρο. Θα το γράψεις Θανασάκη μου; Και μου δίνεις το dvd όταν βρεθούμε ή το δίνεις στον Αλέκο…» Χαιρόταν επίσης πολύ με τα άρθρα και τα αφιερώματα που της κάναμε στο Όγδοο.
Τον Μάη του 2014 την «τσίμπησα» και πάλι στην Καλαμαριά και της πρότεινα να έρθει στην εκπομπή μου «Εγώ, δεν έχω βγάλει το ωδείο», στο Εθελοντικό Ραδιόφωνο του Δήμου Θεσσαλονίκης. Ήρθε με πολλή χαρά και είπαμε κι εκεί όσα ωραία και ενδιαφέροντα επέτρεπε η ωριαία – τότε – διάρκεια της εκπομπής…
Πέντε χρόνια μετά, στις 10 Ιουνίου 2019, η Λιζέτα μου έκανε τη μεγάλη τιμή να παραβρεθεί και να τραγουδήσει – εκτός πρόβας και προγράμματος – στην παρουσίαση του πρώτου μου βιβλίου «Το πάθος και το λάθος – Κρυφές ιστορίες της ελληνικής δισκογραφίας», στο «Χαμάμ» των Πετραλώνων. Είχε λαχτάρα να τραγουδήσει κι αυτό έβγαινε προς τα έξω…
Στις 5 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς την προσκαλέσαμε, με την Αθηνά Καμπάκογλου, για να τραγουδήσει, μαζί με μια ομάδα ξεχωριστών μουσικών και ερμηνευτών, στην «Αυλή των χρωμάτων», που θα ήταν αφιερωμένη στον Σταύρο Κουγιουμτζή. Ήρθε κι εκεί με πολλή χαρά και τραγούδησε το «Θα’ταν 12 του Μάρτη», τα «Χρόνια της υπομονής» και το «Ένας κόμπος η χαρά μου»…
Αν θυμάμαι καλά, εκεί την συνάντησα για τελευταία φορά. Λίγο μετά «έσκασε μύτη» ο covid και τα «σάρωσε» όλα. Μιλήσαμε στο τηλέφωνο όμως αρκετές φορές. Τα τελευταία χρόνια ήταν πολύ δύσκολα, αφού σε μικρό, σχετικά, χρονικό διάστημα έχασε τα τρία από τα τέσσερα αδέλφια της…
Το «φευγιό» της με βρήκε απροετοίμαστο. Απροετοίμαστο γιατί, αν και ξέραμε εδώ και μερικές μέρες ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, η ελπίδα είναι αυτή που πεθαίνει πάντα τελευταία. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για αγαπημένους ανθρώπους και φίλους.
Επειδή λοιπόν, ποτέ και για κανέναν καλλιτέχνη, που ακόμα κι αν ήταν γνωστό πως είναι «στα τελευταία του», δεν μπήκα στη διαδικασία να ετοιμάσω κάποιο αφιέρωμα όσο ήταν, έστω τυπικά, εν ζωή, το δικό μου αφιέρωμα στη Λιζέτα Νικολάου θα ξεκινήσει σήμερα και θα πραγματοποιηθεί στη διάρκεια αυτής της εβδομάδας με καινούργια άρθρα και ντοκουμέντα από τη διαδρομή της στο ελληνικό τραγούδι. Επίσης, αν ανατρέξετε στις παλαιότερες σελίδες στο Ogdoo.gr, θα διαβάσετε πολλά και ενδιαφέροντα για τη Λιζέτα Νικολάου.
Η συναυλία στην Καλαμαριά
Tο βράδυ της Κυριακής 19 Οκτωβρίου 2014, μετά από αρκετά χρόνια, η Λιζέτα Νικολάου τραγούδησε για τους Καλαμαριώτες που παραβρέθηκαν στο Δημοτικό Θέατρο της «Οδού Χηλής» (νυν θέατρο «Σταύρος Κουγιουμτζής»), σε μια εκδήλωση που διοργάνωσε με ελεύθερη είσοδο ο Σύλλογος Αποφοίτων του Γυμνασίου - Λυκείου Καλαμαριάς υπό την αιγίδα του Δήμου Καλαμαριάς. Όπως έγραφα τότε, στο σχετικό ρεπορτάζ από τη συναυλία:
Η εκδήλωση, που θα τη θυμούνται για πολλά χρόνια όσοι παραβρέθηκαν, ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς του προέδρου του συλλόγου Χάρη Τζαβαρτζίδη και της Αντιδημάρχου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας Βασιλικής Νικολέττου - Σκάρλιου.
Μαζί με τη Λιζέτα έπαιξαν μπουζούκι ο Παύλος Παφρανίδης και πιάνο ο Σάκης Κοντονικόλας, ενώ στο τέλος, ο Βασίλης Μουρτιάδης με τον κεμεντζέ του και ο Κώστας Ζώης με το νταούλι, πλαισίωσαν την ερμηνεύτρια σε τρία ποντιακά κομμάτια. Τον ήχο και τους φωτισμούς φρόντισε ο Παύλος Γαβριηλίδης.
Ένα σημαντικό μέρος του προγράμματος κάλυψαν τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου, με τον οποίο η Λιζέτα συνεργάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα στα χρόνια του ’70. Ακούστηκαν επίσης αρκετά τραγούδια που πρωτοηχογραφήθηκαν για τη δισκογραφία με τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού. Και ακόμη, δυο τραγούδια για την Καλαμαριά, από αυτά που δεν ακούγονται συχνά, αλλά και οι «Μέλισσες» του Καλαμαριώτη Γιώργου Καζαντζή, σε στίχους Ελένης Φωτάκη. Δεν ξέρω γιατί, αλλά, αν και το συγκεκριμένο τραγούδι ακούγεται κατά κόρον, τα τελευταία χρόνια, χθες το βράδυ στην Καλαμαριά, παρόντος μάλιστα του συνθέτη του, ακούστηκε κάπως αλλιώς, τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά… Είχε ένα συναίσθημα που αδυνατώ να περιγράψω μέσα σε λίγες λέξεις… Η εμφάνιση της Λιζέτας έκλεισε, όπως ήταν αναμενόμενο άλλωστε, με τρία ποντιακά τραγούδια… Η ερμηνεία της, ειδικά στο «Αναστορώ τα παλαιά» ήταν, τουλάχιστον, αποκαλυπτική…
Οφείλω να σημειώσω κάποια από τα σχόλια που άκουσα στη διάρκεια της εκδήλωσης: «Αγέραστη», «Αειθαλής», «Η φωνή της είναι όπως τότε…» και άλλα παρόμοια, με τα οποία συμφωνώ απολύτως. Τόσο η φωνή της, όσο και η παρουσία της γενικότερα, είναι όπως ακριβώς ήταν 20-30 χρόνια πριν… Λες και δεν την έχει αγγίξει ο χρόνος…
Το πρόγραμμα είχε αναλυτικά ως εξής:
1) Η Καλαμαριά (Σταύρος Κουγιουμτζής-Θανάσης Παπαδόπουλος ή Μαργαρίτης)
2) Μαλαματένια λόγια (Γιάννης Μαρκόπουλος-Μάνος Ελευθερίου)
3) Τα λόγια και τα χρόνια (Γιάννης Μαρκόπουλος-Μάνος Ελευθερίου)
4) Μιλώ για τα παιδιά μου (Γιάννης Μαρκόπουλος-Γιώργος Σκούρτης)
5) Η μάνα του Αλέξανδρου (Γιάννης Μαρκόπουλος-Πάνος Θεοδωρίδης)
6) Τώρα γι’άλλα τραγουδάμε (Δήμος Μούτσης-Γιώργος Κανελλόπουλος)
7) Έτσι είν’η ζωή (Δήμος Μούτσης-Γιάννης Λογοθέτης)
8) Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια (Νίκος Ξυδάκης-Μανώλης Ρασούλης)
9) Της Γερακίνας γιος (Βασίλης Τσιτσάνης-Κώστας Βίρβος)
10) Αλήτη (Γιώργος Ζαμπέτας-Αλέξανδρος Καγιάντας)
11) Κανείς εδώ δεν τραγουδά (Νίκος Παπάζογλου-Τάκης Σιμώτας)
12) Αυτή η νύχτα μένει (Σταμάτης Κραουνάκης)
13) Άνθρωποι μονάχοι (Γιάννης Σπανός-Γιάννης Καλαμίτσης)
14) Ο φαντάρος (Μάνος Λοΐζος-Μανώλης Ρασούλης)
15) Ναύτης βγήκε στη στεριά (Γιάννης Σπανός-Μάνος Ελευθερίου)
16) Η Ρόζα η ναζιάρα (Γιάννης Μαρκόπουλος-Μιχάλης Φακίνος)
17) Δεν ξέρω πόσο σ’αγαπώ (Απόστολος Καλδάρας-Χρήστος Αργυρόπουλος)
18) Δε λες κουβέντα (Δήμος Μούτσης-Κώστας Τριπολίτης) συμμετείχε ο Ντίνος Μπιζόπουλος
19) Πριγκηπέσσα (Σωκράτης Μάλαμας)
20) Της Καλαμαριάς τ’ αγόρια (Γιάννης Γλέζος-Κώστας Κινδύνης)
21) Μέλισσες (Γιώργος Καζαντζής-Ελένη Φωτάκη)
22) Αναστορώ τα παλαιά (Χρύσανθος Θεοδωρίδης)
23) Η μάνα εν κρύον νερόν (Γιάννης Βλασταρίδης ή Τσανάκαλης)
24) Πατρίδα μ’αραεύω σε (Χρήστος Χρυσανθόπουλος-Χρήστος Αντωνιάδης)
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την αυτοσχέδια ορχήστρα του συλλόγου σε μια επιλογή από κλασικά λαϊκά τραγούδια. Έπαιξαν (κιθάρες, μπουζούκια, μπαγλαμά) και τραγούδησαν οι: Ελπίδα Κωνσταντινίδου, Φιλιώ Καζάρα, Φιλάρετος Γραμματικόπουλος, Χρήστος Δροσινάκης, Νεοκλής Δροσινάκης, Φώτης Δρόσος, Γιώργος Κουρτσίδης, Ντίνος Μπιζόπουλος, Γιάννης Γκουτούλας, Βασίλης Πιτιτζόγιας.
Νομίζω πως αξίζει τον κόπο σήμερα, όσοι ήμασταν εκεί να θυμηθούμε κι όσοι δεν ήταν να παρακολουθήσουν ολόκληρη αυτή τη συναυλία. Έτσι, σαν ένα κερί στη μνήμη της…
Φωτογραφίες:
-Από τη συναυλία στην Καλαμαριά: Κωνσταντίνος Καλαντζόγλου
-Aπό τη συναυλία με τον Γιώργο Νταλάρα: Θοδωρής Χαϊκάλης
-Από την παρουσίαση του βιβλίου «Το πάθος και το λάθος»: Αγγελική Παπαϊωάννου
-Από την «Αυλή των χρωμάτων»: Λευτέρης Σαμοθράκης
Video: Θανάσης Γιώγλου
