«Κι απ’το θάνατο ακόμα, πιο πικρή είσαι προσφυγιά...»
Όσοι τυχεροί παραβρέθηκαν την Τρίτη 21 και την Τετάρτη 22 Ιουνίου στον υπέροχο χώρο εκδηλώσεων του Επταπυργίου, παρακολούθησαν, οι περισσότεροι με τη συγκίνηση ζωγραφισμένη στα μάτια τους, δυο μουσικοθεατρικές παραστάσεις με τίτλο «Τα τραγούδια του Αρτέμη / 1922», που διοργάνωσε το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Επταπυργίου 2022.
Θεωρώ πως είναι απαραίτητο να επισημάνω πως όλες οι παραστάσεις του Φεστιβάλ Επταπυργίου είναι πρωτότυπες παραγωγές, που γίνονται αποκλειστικά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Δεν είναι δηλαδή συναυλίες συνθετών ή τραγουδιστών, που παρουσιάζονται στο Επταπύργιο, σαν μια ακόμα στάση της περιοδείας τους. Όλα αυτά γίνονται σε ένα χώρο, που προσέφερε θάνατο και πόνο και πλέον προσφέρει μόνο ζωή, όπως έγραψε πρόσφατα ο ξεχωριστός μουσικός και φίλος Πάνος Κοσμίδης.
Δεν ξέρω, αν λόγω της άμεσης ανάμειξής μου στην προετοιμασία της εκδήλωσης, με την επιλογή των τραγουδιών που ακούστηκαν, είναι θεμιτό να σχολιάσω όλα όσα έγιναν στο Επταπύργιο. Για αυτό, θα αποφύγω να γράψω οτιδήποτε έχει σχέση με το πρόγραμμα της συναυλίας, εκτός από μια απλή παράθεση των τραγουδιών, που, με ελάχιστες εξαιρέσεις, γράφτηκαν τα τελευταία πενήντα χρόνια από σπουδαίους δημιουργούς κι αφιερώθηκαν στο δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε, όπως ήταν φυσικό, στα τραγούδια από τη «Μικρά Ασία» του Πυθαγόρα και του Απόστολου Καλδάρα (εκατό χρόνια από τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος) και από τον «Άγιο Φεβρουάριο» του Μάνου Ελευθερίου και του Δήμου Μούτση. Ήδη, με χθεσινό ρεπορτάζ έγινε μια μικρή αναφορά στο φινάλε της πρώτης συναυλίας με τα τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Παντελή Θαλασσινού και τα καλούδια που κέρασαν τους θεατές, ανεβαίνοντας οι ηθοποιοί στην κερκίδα.
Ο Ανδρέας Καρακότας, η Λιζέτα Καλημέρη, ο Χρήστος Μαστέλος και ο Γιώργος Μπαγιώκης, με τη συνοδεία της επταμελούς ορχήστρας που διηύθυνε ο Κώστας Ματσίγκος και μαζί με έξι νέους ηθοποιούς, τους Λάζαρο Γιαννακόπουλο, Μαρία Καραγκιοζίδου, Αλέξανδρο Μιχαηλίδη, Μαρία - Νεφέλη Παρασκευοπούλου, Κορνηλία Προκοπίου και Γιώργο Χριστοφορίδη, που λειτούργησαν κάτω από τη σκηνοθετική μπαγκέτα της Εύης Σαρμή, παρουσίασαν ένα μοναδικό μουσικοθεατρικό θέαμα, όπου ανάμεσα στα τραγούδια μπερδεύονταν «γλυκά» αληθινές ιστορίες ανθρώπων, που έφυγαν κυνηγημένοι από τις πατρογονικές εστίες κι αφού περιπλανήθηκαν για μέρες, μήνες ή και χρόνια στη θάλασσα και τη στεριά, «βγήκαν απ’τον πόνο κι από το χαμό» και στήσανε σπίτια κι όνειρα απανταχού στην Ελλάδα. Στα αγιασμένα χώματα στο Καραμπουρνάκι και την Τούμπα, στην Κοκκινιά και την Καισαριανή, στη Νέα Ιωνία της Αθήνας και του Βόλου, στην Πάτρα και το Ναύπλιο και σε δεκάδες άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ιστορίες που πονάνε ακόμα, πολύ περισσότερο αυτούς που είχαν την ευλογία να τις ακούσουν από το στόμα των προσφύγων. Από τους αυτόπτες μάρτυρες της μεγάλης καταστροφής.
Στις συναυλίες συμμετείχαν οι μουσικοί Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Παναγιώτης Κουτσούρας (μπουζούκι, λαούτο), Αναστασία Ζαχαριάδου (κανονάκι, φλάουτο), Θεόδωρος Θεοδωράνος (ακορντεόν), Γιάννης Καμπανταΐδης (κοντραμπάσο), Δημήτρης Παναγούλιας (κρουστά, ντραμς) και ο Κώστας Ματσίγκος (κιθάρα).
Τη μουσική επιμέλεια και τις ενορχηστρώσεις ανέλαβε ο Κώστας Ματσίγκος, τη σκηνοθεσία και τα κείμενα επιμελήθηκε η Εύη Σαρμή, με τη βοήθεια του Ευριπίδη Αντωνιάδη, το βίντεο ο Σωτήρης Τσολάκης, την κινησιολογία ο Τάσος Παπαδόπουλος, την ενδυματολογική επιμέλεια η Γεωργία Σουλτανίδου και τον σχεδιασμό των φωτισμών η Αθηνά Μπανάβα. Οι παραστάσεις ήταν αφιερωμένες στο Ορφανοτροφείο θηλέων «Μέλισσα», που συμπλήρωσε 100 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας και τα έσοδα της πρώτης παράστασης θα διατεθούν για τους σκοπούς του.
Το πρόγραμμα της συναυλίας
Μέρος 1ο
1) 1922 (Δήμος Μούτσης – Νίκος Γκάτσος) Ανδρέας Καρακότας
2) Σμύρνη με τα περίχωρα (Σταύρος Παντελίδης) Χρήστος Μαστέλος
3) Δυο παλικάρια απ’τ’Αϊβαλί (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
4) Γιορτή ζεϊμπέκηδων (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας
5) Στη Σμύρνη και στο Αϊβαλί (Δήμος Μούτσης – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Μπαγιώκης
6) Η προσφυγιά (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας
7) Μανές της καληνυχτιάς (Παραδοσιακό) Χρήστος Μαστέλος
8) Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας & Χρήστος Μαστέλος
9) Μες στου Βοσπόρου τα στενά (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας & Λιζέτα Καλημέρη
10) Θα με δικάσει (Δημήτρης Λάγιος – Μιχάλης Μπουρμπούλης) Λιζέτα Καλημέρη
11) Ο ξεριζωμός (Σταύρος Ξαρχάκος – Ιάκωβος Καμπανέλλης) Χρήστος Μαστέλος
12) Η Σμύρνη (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας & Χρήστος Μαστέλος
Μέρος 2ο
1) Σμύρνη (Κώστας Καπλάνης – Ευγενία Δρούζα) Γιώργος Μπαγιώκης & Χρήστος Μαστέλος
2) Χίλια μύρια κύματα (Γιάννης Μαρκόπουλος – Κ.Χ.Μύρης) Γιώργος Μπαγιώκης
3) Άλλος για Χίο τράβηξε (Δήμος Μούτσης – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Μπαγιώκης, Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
4) Στη Σαλαμίνα (Σταύρος Ξαρχάκος – Νίκος Γκάτσος) Γιώργος Μπαγιώκης, Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
5) Είδα τ’Αϊβαλί (Ανδρέας Κατσιγιάννης – Μαρία Χατζηαυξέντη) Λιζέτα Καλημέρη
6) Οι καμπάνες της Αγιά Σοφιάς (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας
7) Ο Αρτέμης (Απόστολος Καλδάρας) Ανδρέας Καρακότας
8) Τα ρεμπέτικά μας μες στη στράτα (Ηλίας Ανδριόπουλος – Μιχάλης Μπουρμπούλης) Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
9) Ήρθατε σαν κύματα (Λουκιανός Κηλαηδόνης – Νίκος Γκάτσος) Χρήστος Μαστέλος
10) Η σούστα πήγαινε μπροστά (Δήμος Μούτσης – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Μπαγιώκης - Όλοι
11) Γιαγιάκα (Νίκος Παπάζογλου – Τάκης Σιμώτας) Χρήστος Μαστέλος
12) Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Λιζέτα Καλημέρη
13) Ξενιτεμένο μου πουλί (Χρήστος Λεοντής – στίχοι παραδοσιακοί) Γιώργος Μπαγιώκης
14) Σαν τον μετανάστη (Ζουλφί Λιβανελί – Λευτέρης Παπαδόπουλος) Λιζέτα Καλημέρη
15) Ξενάκι είμαι και θα’ρθω (Παραδοσιακό, διασκευή & στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής) Ανδρέας Καρακότας - Όλοι
16) Τα σμυρνέικα τραγούδια (Παντελής Θαλασσινός – Ηλίας Κατσούλης) Λιζέτα Καλημέρη - Όλοι
Encore
17) Εμβατήριο Σμύρνης (Παραδοσιακό) Ορχηστρικό
18) Γιορτή ζεϊμπέκηδων (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας - Όλοι
Η αυλαία των εκδηλώσεων άνοιξε πριν από λίγες μέρες, με μια sold out συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου, ενώ οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν στις 19 Ιουλίου.
Η καλλιτεχνική επιμέλεια του Φεστιβάλ Επταπυργίου είναι του Αθανάσιου Κολαλά.
Τα εισιτήρια των εκδηλώσεων προπωλούνται στο viva.gr .
https://www.viva.gr/tickets/music/festival-eptapyrgiou-2022/
Φωτογραφίες: Αμάντα Πρωτίδου & Σωτηρία Ποικιλίδου
Video: Θανάσης Γιώγλου
Όσοι τυχεροί παραβρέθηκαν την Τρίτη 21 και την Τετάρτη 22 Ιουνίου στον υπέροχο χώρο εκδηλώσεων του Επταπυργίου, παρακολούθησαν, οι περισσότεροι με τη συγκίνηση ζωγραφισμένη στα μάτια τους, δυο μουσικοθεατρικές παραστάσεις με τίτλο «Τα τραγούδια του Αρτέμη / 1922», που διοργάνωσε το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Επταπυργίου 2022.
Θεωρώ πως είναι απαραίτητο να επισημάνω πως όλες οι παραστάσεις του Φεστιβάλ Επταπυργίου είναι πρωτότυπες παραγωγές, που γίνονται αποκλειστικά στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Δεν είναι δηλαδή συναυλίες συνθετών ή τραγουδιστών, που παρουσιάζονται στο Επταπύργιο, σαν μια ακόμα στάση της περιοδείας τους. Όλα αυτά γίνονται σε ένα χώρο, που προσέφερε θάνατο και πόνο και πλέον προσφέρει μόνο ζωή, όπως έγραψε πρόσφατα ο ξεχωριστός μουσικός και φίλος Πάνος Κοσμίδης.
Δεν ξέρω, αν λόγω της άμεσης ανάμειξής μου στην προετοιμασία της εκδήλωσης, με την επιλογή των τραγουδιών που ακούστηκαν, είναι θεμιτό να σχολιάσω όλα όσα έγιναν στο Επταπύργιο. Για αυτό, θα αποφύγω να γράψω οτιδήποτε έχει σχέση με το πρόγραμμα της συναυλίας, εκτός από μια απλή παράθεση των τραγουδιών, που, με ελάχιστες εξαιρέσεις, γράφτηκαν τα τελευταία πενήντα χρόνια από σπουδαίους δημιουργούς κι αφιερώθηκαν στο δράμα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε, όπως ήταν φυσικό, στα τραγούδια από τη «Μικρά Ασία» του Πυθαγόρα και του Απόστολου Καλδάρα (εκατό χρόνια από τη γέννηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος) και από τον «Άγιο Φεβρουάριο» του Μάνου Ελευθερίου και του Δήμου Μούτση. Ήδη, με χθεσινό ρεπορτάζ έγινε μια μικρή αναφορά στο φινάλε της πρώτης συναυλίας με τα τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Παντελή Θαλασσινού και τα καλούδια που κέρασαν τους θεατές, ανεβαίνοντας οι ηθοποιοί στην κερκίδα.
Ο Ανδρέας Καρακότας, η Λιζέτα Καλημέρη, ο Χρήστος Μαστέλος και ο Γιώργος Μπαγιώκης, με τη συνοδεία της επταμελούς ορχήστρας που διηύθυνε ο Κώστας Ματσίγκος και μαζί με έξι νέους ηθοποιούς, τους Λάζαρο Γιαννακόπουλο, Μαρία Καραγκιοζίδου, Αλέξανδρο Μιχαηλίδη, Μαρία - Νεφέλη Παρασκευοπούλου, Κορνηλία Προκοπίου και Γιώργο Χριστοφορίδη, που λειτούργησαν κάτω από τη σκηνοθετική μπαγκέτα της Εύης Σαρμή, παρουσίασαν ένα μοναδικό μουσικοθεατρικό θέαμα, όπου ανάμεσα στα τραγούδια μπερδεύονταν «γλυκά» αληθινές ιστορίες ανθρώπων, που έφυγαν κυνηγημένοι από τις πατρογονικές εστίες κι αφού περιπλανήθηκαν για μέρες, μήνες ή και χρόνια στη θάλασσα και τη στεριά, «βγήκαν απ’τον πόνο κι από το χαμό» και στήσανε σπίτια κι όνειρα απανταχού στην Ελλάδα. Στα αγιασμένα χώματα στο Καραμπουρνάκι και την Τούμπα, στην Κοκκινιά και την Καισαριανή, στη Νέα Ιωνία της Αθήνας και του Βόλου, στην Πάτρα και το Ναύπλιο και σε δεκάδες άλλες περιοχές της Ελλάδας. Ιστορίες που πονάνε ακόμα, πολύ περισσότερο αυτούς που είχαν την ευλογία να τις ακούσουν από το στόμα των προσφύγων. Από τους αυτόπτες μάρτυρες της μεγάλης καταστροφής.
Στις συναυλίες συμμετείχαν οι μουσικοί Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Παναγιώτης Κουτσούρας (μπουζούκι, λαούτο), Αναστασία Ζαχαριάδου (κανονάκι, φλάουτο), Θεόδωρος Θεοδωράνος (ακορντεόν), Γιάννης Καμπανταΐδης (κοντραμπάσο), Δημήτρης Παναγούλιας (κρουστά, ντραμς) και ο Κώστας Ματσίγκος (κιθάρα).
Τη μουσική επιμέλεια και τις ενορχηστρώσεις ανέλαβε ο Κώστας Ματσίγκος, τη σκηνοθεσία και τα κείμενα επιμελήθηκε η Εύη Σαρμή, με τη βοήθεια του Ευριπίδη Αντωνιάδη, το βίντεο ο Σωτήρης Τσολάκης, την κινησιολογία ο Τάσος Παπαδόπουλος, την ενδυματολογική επιμέλεια η Γεωργία Σουλτανίδου και τον σχεδιασμό των φωτισμών η Αθηνά Μπανάβα. Οι παραστάσεις ήταν αφιερωμένες στο Ορφανοτροφείο θηλέων «Μέλισσα», που συμπλήρωσε 100 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας και τα έσοδα της πρώτης παράστασης θα διατεθούν για τους σκοπούς του.
Το πρόγραμμα της συναυλίας
Μέρος 1ο
1) 1922 (Δήμος Μούτσης – Νίκος Γκάτσος) Ανδρέας Καρακότας
2) Σμύρνη με τα περίχωρα (Σταύρος Παντελίδης) Χρήστος Μαστέλος
3) Δυο παλικάρια απ’τ’Αϊβαλί (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
4) Γιορτή ζεϊμπέκηδων (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας
5) Στη Σμύρνη και στο Αϊβαλί (Δήμος Μούτσης – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Μπαγιώκης
6) Η προσφυγιά (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας
7) Μανές της καληνυχτιάς (Παραδοσιακό) Χρήστος Μαστέλος
8) Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας & Χρήστος Μαστέλος
9) Μες στου Βοσπόρου τα στενά (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας & Λιζέτα Καλημέρη
10) Θα με δικάσει (Δημήτρης Λάγιος – Μιχάλης Μπουρμπούλης) Λιζέτα Καλημέρη
11) Ο ξεριζωμός (Σταύρος Ξαρχάκος – Ιάκωβος Καμπανέλλης) Χρήστος Μαστέλος
12) Η Σμύρνη (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας & Χρήστος Μαστέλος
Μέρος 2ο
1) Σμύρνη (Κώστας Καπλάνης – Ευγενία Δρούζα) Γιώργος Μπαγιώκης & Χρήστος Μαστέλος
2) Χίλια μύρια κύματα (Γιάννης Μαρκόπουλος – Κ.Χ.Μύρης) Γιώργος Μπαγιώκης
3) Άλλος για Χίο τράβηξε (Δήμος Μούτσης – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Μπαγιώκης, Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
4) Στη Σαλαμίνα (Σταύρος Ξαρχάκος – Νίκος Γκάτσος) Γιώργος Μπαγιώκης, Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
5) Είδα τ’Αϊβαλί (Ανδρέας Κατσιγιάννης – Μαρία Χατζηαυξέντη) Λιζέτα Καλημέρη
6) Οι καμπάνες της Αγιά Σοφιάς (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας
7) Ο Αρτέμης (Απόστολος Καλδάρας) Ανδρέας Καρακότας
8) Τα ρεμπέτικά μας μες στη στράτα (Ηλίας Ανδριόπουλος – Μιχάλης Μπουρμπούλης) Λιζέτα Καλημέρη & Χρήστος Μαστέλος
9) Ήρθατε σαν κύματα (Λουκιανός Κηλαηδόνης – Νίκος Γκάτσος) Χρήστος Μαστέλος
10) Η σούστα πήγαινε μπροστά (Δήμος Μούτσης – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Μπαγιώκης - Όλοι
11) Γιαγιάκα (Νίκος Παπάζογλου – Τάκης Σιμώτας) Χρήστος Μαστέλος
12) Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Λιζέτα Καλημέρη
13) Ξενιτεμένο μου πουλί (Χρήστος Λεοντής – στίχοι παραδοσιακοί) Γιώργος Μπαγιώκης
14) Σαν τον μετανάστη (Ζουλφί Λιβανελί – Λευτέρης Παπαδόπουλος) Λιζέτα Καλημέρη
15) Ξενάκι είμαι και θα’ρθω (Παραδοσιακό, διασκευή & στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής) Ανδρέας Καρακότας - Όλοι
16) Τα σμυρνέικα τραγούδια (Παντελής Θαλασσινός – Ηλίας Κατσούλης) Λιζέτα Καλημέρη - Όλοι
Encore
17) Εμβατήριο Σμύρνης (Παραδοσιακό) Ορχηστρικό
18) Γιορτή ζεϊμπέκηδων (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Ανδρέας Καρακότας - Όλοι
Η αυλαία των εκδηλώσεων άνοιξε πριν από λίγες μέρες, με μια sold out συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου, ενώ οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν στις 19 Ιουλίου.
Η καλλιτεχνική επιμέλεια του Φεστιβάλ Επταπυργίου είναι του Αθανάσιου Κολαλά.
Τα εισιτήρια των εκδηλώσεων προπωλούνται στο viva.gr .
https://www.viva.gr/tickets/music/festival-eptapyrgiou-2022/
Φωτογραφίες: Αμάντα Πρωτίδου & Σωτηρία Ποικιλίδου
Video: Θανάσης Γιώγλου
