Άννα Μυκωνίου: Η ποίηση των «καταραμένων» φωτίζει τα δικά μας σκοτάδια

Με αφορμή τη Βραδιά ποίησης και μουσικής στις 18 και 19 Ιουλίου στο Φεστιβάλ Επταπυργίου με ερμηνευτή τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Η Άννα Μυκωνίου υπογράφει τα κείμενα και τη λογοτεχνική μελέτη της ευρηματικής παράστασης «Καταραμένοι ποιητές».

Η εκδήλωση πραγματοποιείται στις 18 και 19 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επταπυργίου που διοργανώνει το Κέντρο Πολιτισμού Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Αθανάσιου Κολαλά.

Το Φεστιβάλ πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και τελείται υπό την αιγίδα της UNESCO.

Η παράσταση «Καταραμένοι ποιητές» είναι μία από τις πρώτες επτά παραγωγές του Φεστιβάλ για το 2022. Σε αυτήν θα ακουστούν περίπου 20 ποιήματα, σε μελοποιήσεις Μάνου Χατζιδάκι, Λένας Πλάτωνος, DjMestre& Γιώργου Αβραμίδη, Νίκου Ξυδάκη, Λουκά Θάνου, Γιάννη Γλέζου, Αλκίνοου Ιωαννίδη, Δημήτρη Μαραμή, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Σταύρου Κουγιουμτζή, Κώστα Λειβαδά, Χρίστου Θεοδώρου, Ηδύλης Τσαλίκη.

Ερμηνεύουν οι Αλκίνοος Ιωαννίδης, Nalyssa Green, Μέλα Γεροφώτη ενώ την αφήγηση και απαγγελία έχει ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος.

Ακολουθεί η συνομιλία με την Άννα Μυκωνίου:

Πώς γεννήθηκε η ιδέα, ποιες οι αιτίες και οι αφορμές της παράστασης «Καταραμένοι ποιητές Από τον Μπωντλαίρ στον Καρυωτάκη»;
Στο Φεστιβάλ Επταπυργίου που διοργανώνει ο φορέας πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έχουμε καθιερώσει μια βραδιά ποίησης και μουσικής, που το κοινό συνεχίζει να αγκαλιάζει και αυτό μας δίνει μεγάλη χαρά. Από το 2019 επιμελούμαι καλλιτεχνικά αυτές τις βραδιές, γράφοντας τα κείμενα και επιλέγοντας τα μελοποιημένα ποιήματα. Πέρσι η βραδιά ήταν αφιερωμένη στο έργο του Καββαδία και είχε μεγάλη επιτυχία αλλά το απέδωσα λίγο και στη δημοφιλία των κομματιών, εξαιρετικά μελοποιημένα από μεγάλους Έλληνες συνθέτες. Για φέτος ένιωσα λοιπόν την ανάγκη να δώσουμε και πάλι τον πρώτο λόγο στη ποίηση και αποφάσισα να αναμετρηθώ με τους ποιητές, που με στοίχειωναν από την εφηβεία μου: Μπωντλαίρ, Ρεμπώ, Βερλέν, Πόε, Μαλλαρμέ, Λωτρεαμόν, Μαγιακόφσκι, Καρυωτάκη, Λαπαθιώτη, Πολυδούρη, χωρίς να εστιάζω στην αποδοχή ή την επιτυχία, προκαλώντας και λίγο την τύχη μου. Βαθιά μέσα μου ήλπιζα, ότι το κοινό θα την αγκαλιάσει αυτή την αινιγματική και ατμοσφαιρική βραδιά ποίησης με τα πιο «ψαγμένα» μελοποιημένα των «καταραμένων» και το λιτό κείμενο, που θα φωτίσει το έργο τους. Και από ότι φαίνεται δικαιώνονται και οι πιο κρυφές μου προσδοκίες.

Πώς και γιατί θεωρούμε κάποιον ποιητή -και όχι μόνο- «καταραμένο»;
Ο όρος γεννήθηκε για να περιγράψει μια συγκεκριμένη γενιά, αυτούς που έζησαν τον 19ο και ως τα μισά του 20ου αιώνα, αυτούς που αναζήτησαν καταφύγιο στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά, την τρέλα, την αυτοκτονία. Αυτοί οι διανοούμενοι με την αντισυμβατική… αλήτικη -πολλές φορές- ζωή μετουσιώνουν την κατάρα σε τέχνη, την ανία σε στίχους, την οργή σε ποίηση και επιλέγουν να ζήσουν «στα άκρα», φλερτάροντας με τα σκοτάδια τους. Συνήθως σε ένα κίνημα, σε ένα ρεύμα λογοτεχνικό οι ομοιότητες ξεκινούν και τελειώνουν στα κείμενα των δημιουργών. Στους καταραμένους ποιητές εμπλέκονται και οι ταραγμένες ζωές τους και τα τρικυμιώδη πάθη τους, μέσα σε μια ζύμωση εκρηκτική που καθηλώνει με τους συμβολισμούς της.
kaarp
Γιατί το έργο πολλών εξ’ αυτών κατόρθωσε να γίνει τελικά αγαπητό και διαχρονικό;
Η παραφορά του έργου και της ζωής τους μπορεί να μετατραπεί σε ταξίδι αυτογνωσίας, σε πλευρές του «εγώ» μας που δεν τολμούμε να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν. Η ποίηση των «καταραμένων», οργισμένη γεμάτη καυστικές αλήθειες μας βοηθά να φωτίσουμε και τα δικά μας σκοτάδια. Γι’ αυτό και παραμένει ως και σήμερα επίκαιρη και διαχρονική.

Ποιος είναι ο δικός σας εκλεκτός καταραμένος;
Αναμφισβήτητα ο Αρθούρος Ρεμπώ, που είναι η πιο σύνθετη και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα της γενιάς του. Με την ζωή του απέδειξε ότι υπάρχουν λουλούδια που ανθίζουν στον βούρκο, ποτισμένα με αλκοόλ και ανθρώπινο πόνο. Παιδάκι βίωσε την εγκατάλειψη και μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον στυφό, στερημένο από αγάπη. Σε ηλικία 17 ετών έγραψε το «Μεθυσμένο καράβι» ένα ποίημα σύμβολο, με πολλαπλές αναγνώσεις, που εστιάζει στην τραγική μοίρα του Δυτικού ανθρώπου και καταδικάζει τον πρόωρα γερασμένο πολιτισμό μας. Πόση ωριμότητα για τα 17 του χρόνια…. πόσο μίσος και οργή! Στα 19-20 του χρόνια «κλείνει τους λογαριασμούς του» με την ποίηση, εγκαταλείποντας την συνειδητά, ενώ έχει μόλις ολοκληρώσει το αριστούργημα του «Μια εποχή στην κόλαση». Ήμουν δεκαοκτώ χρονών, όταν πρωτοδιάβασα αυτή την ποιητική συλλογή, που θυμίζει περισσότερο εξομολόγηση. Είναι η κατάθεση μιας αγνής ψυχής ενός έφηβου που διερευνά το απαγορευμένο, την αμαρτία, την τρέλα και συνειδητά… επιλέγει την κόλαση. Μια πορεία από την απόλυτη αγνότητα στην αμείλικτη πραγματικότητα, που… καταλήγει στην επιλογή της σιωπής.

Η παράσταση μπορεί να συνδυάσει το «ακαδημαϊκό» με το «άμεσο» κι αν ναι πως το επιτυγχάνει; Ποιος είναι ο λειτουργικός χαρακτήρας των κειμένων;
Οι βραδιές ποίησης που στήνουμε δεν έχουν κανένα ακαδημαϊκό χαρακτήρα, δεν εστιάζουν στην πολλή πληροφορία, στα βιογραφικά, στα κινήματα ή στις φιλολογικές αναφορές. Το κείμενο βοηθά μόνο για να ξεκλειδώσει ο θεατής τις δικές του αλήθειες που υπάρχουν στα ποιήματα. Λειτουργεί διαισθαντικά, επιχειρεί να μυήσει, να φωτίσει και όχι να διδάξει. Η σχέση κάθε ανθρώπου με την ποίηση πρέπει να είναι κάτι απόλυτα φυσικό και απλό. Μερικές φορές όμως χρειάζεται ένα μαγικό κλειδί για να ξεκλειδώσεις το ποιητικό σύμπαν ενός ποιητή. Καταλαβαίνεις καλύτερα, για παράδειγμα, τους στίχους του Ελύτη αν έχεις αποκωδικοποιήσει τους συμβολισμούς που αποδίδει ο ποιητής στον ήλιο, που λειτουργεί στο έργο του σαν σύμβολο δικαιοσύνης, εξαγνισμού, κάθαρσης. Η αφήγηση στις βραδιές ποίησης είναι αυτό το μαγικό κλειδί, που μπορεί να φανεί χρήσιμο στους θεατές.
annamk2 lowres
Πόσο δύσκολο είναι να πετύχουν οι «ενώσεις» αυτές το στόχο τους, πότε κερδίζεται τελικά το στοίχημα;
Αυτή είναι η δημιουργική αγωνία μας, να λειτουργήσει όλο αυτό και να καταφέρει ο θεατής να πλησιάσει περισσότερο την λυτρωτική ποίηση!

Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης παρότι δικαιωμένος, διαθέτει στην τέχνη του στοιχεία… καταραμένων;
Ο Αλκίνοος είναι ένας εξαιρετικός ερμηνευτής, ευαίσθητος, αισθαντικός και ένας σπουδαίος και πολύ συγκροτημένος άνθρωπος. Αισθάνομαι τυχερή που τον γνώρισα, δουλέψαμε, ανταλλάξαμε απόψεις. Έχει διανύσει μια διαδρομή που δείχνει ότι έχει κάθε δυνατότητα να αποτελέσει συστατικό στοιχείο της προσπάθειας μας. Το ίδιο και οι νεότερες ερμηνεύτριες μας, που τον πλαισιώνουν σε αυτό μας το τόλμημα.

Η παράσταση αυτή τι σημαίνει για εσάς;
Σημαίνει πολλά γιατί νιώθω πως κλείνω τους λογαριασμούς μου με τους ποιητές που με στοίχειωσαν για πολλά χρόνια.

Μια ευχή;
Μου πήρε περίπου πέντε μήνες η προετοιμασία. Πέντε γοητευτικούς μήνες μελέτης, και κυοφορίας, που με προσήλωση ξαναβούτηξα στο σύμπαν τους, για να γράψω τα κείμενα και να επιλέξω τα τραγούδια. Προσωπικά ένιωσα να με συνεπαίρνει πάλι η μαγεία τους. Εύχομαι και το κοινό μας!

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!