Η ακριβή εκδοχή του cult
Δεν ξέρω για παράδειγμα αν ο Κώστας Ψυχογιός που έγραφε και ερμήνευε για «Ένα ριγέ σακάκι» ήταν, είναι κιτς για ορισμένους, πάντως και άλλα τραγούδια στα οποία μετείχε, την μάχη με τον πανδαμάτορα την κέρδισαν περίτρανα. Ενδεικτικά αναφέρω: Ιστορία μου αμαρτία μου, Αν κάνω άτακτη ζωή, Παράνομη μου αγάπη, Δώσε μου φωτιά, Κάθε ηλιοβασίλεμα, Δεν μπορεί είναι αδύνατον, Γέλα κυρία μου…
Κάποια από αυτά τα τραγουδούν και οι «σοβαροί» στα προγράμματά τους και σίγουρα στις παρέες τους. Δεν θέλω να πω ότι ο Ψυχογιός είναι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ή ο Μάνος Ελευθερίου, πάντως τραγούδια που εξακολουθούν να «παίζονται» 40 και 50 χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή τους, κάτι ιδιαίτερο διαθέτουν.
Το ίδιο ισχύει και για τον Κώστα Καφάση που ερμηνεύει τα δύο τελευταία της μικρής λίστας που παρέθεσα… Ξέρετε στο εξωτερικό, πολλοί κατώτεροί του ερμηνευτικά, πούλησαν και πουλούν φούμαρα για μεταξωτές κορδέλες με την θεατρικότητά τους. Άμα δείτε τα άλμπουμ της ζωής καλλιτεχνών όπως ο Καφάσης, ο Ψιλόπουλος, ο Ξανθάκης, η Μαυράκη και και και… θα εκπλαγείτε απ’ το ποιοι πήγαιναν να τους ακούσουν. Πρωτοκλασάτοι ηθοποιοί, σκηνοθέτες, πολιτικοί, τραγουδισταράδες… μέχρι και η Μελίνα!
Ο Σπύρος Ζαγοραίος βαδίζοντας σταδιακά απ’ την ωριμότητα στο φινάλε του, έγινε αρχιερέας του cult, τουλάχιστον στην εν Ελλάδι έκφανση του όρου. Κι όμως μιλάμε για έναν στιβαρό ερμηνευτή, ζυμωμένο στα χρόνια του ’50 και του ’60 με όλους τους άξιους, που ξεχώρισε και για το μπελκανταδόρικο τρόπο του.
Απ’ το ’70 και μετά όταν είδε πως τα πράγματα στη ζωή και το τραγούδι αλλάζουν, ο μπάρμπα Σπύρος πούλησε «τρέλα», και αφού είδε ότι έπιανε, τη μεγέθυνε. Την ίδια ώρα όμως και ο ίδιος, «έπαιζε» με τα γούστα των ακροατών του, δηλώνοντας την απορία της απήχησης που είχαν cult καταστάσεις και εκφράσεις του. Τον είχα ζήσει από κοντά, συνυπογράψαμε κι ένα τραγούδι… Θαύμαζα την ευστροφία και τη διορατικότητά του αλλά και την έφεσή του στις νέες τεχνολογίες, παρά το κομμένο χέρι του, απ’ την παιδικά του ακόμη χρόνια.
Για κάποιους ίσως να ήταν cult προς το τέλος του, ακόμη και ο Βαγγέλης Περπινιάδης. Υπέγραψα σαν συγγραφέας βιογραφία του… Tελικά με όσα γνώρισα και είδα κοντά του, το cult θαρρείς να είναι και τίτλος τιμής. Θυμάμαι πρώτη κυρία των τιμών της ελληνικής τηλεόρασης να αρνείται την άρνησή του να εμφανιστεί στην εκπομπή της. Της τόνισα ότι δεν το επιθυμεί, είχε τις απόψεις του, αλλά εκείνη παρέμενε ανένδοτη. Ζήτησε το τηλέφωνό του, της το έδωσα τον κάλεσε, και με ύφος πολλών καρδιναλίων, του είπε ότι δεν μπορεί να φανταστεί το «όχι» του. Τον άκουσα να της λέει: «Άκου κοπέλα μου… Ότι σου λέει ο Κώστας. Δεν κάνω εγώ για εσάς».
Αρκετές φορές μετέφερα στον κύριο Βαγγέλη πολλές προτάσεις που μου έκαναν εκπρόσωποι του έντεχνου τραγουδιού αλλά και της εμπορικής όχθης για συνεργασίες αλλά εκείνος δεν το συζητούσε καν. Προτιμούσε να εμφανίζεται στην Λάμψη της Πάρνηθας και να δισκογραφεί για την Πάνιβαρ της οικογένειας Βαρδουλάκη. Εκεί που τον «τιμούσαν» κόσμος και ντουνιάς…
Ο Πόλυς Κερμανίδης σίγουρα για πολλούς είναι cult. Αλλά για άλλους τόσους είναι και καλός τραγουδιστής. Σκαρί που ταξίδεψε και τίμησε με τον δικό του τρόπο τους επιβάτες που τον επέλεξαν για να ταξιδέψουν. Άλλωστε τα αληθινά πλοία, και όχι τα «δήθεν» που δεν βράχηκαν ποτέ, πεθαίνουν στα λιμάνια.
Παρακολουθώντας σαν ακροατής και «επαγγελματίας» του τραγουδιού τα μουσικά δρώμενα, βίωσα μοναδικές στιγμές σε Μέγαρα, Ηρώδεια, Στέγες, Ιδρύματα και Λυκαβηττούς… αλλά δεν θα ξεχάσω ποτέ βραδιές στο «Όνειρο» στην Εθνική Οδό με τον Μανώλη Αγγελόπουλο να ιερουργεί έχοντας τον Τάκη Σούκα στο πλευρό του. «Τι μου θυμίζεις, αδελφέ» μου έλεγε ο Μεγάλος Τσιγγάνος, όταν απολαμβάναμε μετά το πρόγραμμα το ουίσκι που μας κερνούσε.
Κάθε καλοκαίρι, και όχι μόνο, στην Ελλάδα όλοι, την μεγαλύτερη προσέλευση την παρουσιάζουν τα πανηγύρια, που στην ωραία πλευρά τους, είναι και γιορτές των αισθήσεων και της ψυχής.
Εκεί συμμετέχουν οι λεγόμενοι δημοτικοί καλλιτέχνες. Πυργάκη, Κωνσταντίνου και σία. Δεν είναι στην πρώτη γραμμή των media… άλλα άγνωστο γιατί, παίρνουν κεφάλια. Και τί νεολαία να δείτε, που ξέρει απ’ έξω το ρεπερτόριο… Το ίδιο γινόταν με τον Στάθη Κάβουρα, τον Κόρο, καλλιτέχνες που όπως μου τόνιζαν «άγγιζαν τους αισθηματίες».
Δε λέω ότι όλα τα cult είναι άγια, ίσα ίσα. Αλλά από πόσα τάχα «ποιοτικά», δεν έχει καεί η γούνα μας και η τσέπη μας, ιδιωτική και κρατική;
*Το κείμενο είναι μέρος του αφιερώματος - έρευνας της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο (14-15/4/2018) για το Cult.
