Ο Μανώλης Αγγελόπουλος και το «έντεχνο»

(ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ VIDEO ) Υπήρξε ο μεγάλος ανατολίτης, ο θρυλικός τσιγγάνος του ελληνικού τραγουδιού, που λατρεύτηκε όσο λίγοι, αλλά και «χτυπήθηκε» από ορισμένες…
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

δημοσιογραφικές πένες και αστικά έντυπα, άλλων εποχών. Η επαφή του με το λεγόμενο έντεχνο τραγούδι υπήρξε «διακριτική», και, κυρίως, σε δεύτερο επίπεδο, με τις περίφημες πληθωρικές ερμηνείες του σε λιγοστά τραγούδια που είχαν έντεχνα ή ελαφρότερα χαρακτηριστικά από τα λαϊκά που έλεγε, στη δεκαετία του ’60.

Είναι βέβαιο πως η τσιγγάνικη ρίζα του «έθεσε σε λειτουργία» τους μηχανισμούς των αποκλεισμών, παρ’ ότι ο ίδιος ερμηνευτικά ήταν μέσα στον κανόνα του έντεχνου-λαϊκού τραγουδιού, όπως το σχηματοποίησε σε ρεύμα στις αρχές του ’60 ο Μίκης Θεοδωράκης και το συνέχισαν οι επίγονοι, αφού, όπως έχουμε ξαναπεί, το τραγούδι αυτό στηρίχτηκε στο πρότυπο του λαϊκού τραγουδιστή και τα εκφραστικά του μέσα κι έτσι όποτε εκείνος κλήθηκε να το αποδώσει ήταν πάντα μέσα στο πνεύμα του, μιας και ήταν δομημένο σοφά, έτσι ώστε να είναι πειστικό ακόμη κι όταν (ο λαϊκός τραγουδιστής) δεν καταλάβαινε και πολλά από τα νοήματα της υψηλής ποίησης, καταφέρνοντας, δηλαδή, να βγάζει την απαιτούμενη συγκίνηση. Άλλωστε, ο Αγγελόπουλος, στο ξεκίνημά του, είχε διαμορφωθεί ερμηνευτικά πατώντας πάνω στον κανόνα της ερμηνείας του Καζαντζίδη.

Είναι ανατριχιαστικό το πώς χαρακτήριζε τον Αγγελόπουλο το περιοδικό της Ελένης Γ. Βλάχου «Εκλογή», το 1959-1960, στη στήλη που παρουσίαζε τα προγράμματα των αθηναϊκών κέντρων. Όχι, βεβαίως, με το όνομά του, όπως έπραττε σε όλες τις άλλες περιπτώσεις των λαϊκών καλλιτεχνών, ή έστω με το επίθετο «ο τσιγγάνος», αλλά με το ντροπιαστικό: «ο μαύρος γύφτος». (Χρόνια αργότερα, το 1983, με αφορμή την εμφάνιση του Αγγελόπουλου στον Λυκαβηττό υπήρξαν, για μια ακόμη φορά, εκ μέρους της «φωτεινής» αστικής δημοσιογραφίας, αντίστοιχοι χαρακτηρισμοί). Κάποιων, όμως, το αυτί δεν ίδρωνε, και αναφέρω χαρακτηριστικά τα παραδείγματα: του διευθυντή της Columbia Τάκη Β. Λαμπρόπουλου, ο οποίος προσπάθησε να φέρει τον Μανώλη στα λημέρια του έντεχνου (ή το αντίθετο), καθώς, και του διευθυντή του ιδρύματος της ελληνικής ραδιοφωνίας – από το 1959 μέχρι το 1961, που έφυγε αιφνιδίως από τη ζωή σε ηλικία 48 ετών – Πύρρου Σπυρομήλιου, ο οποίος δεν έκρυβε την ευαρέσκειά του για τη φωνή του Μανώλη Αγγελόπουλου (από μαρτυρία του Γιώργου Παπαστεφάνου).




Μπορεί να μην έγραψαν, λοιπόν, για τον Αγγελόπουλο οι συνθέτες και οι στιχουργοί της πρώτης σειράς του λεγόμενου έντεχνου, υπήρξαν, ωστόσο, κάμποσα τραγούδια με έντεχνα στοιχεία, που έμειναν με τη φωνή του και ορισμένα από αυτά είναι αξιοπρόσεχτα, όλα από την εποχή που η γενικότερη κατεύθυνση της Columbia ήταν προς το έντεχνο και πιο «ραφιναρισμένο» τραγούδι, 1964-1967. Δημιουργίες του Θάνου Σοφού και του Ζαχαρία Δελμούζου, που παρέπεμπαν, περισσότερο, στο ύφος των τραγουδιών του Ζαμπέτα και του Καλδάρα με την Μοσχολιού και τον Μπιθικώτση, όπως τα: «Σ’ αναζητούν τα μάτια μου», «Μέσα στη ζωή μου την πικρή», «Πέρασα νύχτα απ’ τη ζωή», «Όταν θα φύγεις από μένα που θα πας», «Η αγάπη», «Ο δρόμος», «Μη γελάς-μη γελάς» ή, ακόμη, τραγούδια του Βαγγέλη Πιτσιλαδή σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου «Δεν έχω μπαλκόνι να ‘ρθει χελιδόνι», «Στη στράτα μου δεν φάνηκες» και «Έλα ξανά τη χαραυγή», καθώς, και λιγοστά τραγούδια λαϊκών συνθετών όπως του Πάνου Πετσά σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου «Προδομένος απ’ αγάπη» και του Βασίλη Καραπατάκη σε στίχους Αγγ. Αττικού «Οι περασμένες μου χαρές», «Με λουλούδια κόκκινα». Στα 1961 ο Αγγελόπουλος είχε ερμηνεύσει κι ένα από τα πρώιμα λαϊκότροπα τραγούδια του Μίμη Πλέσσα, το «Ο ουρανός κοκκίνισε», δείχνοντας από νωρίς την ερμηνευτική του ωριμότητα, καθώς και τη συνέπεια και τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετώπιζε, έστω ενστικτωδώς, το τραγούδι. Τέλος, στα 1974 ερμήνευσε έναν ολόκληρο δίσκο σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη με τον τίτλο «Λαϊκές στροφές», αλλά και το αειθαλές σουξέ του Μάνου Χατζιδάκι. «Γαρύφαλλο στ’ αυτί».

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!